Διαζύγιο και Ενοχές
Αν αισθάνεστε ενοχές επειδή ο γάμος σας διαλύεται, δεν είστε οι μόνοι. Είναι λίγοι εκείνοι που αισθάνονται άνετα να διαλύσουν το γάμο τους, να πληγώσουν τον άνθρωπο που ερωτεύτηκαν, τους συγγενείς τους και να αναστατώσουν τα παιδιά τους. Ακόμη και αν δεν ήταν δική σας απόφαση το διαζύγιο, αλλά του/της συντρόφου σας, ίσως να αισθάνεστε ενοχές ειδικά για τα παιδιά σας. Αν και οι ενοχές μετριάζονται με τον καιρό, είναι πιθανό ότι δεν θα φύγουν από μόνες τους. Όμως είναι ένα ουσιαστικό βήμα για μια χαρούμενη ζωή στη συνέχεια, να ξεπεράσετε τις ενοχές του διαζυγίου.
Ιδίως αν είσαστε εσείς που πήρατε την απόφαση για το διαζύγιο, μάλλον θα έχετε αναρωτηθεί άπειρες φορές για τις παρακάτω ερωτήσεις: ʺΕίναι τα πράγματα τόσο άσχημα; Μήπως τα παρατάω σύντομα; Πώς μπορώ να το κάνω αυτό στα παιδιά μου; Θα το μετανιώσω αργότεραʺ; Αν αυτές οι ερωτήσεις γυρίζουν στο μυαλό σας, έχετε πολλές πιθανότητες να βιώσετε ενοχές για το διαζύγιο.
Ερινύες και ενοχές
Να θυμηθούμε εδώ ότι στην ελληνική μυθολογία οι Ερινύες ήταν χθόνιες θεότητες που κυνηγούσαν όσους είχαν διαπράξει εγκλήματα κατά της φυσικής και ηθικής τάξης των πραγμάτων, και τους γέμιζαν τύψεις και ενοχές.
Οι ενοχές μπορούν να καταστρέψουν την ψυχολογία ενός ατόμου. Μπορούν να ισοπεδώσουν την αυτοεκτίμηση του και να τον κάνουν να αμφιβάλλει συνεχώς.
Αλλά πως ένα απλό συναίσθημα μπορεί να ασκεί τόσο μεγάλη δύναμη; Οι ενοχές έχουν εξορισμού μια αρνητική έννοια, ʺείναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα που προκαλείται από τη σκέψη ότι κάνατε κάτι κακό ή λάθοςʺ. Οι δύο λέξεις κλειδιά του ορισμού είναι το ʺκακόʺ και το ʺλάθοςʺ. Όταν αισθάνεστε ενοχές για κάτι (όπως την απόφαση να πάρετε διαζύγιο), αυτό που κάνετε είναι να λέτε στον εαυτό σας ότι είστε ʺκακόςʺ και ʺλάθοςʺ που πήρατε την απόφαση να τελειώσετε το γάμο σας.
Για τις Ερινύες που σας κατατρέχουν λοιπόν, δεν έχουν σημασία οι ακριβείς συνθήκες γύρω από το τέλος του γάμου σας. Υπάρχει μόνο ένας λόγος που για την ύπαρξη τους, κάπου βαθιά μέσα σας πιστεύετε ότι είστε “κακός” ή “λάθος” που θέλετε διαζύγιο.
Όμως είναι πραγματικές οι ενοχές;
Συνήθως οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν το γάμο τους και τους όρκους τους στα σοβαρά. Πιστεύατε ότι θα μείνετε παντρεμένοι για πάντα μέχρι να σας χωρίσει ο θάνατος. Αλλά στη συνέχεια κάτι αλλάζει, αντιλαμβάνεστε κάποια στιγμή μετά από χρόνια ότι το άτομο που παντρευτήκατε έχει πλέον αλλάξει, δεν είναι ο άνθρωπος με τον οποίο ξυπνάτε μαζί. Ή μπορεί κάποιος από εσάς να έχει εξωσυζυγική σχέση. Ή ίσως απλά να είστε δυστυχισμένοι μαζί, και αυτό είναι μάλλον το χειρότερο.
Οι ενοχές του διαζυγίου
Τι είναι όμως αυτό που σας κάνει να αισθάνεστε ότι η απόφαση για διαζύγιο είναι κακή ή λάθος; Οι ενοχές σας κάνουν να αισθάνεστε ότι σαν άτομο, είστε κακό και λάθος επειδή αποφασίσατε να χωρίσετε. Οι ενοχές δεν υπολογίζουν αν σκέφτεστε εβδομάδες, μήνες ή ακόμη και χρόνια το διαζύγιο. Οι ενοχές δεν σας αφήνουν ήσυχους ακόμη και αν η απόφασή σας για το διαζύγιο έχει πολλά επιχειρήματα.
Οι ενοχές είναι ένα συχνό εργαλείο το οποίο χρησιμοποιούν οι τέως σύντροφοι για να κρατήσουν ένα άνθρωπο δίπλα τους. Είναι μια τακτική που και άλλα μέλη της οικογένειας ή/και οι φίλοι σας μπορεί να χρησιμοποιούν ώστε να σας χειραγωγήσουν, για να κάνετε ότι νομίζουν εκείνοι “σωστό”. Όμως οι ενοχές δεν είναι όλη η αλήθεια. Οι ενοχές δεν υπολογίζουν την υπομονή που έχετε κάνει και το πόσο έχετε προβληματιστεί για να πάρετε διαζύγιο, συνήθως πολλά χρόνια. Δεν υπολογίζουν το ψυχικό θάρρος που χρειάζεται για να πάρετε τελικά αυτή την απόφαση και να απελευθερωθείτε από ένα γάμο που είναι ήδη νεκρός εδώ και χρόνια. Δεν υπάρχει λόγος να δεχτείτε τις ενοχές που σας φορτώνουν. Χρειάζεται να αντισταθείτε και να είστε ειλικρινής καταρχήν με τον εαυτό σας. Η καλύτερη απάντηση είναι ʺΕυχαριστώ, αλλά έτσι νιώθω αυτή τη στιγμή. Δεν το βλέπω όπως εσείςʺ. Μην προσπαθείτε να μεταπείσετε τους άλλους για τον τρόπο που βλέπουν τα πράγματα, κοιτάξτε βαθιά μέσα σας για να έρθετε σε επαφή με τα όσα αισθάνεστε και θέλετε.
Ίσως να αισθάνεστε ενοχές επειδή όλη σας τη ζωή κάνατε το καλό. Από την παιδική σας ηλικία σας έλεγαν ότι θα βρείτε την πραγματική αγάπη, και όταν αυτό έγινε, θέλατε να παντρευτείτε και να ζήσετε ευτυχισμένοι. Και το κάνατε, παντρευτήκατε και υποθέσατε ότι θα μείνετε παντρεμένοι για πάντα, ανεξάρτητα με τα όσα συμβούν – ακόμη και αν το άλλο πρόσωπο αλλάξει, ή αλλάξετε εσείς, ή ανακαλύψετε ότι δεν αγαπιέστε πλέον ή ότι είστε πολύ μακριά από την ευτυχία όπως την είχατε φανταστεί.
Έτσι λοιπόν αναρωτιέστε αν θα έπρεπε να συμβιβαστείτε, αν δεν εκτιμάτε όσα έχετε, αν ζητάτε πολλά, αν θα έπρεπε να εγκαταλείψετε τα όνειρά που είχατε για μια ευτυχισμένη σχέση με πληρότητα.
Αλλάξτε τον τρόπο σκέψης σας
Οι ενοχές είναι ένα συναίσθημα. Εμφανίζονται όταν το μυαλό σας λέει στην καρδιά σας ότι κάνατε κάτι κακό ή λάθος. Όμως το να πάρετε διαζύγιο δεν είναι απαραίτητα “κακό” ή “λάθος”. Ίσα ίσα, μπορεί να είναι “καλό” και “σωστό”. Το διαζύγιο θα είναι ότι επιλέξετε εσείς να είναι.
Αν ειλικρινά πιστεύετε ότι το να χωρίσετε είναι η καλύτερη απόφαση για εσάς και την οικογένειά σας, τότε υποστηρίξτε αυτή την απόφαση και συμφιλιωθείτε μαζί της.
Αν πάλι δεν πιστεύετε στο διαζύγιο ή δεν θέλετε να χωρίσετε, αλλά ο σύζυγος σας θέλει διαζύγιο και δεν αλλάζει γνώμη, τότε δώστε στον εαυτό σας χρόνο και σταματήστε να αυτοτιμωρείστε για κάτι που δεν μπορείτε να ελέγξετε.
Από την άλλη πλευρά, αν έχετε προκαλέσει τη διάλυση του γάμου σας και αισθάνεστε ενοχές για αυτό, πάρτε την ευθύνη για ότι κάνατε, και κάντε ότι καλύτερο μπορείτε, διορθώστε ότι μπορείτε και προχωρήστε. Αποδεχτείτε ότι είστε άνθρωπος και ότι ο καθένας μπορεί να κάνει καμιά φορά πράγματα που εύχεται να μην τα είχε κάνει.
Οι ενοχές θα ελαττωθούν με την πάροδο του χρόνου. Ίσως να αισθάνεστε ενοχές για τις πράξεις σας και να εύχεστε να είχατε χειριστεί τα πράγματα διαφορετικά. Όμως χρειάζεται να κατανοήσετε ότι κάνατε ότι καλύτερο μπορούσατε με τις δεξιότητες που είχατε τη δεδομένη χρονική στιγμή.
Δεν έχει σημασία τι συνέβη, κάντε πλέον ότι καλύτερο μπορείτε για να συνεχίσετε τη ζωή σας και να απαλλαχθείτε από τις ενοχές. Δεν βοηθούν ούτε εσάς ούτε την οικογένειά σας, απλά σας κάνουν να αισθάνεστε άσχημα. Αν αντιμετωπίζετε ένα διαζύγιο, ήδη αισθάνεστε αρκετά άσχημα, δεν χρειάζεστε και άλλα να σας επιβαρύνουν.
Ψυχοθεραπεία
Αν νομίζετε ότι οι ενοχές για το διαζύγιο σας καταβάλλουν και σας στερούν τη χαρά, κάντε την χάρη στον εαυτό σας να μην τους δίνετε τροφή. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ένα άνθρωπο να αντιμετωπίσει τις ενοχές του, να αναλάβει τον έλεγχο της ζωής του και να ζει σε αρμονία με τον εαυτό του. Η αλήθεια είναι αξίζετε να αγαπιέστε, να αγαπάτε και να έχετε μια χαρούμενη ζωή- απλά και μόνο επειδή είστε άνθρωπος. Είστε πολλά περισσότερα από “ένα διαζύγιο”. Είστε ένας υπέροχος και καλός άνθρωπος, ανεξάρτητα από το διαζύγιο.