Δυσλεξία και ΔΕΠΥ

Δυσλεξία και ΔΕΠΥ

Η δυσλεξία και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι δύο ξεχωριστές καταστάσεις, και η κάθε μία έχει διαφορετικές προκλήσεις. Οι άνθρωποι με δυσλεξία έχουν δυσκολίες στο συλλαβισμό, ενώ τα άτομα με ΔΕΠΥ έχουν θέματα με τον έλεγχο των παρορμήσεων. Η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή δυσκολία, ενώ η ΔΕΠΥ είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή. Αν και διαφέρουν μεταξύ τους και έχουν διαφορετικά συμπτώματα, δεν είναι ασυνήθιστο η δυσλεξία και η ΔΕΠΥ να συνυπάρχουν.

Δυσλεξία: μια συχνή μαθησιακή δυσκολία

Η δυσλεξία είναι μια από τις γλωσσικές μαθησιακές δυσκολίες. Η φωνητική επίγνωση ή η ικανότητα να ακούμε και να μετατρέπουμε τους ήχους σε λέξεις, είναι μια δεξιότητα κλειδί, και τα άτομα με δυσλεξία έχουν θέμα σε αυτό. Σαν αποτέλεσμα, ένα άτομο με δυσλεξία μπορεί να μην μπορεί να συλλαβίσει, να γράψει και να προφέρει σωστά τις λέξεις.

Είναι μια δια βίου κατάσταση που αρχικά παρατηρείται σε παιδιά στην σχολική ηλικία (στις τάξεις του δημοτικού). Ωστόσο, μπορεί να επηρεάζει τον οποιονδήποτε, ακόμη και τα άτομα με νοημοσύνη πάνω από το μέσο όρο.

Η φοίτηση σε ειδικά σχολεία με εκπαιδευμένους δασκάλους βοηθά τους δυσλεκτικούς μαθητές να τα πάνε καλά ακαδημαϊκά και να έχουν θετικά συναισθήματα για τις μαθησιακές τους δεξιότητες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσλεξίας;

Η δυσλεξία επηρεάζει τους ανθρώπους διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία τους, αλλά κάποια κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αργή ανάπτυξη των δεξιοτήτων ανάγνωσης στο σχολείο συγκριτικά με τους μαθητές της ίδιας τάξης
• Δυσκολία στο συλλαβισμό
• Δυσκολία στην ορθογραφία
• Δυσκολία στη γραφή
• Αντιπάθεια για εργασίες που έχουν σχέση με την ανάγνωση
• Δυσκολία στο να διαβάζει ένα άτομο δυνατά
• Δυσκολία στο να θυμάται ένα άτομο ονόματα ανθρώπων και περιοχών
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αρνητική εικόνα για τον εαυτό ως αποτέλεσμα αυτών των δυσκολιών

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάζουν την ανάπτυξη ενός παιδιού και να πληγώνουν την αυτοεκτίμησή του, να προκαλούν άγχος και απογοήτευση για τη μάθηση. Μερικές φορές, αυτή η απογοήτευση οδηγεί στο θυμό, και τα παιδιά μπορεί να αρχίζουν να δρουν επιθετικά.

Τι είναι η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ);

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που τυπικά επηρεάζει την προσοχή και/ή τα επίπεδα κινητικότητας. Ένα άτομο με ΔΕΠΥ μπορεί να είναι απρόσεκτο, υπερδραστήριο ή να εμφανίζει συνδυασμό των δύο.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ;

Το πιο συχνό συναισθηματικό σύμπτωμα της ΔΕΠΥ είναι η δυσκολία στη συγκέντρωση αλλά τα θέματα της προσοχής μπορεί να εκδηλώνονται ως:

• Δυσκολία συγκέντρωσης σε μια εργασία
• Δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου
• Εύκολη απόσπαση της προσοχής
• Λανθασμένη τοποθέτηση των αντικειμένων

Ο υπερκινητικός τύπος μπορεί να έχει τα εξής στοιχεία:

• Δυσκολία στο να μείνει κάποιος ακίνητος
• Το άτομο είναι πάντα σε κίνηση
• Υπερβολική ομιλία/ομιλία χωρίς να υπάρχει ειρμός
• Δυσκολία να περιμένει κάποιος τη σειρά του, την τάση ανάληψης των καθηκόντων των άλλων

Ένα άτομο μπορεί να εμφανίζει συμπτώματα έλλειψης προσοχής, υπερκινητικότητας ή συνδυασμό των δύο. Όπως και η δυσλεξία, έτσι και η διάγνωση της ΔΕΠΥ γίνεται σε νεαρή ηλικία, αλλά μπορεί να επιμένει μέχρι την ενηλικίωση. Συνήθως συνυπάρχει με άλλες καταστάσεις, όπως οι μαθησιακές δυσκολίες όπως η δυσλεξία ή οι διαταραχές άγχους.

Διάγνωση ΔΕΠΥ και Δυσλεξίας

Η ουσιαστική εκτίμηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζετε απαιτεί την εξέταση από ένα ειδικό ψυχικής υγείας και τη συμπλήρωση ορισμένων ερωτηματολογίων. Υπάρχουν βέβαια και ορισμένα online τεστ που μπορούν να σας δώσουν μια πρώτη εκτίμηση για το αν εμφανίζετε συμπτώματα ΔΕΠΥ ή/και Δυσλεξίας.

• το τεστ ΔΕΠΥ για παιδιά
• το τεστ ΔΕΠΥ για ενήλικες
• το τεστ δυσλεξίας (ενήλικες)

Δυσλεξία και ΔΕΠΥ

Σύμφωνα με τα στοιχεία το 30% των ατόμων με δυσλεξία έχει επίσης ΔΕΠΥ. Σε αντίθεση, περίπου το 50% των ατόμων με ΔΕΠΥ έχει μαθησιακές δυσκολίες όπως η δυσλεξία.

Η διάγνωση των δύο καταστάσεων, της δυσλεξίας και της ΔΕΠΥ, είναι διαφορετική. Οι παράγοντες κινδύνου είναι το κλειδί για την αναγνώριση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ και της δυσλεξίας. Για παράδειγμα , αν κάποιος έχει ένα δυσλεκτικό γονέα τότε έχει περισσότερες πιθανότητες το παιδί του να έχει ΔΕΠΥ ή δυσλεξία.

Αυτές οι δύο καταστάσεις, δεν προκαλούν η μία την άλλη, αλλά είναι πιθανό να έχουν παρόμοια συμπτώματα, όπως τα θέματα προσοχής, μνήμης και κατανόησης κειμένων. Σε μερικές περιπτώσεις, τα συμπτώματα της μια κατάστασης μπορεί να επιδεινώνουν την άλλη. Ένα άτομο με δυσλεξία μπορεί να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να συγκεντρωθεί για να διαβάσει ένα κείμενο, και η έλλειψη συγκέντρωσης ή η υπερκινητικότητα της ΔΕΠΥ μπορεί να κάνουν την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη.

Οι άνθρωποι με ΔΕΠΥ είναι εύκολο να χάσουν την προσοχή τους και να αγνοούν τις λεπτομέρειες, πράγμα που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την ολοκλήρωση μιας εργασίας, που ήδη είναι δύσκολη λόγω της δυσλεξίας. Τα δυσλεκτικά παιδιά με ΔΕΠΥ, μπορεί να βιώνουν προκλήσεις που επηρεάζουν αρνητικά την απόδοση στο σχολείο, με αποτέλεσμα να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχος ή άλλα αρνητικά συναισθήματα όσο μπαίνουν στην εφηβεία.

Σε κάποιες περιπτώσεις, τα παιδιά και οι έφηβοι με κατάθλιψη που έχουν ΔΕΠΥ ή δυσλεξία κρατούν τα έντονα συναισθήματα μέσα τους. Σαν αποτέλεσμα, οι γονείς παρερμηνεύουν αυτά τα πανίσχυρα και τρομακτικά συναισθήματα.

Θεραπεία για την ΔΕΠΥ, τη δυσλεξία και το άγχος

Δεν υπάρχει κάποια φαρμακευτική αγωγή για την θεραπεία της δυσλεξίας. Αντιθέτως, τα παιδιά ή οι ενήλικες με δυσλεξία μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα με την βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή που θα τους βοηθήσει να μάθουν στρατηγικές για την διαχείριση της κατάστασης.

Επιπλέον, υπάρχουν κάποια φάρμακα διαθέσιμα για τους ανθρώπους με ΔΕΠΥ. Αυτά τα φάρμακα μπορεί να είναι βοηθητικά για κάποιους ανθρώπους αλλά να μην έχουν κανένα αποτέλεσμα σε άλλους.

Στις μέρες μας υπάρχει η δυνατότητα να ζητήσει κάποιος υποστήριξη στο σχολείο ή στη δουλειά ώστε να μπορεί να κάνει τις εργασίες του πιο εύκολα. Για παράδειγμα, στα σχολεία υπάρχουν ψυχολόγοι που μπορούν να προσφέρουν υποστήριξη και βοήθεια στα παιδιά με δυσλεξία και/ή ΔΕΠΥ.

Η ψυχοθεραπεία είναι πολύ σημαντική για τα άτομα με ΔΕΠΥ, καθώς τα βοηθά να αντιμετωπίσουν το άγχος που βιώνουν λόγω της διάγνωσης και να ανακτήσουν την αυτοεκτίμησή τους αν τα συμπτώματα τους επηρεάζουν αρνητικά. Επίσης, είναι αναγκαίο οι γονείς των παιδιών με δυσλεξία ή ΔΕΠΥ να κάνουν ψυχοθεραπεία, ώστε να μπορούν να συζητούν σε ασφαλές περιβάλλον όσα τους απασχολούν.

Η βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή είναι πολύ σημαντική για τα άτομα με ΔΕΠΥ ή δυσλεξία,  ώστε να γίνει η διάγνωση της κατάστασης που επηρεάζει την ψυχική τους υγεία και όχι μόνο.