Ισχιαλγία

Ισχιαλγία

Η ισχιαλγία συνήθως προκαλείται από τον ερεθισμό, τη φλεγμονή ή την πίεση του ισχιακού νεύρου. Η πιο συχνή αιτία της ισχιαλγίας είναι η δισκοκήλη ή η δισκοπάθεια που ασκούν πίεση στο ισχιακό νεύρο. Για τους περισσότερους ανθρώπους η ισχιαλγία υποχωρεί μόνη της με σωστή φροντίδα στο σπίτι.

Τι είναι η ισχιαλγία;

Η ισχιαλγία είναι ένας νευρικός πόνος που προκύπτει από τραυματισμό ή ερεθισμό του ισχιακού νεύρου, που προέρχεται από την περιοχή των γλουτών. Το ισχιακό νεύρο είναι το πιο μακρύ και το πιο παχύ νεύρο στο σώμα. Στην πραγματικότητα αποτελείται από πέντε νευρικές ρίζες: δύο από την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και τρεις από το τελευταίο τμήμα της σπονδυλικής στήλης, το ιερό οστό. Οι πέντε νευρικές ρίζες  ενώνονται και σχηματίζουν το δεξί και το αριστερό ισχιακό νεύρο. Σε κάθε πλευρά του σώματος, ένα ισχιακό νεύρο διατρέχει τους γοφούς, τους γλουτούς και το πόδι και καταλήγει ακριβώς κάτω από το γόνατο. Το ισχιακό νεύρο στη συνέχεια διακλαδίζεται σε άλλα νεύρα, τα οποία συνεχίζουν κάτω από το πόδι μέχρι το πέλμα και τα δάχτυλα.

Ο τραυματισμός του ισχιακού νεύρου είναι κάτι σπάνιο, αλλά ο όρος ισχιαλγία χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον πόνο που προκύπτει από τη μέση και αντανακλά μέχρι το πόδι. Το κοινό ανάμεσα σε αυτό τον πόνο και στον τραυματισμό του νεύρου, είναι ο ερεθισμός, η φλεγμονή ή η πίεση στο ισχιακό νεύρο.

Συνήθως, οι άνθρωποι που έχουν ισχιαλγία νιώθουν ήπιο ως σοβαρό πόνο σε οποιοδήποτε σημείο του ισχιακού νεύρου, στη μέση, στους γοφούς, στο πόδι. Επίσης μπορεί να προκαλεί μυϊκή αδυναμία και μούδιασμα στο πόδι, και μια δυσάρεστη αίσθηση μυρμηγκιάσματος στο πόδι, στο πέλμα και στα δάχτυλα.

Πώς είναι ο πόνος της ισχιαλγίας;

Ο πόνος της ισχιαλγίας είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο ανάλογα με την αιτία που τον προκαλεί. Μερικοί άνθρωποι περιγράφουν τον πόνο ως οξύ ενώ άλλοι σαν σουβλιά.

Ο πόνος μπορεί να είναι συνεχής ή να έρχεται και να φεύγει. Επίσης, ο πόνος είναι συνήθως πιο σοβαρός στο πόδι συγκριτικά με τη μέση. Ο πόνος μπορεί να χειροτερεύει όταν κάποιος κάθεται ή στέκεται όρθιος για πολλή ώρα, ή όταν στρίβει το πάνω μέρος του σώματος. Μια απότομη κίνηση, όπως συμβαίνει με το βήχα ή το φτέρνισμα, μπορεί να κάνει χειρότερο τον πόνο.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ισχιαλγίας;

Τα συμπτώματα της ισχιαλγίας περιλαμβάνουν:

• Μέτριο ως σοβαρό πόνο στη μέση, στους γλουτούς και στο πόδι.
• Μούδιασμα ή αδυναμία στη μέση, στους γλουτούς , στο πόδι ή στο πέλμα.
• Πόνο που επιδεινώνεται με την κίνηση.
• Μυρμήγκιασμα στα πόδια, στα δάχτυλα.
• Απώλεια ελέγχου του εντέρου και της ουροδόχου κύστης.

Μπορεί η ισχιαλγία να επηρεάζει και τα δύο πόδια;

Η ισχιαλγία συνήθως επηρεάζει μόνο ένα πόδι κάθε φορά. Ωστόσο, είναι δυνατό η ισχιαλγία να επηρεάζει και τα δύο πόδια. Αυτό εξαρτάται σε ποιο σημείο υπάρχει πίεση στο ισχιακό νεύρο κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης.

Η ισχιαλγία μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή χρειάζεται χρόνο;

Η ισχιαλγία μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή σταδιακά. Εξαρτάται από την αιτία. Μια δισκοκήλη μπορεί να προκαλεί ξαφνικό πόνο. Η αρθρίτιδα αναπτύσσεται αργά.

Πόσο συχνή είναι η ισχιαλγία;

Η ισχιαλγία είναι κάτι σύνηθες. Περίπου το 40% του πληθυσμού θα εμφανίσει ισχιαλγία κάποια στιγμή στη ζωή του.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ισχιαλγία;

Ένα άτομο έχει μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσει ισχιαλγία αν:

• Έχει κάποιο τραυματισμό: ένας τραυματισμός στη μέση ή στη σπονδυλική στήλη αυξάνει τον κίνδυνο για ισχιαλγία.
• Είναι ηλικιωμένο: όσο μεγαλώνουμε υπάρχει μια φυσιολογική φθορά στα οστά και στους μεσοσπονδύλιους δίσκους της σπονδυλικής στήλης. Η γήρανση μας κάνει πιο επιρρεπείς σε τραυματισμούς του ισχιακού νεύρου λόγω των αλλαγών στα οστά, στους δίσκους και στους συνδέσμους.
• Έχει επιπλέον βάρος: η σπονδυλική μας στήλη είναι σας κάθετος γερανός. Οι μύες μας είναι τα αντίβαρα. Το βάρος που κουβαλάμε στο μπροστινό μέρος του σώματός μας είναι αυτό που σηκώνει η σπονδυλική μας στήλη. Όσο πιο πολύ βάρος έχουμε, τόσο περισσότερο πρέπει να δουλεύουν οι μύες της μέσης. Αυτό μπορεί να οδηγεί σε καταπόνηση, πόνο και χρόνια προβλήματα στην μέση/πλάτη.
• Δεν έχει δυνατό κορμό: ο κορμός μας περιλαμβάνει τους μύες στην πλάτη και στην κοιλιά. Όσο πιο δυνατός είναι ο κορμός μας, τόσο καλύτερα στηρίζει τη μέση μας. Σε αντίθεση με την περιοχή του στήθους, όπου τα πλευρά παρέχουν υποστήριξη, το μόνο στήριγμα για το κάτω μέρος της πλάτης σας είναι οι μύες μας.
• Έχει ένα δραστήριο τρόπο ζωής: όταν κάνουμε δουλειές που απαιτούν να σηκώνουμε βαριά αντικείμενα αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για προβλήματα στη μέση. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν κάποιος κάνει μια καθιστική δουλειά.
• Έχει κακή στάση σώματος: ακόμη και αν ένα άτομο είναι σε φόρμα και δραστήριο, μπορεί να είναι επιρρεπές στην ισχιαλγία αν δεν έχει καλή στάση σώματος.
• Έχει διαβήτη: ο διαβήτης αυξάνει τις πιθανότητες για βλάβη στα νεύρα, με αποτέλεσμα να αυξάνει τον κίνδυνο για ισχιαλγία.
• Έχει οστεοαρθρίτιδα: η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να προκαλεί βλάβη στη σπονδυλική στήλη και στα νεύρα.

Το βάρος της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλεί ισχιαλγία;

Είναι αλήθεια ότι η ισχιαλγία είναι συχνή στην εγκυμοσύνη αλλά το αυξημένο βάρος δεν είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι έγκυες γυναίκες εμφανίζουν ισχιαλγία. Μια καλύτερη εξήγηση είναι ότι συγκεκριμένες ορμόνες της εγκυμοσύνης προκαλούν την χαλάρωση των συνδέσμων. Οι σύνδεσμοι συγκρατούν μαζί τους σπονδύλους, προστατεύουν τους δίσκους και κρατούν σταθερή τη σπονδυλική στήλη. Η χαλάρωση των συνδέσμων μπορεί να δημιουργεί αστάθεια στη σπονδυλική στήλη και ίσως αυτό να προκαλεί σπονδυλολίσθηση, με αποτέλεσμα την πίεση των νεύρων και την εμφάνιση της ισχιαλγίας. Το βάρος του μωρού και η θέση του μπορεί επίσης να ασκεί πίεση στο νεύρο.

Αυτό που είναι σημαντικό, είναι πως υπάρχουν τρόποι για την ανακούφιση του πόνου στη  διάρκεια της εγκυμοσύνης και ο πόνος υποχωρεί μετά τον τοκετό. Η φυσικοθεραπεία και το μασάζ, το ζεστό μπάνιο είναι όλες επιλογές που βοηθούν.

Ποιες είναι οι αιτίες της ισχιαλγίας;

Η ισχιαλγία μπορεί να προκαλείται από πολλά και διαφορετικά ιατρικά προβλήματα που περιλαμβάνουν:

• Η δισκοκήλη ή η δισκοπάθεια προκαλεί πίεση στη ρίζα του νεύρου. Αυτή είναι η πιο συχνή αιτία της ισχιαλγίας. Περίπου το 1-5% των ανθρώπων εμφανίζουν δισκοπάθεια κάποια στιγμή στη ζωή τους. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι τα προστατευτικά μαξιλάρια ανάμεσα στους σπονδύλους της σπονδυλικής στήλης. Η πίεση από τους σπονδύλους μπορεί να προκαλεί την διόγκωση του παχύρευστου κέντρου του δίσκου (δισκοκήλη). Όταν η δισκοκήλη εμφανίζεται στους σπονδύλους στη μέση, μπορεί να πιέζει το ισχιακό νεύρο.
• Η εκφυλιστική νόσος του δίσκου είναι η φυσική φθορά των δίσκων ανάμεσα στους σπονδύλους της σπονδυλικής στήλης. Η φθορά των δίσκων μειώνει το ύψος τους και οδηγεί σε στενότερες διόδους των νεύρων (στένωση της σπονδυλικής στήλης). Η στένωση μπορεί να ασκεί πίεση στο ισχιακό νεύρο και να προκαλεί ισχιαλγία.
• Η σπονδυλολίσθηση είναι η ολίσθηση ενός σπονδύλου με αποτέλεσμα να μην είναι ευθυγραμμισμένος με τους υπόλοιπους, και να στενεύει το άνοιγμα από το οποίο εξέρχεται το νεύρο. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να πιέζει το ισχιακό νεύρο.
• Οι τραυματισμοί στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή στο ισχιακό νεύρο.
• Οι όγκοι στην οσφυϊκή μοίρα που πιέζουν το ισχιακό νεύρο.
• Το σύνδρομο απιοειδούς μυός είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται όταν ο απιοειδής μυς, ένας μικρός μυς που βρίσκεται βαθιά στους γλουτούς, συσπάται. Αυτό μπορεί να πιέζει ή να ερεθίζει το ισχιακό νεύρο.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ισχιαλγίας;

Αρχικά, ο γιατρός θα λάβει το ιατρικό ιστορικό σας και στη συνέχεια θα σας κάνει ερωτήσεις για τα συμπτώματα.

Στη διάρκεια της κλινικής εξέτασης, ο γιατρός θα σας ζητήσει να περπατήσετε ώστε να δει πως η σπονδυλική στήλη κουβαλά το βάρος σας. Μπορεί επίσης να σας ζητηθεί να περπατήσετε στις μύτες των ποδιών σας ώστε να αξιολογήσει τη δύναμη των μυών της γάμπας. Στη συνέχεια μπορεί να σας ζητήσει να ξαπλώσετε ανάσκελα με ίσια τα πόδια, και θα σηκώσει αργά κάθε πόδι για να εντοπίσει το σημείο στο οποίο ξεκινά ο πόνος. Αυτή η εξέταση βοηθά στον εντοπισμό του νεύρου που έχει το πρόβλημα και καθορίζει αν υπάρχει θέμα σε κάποιο δίσκο. Επιπλέον, ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε άλλες κινήσεις για να εντοπίσει τον πόνο και να ελέγξει την ευελιξία και την δύναμη των μυών σας.

Αν είναι απαραίτητο ο γιατρός μπορεί να ζητήσει και κάποιες άλλες εξετάσεις, όπως:

• Ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης για τον εντοπισμό καταγμάτων, προβλημάτων στο δίσκο, όγκων.
• Μαγνητική τομογραφία για την απεικόνιση των οστών και των μαλακών ιστών. Η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δείξει αν υπάρχει πίεση στο ισχιακό νεύρο, δισκοκήλη ή αρθρίτιδα.
• Ηλεκτρομυογράφημα που δείχνει πόσο καλά τα ηλεκτρικά σήματα ταξιδεύουν μέσω του ισχιακού νεύρου και την ανταπόκριση των μυών.
• Μυελόγραμμα που καθορίζει αν οι σπόνδυλοι ή οι δίσκοι προκαλούν τον πόνο.

Θεραπεία της ισχιαλγίας

Ο στόχος της θεραπείας είναι η μείωση του πόνου και η αύξηση της κινητικότητας. Ανάλογα με την αιτία, η ισχιαλγία μπορεί να υποχωρεί μόνη της με απλούς τρόπους.

Τι μπορώ να κάνω μόνος μου για να αντιμετωπίσω την ισχιαλγία;

• Εφαρμογή πάγου ή ζέστης: αρχικά, καλό είναι να χρησιμοποιείτε πάγο για την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Μπορείτε να βάζετε μια παγοκύστη στην περιοχή που σας πονά αφού την έχετε τυλίξει με μια πετσέτα. Εφαρμόστε την παγοκύστη για 20 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα. Αν ο πόνος δεν υποχωρεί μπορείτε να εναλλάσσετε το κρύο με το ζεστό.
• Παυσίπονα: υπάρχουν φάρμακα που ανακουφίζουν τον πόνο και μειώνουν τη φλεγμονή και το οίδημα. Τα πιο γνωστά φάρμακα είναι τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη που περιλαμβάνουν την ασπιρίνη, την ιβουπροφαίνη. Πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί αν επιλέξετε την ασπιρίνη. Η ασπιρίνη μπορεί να προκαλεί έλκος στο στομάχι και αιμορραγία σε κάποιους ανθρώπους. Αν δεν μπορείτε να πάρετε μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα τότε η ακεταμινοφαίνη είναι μια λύση.
• Διατάσεις: καλό είναι να κάνετε προσεκτικά κάποιες διατάσεις με τις οδηγίες ενός φυσικοθεραπευτή ή ενός γυμναστή. Επίσης, η αερόβια άσκηση βοηθά στη μυϊκή ενδυνάμωση.

Πότε πρέπει να δω γιατρό;

Για κάθε άνθρωπο η ισχιαλγία είναι κάτι διαφορετικό. Ο πόνος μπορεί να είναι διαφορετικός , όπως και η ένταση και η αιτία του πόνου. Κάποιοι ασθενείς χρειάζονται πιο ισχυρές θεραπείες. Ωστόσο, γενικά μέσα σε έξι εβδομάδες με φροντίδα στο σπίτι ο πόνος υποχωρεί. Αν αυτό δεν συμβεί , τότε πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό σας.

Άλλες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Φαρμακευτική αγωγή: ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει μυοχαλαρωτικά, για την ανακούφιση της δυσφορίας που έχει σχέση με τους μυϊκούς σπασμούς ή παυσίπονα-αντιφλεγμονώδη. Άλλα φάρμακα που έχουν παυσίπονη δράση (ιδίως στο χρόνιο πόνο) είναι τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά. Ανάλογα με την ένταση και τη συχνότητα του πόνου, καθορίζεται και η αγωγή.
• Φυσικοθεραπεία: ο στόχος της φυσικοθεραπείας είναι να κάνει ο ασθενής ασκήσεις που θα μειώνουν την ισχιαλγία μέσω της μείωσης της πίεσης στο νεύρο. Μπορεί να περιλαμβάνει διατάσεις για την βελτίωση της ευελιξίας των μυών και αερόβιες ασκήσεις (όπως το περπάτημα, το κολύμπι).
• Ενέσεις στη σπονδυλική στήλη: μια ένεση με κάποιο κορτικοστεροειδές μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και του οιδήματος γύρω από τις ρίζες των νεύρων. Οι ενέσεις προσφέρουν βραχυπρόθεσμη ανακούφιση του πόνου και γίνονται με τοπική αναισθησία. Στο σημείο της ένεσης μπορεί ο ασθενής να νιώθει πίεση ή αίσθηση καύσου.
• Εναλλακτικές θεραπείες: οι εναλλακτικές θεραπείες είναι πολύ δημοφιλείς στις μέρες μας και χρησιμοποιούνται για την θεραπεία και την διαχείριση όλων των μορφών πόνου, χωρίς τις παρενέργειες των φαρμάκων. Τέτοιες εναλλακτικές μέθοδοι για την βελτίωση της ισχιαλγίας περιλαμβάνουν την χειροπρακτική, τη trigger points θεραπεία, το βελονισμό. Το μασάζ επίσης βοηθά στους μυϊκούς σπασμούς που συνοδεύουν την ισχιαλγία.