Φάρμακα για το άγχος / Αγχολυτικά – Ηρεμιστικά

Φάρμακα για το άγχος - Αγχολυτικά - Ηρεμιστικά

Αν υποφέρετε από επίμονο στρες που επηρεάζει τη ζωή σας σε καθημερινή βάση, τα συμπτώματα που έχετε ίσως να οφείλονται σε κάποια διαταραχή άγχους. Οι διαταραχές άγχους και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγή (αγχολυτικά/ηρεμιστικά ή αντικαταθλιπτικά), συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία. Συχνά οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι απαραίτητες για τη μείωση του άγχους.

Αγχολυτικά φάρμακα - Ηρεμιστικά

Τα αγχολυτικά (ηρεμιστικά) φάρμακα επιδρούν στον εγκέφαλο μειώνοντας τα επίπεδα του άγχους. Μπορούν συνεπώς να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων του στρες, της ανησυχίας, του φόβου και των κρίσεων πανικού. Τα αγχολυτικά φάρμακα συνταγογραφούνται απαραιτήτως από γιατρό, τις περισσότερες φορές από ψυχίατρο ή νευρολόγο.

Η αγχολυτική φαρμακευτική αγωγή δεν "θεραπεύει" τις αγχώδεις διαταραχές, αλλά μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων. Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά ηρεμιστικά (αγχολυτικά) φάρμακα διαθέσιμα, και το καλύτερο αγχολυτικό φάρμακο για εσάς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του τύπου της διαταραχής άγχους που έχετε, την ηλικία σας, αν έχετε άλλα προβλήματα υγείας ή λαμβάνετε άλλα φάρμακα, κα.

Βενζοδιαζεπίνες

Οι βενζοδιαζεπίνες αποτελούν θεραπευτική επιλογή για τη διαταραχή γενικευμένου άγχους και είναι θεραπεία δεύτερης γραμμής για την διαταραχή πανικού (κρίσεις πανικού) και την διαταραχή κοινωνικού άγχους (κοινωνική φοβία), με τα αντικαταθλιπτικά να αποτελούν την πρώτη θεραπευτική επιλογή. Οι βενζοδιαζεπίνες προκαλούν μυϊκή χαλάρωση και μειώνουν και άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με το στρες. Αυτά τα φάρμακα αποφεύγουμε να χρησιμοποιούνται μακροχρόνια επειδή αν γίνει κατάχρηση, μπορεί να προκαλέσουν εθισμό.  Οι βενζοδιαζεπίνες χρησιμοποιούνται συχνά για τη θεραπεία του παθολογικού άγχους μια μικρή χρονική περίοδο. Στις βενζοδιαζεπίνες ανήκουν φάρμακα όπως το Stedon (διαζεπάμη), το Xanax (αλπραζολάμη), το Lexotanil (βρωμαζεπάμη), το Clonotril/Rivotril (κλοναζεπάμη), το Frisium (κλοβαζάμη), το Tavor/Ativan (λοραζεπάμη), Librax (χλωροδιαζεποξείδη, πχ σε ευερέθιστο έντερο). Στον παρακάτω κατάλογο παρατίθενται στοιχεία για τις πιο γνωστές βενζοδιαζεπίνες:

Παρακάτω μπορείτε να συγκρίνετε το μέγεθος δισκίων γνωστών αγχολυτικών φαρμάκων: Xanax, Bespar, Lexotanil και Tavor.

Β-αναστολείς

Οι β-αναστολείς χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο καρδιακών νοσημάτων. Βοηθούν στη μείωση του καρδιακού ρυθμού (ταχυκαρδίας) και της αρτηριακής πίεσης (υπέρτασης) μπλοκάροντας τις επιδράσεις της επινεφρίνης, μιας διεγερτικής ουσίας που το σώμα παράγει φυσικά. Οι β-αναστολείς βοηθούν στον έλεγχο του τρέμουλου, της εφίδρωσης και άλλων σωματικών συμπτωμάτων του άγχους. Χρησιμοποιούνται βραχυπρόθεσμα για το στρες. Το Tenormin (ατενολόλη), το Inderal (προπανολόλη) είναι μερικοί β-αναστολείς. Κοινές παρενέργειες περιλαμβάνουν την αύξηση του βάρους, την κόπωση, και τα κρύα χέρια και πόδια. Οι β-αναστολείς δεν συστήνονται σε ανθρώπους με άσθμα ή διαβήτη.

Bespar (Βουσπιρόνη)

Το Bespar προτείνεται για τη μακροχρόνια θεραπεία του χρόνιου άγχους, και αποτελεί θεραπευτική επιλογή για τη διαταραχή γενικευμένου άγχους. Αυξάνει τη δράση της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που βοηθά στη βελτίωση της διάθεσης και μειώνει το στρες. Το Bespar χρειάζεται μία με δύο εβδομάδες για να δείτε την αρχική του δράση και ίσως να χρειαστούν τέσσερις με έξι εβδομάδες για την πλήρη δράση του. Εξαιτίας αυτού, δεν θεωρείται αποτελεσματικό για τη θεραπεία των κρίσεων άγχους, και πρέπει να λαμβάνεται με συνέπεια ώστε να δράσει στα συμπτώματα. Έχει λιγότερες χαλαρωτικές ιδιότητες από ότι άλλα αγχολυτικά φάρμακα, δεν είναι εθιστικό και είναι ελάχιστος ο κίνδυνος υπερδοσολογίας. Πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν τη ζαλάδα, τους πονοκεφάλους, την νευρικότητα και τα προβλήματα στον ύπνο.

SSRI: επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της Σεροτονίνης

Τα αντικαταθλιπτικά SSRI συχνά χρησιμοποιούνται ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τις διαταραχές άγχους και περιλαμβάνουν φάρμακα όπως το Seroxat (παροξετίνη), το Ladose (φλουοξετίνη, το γνωστό Prozac), το Zoloft (σερτραλίνη) και το Cipralex (εσιταλοπράμη). Οι SSRIs είναι αντικαταθλιπτικά και αυξάνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο, πράγμα που βοηθά στη βελτίωση της διάθεσης. Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, ξηροστομία, υπνηλία, σεξουαλική δυσλειτουργία, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και αύξηση βάρους. Όπως  τα περισσότερα αντικαταθλιπτικά, αυξάνουν τον κίνδυνο αυτοκτονικού ιδεασμού (σκέψη ή σχεδιασμός αυτοκτονίας), ειδικά στα παιδιά, τους εφήβους και τους νέους ενήλικες.

SNRI: επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της Σεροτονίνης-Νορεπινεφρίνης

Οι SNRIs αποτελούν θεραπευτική επιλογή για το άγχος, είναι αντικαταθλιπτικά και περιλαμβάνουν φάρμακα όπως το Efexor (βενλαφαξίνη) και το Cymbalta (ντουλοξετίνη). Οι SNRIs αυξάνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης και της νορεπινεφρίνης, βοηθούν στην ενίσχυση της διάθεσης και έχουν όμοιες επιδράσεις με τους SSRIs. Οι παρενέργειες είναι παρόμοιες με αυτές των SSRIs.

Lyrica (Πρεγκαμπαλίνη)

Το Lyrica αναπτύχθηκε αρχικά ως αντισπασμωδικό και αναλγητικό, χρησιμοποιείται ωστόσο και στην θεραπεία της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής (ΓΑΔ). Είναι μια επιλογή ιδιαίτερα για ασθενείς που δεν έχουν ανταποκριθεί στις υπόλοιπες θεραπείες. Το προτιμούν συχνά οι νευρολόγοι.

Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά

Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του άγχους. Κοινά φάρμακα αυτής της κατηγορίας είναι το Tofranil (ιμιπραμίνη), το Minitran/Saroten (αμιτριπτυλίνη), το Pamelor (νορτριπτυλίνη) και το Anafranil (κλομιπραμίνη). Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν δυσκοιλιότητα, ξηροστομία, θολή όραση, ορθοστατική υπόταση και κατακράτηση ούρων.

Ορθολογική χρήση φαρμάκων

Όλα τα αγχολυτικά χάπια έχουν κάποιες παρενέργειες, αλλά μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες αν χρησιμοποιούνται υπερβολικά ή λανθασμένα. Πολλά από αυτά επηρεάζουν τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και το επίπεδο εγρήγορσης. Μπορεί να προκαλέσουν απώλεια της συνείδησης ή ακόμη και θάνατο όταν χρησιμοποιούνται υπερβολικά ή γίνει κατάχρηση, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα ή με αλκοόλ ή άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες.

Φυτικά - φυσικά αγχολυτικά

Εκτός από τα παραπάνω φάρμακα, υπάρχουν και πιο φυσικές λύσεις για την αντιμετώπιση του άγχους, όπως η βαλεριάνα και τα ανθοϊάματα, τα ομοιοπαθητικά φάρμακα και ο βελονισμός, τα οποία δεν έχουν τις παρενέργειες των φαρμάκων.

Ιδέες για αλλαγές στον τρόπο ζωής για τη διαχείριση του άγχους

Δραστηριότητες που μπορείτε να βάλετε στη ζωή σας για να σας βοηθήσουν στη διαχείριση του άγχους:

• Κάνετε σωματική άσκηση, ιδίως αεροβική, ή απλά περπάτημα
• Κάνετε διαλογισμό, yoga
• Βάλτε mindfulness (ενσυνειδητότητα), πνευματική εξάσκηση στη ζωή σας
• Χορός
• Περίπατοι στη φύση, περνάτε χρόνο με τη γάτα ή το σκύλο σας
• Γράφετε σε ημερολόγιο
• Περνάτε περισσότερο χρόνο με τους φίλους σας
• Κάνετε ασκήσεις ευγνωμοσύνης
• Επικεντρώνεστε στις θετικές πλευρές της ζωής σας
• Λύνετε παζλ ή sudoku, σταυρόλεξα, mandala
• Δείτε μια κωμωδία ή ένα αστείο βίντεο
• Κάνετε μασάζ λίγα λεπτά
• Ζωγραφίστε
• Μαγειρέψετε με το σύντροφο ή τους φίλους σας

Μιλήστε με έναν ψυχίατρο

Ένας ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής  είναι ο μόνος ειδικός που μπορεί να εκτιμήσει την βαρύτητα της κατάστασης και να σας δώσει εναλλακτικές λύσεις. Μαζί με τον θεραπευτή σας θα δουλέψετε και θα δημιουργήσετε εξατομικευμένες στρατηγικές διαχείρισης.