Έμφραγμα ή Κρίση πανικού;

Έμφραγμα ή Κρίση πανικού;

Σας έχει συμβεί ποτέ να νιώσετε ξαφνικά πόνο στο στήθος, ταχυκαρδία, δύσπνοια και πόνο ή μούδιασμα; Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να συνδέονται με έμφραγμα ή κρίση πανικού. Περίπου το 1/4 των ασθενών που φτάνουν στα επείγοντα περιστατικά με πόνο στο στήθος έχουν κρίση πανικού, και όχι έμφραγμα ή άλλες οργανικές καταστάσεις.

Ποια είναι τα κοινά συμπτώματα της κρίσης πανικού και του εμφράγματος;

Τα κοινά συμπτώματα είναι ο πόνος στο στήθος, η ταχυκαρδία, η δυσκολία στην αναπνοή, η ζαλάδα, η εφίδρωση, το μούδιασμα, το αίσθημα λιποθυμίας ή η αίσθηση επικείμενου θανάτου.

Πώς θα καταλάβω ότι παθαίνω έμφραγμα;

Στην κλινική εικόνα υπάρχει αλληλοεπικάλυψη ανάμεσα στα συμπτώματα της κρίσης πανικού και του εμφράγματος, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο κάποιος να καταλάβει τι συμβαίνει χωρίς την βοήθεια ενός γιατρού και ειδικών εξετάσεων.

1. Η ηλικία είναι ένας σημαντικός παράγοντας

Η ηλικία πολύ συχνά είναι ενδεικτική του εάν τα συμπτώματα οφείλονται σε μια κρίση πανικού ή σε έμφραγμα. Οι νέοι (κάτω των 40 ετών) υγιείς γενικά ασθενείς, έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να βιώνουν μια κρίση πανικού. Αυτό είναι το πιο συχνό σενάριο πάντα σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους ηλικιακά ασθενείς. Επίσης σημαντικό είναι το ιστορικό προηγούμενης κρίση πανικού, δηλαδή εάν ο ασθενής έχει βιώσει ξανά κρίση πανικού στο παρελθόν, οι πιθανότητες είναι ότι βιώνει ξανά μία κρίση.

2. Εκλυτικοί παράγοντες

Τα εμφράγματα συνήθως συμβαίνουν μετά από σωματική κόπωση ή προσπάθεια. Επίσης συχνά παρουσιάζονται τις πρώτες πρωϊνές ώρες μετά την αφύπνιση. Ωστόσο αν για παράδειγμα ξυπνήσετε με πόνο στο στήθος τη νύχτα και δεν έχετε ιστορικό κρίσεων πανικού, αυτό μπορεί να είναι ένδειξη εμφράγματος.

Οι κρίσεις πανικού γενικά συχνά συνδέονται με συναισθηματικό στρες και άγχος. Αλλά και ένα έμφραγμα μπορεί να συνδέεται με συναισθηματικό στρες.

3. Χρονική διάρκεια

Τα συμπτώματα κρίσης πανικού διαρκούν λίγα λεπτά, συνήθως 20-30 λεπτά ή έως και μία ώρα. Στη συνέχεια, τα συμπτώματα εξαφανίζονται.

Αλλά μια καρδιακή προσβολή δεν αποδράμει σε αυτό το διάστημα. Ο πόνος μπορεί να υφεθεί λίγο, και να επιστρέψει πιο έντονος. Ο πόνος και τα συμπτώματα μιας καρδιακής προσβολής συνήθως παραμένουν. 

4. Ιστορικό και κληρονομικότητα

Το ιστορικό του ασθενούς είναι επίσης ενδεικτικό: υψηλή χοληστερόλη, παχυσαρκία, συνοδά προβλήματα υγείας πιο συχνά συνδέονται με έμφραγμα. Επίσης, αν υπάρχει ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου στην οικογένεια ή εμφράγματος, είναι σημαντικό. Αντίθετα, ένας υγιής ενήλικας με ελεύθερο ατομικό και κληρονομικό ιστορικό, πιο συχνά εμφανίζει κρίσεις πανικού.

Η στεφανιαία νόσος είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας. Οφείλεται στη αθηροσκλήρωση, δηλαδή τη συσσώρευση αθηρωματικών πλακών στις αρτηρίες της καρδιάς με αποτέλεσμα την μειωμένη ροή του αίματος και του οξυγόνου στην καρδιά. Η ηλικία, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη, ο διαβήτης, το κάπνισμα και το οικογενειακό ιστορικό αποτελούν παράγοντες κινδύνου για έμφραγμα.

Προηγούμενο ιστορικό κρίσεων πανικού ή άλλων ψυχιατρικών διαταραχών, συνδέεται πιο συχνά με την εμφάνιση κρίσης πανικού. Αν για παράδειγμα, μια γυναίκα 25 χρονών δεν έχει παράγοντες κινδύνου τότε οι πιθανότητες για στεφανιαία νόσο είναι ελάχιστες. Και επειδή η στεφανιαία νόσος είναι η κύρια αιτία εμφράγματος, οι πιθανότητες για έμφραγμα είναι λίγες.

5. Ειδικές εξετάσεις και κλινική εξέταση

Ιδίως αν βιώνετε τα συμπτώματα για πρώτη φορά, είναι απαραίτητο να γίνουν εξετάσεις για να αποκλειστεί το έμφραγμα ή άλλες οργανικές αιτίες και προβλήματα. Χρειάζεται να γίνει ηλεκτροκαρδιογράφημα και εξετάσεις αίματος (πχ τροπονίνη, CPK, TKE), καθώς και κλινική εξέταση για να τεθεί η διάγνωση.

Πότε ένα άτομο πρέπει να πάει αμέσως στα επείγοντα;

Οι ασθενείς πρέπει να συμβουλευτούν το γιατρό τους και να πάνε στα επείγοντα περιστατικά αν νιώθουν πόνο στο στήθος (σφίξιμο, βάρος), δυσκολία στην αναπνοή, εφίδρωση, ζαλάδα, πόνο στη γνάθο ή στο χέρι για πρώτη φορά στη ζωή τους. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το έμφραγμα είναι πιο συχνό στους ανθρώπους μέσης ηλικίας και στους ηλικιωμένους, ενώ οι κρίσεις πανικού στους ανθρώπους κάτω των 40 ετών, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί χωρίς οργανικό έλεγχο. Σαφώς όμως, όσο πιο μεγάλη είναι η ηλικία, τόσο μεγαλύτερη η ανάγκη να μεταβεί ένας ασθενής στα επείγοντα.

Οι ασθενείς με στεφανιαία νόσο και άλλους παράγοντες που έχουν άμεση σχέση με την στεφανιαία νόσο όπως η υπέρταση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, η υψηλή χοληστερόλη πρέπει να πηγαίνουν αμέσως στα επείγοντα.

Επίσης τα παραπάνω κοινά σημεία του εμφράγματος και της κρίσης πανικού μπορεί να είναι αποτέλεσμα και άλλων καταστάσεων, όπως η θρόμβωση, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού. Για αυτό αν έχετε αμφιβολίες, είναι ανάγκη να ζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια.

Στις μέρες μας υπάρχουν πολλές μέθοδοι για την αντιμετώπιση του εμφράγματος. Είναι σημαντικό κάποιος να ζητά άμεση ιατρική βοήθεια, ώστε να περιοριστεί η βλάβη στο μυ της καρδιάς. Η καθυστέρηση στη διάγνωση μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην καρδιά, αναπηρία ή θάνατο.

Πώς θα καταλάβω ότι παθαίνω έμφραγμα;

Ο πόνος στο στήθος είναι ένα σύμπτωμα που συνοδεύει τις κρίσεις πανικού. Αλλά η διαταραχή πανικού συχνά παραμένει χωρίς διάγνωση και θεραπεία στις νέες γυναίκες με πόνο στο στήθος.

Τι πρέπει να κάνω όταν νιώσω πόνο στο στήθος;

Αν νιώθετε άσχημα ώστε να σκεφτείτε το έμφραγμα, πρέπει να πάτε στα επείγοντα. Γιατί μόνο ένας γιατρός μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενός εμφράγματος.

Μια κρίση άγχους μπορεί να είναι τόσο άσχημη;

Στη διάρκεια μιας κρίσης άγχους συμβαίνει απελευθέρωση της αδρεναλίνης σε όλο το σώμα. Ο καθένας βιώνει διαφορετικά αυτή τη μεταβολή στα επίπεδα της αδρεναλίνης, αλλά μερικά συμπτώματα είναι πολύ συχνά, όπως η ταχυκαρδία, η δυσκολία στην αναπνοή, το σφίξιμο στο στήθος, η ζαλάδα, η εφίδρωση, το τρέμουλο, το σφίξιμο στο στομάχι και η αίσθηση ότι πεθαίνετε (ή ότι χάνεται το μυαλό σας, ότι τρελένεστε).

Δυστυχώς, μια κρίση πανικού έχει πολλά κοινά συμπτώματα με το έμφραγμα καθώς το σώμα αντιδρά σε ένα ψυχοπιεστικό παράγοντα ή μία σωματική/ψυχολογική απειλή.

Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για την  διαχείριση μιας κρίσης πανικού;

Οι άνθρωποι με ιστορικό κρίσεων πανικού μπορούν να κάνουν ασκήσεις αναπνοών, χαλάρωσης ή άλλες τεχνικές για την αντιμετώπιση της κρίσης πανικού ή μπορούν να πάρουν κάποιο αγχολυτικό (πχ Xanax) σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του γιατρού τους.

Οι νέοι και υγιείς ασθενείς μπορούν να πάνε στα επείγοντα αν τα συμπτώματα επιμένουν. Τα άτομα μέσης ηλικίας ή μεγαλύτερα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για νοσήματα του καρδιαγγειακού για αυτό πρέπει να πηγαίνουν άμεσα στα επείγοντα του νοσοκομείου.

Αν ένας ασθενής παθαίνει συχνά κρίσεις πανικού τότε η ψυχοθεραπεία είναι η καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού.

Τι να περιμένω στα επείγοντα;

Σίγουρα η εξέταση θα γίνει γρήγορα αν υπάρχουν υποψίες για έμφραγμα. Αρχικά θα γίνει η κλινική εξέταση μαζί με τη λήψη του ιστορικού σας και στη συνέχεια θα κάνετε μια σειρά από εργαστηριακές εξετάσεις όπως η εξέταση τροπονίνης και το ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Ο γιατρός θα κάνει μια εκτίμηση για την κατάστασή σας. Αν τελικά δεν υπάρχουν ευρήματα που να συνηγορούν υπέρ του εμφράγματος, καλό να σας παρακολουθεί ένας γιατρός και να κάνετε ένα check up. Οι εξετάσεις που θα γίνουν στα επείγοντα μπορούν να δείξουν αν το επεισόδιο είναι στη μέση ή αν έχετε περάσει ένα οξύ έμφραγμα.

Το ηχοκαρδιογράφημα (triplex) είναι μια εύκολη, μη επεμβατική εξέταση η οποία μπορεί να δείξει αν η καρδιά λειτουργεί σωστά. Μπορεί να ανιχνεύσει ασυνήθιστες αλλαγές στον χτύπο της καρδιάς ή στην αρτηριακή πίεση, στο ρυθμό της καρδιάς, στη λειτουργία της.