Γιατί αξίζει να εξερευνήσουμε την παιδική μας ηλικία;

Η Παιδική μας Ηλικία καθορίζει την Ενήλικη Ζωή

Ίσως η μεγαλύτερη προτεραιότητα στην παιδική ηλικία είναι να αποκτήσουμε εκπαίδευση. Στα πρώτα χρόνια της ζωής μας σπρώχνουμε να μάθουμε νέα πράγματα και να αποκτήσουμε εμπειρίες που θα μας βοηθήσουν να ελιχθούμε με επιτυχία στις (επαγγελματικές) παγίδες της ενήλικης ζωής. Όταν μελετάμε σκληρά και έξυπνα, υποτίθεται πως έχουμε καλύτερες πιθανότητες να αποφύγουμε προβλήματα και την κρίση της μέσης ηλικίας. Το κλειδί για την επιτυχημένη ενήλικη ζωή βασίζεται στην εκπαίδευση στην παιδική ηλικία.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο για να περάσουν τη ημέρα τους μελετώντας επιστήμες και τέχνες.

Υπάρχει όμως μια σημαντική λεπτομέρεια σε αυτή την προσέγγιση. Αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να αποφύγουμε τις δυσκολίες της ενήλικης ζωής και να μας καθοδηγήσει σε μια πλήρη ζωή, αυτό που έχει την δύναμη να μας απελευθερώσει δεν μας το διδάσκουν σε κανένα σχολείο ή πανεπιστήμιο στον κόσμο. Η ειρωνεία είναι ότι με αυτό ζούμε καθημερινά στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, είναι κομμάτι της εμπειρίας, ξεδιπλώνεται γύρω μας, είναι αόρατο σαν τον αέρα και δύσκολο να το αγγίξουμε. Αυτό το στοιχείο, φυσικά, δεν είναι τίποτε άλλο από την ίδια την παιδική μας ηλικία και τις συναισθηματικές εμπειρίες.

Μπορούμε να συμπυκνώσουμε τη σημασία της σε μια πρόταση: οι πιθανότητες να ζήσουμε μια ικανοποιητική ενήλικη ζωή εξαρτώνται συντριπτικά από τα βιώματα της παιδικής μας ηλικίας, γιατί έχει το μεγαλύτερο μερίδιο στη διαμόρφωση του πυρήνα της προσωπικότητάς μας, της ενήλικης ταυτότητάς, του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας, των προσδοκιών και αντιδράσεών μας. Αυτό το χρονικό διάστημα συμβάλλει στη διαμόρφωση του τρόπου που σκεφτόμαστε για τις σχέσεις, πως προσεγγίζουμε τη δουλειά, τις φιλοδοξίες και την επιτυχία, τι σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας (ειδικά αν μας αρέσει ο εαυτός μας ή τον απεχθανόμαστε), αν έχουμε αυτοπεποίθηση ή όχι, τι υποθέτουμε για τους ξένους και τους φίλους και πόση ευτυχία πιστεύουμε ότι αξίζουμε και θα μπορούσαμε να επιτύχουμε.

Η πραγματική πατρίδα μας είναι η παιδική μας ηλικία. Roland Barthes

Μπορεί όμως η παιδική μας ηλικία να είναι πιο πολύπλοκη. Οι προσδοκίες που έχουμε σχηματίσει σε αυτά τα χρόνια για το ποιοι είμαστε, πως είναι οι σχέσεις και τι μπορεί να μας δώσει ο κόσμος καθορίζονται από ένα εύρος στρεβλώσεων, απομακρύνσεων από την πραγματικότητα και την ιδανική κατάσταση ψυχικής υγείας και ωριμότητας. Μερικά ή πολλά πράγματα μπορεί να έχουν πάει λάθος ή να έχουν αναπτυχθεί προς αμφισβητήσιμες κατευθύνσεις, αφήνοντας μας πιο φοβισμένους και τρομαγμένους. Ίσως, για παράδειγμα, να έχουμε την αίσθηση ότι η απόλαυση είναι ασυμβίβαστη με το να είναι κάποιος καλός άνθρωπος ή ότι πρέπει να πούμε ψέματα για τα ενδιαφέροντά μας ώστε να μας αγαπήσουν. Ίσως να έχουμε δημιουργήσει την εντύπωση ότι η επαγγελματική επιτυχία έρχεται σε αντίθεση με το να είναι κάποιος καλός γονέας. Ή ότι είναι ανάγκη να είμαστε πάντα διασκεδαστικοί και ανοιχτόκαρδοι για να ενθαρρύνουμε ένα καταθλιπτικό ενήλικα που αγαπάμε αλλά ταυτόχρονα φοβόμαστε.

Από τις εμπειρίες μας, δημιουργούνται προσδοκίες , εσωτερικά σενάρια, περιοριστικές πεποιθήσεις και μοτίβα συμπεριφοράς που χρησιμοποιούμε εν αγνοία μας στην ενήλικη ζωή. Κάποιοι άνθρωποι δεν μας παίρνουν στα σοβαρά: έτσι τείνουμε να πιστεύουμε  ότι κανένας δεν θα το κάνει. Είναι ανάγκη να προσπαθήσουμε να διορθώσουμε ένα ενήλικα από τον οποίο εξαρτόμαστε, έτσι προσπαθούμε να αποδράσουμε από όλους όσους αγαπάμε. Ίσως να θαυμάζαμε έναν γονέα που δεν νοιαζόταν πολύ για εμάς και τώρα το επαναλαμβάνουμε (ασυνείδητα) στον εαυτό μας.

Ένα από τα προβλήματα της παιδικής ηλικίας είναι ότι συνήθως περιτριγυριζόμαστε από μια παραπλανητική άποψη ότι όλα είναι υγιή στην οικογένειά μας. Ότι συμβαίνει στην κουζίνα και στο αυτοκίνητο, στις διακοπές και στην κρεβατοκάμαρα μπορεί να το θεωρούμε κανόνα και να μην μας προβληματίζει. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν έχουμε τίποτα για να συγκρίνουμε τη ζωή μας. Αυτή είναι η πραγματικότητα στα μάτια μας. Για πολλά χρόνια, μπορεί να φαίνεται φυσιολογικό ο μπαμπάς να κάθεται στην πολυθρόνα του απελπισμένος και η μαμά να κλαίει ή να επισημαίνει πόσο ανάξιος είναι ο μπαμπάς. Μπορεί να φαίνεται φυσιολογικό ότι κάθε πρόκληση είναι μια καταστροφή ή ότι κάθε ελπίδα καταστρέφεται από κυνισμό. Δεν υπάρχει τίποτα που να μας προειδοποιεί στην ηλικία των επτά ετών ότι πρέπει να είμαστε χαρούμενοι για τον έναν γονέα επειδή έχει δυσκολίες στη σχέση του με τον άλλο γονέα. Δυστυχώς, το τελευταίο πράγμα για το οποίο θα μιλήσουν οι  γονείς είναι οι δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζουν.

Τα παιδιά έχουν την φυσική τάση να σκέφτονται καλά για τους γονείς τους, με οποιοδήποτε κόστος. Συνήθως ένα παιδί προτιμά να σκέφτεται ότι είναι το ίδιο ανάξιο και ανεπαρκές από ότι να γνωρίζει ότι οι γονείς είναι ασταθείς, άδικοι ή προβληματικοί άνθρωποι (που ίσως δεν θα έπρεπε ποτέ να γίνουν γονείς).

Η κληρονομιά μιας δύσκολης παιδικής ηλικίας, φαίνεται σε κάθε πτυχή της ενήλικης ζωής. Για δεκαετίες, μπορεί να σκέφτεστε ότι η δυστυχία και η θλίψη είναι φυσιολογικά. Μπορεί να περάσουν πολλά χρόνια και να μην έχετε κατασταλάξει επαγγελματικά ή να έχετε πολλές σχέσεις που σας απογοήτευσαν, που θα σας κάνουν να σκεφτείτε τη σύνδεση με τους γονείς σας, τι συνέβαινε μεταξύ τους και πως ζούσαν ως ενήλικες. Ίσως να δείτε βαθιά μέσα σας και να αναγνωρίσετε ότι επιλέγετε συντρόφους που μοιάζουν με τους γονείς σας, και την προσπάθεια να τους "διορθώσετε". Μετά από ώρες συζήτησης, ίσως να συνειδητοποιήσετε ότι δεν υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στο να είστε επιτυχημένοι και καλοί άνθρωποι, σε αντίθεση με όσα πιστεύατε.

Μέχρι να γίνει το ασυνείδητο συνειδητό, θα κατευθύνει τη ζωή μας και θα το αποκαλούμε μοίρα. Καρλ Γιουνγκ

Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας μπορείτε να προσεγγίσετε την παιδική σας ηλικία και να επεξεργαστείτε όσα συνέβησαν δεκαετίες πριν, ώστε να απελευθερωθείτε από αυτά.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η κατανόηση του εξωτερικού κόσμου. Ο σύγχρονος κόσμος μας υπαγορεύει ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής. Αλλά για να μπορέσουμε να ευημερήσουμε, θα πρέπει να γνωρίζουμε κάτι πολύ πιο σημαντικό, την παιδική μας ηλικία. Χωρίς την κατάλληλη κατανόηση της παιδικής ηλικίας, δεν θα έχει σημασία η περιουσία που δημιουργήσαμε ή πόσο χαρούμενες είναι οι οικογένειές μας, θα είμαστε καταδικασμένοι να βιώνουμε τη δική μας ψυχολογική πολυπλοκότητα, θα μας κατακλύζει το άγχος, η έλλειψη εμπιστοσύνης, ο φόβος, η οργή και η αυτοαπομόνωση, αυτή η κληρονομιά του διαστρεβλωμένου παρελθόντος.

Στη συναισθηματική μας ζωή παίζουν κύριο ρόλο οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας (ιδίως τα τραυματικά βιώματα) και πολλές φορές δεν γνωρίζουμε καν τη δική μας ιστορία, μέχρι να μιλήσουμε για αυτή. Σε έναν υγιή κόσμο, δεν θα είχαμε καμιά αμφιβολία και θα αποδεχόμασταν ότι η παιδική ηλικία κρατά το κλειδί της ταυτότητάς μας. Θα γνωρίζαμε ότι πάνω από το σχολείο είναι η παιδική μας ηλικία και όταν αποφοιτούμε με τιμητικές διακρίσεις αυτό συμβαίνει όταν γνωρίζουμε και σκεφτόμαστε μη αμυντικά το ποιοι είμαστε και τι ακριβώς από το παρελθόν μας ώθησε σε αυτό.