Καταθλιπτικό επεισόδιο (F32)

Καταθλιπτικό επεισόδιο - τι είναι; (F32, ICD-10)

Σύμφωνα με τα ψυχιατρικά κλινικά κριτήρια του DSM-V και του ICD-10, η διάγνωση για ένα καταθλιπτικό επεισόδιο απαιτεί μια περίοδος κατάθλιψης που επιμένει για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια αυτού του καταθλιπτικού επεισοδίου, ένα άτομο θα εμφανίσει κακή ή καταθλιπτική διάθεση και/ή απώλεια ενδιαφέροντος για τις περισσότερες δραστηριότητες, καθώς και μια σειρά από άλλα καταθλιπτικά συμπτώματα, όπως κόπωση, αλλαγές στην όρεξη, αίσθημα αναξιότητας και αναλόγως της βαρύτητας, ευχές ή σκέψεις θάνατου (αυτοκτονικός ιδεασμός).

Τι είναι η κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη είναι μια συχνή ασθένεια και πολλοί άνθρωποι θα βιώσουν ένα ή περισσότερα επεισόδια κατάθλιψης στη ζωή τους. Ενώ άτομα όλων των φυλών και ηλικιών μπορεί να εμφανίσουν καταθλιπτικά επεισόδια, τείνουν να είναι πιο συχνά στις γυναίκες. Τα άτομα που έχουν ιστορικό κατάθλιψης, ή άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας όπως κρίσεις πανικού, άγχος ή χρόνιες σωματικές παθήσεις (όπως διαβήτης, χρόνιος πόνος ή σκλήρυνση κατά πλάκας, κα), έχουν υψηλότερο κίνδυνο να βιώσουν ένα καταθλιπτικό επεισόδιο.

Η σοβαρότητα ενός καταθλιπτικού επεισοδίου και τα συμπτώματα ποικίλλουν. Ένα καταθλιπτικό επεισόδιο μπορεί να ταξινομηθεί ως μείζων ή ήπιο, ανάλογα με τον αριθμό των συμπτωμάτων και την βαρύτητα αυτών, τη δυσλειτουργία που προκαλεί στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή. Ανεξάρτητα από τη βαρύτητα, όλα τα καταθλιπτικά επεισόδια θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και να αντιμετωπίζονται άμεσα από έναν ψυχίατρο. Για την κατάθλιψη υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, όπως τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και η ψυχοθεραπεία.

Καταθλιπτικό επεισόδιο - συμπτώματα

Τα συμπτώματα ενός καταθλιπτικού επεισοδίου περιλαμβάνουν μια καταθλιπτική διάθεση, δηλαδή αίσθημα θλίψης, κενού ή απελπισίας και/ή απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης (ανηδονία) για τις περισσότερες δραστηριότητες, μαζί με οποιοδήποτε από τα ακόλουθα κλινικά κριτήρια:

• Αίσθημα αναξιότητας ή υπερβολικής ενοχής
• Κόπωση, νοθρώτητα
• Έλλειψη συγκέντρωσης, μνήμης και λήψης αποφάσεων, σύγχυση, αδυναμία λήψης αποφάσεων
• Αϋπνία (όπως αδυναμία επέλευσης ύπνου, πρώϊμη αφύπνιση, κα) ή υπερυπνοία
• Διαταραχές της όρεξης και ανεξήγητη απώλεια ή αύξηση βάρους
• Ανεξήγητα σωματικά συμπτώματα και προβλήματα που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία, όπως πονοκέφαλοι, πεπτικά προβλήματα ή πόνος
• Ανησυχία, ψυχοκινητική διέγερση ή ευερεθιστότητα
• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας (αυτοκτονικός ιδεασμός)
• Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως κάθε μέρα ή σχεδόν κάθε μέρα, για τουλάχιστον δύο εβδομάδες.

Τα σημάδια της κατάθλιψης μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το φύλο και την ηλικία. Υπάρχουν επίσης διάφοροι τύποι κατάθλιψης και συναισθηματικών διαταραχών, όπως η μείζων κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή (προηγουμένως γνωστή ως μανιοκατάθλιψη), η επιλόχεια κατάθλιψη και η δυσθυμία, μεταξύ άλλων.

Πόσο διαρκεί ένα καταθλιπτικό επεισόδιο

Η διάρκεια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου χωρίς θεραπεία ποικίλλει, αλλά η μέση διάρκεια είναι περίπου τέσσερις με οκτώ μήνες.

Τεστ για καταθλιπτικό επεισόδιο

Μπορείτε να κάνετε το online τεστ για την κατάθλιψη για μια πρώτη εκτίμηση για το αν εμφανίζετε συμπτώματα κατάθλιψης και τη βαρύτητα αυτών.

Διάγνωση καταθλιπτικού επεισοδίου

Σύμφωνα με τα κλινικά κριτήρια, ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο (ΜΚΕ) χαρακτηρίζεται από πέντε ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα που εμφανίζονται κάθε μέρα, ή σχεδόν κάθε μέρα, για τουλάχιστον δύο εβδομάδες:

• Καταθλιπτική διάθεση για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας
• Ανηδονία, απώλεια ενδιαφέροντος ή απόλαυσης σε όλες ή τις περισσότερες δραστηριότητες
• Σημαντική ανεξήγητη απώλεια ή αύξηση βάρους ή αλλαγές στην όρεξη
• Διαταραχές ύπνου, συμπεριλαμβανομένης της αϋπνίας ή του υπερβολικού ύπνου (υπερυπνία)
• Ανησυχία ή νωθρότητα
• Κούραση ή έλλειψη ενέργειας
• Αισθήματα αναξιότητας ή υπερβολικής ενοχής
• Δυσκολία στη σκέψη, τη συγκέντρωση ή τη λήψη αποφάσεων
• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας – μπορεί να υπάρχουν σχέδια αυτοκτονίας ή απόπειρες αυτοκτονίας
• Αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να υποδεικνύουν μια αξιοσημείωτη διαφορά από την προηγούμενη λειτουργία του προσβεβλημένου ατόμου. Για να γίνει η διάγνωση, τουλάχιστον ένα από τα συμπτώματα πρέπει να είναι η καταθλιπτική διάθεση ή η απώλεια ενδιαφέροντος για τις περισσότερες δραστηριότητες. Είναι επίσης απαραίτητο τα συμπτώματα να προκαλούν σημαντική ενόχληση ή έκπτωση στην κοινωνική και εργασιακή λειτουργία.

Εάν τα συμπτώματα αποδίδονται σε άλλη πάθηση ψυχικής υγείας, η διάγνωση και η θεραπεία μπορεί να είναι διαφορετικές από αυτές που περιγράφονται εδώ για ένα καταθλιπτικό επεισόδιο.

Για να αποκλειστoύν άλλα οργανικά προβλήματα υγείας που μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα όμοια με αυτά της κατάθλιψης (όπως οι διαταραχές του θυρεοειδούς) ένας ψυχίατρος μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος ή απεικονιστικές εξετάσεις (για παράδειγμα, μαγνητική εγκεφάλου).

Καταθλιπτικό επεισόδιο - ταξινόμιση σύμφωνα με το ICD-10

Το ψυχιατρικό ταξινομικό σύστημα ICD-10 (2016) διαχωρίζει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο αναλόγως των συμπτωμάτων και της βαρύτητάς αυτών, σε ήπιο, μέτριο και βαρύ, καθώς και σε άλλες υποκατηγορίες:

Κωδικός	ICD-10 υποκατηγορίες
F32	Καταθλιπτικό επεισόδιο
F32.0	Ήπιο καταθλιπτικό επεισόδιο
F32.1	Μέτριας βαρύτητας καταθλιπτικό επεισόδιο
F32.2	Βαρύ καταθλιπτικό επεισόδιο χωρίς ψυχωσικά συμπτώματα
F32.3	Βαρύ καταθλιπτικό επεισόδιο με ψυχωσικά συμπτώματα
F32.8	Άλλα καταθλιπτικά επεισόδια
F32.9	Καταθλιπτικό επεισόδιο, μη καθορισμένο

Πιο αναλυτικά, σχετικά με τα καταθλιπτικά επεισόδια, τις υποκατηγορίες και τα ιδιαίτερα διαγνωστικά χαρακτηριστικά τους το ICD-10 [1] περιγράφει:

Καταθλιπτικό επεισόδιο (F32)

Στα τυπικά ήπια (F32.0), τα μέτριας βαρύτητας (F32.1) ή τα βαριά καταθλιπτικά επεισόδια (F32.2 και F32.3) ο ασθενής πάσχει από καταθλιπτικό συναίσθημα, μείωση της ενεργητικότητας και περιορισμό της δραστηριότητας. Η ικανότητα για ευχαρίστηση, το ενδιαφέρον και η συγκέντρωση ελαττώνονται. Συνήθως υπάρχει σημαντική κόπωση ακόμα και μετά από ελάχιστη προσπάθεια. Ο ύπνος είναι συχνά διαταραγμένος και η όρεξη ελαττωμένη. Η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση είναι σχεδόν πάντοτε μειωμένες και, ακόμη και στην ήπια μορφή, μερικές ιδέες αυτομομφής και αναξιότητας είναι συχνά παρούσες. Η πτώση της διάθεσης μεταβάλεται λίγο από ημέρα σε ημέρα, δεν ανταποκρίνεται προς τις περιστάσεις και μπορεί να συνοδεύεται από τα αποκαλούμενα ως «σωματικά» συμπτώματα, όπως είναι η απώλεια του ενδιαφέροντος και των ευχάριστων συναισθημάτων, η πρώιμη έγερση, η επιδείνωση της κατάθλιψης τις πρωινές ώρες, η σημαντική ψυχοκινητική επιβράδυνση ή διέγερση, η απώλεια όρεξης, η απώλεια βάρους και η απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας (libido). Ανάλογα με τον αριθμό και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, ένα καταθλιπτικό επεισόδιο μπορεί να προσδιοριστεί ως ήπιο, μέτριας βαρύτητας ή βαρύ.

Περιλαμβάνει: μονήρη επεισόδια:

• καταθλιπτικής αντίδρασης
• ψυχογενούς κατάθλιψης
• αντιδραστικής κατάθλιψης (F32.0, F32.1, F32.2)

Εξαιρούνται:

• διαταραχή της προσαρμογής (F43.2)
• καταθλιπτικό επεισόδιο σχετιζόμενο με διαταραχές συμπεριφοράς (F91.-, F92.0)
• υποτροπιάζουσα καταθλιπτική διαταραχή (F33.-)

Ήπιο καταθλιπτικό επεισόδιο (F32.0)

∆ύο ή τρία από τα παραπάνω συμπτώματα είναι συνήθως παρόντα. Ο ασθενής συνήθως ενοχλείται από αυτά αλλά εξακολουθεί να μπορεί να εκτελεί τις περισσότερες από τις δραστηριότητές του

Μέτριας βαρύτητας καταθλιπτικό επεισόδιο (F32.1)

Τέσσερα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα είναι συνήθως παρόντα και ο ασθενής πιθανόν να δυσκολεύεται σημαντικά στην εκτέλεση των συνηθισμένων δραστηριοτήτων του.

Ένα ακόμα στοιχείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσδιορίσει την εμφάνιση σωματικών συμπτωμάτων, οπότε διακρίνονται οι εξής υποκατηγορίες για ένα καταθλιπτικό επεισόδιο:

• Χωρίς σωματικά συμπτώματα (F32.10)
  Τα κριτήρια για μέτριο καταθλιπτικό επεισόδιο πληρούνται και υπάρχουν ελάχιστα ψυχοσωματικά συμπτώματα

• Με σωματικά συμπτώματα (F32.11)
  Τα κριτήρια για μέτρια καταθλιπτικό επεισόδιο πληρούνται και υπάρχουν τέσσερα ή περισσότερα ή τα σωματικά συμπτώματα (εάν υπάρχουν μόνο δύο ή τρία σωματικά συμπτώματα αλλά είναι ασυνήθιστα σοβαρά, η χρήση αυτής της κατηγορίας μπορεί να δικαιολογείται.)

Βαρύ καταθλιπτικό επεισόδιο χωρίς ψυχωσικά συμπτώματα (F32.2)

Ένα επεισόδιο κατάθλιψης στο οποίο πολλά από τα παραπάνω συμπτώματα είναι εμφανή και ενοχλητικά. Κυριαρχεί συνήθως η απώλεια της αυτοεκτίμησης και ιδέες αναξιότητας ή ενοχής. Αυτοκτονικές σκέψεις και πράξεις είναι συχνές και ένας αριθμός «σωματικών» συμπτωμάτων είναι συνήθως παρόντα.

Περιλαμβάνει: μονήρη επεισόδια

• μείζονος κατάθλιψης με ψυχωσικά συμπτώματα
• ψυχογενούς καταθλιπτικής ψύχωσης
• ψυχωσικής κατάθλιψης
• αντιδραστικής καταθλιπτικής ψύχωσης

Βαρύ καταθλιπτικό επεισόδιο με ψυχωσικά συμπτώματα (F32.3)

Ένα επεισόδιο κατάθλιψης όπως περιγράφεται στο F32.2, αλλά με την παρουσία παραισθήσεων, παραληρημάτων, ψυχοκινητικής καθυστέρησης ή λήθαργου τόσο σοβαρό που οι συνηθισμένες κοινωνικές δραστηριότητες είναι αδύνατες. μπορεί να υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή από αυτοκτονία, αφυδάτωση ή πείνα. Οι ψευδαισθήσεις και οι αυταπάτες μπορεί να είναι ή να μην ταιριάζουν με τη διάθεση.

Μεμονωμένα επεισόδια:

• μείζων κατάθλιψη με ψυχωσικά συμπτώματα
• ψυχογενής καταθλιπτική ψύχωση
• ψυχωτική κατάθλιψη
• αντιδραστική καταθλιπτική ψύχωση

Άλλα καταθλιπτικά επεισόδια (F32.8)

Άτυπη κατάθλιψη
Μονήρη επεισόδια «συγκεκαλυμμένης» κατάθλιψης ΜΚΑ

Καταθλιπτικό επεισόδιο, μη καθορισμένο (F32.9)

• Κατάθλιψη ΜΚΑ
• Καταθλιπτική διαταραχή ΜΚΑ

Ποια είναι η θεραπεία για ένα καταθλιπτικό επεισόδιο;

Η τυπική θεραπεία για ένα καταθλιπτικό επεισόδιο αφορά τη χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων ή/και την ψυχοθεραπεία.

Σχετικά με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, υπάρχουν διάφορες κατηγορίες, τα πιο γνωστά από τα οποία είναι τα SSRI (όπως Ladose, Zoloft, Seroxat, κα). Τα περισσότερα αντικαταθλιπτικά ενισχύουν τα επίπεδα της σεροτονίνης μεταξύ των εγκεφαλικών νευρώνων και αντιμετωπίζουν την κατάθλιψη περίπου σε ένα μήνα (η λήψη τους βέβαια συνεχίζεται για ένα διάστημα μηνών, συνήθως τουλάχιστον 6 μήνες για την αποφυγή υποτροπής της κατάθλιψης). Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι ασφαλή φάρμακα και δεν προκαλούν εξάρτηση, μπορεί να έχουν ωστόσο κάποιες παρενέργειες.

Αναλόγως της βαρύτητας του καταθλιπτικού επεισοδίου, τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να αντικαταστήσει (ή να συμπληρώσει) η ψυχοθεραπεία. Όπως έχουν δείξει οι μελέτες, η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης και μακροχρόνια έχει προστατευτικά αποτελέσματα. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε και να επεξεργαστείτε τις αρνητικές πεποιθήσεις σας, τα συναισθήματά σας, να επουλώσετε τα ψυχικά τραύματά σας, να αναπτύξετε μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα στο άγχος και να βελτιώσετε τις σχέσεις σας.

Η σωματική άσκηση επίσης είναι ωφέλιμη και συμπληρώνει τη θεραπεία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει, περπάτημα, γιόγκα ή οποιαδήποτε δραστηριότητα σας αρέσει. Βιταμίνες και συμπληρώματα μπορεί να είναι χρήσιμα συμπληρωματικά, αλλά δεν αρκούν για να αντιμετωπιστεί ένα καταθλιπτικό επεισόδιο.

Η μη θεραπεία ενός καταθλιπτικού επεισοδίου μπορεί να κάνει πιο πιθανή την εμφάνιση περισσοτέρων καταθλιπτικών επεισοδίων στο μέλλον. Χωρίς θεραπεία, αυτά τα επεισόδια μπορεί να γίνουν πιο συχνά και πιο έντονα.