Εγκυμοσύνη, αντικαταθλιπτικά και Ψυχοφάρμακα
Η απόφαση για την συνέχιση ή την διακοπή των αντικαταθλιπτικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι μια από τις πιο δύσκολες που καλείται να πάρει μια γυναίκα. Από τη μία μεριά, η κατάθλιψη μπορεί να έχει επιβλαβείς επιδράσεις στη μητέρα και στο μωρό. Από την άλλη, η λήψη αντικαταθλιπτικών αυξάνει τον κίνδυνο προβλημάτων για το μωρό.
Όταν παίρνετε μια απόφαση είναι σημαντικό να σκεφτείτε τη δική σας υγεία και την υγεία του αγέννητου παιδιού σας. Είναι σημαντικό να πάρετε μια απόφαση αφού πρώτα συζητήσετε με τους γιατρούς σας, τον γυναικολόγο και τον ψυχίατρο. Έχοντας μια έγκυρη πληροφόρηση, θα μπορέσετε να ζυγίσετε τα υπέρ και τα κατά της συνέχισης ή της διακοπής της φαρμακευτικής αγωγής και θα πάρετε την σωστή απόφαση για εσάς.
Κατάθλιψη και Εγκυμοσύνη
Πολλές γυναίκες παλεύουν με την κατάθλιψη και το άγχος και χρειάζονται αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά (όπως το Xanax) για να διαχειριστούν τα συμπτώματα. Στο παρελθόν, θεωρούνταν ότι η εγκυμοσύνη προστατεύει από την κατάθλιψη. Αυτό όμως σήμερα δεν αποτελεί δεδομένο. Όλο και περισσότερες γυναίκες παίρνουν αντικαταθλιπτικά στην εγκυμοσύνη για να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Υπάρχουν ωστόσο ερωτήματα για την ασφάλεια λήψης αντικαταθλιπτικών και ψυχοφαρμάκων γενικότερα στην εγκυμοσύνη. Οι έρευνες δείχνουν ότι πολλά αντικαταθλιπτικά όπως οι επιλεκτικοί αναστολείς πρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs) είναι γενικά ασφαλή. Ωστόσο, γενετικές ανωμαλίες και άλλα προβλήματα είναι πιθανά να εμφανιστούν, αλλά ο κίνδυνος είναι χαμηλός.
Εγκυμοσύνη και Αντικαταθλιπτικά: τι λένε οι ειδικοί;
Οι ψυχίατροι και οι γυναικολόγοι φαίνεται να συμφωνούν ότι αν μια γυναίκα είχε ήπια κατάθλιψη και δεν έχει συμπτώματα για τουλάχιστον έξι μήνες, ίσως να μπορεί να σταματήσει τα αντικαταθλιπτικά πριν μείνει έγκυος ή κατά την εγκυμοσύνη, υπό από τη συνεχή επίβλεψη του γιατρού. Η ψυχοθεραπεία και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής ίσως είναι αρκετά για να διαχειριστείτε την ήπια μορφής κατάθλιψη και ίσως μπορείτε να σταματήσετε τα αντικαταθλιπτικά στην εγκυμοσύνη εάν:
- Έχετε τακτική παρακολούθηση από ειδικό ψυχίατρο
- Ελαχιστοποιείτε το άγχος και το στρες σας
- Έχετε μια καλή σχέση με το σύντροφό σας
- Περνάτε χρόνο εκτός του σπιτιού
- Κάνετε περισσότερη σωματική άσκηση, πχ yoga και διαλογισμό
Αλλά, οι ειδικοί σημειώνουν ότι, θα ήταν καλύτερο να παίρνετε αντικαταθλιπτικά στην εγκυμοσύνη αν οποιοδήποτε από τα ακόλουθα ισχύει:
- Έχετε ιστορικό σοβαρής ή υποτροπιάζουσας κατάθλιψης
- Έχετε ιστορικό άλλης ψυχικής νόσου, όπως η διπολική διαταραχή
- Έχετε άλλα σωματικά ή ψυχολογικά προβλήματα
- Έχετε κάνει απόπειρα αυτοκτονίας
Εγκυμοσύνη και Αντικαταθλιπτικά: κατανόηση των κινδύνων
Τα ευρήματα των μελετών δεν είναι απολύτως ξεκάθαρα για τις επιδράσεις των αντικαταθλιπτικών στο έμβρυο. Επίσης ο κίνδυνος εξαρτάται από τον τύπο του αντικαταθλιπτικού. Οι αναφερόμενοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν:
- Καρδιακές ανωμαλίες
- Γενετικές ανωμαλίες, όπως η ανεγκεφαλία (που επηρεάζει τον νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο), η κρανιοσυνοστέωση (που επηρεάζει το κρανίο), η ομφαλοκήλη (που επηρεάζει τα όργανα της κοιλιακής χώρας) και παραμορφώσεις των άκρων
- Πνευμονική Υπέρταση στο Νεογέννητο (PPHN), μια σοβαρή νόσο των αιμοφόρων αγγείων των πνευμόνων.
- Αποβολή του εμβρύου
- Πρόωρο τοκετό (πριν την 37η εβδομάδα κύησης)
- Χαμηλό βάρος του νεογέννητου (λιγότερο από 2,2 kg)
- Χαμηλή βαθμολόγηση στην κλίμακα Apgar
Επιπρόσθετα τα έμβρυα που εκτίθενται σε αντικαταθλιπτικά ίσως βιώσουν στερητικά συμπτώματα, όπως:
- Προβλήματα στην αναπνοή
- Τρέμουλο
- Νευρικότητα
- Δεν τρώνε καλά
- Υπογλυκαιμία
- Ωχρό χρώμα δέρματος
Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται μια σύντομη παραμονή (1-4 ημέρες) στην μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών. Κανένα από αυτά τα στερητικά συμπτώματα δεν προκαλούν οποιαδήποτε μακροχρόνια βλάβη στο μωρό. Ωστόσο οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην έκθεση των αντικαταθλιπτικών στην ανάπτυξη και την συμπεριφορά δεν είναι ακόμη ξεκάθαρες. Μελέτες δεν έχουν βρει σημαντικές διαφορές στο IQ, την συμπεριφορά, την διάθεση, την προσοχή ή την δραστηριότητα των παιδιών που έχουν εκτεθεί σε αντικαταθλιπτικά κατά την κύηση.
Εγκυμοσύνη και Κατάθλιψη χωρίς αγωγή
Αν η κατάθλιψη δεν θεραπευτεί, αυτό θα έχει σημαντικές επιδράσεις στην υγεία της μητέρας και του μωρού. Οι γυναίκες με περιγεννητική κατάθλιψη δεν μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους, δεν τρώνε σωστά, μπορεί να μην πηγαίνουν στα ραντεβού με τον γιατρό τους. Για να διαχειριστούν το άγχος και τη θλίψη τους πίνουν αλκοόλ, καπνίζουν ή ακόμα και κάνουν χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών. Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα γενικότερα αλλά ιδίως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως η αποβολή, ο πρόωρος τοκετός και το χαμηλό βάρος του μωρού.
Η επιλόχειος κατάθλιψη που δεν θεραπεύεται μπορεί να αλλάξει την δυναμική της οικογένειας, περιλαμβανομένων των σχέσεων με τον σύζυγο και τα παιδιά, τα οποία χρειάζονται την φροντίδα της μητέρας. Αν η κατάθλιψη εμποδίζει μία μητέρα να φροντίζει την οικογένειά της και τον εαυτό της, σαφώς χρειάζεται να συνεχίσει τα αντικαταθλιπτικά ή άλλα ψυχοφάρμακα που παίρνει.
Αντικαταθλιπτικά και Εγκυμοσύνη: οι κίνδυνοι στην πραγματική τους διάσταση
Είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας τους κινδύνους των αντικαταθλιπτικών στην εγκυμοσύνη στην πραγματική τους διάσταση. Υπό φυσιολογικές συνθήκες όλες οι γυναίκες σε εγκυμοσύνη έχουν κατά μέσο όρο 3-5% κίνδυνο να κάνουν ένα μωρό με οποιοδήποτε τύπο γενετικής ανωμαλίας στις περισσότερες περιπτώσεις. Όταν οι ερευνητές μιλούν για αύξηση του κινδύνου εμφάνισης γενετικών ανωμαλιών με την λήψη αντικαταθλιπτικών στην εγκυμοσύνη, αναφέρονται σε μια μικρή αύξηση των παραπάνω ποσοστών.
Εγκυμοσύνη και Αντικαταθλιπτικά: φαρμακευτικές επιλογές
Κάποια αντικαταθλιπτικά θεωρούνται ασφαλέστερα από κάποια άλλα, και περιλαμβάνουν:
- Την φλουοξετίνη (Ladose)
- Την σιταλοπραμίνη (Seropram)
- Την σερτραλίνη (Zoloft)
- Την αμιτριπτυλίνη (Saroten)
- Την βουπροπιόνη (Wellbutrin)
- Την δεσιπραμίνη
- Την νορτριπτυλίνη
Αλλά αν είστε έγκυος και παίρνετε κάποιο άλλο αντικαταθλιπτικό που δεν είναι στη λίστα, μην ανησυχείτε. Ακόμη και τα πιο αμφιλεγόμενα, όπως η Παροξετίνη (Seroxat), έχουν σχετικά χαμηλό κίνδυνο. Η αλλαγή της φαρμακευτικής αγωγής στην μέση της εγκυμοσύνης ίσως δημιουργήσει προβλήματα. Συζητήστε με το γιατρό σας και θα σας συμβουλέψει για το καλύτερο. Αν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, ίσως να αξίζει να αλλάξετε την αγωγή σας αν ανησυχείτε για την ασφάλεια των αντικαταθλιπτικών που ήδη λαμβάνετε. Μιλήστε στο γιατρό σας και θα μπορέσετε να αποφασίσετε πια επιλογή είναι η βέλτιστη για εσάς.
Εγκυμοσύνη και κατάθλιψη: τι να κάνω;
Ανεξάρτητα με το πόσο μικρός είναι ο κίνδυνος, καμιά μητέρα δεν θέλει να εκθέσει το μωρό της σε φάρμακα. Η απόφαση για το εάν θα συνεχίσετε ή θα διακόψετε τα αντικαταθλιπτικά στην εγκυμοσύνη δεν είναι εύκολη και δεν υπάρχει “μία σωστή” απάντηση για όλες τις γυναίκες. Πρέπει να πάρετε μια απόφαση που βασίζεται στους κινδύνους και στα οφέλη και είναι μοναδική για εσάς. Αν εσείς και ο ψυχίατρός σας σκέφτεστε ότι μπορείτε να σταματήσετε τα ψυχοφάρμακα στην εγκυμοσύνη, σίγουρα αξίζει τον κόπο. Αλλά, ποτέ μην σταματήσετε την αγωγή σας χωρίς να μιλήσετε με το γιατρό σας. Αν χρειάζεται να συνεχίσετε τα αντικαταθλιπτικά στην εγκυμοσύνη, μην πανικοβάλλεστε. Θυμηθείτε ότι οι κίνδυνοι που συνδέονται με τα αντικαταθλιπτικά είναι χαμηλοί. Η κατάθλιψη χωρίς θεραπεία σας θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο περιγεννητικής κατάθλιψης ή επιλόχειο κατάθλιψη.
Συζητήστε με τον ψυχίατρό σας
Οτιδήποτε και να αποφασίσετε να κάνετε τελικά, μην βάζετε τον εαυτό σας σε δεύτερες σκέψεις. Πάρτε την απόφασή σας, αποδεχτείτε την και προχωρήστε. Εμπιστευτείτε τον εαυτό σας και τους γιατρούς. Οι γιατροί σας θέλουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα-μια υγιή μαμά και ένα υγιές μωρό.