Ψυχικό Τραύμα - θεραπεία με EMDR
Η EMDR θεραπεία είναι μια ειδική μέθοδος ψυχοθεραπείας με την οποία επεξεργαζόμαστε ένα ψυχικό τραύμα, δηλαδή ένα τραυματικό γεγονός (ή γενικότερα μία αρνητική εμπειρία) το οποίο είτε αλλάζει τη ζωή του ανθρώπου, είτε μένει χαραγμένο στη μνήμη για πάντα.
Αφορμή μιας ψυχολογικά τραυματικής εμπειρίας μπορεί να είναι ένα οποιοδήποτε στρεσσογόνο ή σοκαριστικό γεγονός (όπως μαζικές ή φυσικές καταστροφές, καταστροφή - φωτιά, πλημμύρες, σεισμοί, κα - επίθεσεις, ατύχημα, τροχαίο, σωματική βία, σεξουαλική κακοποίηση, διαζύγιο, θάνατος αγαπημένου προσώπου, σοβαρές ασθένειες, διάγνωση καρκίνου) αλλά και γενικότερα επώδυνα γεγονότα και καταστάσεις (πχ λόγια που μένουν χαραγμένα στο μυαλό μας, λεκτική κακοποίηση, χωρισμός, bullying). Όλα τα τραυματικά βιώματα μπορούν να ξεπεραστούν με τη βοήθεια της EMDR therapy.
Τραυματικές εμπειρίες και EMDR
Τραυματικές εμπειρίες μπορεί να υπάρξουν σε οποιοδήποτε στιγμή της ζωής. Δεν είναι απαραίτητο να βιώσετε μία μεγάλη απειλή όπως ένα σεισμό, μια φωτιά ή μία επίθεση, μπορεί να είναι και κάτι πιο ήπιο (και ίσως μακροχρόνιο). Για παράδειγμα, εάν μεγαλώσατε σε μία οικογένεια όπου σας έκαναν συνεχώς να νιώθετε ασήμαντοι, που υπήρχε συνεχώς κριτική, ή εάν η οικογένειά σας μετακόμιζε συνεχώς, ή σας έκαναν bullying στο σχολείο, ή ήταν δύσκολο να ακουστεί η φωνή σας ακόμα και μεταξύ φίλων, με τον χρόνο, όλα αυτά τα “μικρότερα” τραύματα θέριεψαν και μετατράπηκαν σε αρνητικές πεποιθήσεις. Μία αρνητική πεποίθηση είναι μια άποψη για τον εαυτό σας και για τον κόσμο και τη ζωή γενικότερα, και αποτελεί μία μη αξιωματική πραγματικότητα για εσάς: για παράδειγμα, “Είμαι αδύναμη, είμαι άσχημη, δεν είμαι αρκετά καλή”, κλπ. Ή ένας ενήλικας μπορεί να αντιμετωπίζει άγχος αποδοσης, να νιώθει αδύναμος, να έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση, φοβίες για ταξίδια, κλπ.
Αρνητικά βιώματα και EMDR
Δεν χρειάζεται να υπάρχει κάποια σοβαρή διαταραχή για να δοκιμάσει κανείς την EMDR θεραπεία. Πολύ συχνά οι άνθρωποι έρχονται για να απελευθερωθούν από τις αρνητικές πεποιθήσεις που έχουν για τον εαυτό τους ή τον κόσμο όπως περιγράφηκε παραπάνω. Αυτές οι αρνητικές πεποιθήσεις έχουν μεγάλο ψυχολογικό κόστος και αποτελούν εμπόδιο σε μια ευτυχισμένη και λειτουργική ζωή, και μπορεί να είναι αποτέλεσμα ψυχολογικών τραυματικών εμπειριών της παιδικής ηλικίας ή μεταγενέστερων εμπειριών (προβληματικές σχέσεις, φίλοι, συνεργάτες, δάσκαλοι, κα). Με τη βοήθεια του EMDR μπορεί ο θεραπευόμενος να αφήσει πίσω του αυτές τις αρνητικές εμπειρίες και τις πεποιθήσεις που τις συνοδεύουν (όπως και το συναίσθημα που τις συνοδεύει).
Με το ασφαλές θεραπευτικό πλαίσιο του EMDR, ο θεραπευόμενος μπορεί να ξεπεράσει το ψυχικό τραύμα, τον πόνο, ή το όποιο ψυχολογικό σοκ βίωσε, είτε πρόκειται για ένα μοναδικό τραυματικό γεγονός ή για πολλαπλά τραυματικά βιώματα που διήρκεσαν ακόμη και χρόνια,
Πλεονεκτήματα του EMDR
Η θεραπεία EMDR είναι μια εξαιρετική μέθοδος για την θεραπεία των ψυχολογικών τραυμάτων (Eye Movement Desensitization and Reprocessing - ΕΜΔΡ). Μπορεί να εφαρμοστεί από μόνη της ως μια βραχεία ψυχοθεραπευτική θεραπεία εστιασμένη σε κάποιο συγκεκριμένο τραύμα, καθώς και συνδυαστικά ως μέρος μιας μακροχρόνιας ψυχοθεραπείας. Η EMDR therapy μπορεί να θεωρηθεί ως μία μορφή εναλλακτικής ψυχοθεραπείας, με την οποία ένας έμπειρος ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής βοηθάει τον θεραπευόμενο να εντοπίσει και να επεξεργαστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα τις πραγματικές ψυχολογικές ρίζες από τις οποίες πηγάζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο σήμερα.
Ακόμα ένα πλεονέκτημα της μεθόδου EMDR είναι ότι δεν είναι απαραίτητη η περιγραφή γεγονότων και καταστάσεων προς το θεραπευτή, γεγονός που είναι πολύ βοηθητικό για παράδειγμα σε περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης ή άλλες οποιεσδήποτε καταστάσεις όπου μπορεί υπάρχει έντονο το στοιχείο της ντροπής, έντονη εσωστρέφεια ή άλλοι προβληματισμοί (πχ για την αποκάλυψη προσώπων τα οποία μπορεί να εμπλέκονται κλπ).
Ενδείξεις EMDR
Η μέθοδος EMDR therapy ενδείκνυται όχι μόνο στο μετατραυματικό στρες αλλά και σε αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, χρόνιο πόνο (πχ ινομυαλγία). Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά και για την βελτίωση επίδοσης (πχ επίδοση αθλητών) και για τη διακοπή του καπνίσματος. Επίσης, είναι πολύ χρήσιμο για τα παιδιά και εφήβους, σε περίπτωση που έχουν υποστεί κάποιο σοκ ή έντονα στρεσσογόνο γεγονός (πχ διαζύγιο, απώλεια γονέα ή θάνατος αγαπημένου προσώπου). Χωρίς παρενέργειες μπορούν να ξεπεράσουν τις δύσκολες στιγμές που βιώσανε.
Αποτελεσματικότητα EMDR
Το EMDR είναι μια ιδιαίτερα αποτελεσματική μέθοδος όταν γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένους στο EMDR θεραπευτές. Η εμπειρία μας δείχνει ότι 8/10 ανθρώπους (80%) έχουν εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα, αφήνοντας στο παρελθόν όσα ψυχικά τραύματα τους σημάδεψαν, κλείνοντας πληγές ετών ή και δεκαετιών.
Καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα έχουν όσοι είναι συνδεδεμένοι με το συναίσθημά τους, δηλαδή όσοι όταν ενθυμούνται δύσκολες καταστάσεις που πέρασαν σε κάποιο βαθμό συγκινούνται (μικρότερο ή μεγαλύτερο), δηλαδή διακινείται το συναίσθημά τους. Άνθρωποι οι οποίοι είναι πλήρως αποστασιοποιημένοι από ότι τους συνέβη, εξιστορούν τα τις πιο δύσκολες εμπειρίες παγερά αδιάφορα ή με "απόλυτη" λογική, μπορεί να μην έχουν τα εξαιρετικά αποτελέσματα της μεθόδου, αλλά να κάνουν μικρότερα θεραπευτικά βήματα.
Είναι το EMDR πανάκεια;
Όχι, το EMDR δεν είναι πανάκεια. Δεν μπορεί να λύσει όλα τα ψυχολογικά προβλήματα ή να βοηθήσει όλους τους ανθρώπους (έχει μεγάλη σημασία η συνολική ψυχική συγκρότηση και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός ανθρώπου).
Αλλά σίγουρα το EMDR είναι μια εξαιρετική θεραπευτική μέθοδος με πολύ μεγάλη αποτελεσματικότητα και αξίζει να το δοκιμάσει κάποιος έστω και για μία φορά, αν νιώθει ότι τα παραπάνω προβλήματα και συμπτώματα τον αφορούν.
Αυτή η πρώτη συνεδρία EMDR στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να γίνει σχετικά σύντομα, στη 2-3η συνεδρία γνωριμίας με τον EMDR θεραπευτή, δηλαδή τον 1ο μήνα της θεραπείας. Ως εκ τούτου ΔΕΝ είναι απαραίτητο για τις περισσότερες περιπτώσεις ένα πακέτο συνεδριών ή 8-12 βημάτων, ως συνήθως παρουσιάζεται (με αποτέλεσμα οι θεραπευόμενοι να κάνουν ψυχοθεραπεία για πολλούς μήνες, πρωτού να κάνουν το 1ο EMDR).
Ψυχίατρος και ειδικός EMDR θεραπευτής
Ως ψυχίατρος ο κ.Βάθης στην Αθήνα έχει τεράστια κλινική εμπειρία με το EMDR therapy, έχοντας βοηθήσει περισσότερους από 3,000 ανθρώπους, όλων των ηλικιών (κυρίως ενήλικες, αλλά και παιδιά, εφήβους, ηλικιωμένους) και ένα ευρύτατο φάσμα παθολογίας (πχ κατάθλιψη, πένθος, κρίσεις πανικού, φοβίες, μετατραυματικό στρες, κα). Για τα καλύτερα αποτελέσματα, η μέθοδος EMDR επιβάλλεται να εφαρμόζεται από ειδικά εκπαιδευμένο στο EMDR θεραπευτή (ψυχίατρο-ψυχοθεραπευτή) και όχι απλά ένα ψυχολόγο/σύμβουλο.
Πόσες συνεδρίες EMDR χρειάζονται;
Όταν εφαρμόζεται από έναν έμπειρο ψυχοθεραπευτή, και για τον μέσο ασθενή, χρειάζονται λίγες συνεδρίες EMDR. Πιο συγκεκριμένα, το 25% των θεραπευομένων χρειάζεται έως 4 συνεδρίες EMDR, ενώ ακόμα ένα 50% έως 12 συνεδρίες. Το πόσες συνεδρίες θα χρειαστούν εξαρτάται από:
- την εμπειρία που θέλει να επεξεργαστεί κανείς (άλλο βάρος έχει ένα ατύχημα, άλλο μια σεξουαλική κακοποίηση)
- την παιδική ηλικία του, αν γενικά ήταν καλή ή βεβαρυμένη στο σύνολό της
- την γενικότερη ψυχική συγκρότηση που έχει ένας άνθρωπος
- το αν συνυπάρχει κάποια ψυχιατρική διαταραχή (όπως κατάθλιψη, διαταραχή προσωπικότητας, κα).
Βλέπετε, υπάρχουν επιταχυμένες τεχνικές εφαρμογής που έστω και με 1-2 συνεδρίες EMDR μπορούν να έχουν εκπληκτικά θεραπευτικά αποτελέσματα όταν γίνονται από έναν έμπειρο ψυχίατρο. Σημειώνουμε πως για τον μέσο άνθρωπο δεν χρειάζονται μήνες ψυχοθεραπευτικής προετοιμασίας πριν κάνει την πρώτη EMDR συνεδρία.
Μπορείτε να κάνετε το EMDR τεστ για μια πρώτη εκτίμηση αν μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε το ψυχικό τραύμα που σας βαραίνει.
Το EMDR μπορεί να είναι συμπληρωματικό της ψυχοθεραπείας που ήδη κάνει κάποιος, και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται κανείς να σταματήσει μια ήδη υπάρχουσα ψυχοθεραπευτική σχέση.
EMDR κόστος
Το κόστος για το EMDR στο ιατρείο μας είναι το ίδιο με τις υπόλοιπες συνεδρίες.
Περισσότερες πληροφορίες για το EMDR
Μαρτυρίες και εμπειρίες θεραπευομένων για τα αποτελέσματα της θεραπείας με EMDR.
Εφαρμογές και πλεονεκτήματα του EMDR.
Ειδικοί EMDR θεραπευτές.
EMDR: μια αποτελεσματική θεραπεία.
Προβλήματα που αντιμετωπίζονται με την θεραπεία EMDR.
Γιατί μπορεί το EMDR να μην βοηθάει;
Δείτε περισσότερα άρθρα με θέμα: EMDR
Πηγές: Francine Shapiro (2001). Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Basic Principles, Protocols and Procedures.