Δυσπαρεύνια

Δυσπαρεύνια

Πολλές γυναίκες νιώθουν πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή κάποια στιγμή στη ζωή τους. Ο πόνος στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιων ανατομικών προβλημάτων ή ψυχολογικών παραγόντων.  Ο ιατρικός όρος για τον πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή είναι η δυσπαρεύνια, και ορίζεται ως ο επίμονος ή ο επαναλαμβανόμενος πόνος στα γεννητικά όργανα που εμφανίζεται πριν, στη διάρκεια ή μετά από το σεξ. Η θεραπεία συνήθως επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των αιτιών.

Τι είναι η δυσπαρεύνια;

Ο πόνος στη διάρκεια του σεξ ή η δυσπαρεύνια, είναι ο επίμονος ή επαναλαμβανόμενος πόνος ακριβώς πριν, στη διάρκεια ή μετά το σεξ. Ο πόνος είναι αισθητός στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Οι γυναίκες μπορεί να νιώθουν πόνο εξωτερικά στην περιοχή του αιδοίου, στα χείλη (στα χείλη του κόλπου) ή στο άνοιγμα του κόλπου. Κάποιες γυναίκες νιώθουν πόνο εσωτερικά, στον τράχηλο της μήτρας, στη μήτρα ή χαμηλά στην κοιλιά.

Η δυσπαρεύνια είναι μια συχνή κατάσταση η οποία μπορεί να έχει αρνητικές συναισθηματικές και ψυχολογικές επιδράσεις. Εκτός από τον σωματικό πόνο, τα ζευγάρια μπορεί να παρατηρούν ότι χάνουν την οικειότητα μεταξύ τους ή νιώθουν πίεση στη σχέση.

Ποιοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν  δυσπαρεύνια;

Ο πόνος στη διάρκεια του σεξ είναι κάτι σύνηθες στις γυναίκες. Μπορεί βέβαια να επηρεάζει και τους άνδρες. Μπορεί ο συγκεκριμένος πόνος να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία. Ο πόνος οφείλεται συνήθως σε σωματικούς παράγοντες ή παθήσεις, αλλά και οι ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο.

Πόσο συχνή είναι η  δυσπαρεύνια;

Ο πόνος στη διάρκεια του σεξ είναι το πιο συχνό γυναικολογικό πρόβλημα. Επηρεάζει το 10-20% των ανθρώπων κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσπαρεύνιας;

Τα συμπτώματα της δυσπαρεύνιας περιλαμβάνουν:

• Πόνο κατά την αρχική διείσδυση
• Πόνο σε κάθε διείσδυση, περιλαμβανομένης της τοποθέτησης ταμπόν
• Βαθύ πόνο στη διάρκεια της βαθιάς διείσδυσης
• Αίσθημα καύσου ή πόνου
• Παλλόμενος πόνος που διαρκεί ώρες μετά την σεξουαλική επαφή

Αιτίες δυσπαρεύνιας

Οι σωματικές αιτίες της δυσπαρεύνιας , ποικίλλουν ανάλογα με τον εάν ο πόνος εμφανίζεται κατά την αρχική διείσδυση ή την βαθιά διείσδυση. Οι συναισθηματικοί παράγοντες έχουν σχέση με πολλούς τύπους του πόνου κατά τη διείσδυση.

Πόνος διείσδυσης

Ο πόνος στη διάρκεια της διείσδυσης μπορεί να έχει σχέση με ένα εύρος παραγόντων, που περιλαμβάνουν:

• Έλλειψη λιπαντικών παραγόντων. Αυτό συχνά συμβαίνει λόγω έλλειψης προκαταρκτικών. Μια πτώση στα επίπεδα των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση ή τον τοκετό ή στη διάρκεια του θηλασμού μπορεί να είναι η αιτία. Υπάρχουν φάρμακα που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν την σεξουαλική επιθυμία ή τη διέγερση, τα οποία μπορεί να μειώνουν τη λίπανση και να κάνουν την σεξουαλική επαφή επώδυνη. Για παράδειγμα, σε αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνονται τα αντικαταθλιπτικά, τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, τα αντιϊσταμινικά, τα ηρεμιστικά και συγκεκριμένα αντισυλληπτικά φάρμακα.
• Τραυματισμός ή ερεθισμός. Ένας τραυματισμός ή ο ερεθισμός μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός ατυχήματος, κάποιας χειρουργικής επέμβασης, τομής κατά τον τοκετό (περινεοτομή).
• Φλεγμονή, λοίμωξη ή δερματικές παθήσεις. Μια μόλυνση στην γεννητική περιοχή ή στην ουροποιητική οδό μπορεί να κάνει πιο επώδυνη στην σεξουαλική επαφή. Το έκζεμα ή άλλα δερματικά προβλήματα στην γεννητική περιοχή μπορούν επίσης να προκαλούν πόνο.
• Κολεόσπασμος. Αυτοί οι ακούσιοι σπασμοί των μυών του τοιχώματος του κόλπου μπορεί να προκαλούν πόνο κατά τη διείσδυση.
• Προβλήματα κατά τον τοκετό. Πολλές φορές αναπτύσσεται μια μεμβράνη που μπλοκάρει το άνοιγμα του κόλπου (άτρυπτος παρθενικός υμένας) που προκαλεί δυσπαρεύνια.

Βαθύς πόνος

Ο βαθύς πόνος συνήθως συμβαίνει κατά τη βαθιά διείσδυση. Μπορεί να επιδεινώνεται σε συγκεκριμένες θέσεις. Οι αιτίες περιλαμβάνουν:

• Συγκεκριμένες παθήσεις και καταστάσεις. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν την ενδομητρίωση, την φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, την πρόπτωση της μήτρας, τα ινομυώματα της μήτρας, την κυστίτιδα, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, τη δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους, την αδενομύωση, τις αιμορροΐδες και τις κύστες στις ωοθήκες.
• Χειρουργικές επεμβάσεις ή θεραπείες. Οι ουλές μετά από ένα χειρουργείο, όπως η υστερεκτομή, μπορεί να προκαλεί πόνο κατά τη διείσδυση. Οι θεραπείες για τον καρκίνο, όπως η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία, μπορεί να προκαλούν αλλαγές που κάνουν την σεξουαλική επαφή επώδυνη.

Συναισθηματικοί παράγοντες

Τα συναισθήματα έχουν στενή σχέση με την σεξουαλική ζωή, και έτσι μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στη δυσπαρεύνια. Οι συναισθηματικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:

• Ψυχολογικά θέματα. Το άγχος, η κατάθλιψη, οι ανησυχίες για την εξωτερική εμφάνιση, ο φόβος της οικειότητας ή τα προβλήματα στη σχέση μπορεί να συμβάλλουν στη μειωμένη λίμπιντο με αποτέλεσμα τον πόνο ή τη δυσφορία.
• Άγχος. Οι μύες του πυελικού εδάφους σφίγγουν σε απόκριση στο στρες. Αυτό μπορεί να συμβάλλει στον πόνο στη διάρκεια της διείσδυσης.
• Σεξουαλική κακοποίηση. Οι άνθρωποι με δυσπαρεύνια δεν έχουν βιώσει όλοι κάποιο περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης. Ωστόσο, αν ένα άτομο έχει πέσει θύμα σεξουαλικής βίας και έχει βιώσει μια τόσο τραυματική εμπειρία, αυτό παίζει ρόλο στον πόνο.

Πολλές φορές είναι δύσκολο να διακρίνει κάποιος αν οι συναισθηματικοί παράγοντες έχουν σχέση με τη δυσπαρεύνια. Ο αρχικός πόνος μπορεί να οδηγεί στο φόβο για την επανάληψη του πόνου, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο το άτομο να χαλαρώσει, και αυτό να δημιουργεί περισσότερο πόνο. Κατά συνέπεια ένα άτομο μπορεί να αποφεύγει το σεξ αν το έχει συνδέσει με τον πόνο.

Μπορεί και οι άνδρες να νιώθουν πόνο στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής;

Όπως συμβαίνει με τις γυναίκες, έτσι και οι άνδρες μπορεί να νιώθουν πόνο αν δεν υπάρχουν λιπαντικοί παράγοντες στη διάρκεια του σεξ. Βέβαια, αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση λιπαντικών. Στους άνδρες, ο πόνος στη διάρκεια του σεξ μπορεί να προκαλείται από ορισμένες διαταραχές στο πέος:

• Βλάβη στην ακροβυστία. Η βλάβη στην ακροβυστία (το δέρμα που καλύπτει τη βάλανο του πέους) μπορεί να προκληθεί από την τριβή, η οποίο τελικά δημιουργεί πόνο.
• Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Οι μυκητιακές λοιμώξεις και άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα όπως ο έρπης των γεννητικών οργάνων ή η γονόρροια μπορεί να προκαλούν πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.
• Παραμόρφωση του πέους. Η νόσος Peyronie ή άλλες παραμορφώσεις του πέους μπορεί να προκαλούν πόνο κατά τη διείσδυση.
• Επώδυνη στύση. Μια κατάσταση όπως ο πριαπισμός μπορεί να οδηγεί σε επώδυνη και επίμονη στύση.

Πότε πρέπει να επικοινωνήσω με το γιατρό μου;

Αν νιώθετε συνεχή και επαναλαμβανόμενο πόνο στη διάρκεια του σεξ, είναι καλό να μιλήσετε με το γιατρό σας. Η θεραπεία του προβλήματος θα βελτιώσει τη σεξουαλική σας ζωή, την συναισθηματική οικειότητα με το σύντροφό σας και τη λίμπιντο σας.

Καλό είναι να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας αν τα συμπτώματα κάνουν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους ή αν υπάρχει ξαφνική επιδείνωση του πόνου στη διάρκεια του σεξ, αιμορραγία, βλάβη στα γεννητικά όργανα, ακανόνιστη έμμηνος ρύση, κολπικές εκκρίσεις ή ακούσιες συσπάσεις των μυών του κόλπου. Όταν ο πόνος δεν οφείλεται σε κάποιο άλλο ιατρικό πρόβλημα, τότε καλό είναι να μιλήσετε με έναν ψυχοθεραπευτή.

Πώς μπορεί να θεραπευτεί η  δυσπαρεύνια;

Δεν είναι πάντα ανάγκη να ακολουθήσει κάποιος μια θεραπεία. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που μια γυναίκα πονά κατά τη διείσδυση μετά από μια εγκυμοσύνη, είναι σημαντικό να περιμένει τουλάχιστον έξι εβδομάδες μετά τον τοκετό πριν την προσπάθεια διείσδυσης. Χρειάζεται προσοχή και υπομονή η επαναφορά. Αν μια γυναίκα έχει κολπική ξηρότητα, καλό είναι να χρησιμοποιεί κάποιο λιπαντικό πριν την σεξουαλική επαφή.

Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση του πόνου. Αν η κολπική ξηρότητα οφείλεται στην εμμηνόπαυση, υπάρχουν κάποιες κρέμες οιστρογόνων που βοηθούν.