Εθισμός στον ηλεκτρονικό τζόγο, κρυπτονομίσματα

Ηλεκτρονικός Τζόγος - Κρυπτονομίσματα

Την περίοδο της πανδημίας όλοι έχουμε ανάμικτα συναισθήματα και σκέψεις με αποτέλεσμα να νιώθουμε, ανήσυχοι, αγχωμένοι, νευρικοί και το μέλλον να μοιάζει αβέβαιο. Η καραντίνα προκαλεί συναισθήματα απομόνωσης. Η έκθεση στις ειδήσεις στην τηλεόραση, στα sites και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να έχει πολλές αρνητικές επιδράσεις στην σωματική και στην ψυχική μας υγεία. Μπορεί να νιώθετε αβοήθητοι και παγιδευμένοι σε μια κατάσταση. Πολλές ερωτήσεις κατακλύζουν το μυαλό σας καθώς δεν μπορείτε να προβλέψετε το μέλλον. Αυτές είναι κάποιες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην περίοδο της πανδημίας.

Οι περιορισμοί και η καραντίνα έχουν αλλάξει τη ζωή μας. Τίποτα δεν είναι όπως πριν. Δεν μπορούμε να προγραμματίσουμε όσα θέλουμε ή να κάνουμε εξωτερικές δραστηριότητες και όλα αυτά αλλάζουν τον τρόπο ζωής μας. Στην πληθώρα ψυχαγωγικών επιλογών που προσφέρει το διαδίκτυο περιλαμβάνονται ο ηλεκτρονικός τζόγος, η πορνογραφία, οι ηλεκτρονικές αγορές, η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όλα αυτά είναι ανοιχτά σε όλους. Η χρήση τέτοιων πλατφορμών μπορεί να αποτελεί διέξοδο από τα συναισθήματα του άγχους  και την απομόνωση, με αποτέλεσμα να αλλάζει η δυναμική στις οικογένειες και τα παιδιά να εμφανίζουν εθισμό στον υπολογιστή και στο κινητό.

Τι είναι ο εθισμός;

Ο εθισμός σημαίνει ότι κάποιος είναι εξαρτημένος από κάτι. Ο καθένας που έχει κάποιον εθισμό ή έχει προσπαθήσει να βοηθήσει κάποιον με εθισμό, μπορεί να βεβαιώσει την ισχυρή δύναμη που ασκεί. Η βλάβη στην προσωπική και την επαγγελματική ζωή είναι τεράστια και η διακοπή είναι μια πρόκληση.

Αυτό ισχύει και για τον ηλεκτρονικό τζόγο. Η διάγνωση του εθισμού γίνεται με τα ίδια κριτήρια που ισχύουν και για τον "παραδοσιακό τζόγο". Η διαθεσιμότητα όλη την ημέρα κάθε μέρα, κάνουν τα online παιχνίδια πιο εθιστικά και πιο δύσκολο να σταματήσει ο τζόγος. Τα online καζίνα είναι προσβάσιμα σε όλους. Όμως έτσι δημιουργείται μια νέα γενιά τζογαδόρων που αποτελείται από έφηβους και νέους ενήλικες, κυρίως άνδρες.

Ορισμός του εθισμού στον τζόγο

Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-5 ένα άτομο για να διαγνωστεί με εθισμό στο τζόγο πρέπει να πληρούνται τουλάχιστον 4 από τα παρακάτω κριτήρια:

1. Η συνεχής απασχόληση με τον τζόγο (ο σχεδιασμός της επόμενης συμμετοχής σε τυχερά παιχνίδια, η εύρεση χρημάτων για να παίξετε).
2. Η ανάγκη να δαπανάτε περισσότερα χρήματα ώστε να φτάσετε στα επιθυμητά επίπεδα ενθουσιασμού.
3. Πολλαπλές αποτυχημένες προσπάθειες για να μειώσετε ή να σταματήσετε τον τζόγο.
4. Ευερεθιστότητα και ανησυχία όταν προσπαθείτε να μειώσετε ή να σταματήσετε το τζόγο.
5. Ο τζόγος είναι ένας τρόπος για να αποφεύγετε τα προβλήματα ή να βελτιώνετε προσωρινά τη διάθεσή σας.
6. Επιστρέφετε στον τζόγο μετά από την απώλεια μεγάλων χρηματικών ποσών για να κερδίσετε πίσω ότι χάσατε.
7. Λέτε ψέματα στην οικογένεια, στους φίλους , στους συνεργάτες σας και σε άλλους ότι προσπαθείτε να σταματήσετε τον τζόγο.
8. Αντιμετωπίζετε δυσκολίες στις σχέσεις σας, στη δουλειά ή στις σπουδές σας.
9. Βασίζεστε στους άλλους για χρήματα ώστε να βγείτε από την δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία σας έχει οδηγήσει ο τζόγος.

Πώς ο ηλεκτρονικός τζόγος οδηγεί στον εθισμό;

Το στρες για τα οικονομικά είναι ιδιαίτερα έντονο στην περίοδο της πανδημίας. Οι άνθρωποι που παίζουν τυχερά παιχνίδια ελπίζουν ότι μπορούν να βγάλουν χρήματα από τον τζόγο. Αλλά θα πρέπει να θυμούνται τα όριά τους, δηλαδή τις οικονομικές τους υποχρεώσεις και να μην ξοδεύουν τα χρήματα τους στον τζόγο.

Η προτίμηση στα τυχερά παιχνίδια μπορεί να περιλαμβάνει τον ηλεκτρονικό τζόγο και τις παράνομες συναλλαγές. Οι άνθρωποι που τζογάρουν κάτω από αυτές τις συνθήκες , πρέπει να παίζουν σε νόμιμες πλατφόρμες που έχουν άδεια λειτουργίας. Πρέπει να έχουν όριο στα χρήματα και στο χρόνο που ξοδεύουν πριν ξεκινήσουν να παίζουν.

Είναι γνωστό στις εταιρείες τζόγου ότι είναι πολύ πιο εύκολο να σηκώνεις χρήματα από το να καταθέτεις. Στα περισσότερα online καζίνα μπορείτε να αδειάσετε τον τραπεζικό σας λογαριασμό σε δευτερόλεπτα αλλά είναι πολύ δύσκολο να κερδίσετε. Αν και ο πειρασμός είναι μεγάλος, καθώς όλα εξαρτώνται από το πάτημα ενός κουμπιού καλό είναι να κατανοήσετε τον εθισμό σας και να ζητήσετε βοήθεια.

Υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά στον ηλεκτρονικό τζόγο που τον καθιστούν πιο επικίνδυνο από ότι τα πραγματικά καζίνο:

• Ο ηλεκτρονικός τζόγος είναι προσβάσιμος κάθε μέρα όλη μέρα στον καθένα που έχει σύνδεση στο διαδίκτυο. Χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια να πάει κάποιος στο καζίνο, πολλά από τα οποία δεν λειτουργούν όλη την ημέρα.
• Αν ένας τζογαδόρος περνά αρκετές μέρες στο καζίνο τότε η απουσία του είναι αισθητή. Ο ηλεκτρονικός τζόγος μέσω του υπολογιστή ή του κινητού μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή στη δουλειά, στο σπίτι ή οπουδήποτε αλλού υπάρχει σύνδεση στο διαδίκτυο και δεν χρειάζεται κάποιος να λείπει ή να αποκαλύψει τι κάνει.
• Ο ηλεκτρονικός τζόγος από το σπίτι είναι πιο εύκολος, ανώνυμος και γίνεται πιο άνετα. Είναι εύκολη η πρόσβαση στον τραπεζικό λογαριασμό online από την προσπάθεια που χρειάζεται κάποιος να πάει και να βγάλει χρήματα από την τράπεζα.
• Στον ηλεκτρονικό τζόγο είναι εύκολο κάποιος να ξεχάσει ότι το ηλεκτρονικό χρήμα είναι πραγματικό χρήμα. Οι τζογαδόροι μπορεί να χρησιμοποιούν πιστωτική κάρτα για να έχουν χρήματα την οποία δεν είναι απαραίτητο να αποπληρώσουν και στην οποία θα έχουν πρόσβαση όταν όλοι οι τραπεζικοί λογαριασμοί θα έχουν αδειάσει.
• Τα πιο πολλά online καζίνα είναι καταχωρημένα στο εξωτερικό, όπου ο ηλεκτρονικός τζόγος είναι νόμιμος. Είναι όμως δύσκολο να ξέρει κάποιος ποιος τα διαχειρίζεται ή αν είναι νόμιμα και σχεδόν αδύνατο κανείς να βγάλει άκρη σε νομικό επίπεδο αν θεωρεί ότι αδικήθηκε ή εξαπατήθηκε.
• Είναι πιο εύκολο για τα παραδοσιακά καζίνο να απαγορεύσουν την είσοδο σε ανηλίκους. Στον ηλεκτρονικό τζόγο τα online καζίνα έχουν κάποιους κανόνες, αλλά υπάρχει δυνατότητα κάποιος να τους παραβλέψει. Το μοναδικό όριο είναι ο αυτοέλεγχος του ατόμου. Οι άνθρωποι που είναι επιρρεπείς σε εθιστικές συμπεριφορές, πολλές φορές ο εθισμός τους ξεπερνά την θέληση.
• Για να μπορέσει κάποιος να αντιμετωπίσει τον εθισμό στον τζόγο είναι πολύ σημαντικό να έχει μια στρατηγική για να αποφύγει το παιχνίδι. Με τον ηλεκτρονικό τζόγο ο πειρασμός είναι πολύ μεγαλύτερος.

Σημάδια εθισμού στον τζόγο

Για να καταλάβετε αν εσείς ή κάποιος αγαπημένος σας έχει θέμα με τον ηλεκτρονικό τζόγο υπάρχουν κάποια σημάδια που περιλαμβάνουν τα εξής:

• Ο χρόνος που ξοδεύετε στον ηλεκτρονικό τζόγο είναι δυσανάλογος με τις υπόλοιπες δραστηριότητες σας.
• Αλλάζετε το πρόγραμμα σας για να έχετε περισσότερο χρόνο για να παίξετε. Η συχνότητα και το μέγεθος των στοιχημάτων αυξάνεται.
• Τονίζετε τις νίκες σας και ελαχιστοποιείτε τις απώλειές σας. Δαπανάτε τεράστια χρηματικά ποσά.
• Καταφεύγετε στον ηλεκτρονικό τζόγο όταν αντιμετωπίζετε μια κρίση ή μια ψυχοπιεστική κατάσταση.
• Βιώνετε εναλλαγές στη διάθεση, νιώθετε υπερβολικά χαρούμενοι όταν κερδίζετε και υπερβολικά θλιμμένοι όταν χάνετε.
• Κρύβετε χρήματα, και σηκώνετε μεγάλα χρηματικά ποσά από τους οικογενειακούς σας λογαριασμούς, παίρνετε δάνεια μυστικά και κάνετε κρυφές συμφωνίες. Ένας τζογαδόρος λέει ψέματα και προσπαθεί να μειώσει τη σημασία αυτών των κινήσεων.

Κρυπτονομίσματα

Τα κρυπτονομίσματα είναι πιο κοντά στο χρηματιστήριο, ωστόσο λόγω της μεγάλης ευμεταβλητότητάς τους τα αναφέρουμε εδώ, γιατί μετατρέπονται σε μια μορφή τζόγου και εξάρτησης. Εκαττομύρια άνθρωποι χωρίς γνώσεις οικονομικών έγιναν ξαφνικά χρηματιστές, ψάχνοντας ένα εύκολο τρόπο να βγάλουν λεφτά γρήγορα και έτσι επενδύουν χρήματα στα κρυπτονομίσματα (bitcoin, ethereum, cardano, dogecoin, κα) πολλές φορές παραμελώντας τις υπόλοιπες επαγγελματικές υποχρεώσεις ή δυνατότητές τους. Όμως εκτός από τις πιθανές ευκαιρίες με τα κρυπτονομίσματα, υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι και προβλήματα:

• Η μεγάλη ευμεταβλητότητα οδηγεί σε μια ανάγκη συνεχούς παρακολούθησης των τιμών μέσα από το διαδίκτυο μέρα και νύχτα, καθώς τρέχουν όλο το 24ωρο και σε όλο τον κόσμο. Ιδίως όσον αφορά την Ελλάδα και τις μεγάλες αγορές (όπως Αμερική) υπάρχουν αρκετές ώρες διαφορά και είναι κανείς αναγκασμένος να παρακολουθεί τις εξελίξεις μεταμεσονύχτιες ώρες Ελλάδος (επηρεάζοντας τον ύπνο).
• Φαινόμενα σε όλο τον κόσμο (πχ νέα από την Κίνα) μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές και να προκαλέσουν διακυμάνσεις και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη ανησυχία και άγχος όλο το 24ωρο, πολύ μεγαλύτερη από αυτή που μπορούν να προκαλέσουν τα χρηματιστήρια και οι μετοχές ή άλλου είδους επενδύσεις.

Σε γενικές γραμμές, τα κρυπτονομίσματα είναι ένας μεγάλος πολλαπλασιαστής άγχους, εκτός και αν κανείς τα προσεγγίσει σαν μία μακροπρόθεσμη επένδυση χωρίς να ελέγχει καθημερινά τις διακυμάνσεις, με όλο το ρίσκο που μπορεί αυτό να περιλαμβάνει. Διαφορετικά τα κρυπτονομίσματα μετατρέπονται σε μια μορφή ηλεκτρονικού τζόγου, το αποτέλεσμα του οποίου εξαρτάται καθαρά από την τύχη (και όχι την ευφυία ή τις γνώσεις).

Θεραπευτικές επιλογές

Σε αυτή την δύσκολη περίοδο που είναι γεμάτη αβεβαιότητα και στρες, με τις τεράστιες αλλαγές στα οικονομικά και στις δουλειές  εμφανίζονται συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους ακόμη και αυτοκτονικές σκέψεις που μπορεί να οδηγήσουν κάποιον στον τζόγο, ειδικά τους ανθρώπους που αναρρώνουν από τον εθισμό στο τζόγο. Η συμμετοχή σε ομάδες και η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητα στοιχεία στην περίοδο της κοινωνικής απομόνωσης για να μπορέσει κάποιος να αναρρώσει.

Η έλλειψη άλλων δραστηριοτήτων, όπως το γυμναστήριο, τα αθλήματα ή ο κινηματογράφος ή οτιδήποτε εκτός σπιτιού δεν αποτελούν πλέον επιλογή. Η άσκηση έχει πολλά σωματικά και ψυχικά οφέλη καθώς βελτιώνει τη διάθεση.

Όπως οι άνθρωποι που υποφέρουν από εθισμούς στο αλκοόλ ή σε ουσίες, οι τζογαδόροι έχουν υψηλό κίνδυνο για σοβαρά κοινωνικά, επαγγελματικά, οικονομικά, συναισθηματικά, νομικά και σωματικά προβλήματα. Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια συνδέεται με ένα εύρος ψυχολογικών προβλημάτων όπως η κατάθλιψη, οι κρίσεις πανικού, οι κρίσεις άγχους, οι διαταραχές προσωπικότητας. Επίσης οδηγεί σε κακή σωματική υγεία, εξάρτηση από το αλκοόλ, τις ουσίες και την νικοτίνη και σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει στην αυτοκτονία.

Οι άνθρωποι που είναι εθισμένοι στον τζόγο δεν πληγώνουν μόνο τον εαυτό τους με τη συμπεριφορά τους. Τα μέλη της οικογένειάς τους αντιμετωπίζουν προβλήματα που σχετίζονται με το στρες όπως οι πονοκέφαλοι, η υπέρταση, το άγχος , η κατάθλιψη. Σταδιακά χάνουν την εμπιστοσύνη τους,  μπορεί να είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας, έχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και η οικογένειά τους διαλύεται. Τα παιδιά των οποίων οι γονείς είναι τζογαδόροι έχουν 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν προβλήματα με το τζόγο από τα παιδιά που οι γονείς τους δεν ασχολούνται με τα τυχερά παιχνίδια.

Ο εθισμός είναι μια χρόνια νόσος που χρειάζεται χρόνο, υπομονή και θέληση για να  τον αντιμετωπίσετε. Η άρνηση κρατά τον εθισμό ζωντανό, για αυτό το πρώτο σημαντικό βήμα είναι να αποδεχτείτε ότι υπάρχει πρόβλημα και να ζητήσετε βοήθεια.

Οι άνθρωποι καταφεύγουν στον τζόγο για πολλούς λόγους, για αυτό κάθε άτομο χρειάζεται εξατομικευμένο πλάνο για να διαχειριστεί τα κίνητρά του. Η κατάλληλη θεραπεία περιλαμβάνει συνδυασμό ατομικής/οικογενειακής ψυχοθεραπείας και συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης. Η ψυχοθεραπεία θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας πίσω από τη συμπεριφορά σας και θα μάθετε στρατηγικές για να τα αντιμετωπίζετε. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί μια περίοδος "αποτοξίνωσης".

Η οικογένεια, οι φίλοι και οι συνεργάτες επηρεάζονται από τη συμπεριφορά του τζογαδόρου και μπορούν να ωφεληθούν από την ψυχιατρική θεραπεία (αντιμετώπιση των παρορμήσεων) ή ψυχοθεραπεία. Η οικογενειακή ψυχοθεραπεία, η συμβουλευτική και η εκπαίδευση για τα προβλήματα με το τζόγο θα βοηθήσουν τα μέλη της οικογένειας να διαχειριστούν το θυμό και την απώλεια της εμπιστοσύνης, να διατηρήσουν υγιή όρια και να προστατεύσουν τα χρήματά τους. Η υποτροπή είναι κάτι πολύ σύνηθες για κάθε άνθρωπο που βρίσκεται στην ανάρρωση, αλλά το πρόβλημα με τον ηλεκτρονικό τζόγο είναι ότι συνοδεύεται από την χρήση υπολογιστή, κινητού και ίντερνετ.