Καρκίνος και κατάθλιψη

Καρκίνος και κατάθλιψη

Μερικοί άνθρωποι με καρκίνο μπορεί να εμφανίζουν κατάθλιψη πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την θεραπεία. Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης και μπορεί να κάνει πολύ δύσκολη τη θεραπεία του καρκίνου. Έτσι, η αναγνώριση και η θεραπεία της κατάθλιψης να είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για την θεραπεία του καρκίνου.

Πώς μπορούν οι ασθενείς με καρκίνο να αναγνωρίζουν την κατάθλιψη;

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους μετά την διάγνωση ή οποιαδήποτε στιγμή στη διάρκεια ή μετά τη θεραπεία. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ως σοβαρά. Η σοβαρή κατάθλιψη επηρεάζει την καθημερινότητα του ατόμου όπως επίσης και τις διαπροσωπικές του σχέσεις. Είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς να συζητούν με έναν ψυχίατρο για κάθε σύμπτωμα, ειδικά αν αυτό έχει διάρκεια 2 εβδομάδες ή περισσότερο.

Η διάγνωση του καρκίνου μπορεί να έχει τεράστια επίδραση στην ψυχική υγεία και στην ευεξία ενός ατόμου. Η κατάθλιψη και το άγχος υπονομεύουν την θεραπεία και την ανάρρωση από τον καρκίνο, όπως επίσης και την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Είναι δύσκολο κάποιος να αναγνωρίσει την κατάθλιψη. Στην πραγματικότητα, μπορεί να μοιάζει με λύπη, φόβο και ανησυχία που συνήθως συνοδεύουν την διάγνωση του καρκίνου. Αν όμως ένα άτομο συνεχώς ακυρώνει τις συναντήσεις με τους φίλους του ή με δυσκολία ξυπνά το πρωί από το κρεβάτι , τότε η θλίψη μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή. Μπορεί να είναι κατάθλιψη που έχει σχέση με τον καρκίνο και επηρεάζει 1 στους 4 ασθενείς με καρκίνο.

Είναι πολύ σύνηθες οι ασθενείς με καρκίνο να νιώθουν φόβο και θλίψη. Ωστόσο, η κλινική κατάθλιψη είναι διαφορετική από την λύπη και για την διάγνωσή της υπάρχουν υπάρχουν ειδικά κριτήρια και συμπτώματα. Φυσικά, είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς να αναγνωρίζουν τα σημάδια της κατάθλιψης όσο πιο νωρίς μπορούν ώστε να μην επηρεάζει την ποιότητα ζωής τους και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

Η σύνδεση ανάμεσα στον καρκίνο και στην κατάθλιψη

Η κατάθλιψη και ο καρκίνος ίσως να έχουν κοινά συμπτώματα. Μπορεί να υπάρχει μια αλληλεπικάλυψη ανάμεσα στις παρενέργειες του καρκίνου και της θεραπείας του με τα συμπτώματα της κατάθλιψης, και αυτό κάνει ακόμη πιο δύσκολο το διαχωρισμό των δύο καταστάσεων. Η χημειοθεραπεία, η ορμονική υποκατάσταση, οι χειρουργικές επεμβάσεις είναι θεραπείες που επηρεάζουν το σώμα. Μπορεί να προκαλούν πόνο, αλλαγές στην εικόνα του σώματος, ναυτία, απώλεια των μαλλιών, και υπερβολική κόπωση.

Είναι πολύ δύσκολο κάποιος να αξιολογήσει τις αλλαγές στην διάθεση όταν ένας ασθενής αντιμετωπίζει μια απειλητική κατάσταση για τη ζωή του.

Οι άνθρωποι που είχαν κατάθλιψη πριν την διάγνωση του καρκίνου είναι πολύ πιθανό να βιώνουν κατάθλιψη μετά τη διάγνωση.

Συμπτώματα και αιτίες

Ένας ασθενής με καρκίνο μπορεί να εμφανίζει κλινική κατάθλιψη για πάρα πολλούς λόγους, όπως η ανησυχία για την διάγνωση, ο πόνος που βιώνει, το οικογενειακό ιστορικό της κατάθλιψης ή άλλα θέματα ψυχικής υγείας. Ίσως η θεραπεία για τον καρκίνο να προκαλεί αλλαγές σ το σώμα με απότομο τρόπο και αυτό να απομακρύνει τον ασθενή από τις καθημερινές του δραστηριότητες.

Τα συμπτώματα της κλινικής κατάθλιψης περιλαμβάνουν:

• Αίσθηση απελπισίας
• Ανηδονία, έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που πριν απολαμβάνατε
• Αϋπνία ή υπερβολικό ύπνο και συνεχή κόπωση
• Ευερεθιστότητα και δυσκολία στη συγκέντρωση και θέματα μνήμης
• Σημαντική, ανεξήγητη απώλεια ή αύξηση του βάρους, ή αλλαγές στην όρεξη
• Αυτοκτονικές σκέψεις ή επαναλαμβανόμενες σκέψεις για το θάνατο

Οι επιδράσεις της κατάθλιψης μπορεί να είναι σοβαρές. Οι ασθενείς με καρκίνο που δεν θέλουν να λάβουν θεραπεία για την κατάθλιψη, έχουν μεγάλο κίνδυνο για αυτοκτονία.

Παράγοντες κινδύνου για τους ασθενείς με καρκίνο

Οι πιο σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την κατάθλιψη στους ασθενείς με καρκίνο είναι το προηγούμενο ιστορικό κατάθλιψης. Η θέση του καρκίνου , το στάδιο, η πρόγνωση και η θεραπεία επηρεάζουν την ψυχολογία του ασθενή. Για τους ασθενείς τελικού σταδίου ο κίνδυνος της κατάθλιψης είναι πολύ υψηλότερος.

Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που επηρεάζουν σημαντικά τους ασθενείς με καρκίνο:

• Η ανεργία
• Το κόστος της θεραπείας και η περιορισμένη πρόσβαση σε δομές υγείας
• Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας όπως ο νευρωτισμός
• Οι διαφωνίες με τα μέλη της οικογένειας ή την αδυναμία αντιμετώπισης της διάγνωσης του καρκίνου
• Η κακή πρόγνωση αυξάνει τις πιθανότητες για κατάθλιψη
• Η θεραπεία (χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ορμονική θεραπεία)
• Οι γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο για κατάθλιψη από ότι οι άνδρες

Θεραπεία για την κατάθλιψη στους ασθενείς με καρκίνο

Η αβεβαιότητα για το μέλλον και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής των ασθενών με καρκίνο κάνει ακόμη πιο δύσκολη την θεραπεία της κατάθλιψης.

Οι ασθενείς νιώθουν έντονη απελπισία, λύπη, απομόνωση , έχουν αλλαγές στον ύπνο και στη διάθεση, και για αυτό πρέπει να ζητούν ψυχολογική υποστήριξη. Η ψυχική υγεία έχει τεράστια επίδραση στην σωματική υγεία.

Υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.

Ατομική ψυχοθεραπεία

Η ατομική ψυχοθεραπεία για την κατάθλιψη είναι πολύ σημαντική για την αναγνώριση των συναισθημάτων και των φόβων που έχουν σχέση με τον καρκίνο. Παρέχει ασφαλές περιβάλλον για να μπορεί ο ασθενής να συζητά όσα τον απασχολούν. Με την καθοδήγηση ενός έμπειρου ψυχοθεραπευτή ο ασθενής μπορεί να αλλάξει τον αρνητικό τρόπο σκέψης.

Η ψυχοθεραπεία είναι πολύ βοηθητική για τους ασθενείς με καρκίνο και κατάθλιψη, και παρέχει ένα ασφαλές, μη επικριτικό περιβάλλον για να εκφράζουν όλες τις ανησυχίες, τους φόβους και τα συναισθήματά τους. Ο ασθενής μπορεί να μάθει να αντιμετωπίζει το άγχος μέσω τεχνικών χαλάρωσης όπως ο διαλογισμός, η άσκηση.

Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να ζητήσει επιπλέον πληροφορίες από τα μέλη της οικογένειας και να προτείνει οικογενειακή ψυχοθεραπεία ώστε να υπάρχει καλύτερη επικοινωνία.

Ομαδική ψυχοθεραπεία

Η ομαδική ψυχοθεραπεία είναι πολύ σημαντική για τους ανθρώπους που δίνουν μάχη με τον καρκίνο. Η συζήτηση με ανθρώπους που έχουν παρόμοιες εμπειρίες βοηθούν τους ασθενείς να μην νιώθουν μόνοι και απομονωμένοι.

Η επαφή με ανθρώπους που έχουν ξεπεράσει τον καρκίνο , δίνει κουράγιο και ελπίδα στους ασθενείς.

Φαρμακευτική αγωγή

Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα συμβάλλουν στην βελτίωση της διάθεσης. Ωστόσο, είναι ανάγκη οι ασθενείς να γνωρίζουν τις παρενέργειες, και πως αυτά αλληλεπιδρούν με άλλα φάρμακα , την χημειοθεραπεία και την ορμονική υποκατάσταση.

Ενσυνειδητότητα

Ο καρκίνος μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο. Οι τεχνικές που ενισχύουν την ενσυνειδητότητα όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός, οι βαθιές αναπνοές βοηθούν τους ασθενείς να ανακτούν τον έλεγχο του σώματος τους με μη παρεμβατικό τρόπο. Αυτές οι τεχνικές βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.

Άλλες εναλλακτικές επιλογές όπως το μασάζ, ο βελονισμός, η ισορροπημένη διατροφή είναι πολύ σημαντικές για την ισορροπία στο μυαλό και στο σώμα.

Ποια είναι η επίδραση της κατάθλιψη στους φροντιστές;

Οι ασθενείς με καρκίνο δεν είναι οι μόνοι που πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα σημάδια της κατάθλιψης. Καθώς μπορεί να επηρεάζει και τους φροντιστές. Πολλοί άνθρωποι που φροντίζουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα που δίνουν μάχη με τον καρκίνο νιώθουν αβοήθητοι , γιατί δεν μπορούν να βλέπουν τους αγαπημένους τους να υποφέρουν και δεν έχουν την εκπαίδευση να φροντίζουν τους άλλους. Μερικές φορές δεν ξέρουν πως να βοηθήσουν. Καλό είναι λοιπόν οι φροντιστές να προσέχουν τον εαυτό τους και να ξεκουράζονται. Επίσης, είναι σημαντικό να μιλάνε για τα συναισθήματά τους.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω έναν ασθενή με καρκίνο που έχει κατάθλιψη;

Οι ασθενείς που εμφανίζουν κατάθλιψη μετά την διάγνωση του καρκίνου μπορούν να ζητούν παρηγορητική φροντίδα. Η παρηγορητική φροντίδα έχει εσφαλμένα αποκλειστική σύνδεση με το τέλος της ζωής. Όμως είναι ένα πεδίο ειδίκευσης που έχει ως στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών που έχουν διαγνωστεί με κάποια χρόνια ή απειλητική για την ζωή ασθένεια όπως ο καρκίνος.

Η παρηγορητική φροντίδα περιλαμβάνει πολλές πτυχές όπως η διαχείριση του πόνου, η βελτίωση της επικοινωνίας , η συναισθηματική υποστήριξη και η σωστή διατροφή.