Η σημασία της φιλίας στην παιδική ηλικία και ο ρόλος των γονέων

Φιλίες στην παιδική ηλικία

Για τα περισσότερα παιδιά το παιχνίδι και τα πάρτι με τους φίλους τους είναι ρουτίνα. Η δημιουργία φιλιών είναι μια από τις σημαντικότερες κοινωνικές δεξιότητες για τα παιδιά.

Οι φιλίες βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν την συναισθηματική τους νοημοσύνη και να ενισχύσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Όχι μόνο τα παιδιά μαθαίνουν πως να επικοινωνούν με τους άλλους, αλλά οι υγιείς φιλίες είναι ουσιαστικές για να μάθουν τα παιδιά να ελέγχουν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους εποικοδομητικά. Ωστόσο, μερικά παιδάκια δυσκολεύονται κοινωνικά και δεν μπορούν να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν τους φίλους τους.

Αν το παιδί σας δεν έχει φίλους ή σπάνια ή ποτέ δεν το προσκαλούν να παίξει με άλλα παιδάκια, αυτό μπορεί να σας προκαλεί ανησυχία. Ειδικά μετά την περίοδο της πανδημίας, πολλά παιδιά χρειάζονται επιπλέον υποστήριξη για να δημιουργήσουν σχέσεις με τους συμμαθητές τους.

Γιατί οι φιλίες είναι σημαντικές;

Οι φιλίες είναι ζωτικό κομμάτι της εξέλιξής μας και σημαντικό κομμάτι για την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη κάθε παιδιού. Οι φιλίες βοηθούν τα παιδιά να χτίσουν την αυτοεκτίμησή τους και την αυτοπεποίθησή τους. Οι θετικές φιλικές σχέσεις δημιουργούν και έναν προστατευτικό φραγμό ενάντια στο bullying.

Οι φιλίες είναι πολύ σημαντικές γιατί διδάσκουν στα παιδιά την συνεργασία και την εποικοδομητική επίλυση των διαφωνιών. Οι υγιείς σχέσεις δημιουργούν την αίσθηση στα παιδιά ότι ανήκουν κάπου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι συμμαθητές παρασύρονται και ενθαρρύνονται να κάνουν ενδιαφέροντα πράγματα όπως ο εθελοντισμός. Οι φιλίες είναι σημαντικές σε κάθε ηλικία. Ακόμη και τα νήπια παίζουν μαζί και έχουν φίλους.

Όταν το παιδί σας έρχεται σπίτι κλαίγοντας επειδή ο καλύτερός του φίλος δεν ήθελε να καθίσει μαζί του για το μεσημεριανό, είναι εύκολο να απορρίψετε τα συναισθήματά του. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που έχουν φίλους είναι:

• Λιγότερο μοναχικά
• Λιγότερο επιρρεπή στην κατάθλιψη
• Αφοσιωμένα στο σχολείο
• Διαχειρίζονται καλύτερα τις μεταβάσεις στο σχολείο
• Περισσότερο κοινωνικά

Αν δεν είστε σίγουροι αν το παιδί σας έχει φίλους, συζητήστε με τους δασκάλους τους για να δείτε πως αλληλεπιδρά με τα υπόλοιπα παιδιά στο σχολείο.

Δεξιότητες για τη δημιουργία φιλικών σχέσεων

Για να είναι καλοί φίλοι, τα παιδιά είναι ανάγκη να γνωρίζουν πως:

• Να κατανοούν τις απόψεις και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων
• Να ελέγχουν τα συναισθήματά τους
• Να δείχνουν συμπόνια
• Να συνεργάζονται, να διαπραγματεύονται και να συμβιβάζονται
• Να ζητούν συγνώμη όταν κάνουν λάθη
• Να συγχωρούν τους άλλους για τα λάθη τους
• Να εμπιστεύονται τους ανθρώπους
• Να συστήνονται και να κάνουν συζητήσεις

Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας έχει θέμα σε οποιοδήποτε από αυτά, καλό είναι να κάνετε μια συζήτηση μαζί του.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να δημιουργήσει φιλίες;

Αν και οι φιλίες είναι σημαντικό κομμάτι της ζωής, δεν έχουν όλα τα παιδιά τις ίδιες ικανότητες στη δημιουργία φιλικών σχέσεων. Η δημιουργία και η διατήρηση φιλικών σχέσεων είναι μια ικανότητα που μπορεί να μαθευτεί. Με λίγη προσπάθεια, υπομονή και καθοδήγηση το παιδί σας θα μάθει αυτές τις ικανότητες.

Η πανδημία ήταν μια δύσκολη εποχή για τα παιδιά, καθώς είχε επηρεάσει την επαφή και την κοινωνικότητα. Μπορεί να νιώθουν μόνα και απομονωμένα και να φοβούνται την επιστροφή στο σχολείο και στις κοινωνικές τους δραστηριότητες.

Από τη στιγμή που θα γνωρίζετε πως νιώθει το παιδί σας,  τότε μπορείτε να το βοηθήσετε να χτίσει ξανά τις κοινωνικές του δεξιότητες και να δημιουργήσει υγιείς φιλίες.

Δεξιότητες επικοινωνίας

Η συζήτηση και η εκμάθηση για το πως να ξεκινήσει και να διατηρήσει μια συζήτηση με τους άλλους είναι μια αναγκαία δεξιότητα για το παιδί. Μέχρι το παιδί να μάθει πως να κάνει μια συζήτηση, καλό είναι να μάθει να κάνει ερωτήσεις όπως, "Ποιες είναι οι αγαπημένες σου δραστηριότητες; Έχεις κάποιο κατοικίδιο;"

Μπορείτε να δείτε μαζί με το παιδί σας παιδικές ταινίες που δείχνουν πως γίνονται οι φιλικές συζητήσεις. Επισημάνετε πράγματα όπως η γλώσσα του σώματος, ο τόνος της φωνής και οι παύσεις σε μια συζήτηση. Τα παιχνίδια ρόλων βοηθούν τα παιδιά να εξασκηθούν.

Δουλέψτε την ακρόαση

Για να είναι κάποιος καλός φίλος είναι ανάγκη να έχει κοινωνικές δεξιότητες και να γνωρίζει πως να δείξει το ενδιαφέρον του σε ένα άλλο άτομο. Μπορεί να χρειάζεται να δουλέψετε μαζί με το παιδί σας τις δεξιότητες της ακρόασης και της συμπόνιας.

Η συμπόνια προς τους άλλους είναι ένας υγιής τρόπος για να ξεκινήσει μια φιλία. Αυτή η δεξιότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική μετά το στρες της πανδημίας. Μάθετε στα παιδιά σας τρόπους να δείχνουν τη συμπόνια τους προς τα άλλα παιδιά.

Μιλήστε ανοιχτά στα παιδιά σας για το πως θα αναγνωρίζουν ότι κάποιος περνάει δύσκολα. Μάθετε στα παιδιά σας να φέρονται με ευγένεια. Για παράδειγμα, μπορείτε να φτιάξετε μαζί μπισκότα για να τα προσφέρει σε ένα φίλο του που έχει χάσει ένα αγαπημένο του πρόσωπο.

Διδάξτε στα παιδιά την διαπραγμάτευση

Τα παιδιά είναι ανάγκη να μάθουν να διαπραγματεύονται με θετικό τρόπο. Αυτό είναι πιο δύσκολο αν τα παιδιά μεγαλώνουν σε μια οικογένεια  με την αντίληψη ότι πρέπει να κερδίζουν με κάθε κόστος ή δεν πιστεύουν καθόλου στις αντιπαραθέσεις.

Ένα καλό μοντέλο ρόλων για τα παιδιά είναι να τους δείξετε ότι χρειάζεται να επικεντρώνονται σε όσα θέλουν. Μπορείτε να τους μάθετε πως να διαχειρίζονται τις διαφωνίες με τους φίλους τους. Να βρίσκουν λύσεις ώστε να είναι και οι δύο κερδισμένοι. Τα παιδιά που έχουν αδέρφια έχουν περισσότερες πιθανότητες να εξασκηθούν στην διαπραγμάτευση.

Τρόπος διαπαιδαγώγησης

Όλοι οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να συμπεριφέρονται όμορφα. Όμως ένας τρόπος διαπαιδαγώγησης που χαρακτηρίζεται από τιμωρίες, έλεγχο και έλλειψη στοργής ανάμεσα στα παιδιά και στους γονείς, κάνει τα παιδιά να έχουν θέματα συμπεριφοράς. Αυτά τα παιδιά δυσκολεύονται να κάνουν φίλους.

Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αφήσετε το παιδί σας να κάνει ότι θέλει χωρίς να θέτετε ξεκάθαρα και υγιή όρια. Είναι σημαντικό να υπάρχουν κανόνες, αλλά πρέπει να εξηγήσετε στο παιδί σας γιατί έχετε βάλει αυτούς τους κανόνες. Χρησιμοποιήστε θετικές στρατηγικές πειθαρχίας και συμπεριφερθείτε στα παιδιά σας με σεβασμό και ευγένεια. Τα παιδιά θα μιμηθούν αυτή τη συμπεριφορά και έτσι θα είναι πιο εύκολο να κάνουν φίλους.

Βρείτε ευκαιρίες για συναντήσεις με τους συμμαθητές

Αν το παιδί σας δεν έχει φίλους, ίσως να μην έχει ευκαιρίες να δημιουργήσει φιλίες. Οι δραστηριότητες που περιλαμβάνουν παιδάκια της ηλικίας του και έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να βρει το παιδί σας νέους φίλους.   Είναι σημαντικό για κάθε παιδί να έχει δραστηριότητες εκτός σχολείου έτσι ώστε να έχει την ευκαιρία να συναντήσει παιδιά με παρόμοια ενδιαφέροντα.