Κόμπλεξ κατωτερότητας

Σύμπλεγμα Κατωτερότητας

Όλοι βιώνουμε στιγμές στη ζωή μας που νιώθουμε ότι είμαστε ανεπαρκείς ή αναποτελεσματικοί συγκριτικά με τους άλλους, είτε επειδή δεν φτάσαμε το στόχο μας στη δουλειά, είτε επειδή δεν τα πήγαμε καλά στις εξετάσεις, είτε επειδή έχουμε λιγότερα επιτεύγματα από τους συμμαθητές μας. Ως παιδιά, πάντα συγκρίνουμε τον εαυτό μας (ή μας συγκρίνουν) με τους μαθητές με καλύτερους βαθμούς ή τους γνωστούς που είναι πιο καλοί στα αθλήματα ή στη μουσική.

Είναι απόλυτα φυσιολογικό κάποιες στιγμές να νιώθουμε ανεπαρκείς, και αποτελεί κίνητρο για να βελτιωθούμε και να γίνουμε καλύτεροι. Είναι ανθρώπινο να νιώθουμε κατώτεροι κάποιες φορές, και κατά κάποιο τρόπο είναι αναγκαίο και δείχνει ταπεινότητα. Τελικά, αν δεν κάνετε λάθη και δεν μάθετε από αυτά, δεν θα ωριμάσετε και δεν θα εξελιχθείτε ποτέ. Ωστόσο, τα συναισθήματα ανεπάρκειας για κάποιους μπορεί να είναι έντονα, παρατεταμένα και να προκαλούν την αίσθηση της αποτυχίας ή χαμηλή αυτοεκτίμηση που τελικά οδηγεί σε μηρυκασμό των αρνητικών σκέψεων για τον εαυτό. Αν και μερικές φορές το αίσθημα ανεπάρκειας μπορεί να σας δώσει ώθηση για να προχωρήσετε, κάποιες άλλες μπορεί να σας κρατά κολλημένους σε συναισθήματα κατωτερότητας, τα οποία γίνονται τεράστιο πρόβλημα. Αν τα συναισθήματα κατωτερότητας κυριεύουν τη  ζωή σας και δεν σας αφήνουν να επιτύχετε τους στόχους σας, μπορεί να έχετε σύμπλεγμα κατωτερότητας.

Αν και το κόμπλεξ κατωτερότητας είναι ένας κοινωνικός όρος και όχι κάποια διάγνωση ενός ψυχολογικού προβλήματος, αποτελεί ένα πραγματικό φαινόμενο. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κόμπλεξ κατωτερότητας έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και κάνουν αρνητική συζήτηση με τον εαυτό τους. Αυτό το φαινόμενο είναι εξουθενωτικό για τους ανθρώπους που το βιώνουν.

Το σύμπλεγμα κατωτερότητας είναι ένα συναίσθημα ανεπάρκειας εξαιτίας πραγματικών ή φανταστικών κοινωνικών, ψυχολογικών, πνευματικών ή σωματικών ελλειμάτων.

Υπάρχουν δύο τύποι συμπλέγματος κατωτερότητας:

1. Η πρωτοπαθής κατωτερότητα που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία όταν ένα παιδί νιώθει αδύναμο και αβοήθητο. Η κατωτερότητα αυξάνεται όταν τα παιδιά συγκρίνονται αρνητικά με τους άλλους και αυτό οδηγεί σε σύμπλεγμα κατωτερότητας στην ενήλικη ζωή.
2. Η δευτεροπαθής κατωτερότητα συμβαίνει όταν ένας ενήλικας δεν μπορεί να επιτύχει τους στόχους του για να καλύψει τα συναισθήματα κατωτερότητας που έχει από την παιδική του ηλικία.

Σημάδια συμπλέγματος κατωτερότητας

Το κόμπλεξ κατωτερότητας σας κάνει αυτο-σαμποτάζ και δημιουργεί συνεχώς αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Εν τέλει, δεν σας επιτρέπει να δημιουργήσετε μια ευτυχισμένη ζωή.

Το σύμπλεγμα κατωτερότητας σημαίνει ότι έχετε αρνητικές σκέψεις, αρνητικές πεποιθήσεις, συναισθήματα και συμπεριφορές. Τα σημάδια περιλαμβάνουν:

• Συγκέντρωση σε επαναλαμβανόμενες σκέψεις που σας προκαλούν αναστάτωση.
• Νιώθετε ντροπή, ενοχές ή ότι αποτυγχάνετε συνεχώς.
• Απομακρύνεστε από τους συνεργάτες σας, τους συμμαθητές σας ή μέλη της οικογένειάς σας.
• Λέτε ψέματα στους άλλους για να καλύψετε τα συναισθήματα της απομόνωσης και της αποτυχίας.
• Νιώθετε υπεύθυνοι για τις αποτυχίες και τα λάθη των άλλων ανθρώπων.
• Ζητάτε την προσοχή και προσποιείστε ότι είστε άρρωστοι, θλιμμένοι ή θέλετε η συζήτηση να γυρνά γύρω από εσάς.
• Αποφεύγετε κάθε μορφή ανταγωνισμού ή σύγκρισης με τους άλλους. Οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν παίρνουν ρίσκα, δεν δοκιμάζουν νέα πράγματα και καταλήγουν να χάνουν πολλές ευκαιρίες.
• Είστε υπερβολικά ευαίσθητοι στα κομπλιμέντα και στην κριτική.
• Είστε τελειομανείς και νευρωτικοί (νιώθετε άγχος, κατάθλιψη και άλλα αρνητικά συναισθήματα).

Το κόμπλεξ κατωτερότητας όμως δεν πληγώνει μόνο εσάς, αλλά και τους ανθρώπους που είναι κοντά σας.

Αντιμετώπιση συμπλέγματος κατωτερότητας

Όλοι μας έχουμε δυνατότητες, ταλέντα και αδυναμίες. Δεν υπάρχει κανένας λόγος κάποιος να αισθάνεστε κατώτερος από οποιονδήποτε άλλο. Υπάρχουν τρόποι για να μπορέσετε να διαχειριστείτε τις πληγές σας, τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Για παράδειγμα μόνοι σας μπορείτε να κάνετε καθημερινά θετικές δηλώσεις αν νιώθετε ανεπαρκείς ή να χρησιμοποιήσετε τεχνικές NLP.