Κονδυλώματα

Κονδυλώματα

Τα κονδυλώματα είναι ένα από τα πιο γνωστά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ). Η αιτία τους είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papillomavirus-HPV). Υπάρχουν περισσότερα από 100 στελέχη του HPV, αλλά μόνο ένα συγκεκριμένο επηρεάζει τα γεννητικά όργανα και προκαλεί ορατά κονδυλώματα. Τα κονδυλώματα κάνουν την εμφάνισή τους γύρω από τα γεννητικά όργανα και τον πρωκτό ή μερικές φορές μέσα στον κόλπο, στο ορθό ή στην ουρήθρα.

Τα κονδυλώματα εμφανίζονται ως ανώδυνες αναπτύξεις και μπορεί να είναι:

• επίπεδα ή με ανάγλυφη υφή
• ένα ή περισσότερα
• συγκεντρωμένα σε ομάδες που σχηματίζουν μια δομή που μοιάζει με κουνουπίδι

Σε πολλές περιπτώσεις , η λοίμωξη από HPV δεν προκαλεί ορατά συμπτώματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχετε τον ιό στο δέρμα σας, ακόμη και αν δεν έχετε εμφανή κονδυλώματα. Η λοίμωξη με HPV είναι πολύ συχνή στους άνδρες και στις γυναίκες, αλλά η ανίχνευσή του είναι πιο συχνή στις γυναίκες λόγω του προληπτικού ελέγχου του τραχήλου της μήτρας.

Αιτίες κονδυλωμάτων

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) προκαλεί κονδυλώματα. Υπάρχουν πάνω από 40 στελέχη που επηρεάζουν τα γεννητικά όργανα. Η μετάδοση του ιού γίνεται με την σεξουαλική επαφή. Τα κονδυλώματα δεν χρειάζεται να είναι ορατά για να μεταδώσετε τον ιό στο σύντροφό σας.

Παράγοντες κινδύνου

Οι περισσότεροι άνθρωποι που είναι σεξουαλικά ενεργοί μπορεί να μολυνθούν με HPV κάποια στιγμή. Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης περιλαμβάνουν:

• Σεξουαλική επαφή με πολλούς συντρόφους χωρίς προφυλάξεις
• Ύπαρξη κάποιου άλλου σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος
• Σεξουαλική επαφή με ένα άτομο του οποίου δεν γνωρίζετε το παρελθόν του στο σεξ
• Σεξουαλική επαφή σε πολύ μικρή ηλικία
• Κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως σε περιπτώσεις HIV ή θεραπείας για την μεταμόσχευση οργάνων

Η μετάδοση του HPV μπορεί να γίνει με την άμεση επαφή με το δέρμα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Είναι επίσης πιθανή, αλλά σπάνια, η μετάδοση του ιού από το στόμα, στη διάρκεια του στοματικού σεξ. Η λοίμωξη μπορεί να γίνει μετά την άμεση επαφή με τα ορατά κονδυλώματα ή με την επαφή με το δέρμα που φέρει τον ιό.

Τα κονδυλώματα μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους μερικές εβδομάδες μετά την επαφή με ένα άτομο με HPV, ή μήνες αργότερα ή και ποτέ. Αυτό κάνει δύσκολο κάποιος να αναγνωρίσει πότε ή από ποιον έγινε η μετάδοση του ιού.

Συμπτώματα κονδυλωμάτων

Στις γυναίκες, τα κονδυλώματα κάνουν την εμφάνισή τους στο αιδοίο, στα τοιχώματα του κόλπου, στην περιοχή μεταξύ των εξωτερικών γεννητικών οργάνων και του πρωκτού, και στον τράχηλο της μήτρας. Από την άλλη πλευρά, στους άνδρες τα κονδυλώματα επηρεάζουν την άκρη του πέους, το όσχεο ή τον πρωκτό.

Τα κονδυλώματα μπορεί επίσης να κάνουν την εμφάνισή τους στο στόμα ή στο λαιμό ενός ατόμου που έχει κάνει στοματικό σεξ με ένα άτομο που έχει τον ιό.

Τα συμπτώματα των κονδυλωμάτων περιλαμβάνουν:

• Μικρά, στο χρώμα του δέρματος, καφέ ή ροζ εξογκώματα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
• Πολλά συγκεντρωμένα κονδυλώματα σχηματίζουν μια δομή που μοιάζει με το κουνουπίδι
• Κνησμό ή δυσφορία στα γεννητικά όργανα
• Αιμορραγία κατά την συνουσία

Τα κονδυλώματα μπορεί να είναι μικρά και επίπεδα, σχεδόν αόρατα. Σπάνια, ωστόσο, τα κονδυλώματα πολλαπλασιάζονται σε μεγάλες ομάδες ειδικά όταν ένα άτομο έχει κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Θεραπεία κονδυλωμάτων 

Είναι σημαντικό να έχετε στο μυαλό σας ότι η θεραπεία δεν εξαφανίζει τον ιό. Απλά θεραπεύει τα ορατά κονδυλώματα. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η φυσική ανοσία του σώματος απομακρύνει τον ιό με τον καιρό. Η θεραπεία έχει ως στόχο την αντιμετώπιση των ορατών κονδυλωμάτων.

Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Κρυοθεραπεία: με τη βοήθεια του υγρού αζώτου παγώνουν και καταστρέφονται τα κονδυλώματα.
• Ποδοφυλλοτοξίνη: είναι μια ουσία που αναστέλλει την κυτταρική διαίρεση σε μορφή κρέμας που μπορεί ο ασθενής να χρησιμοποιεί μόνος του στο σπίτι. Είναι αποτελεσματική για τα πολλαπλά κονδυλώματα. Οι εγκυμονούσες δεν πρέπει να χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο σκεύασμα. Επίσης χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για την προστασία του δέρματος που δεν έχει μολυνθεί.
• Κρέμα ιμικιμόδης: μπορεί να γίνει η εφαρμογή της μια φορά την ημέρα, τρεις φορές την εβδομάδα για περίπου τρεις μήνες. Αυτή η κρέμα δεν αποτελεί επιλογή για τις εγκύους.
• Λέιζερ ή διαθερμία: είναι μια επιλογή όταν όλες οι υπόλοιπες δεν έχουν αποτέλεσμα. Το λέιζερ ή η διαθερμία μπορεί να γίνει σε κάποιο νοσοκομείο με γενική αναισθησία. Φυσικά, και πάλι αυτό δεν σημαίνει ότι ο ιός θα εξαφανιστεί, απλά θα καταπολεμήσετε τα ορατά κονδυλώματα.

Συνήθως η πιο συχνή ερώτηση μετά την θεραπεία είναι αν μπορούν τα κονδυλώματα να κάνουν ξανά την εμφάνισή τους. Γενικά, καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας ότι:

• Ο ιός παραμένει στο δέρμα, ακόμη και αν δεν υπάρχουν ορατά κονδυλώματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ανά πάσα στιγμή να κάνουν ξανά την εμφάνισή τους.
• Η επανεμφάνιση  των κονδυλωμάτων δεν σημαίνει την εκ νέου μόλυνση από τον ιό.
• Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα κονδυλώματα τελικά υποχωρούν. Και αυτό συμβαίνει λόγω της φυσικής ανοσίας του σώματος ενάντια στον ιό.

HPV και καρκίνος του τραχήλου της μήτρας

Συγκεκριμένα στελέχη του HPV μπορούν να επηρεάζουν τον τράχηλο της μήτρας και να προκαλούν αλλαγές στα κύτταρα, που ίσως μετά από πολλά χρόνια, να αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Τα στελέχη του HPV που προκαλούν ορατά κονδυλώματα συνήθως δεν οδηγούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Έλεγχος του τραχήλου της μήτρας

Όλες οι γυναίκες ηλικίας 25-70 ετών που είναι σεξουαλικά ενεργές πρέπει να κάνουν τεστ Παπ κάθε χρόνο και έλεγχο του τραχήλου της μήτρας κάθε πέντε χρόνια, ακόμη και αν έχουν κάνει το εμβόλιο κατά του HPV. Ο έλεγχος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να ανιχνεύσει τα στελέχη του HPV στον τράχηλο της μήτρας που μπορεί να οδηγούν σε καρκίνο.

Τα περισσότερα στελέχη του HPV του τραχήλου της μήτρας απομακρύνονται φυσιολογικά χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, κάποια στελέχη υψηλού κινδύνου χρειάζονται περαιτέρω έλεγχο και ίσως κάποια θεραπεία για την απομάκρυνσή τους. Ο γυναικολόγος σας θα σας προτείνει το καλύτερο πλάνο αντιμετώπισης.

Εμβόλιο κατά του HPV

Υπάρχουν δύο εμβόλια διαθέσιμα κατά του HPV, το Cervarix και το Gardasil 9. Και τα δύο εμβόλια προλαμβάνουν την λοίμωξη από τα στελέχη 16 και 18, τα οποία προκαλούν το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Το Gardasil 9 προστατεύει από εννέα στελέχη του HPV, εκτός από το 16 και το 18, τα στελέχη 6 και 11 που οδηγούν στην εμφάνιση των γεννητικών κονδυλωμάτων και τα στελέχη 31, 33, 45, 52 και 58 τα οποία προκαλούν το 15% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Το εμβόλιο Gardasil 9 έχει αντικαταστήσει το Gardasil που προστάτευε μόνο από τέσσερα στελέχη του HPV (6, 11, 16, 18).

Η ανοσοποίηση με το εμβόλιο Gardasil 9 περιλαμβάνει δύο δόσεις με τουλάχιστον έξι μήνες διαφορά σε παιδιά 12-13 ετών και κάτω από τα 15 έτη.

Τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα χρειάζεται να κάνουν τρεις δόσεις από το εμβόλιο κατά του HPV ώστε να έχουν επαρκή προστασία ανεξάρτητα με την ηλικία τους. Οι δόσεις πρέπει να γίνονται με τουλάχιστον δύο μήνες διαφορά ανάμεσα στην 1^η και στη 2^η δόση και τέσσερις μήνες διαφορά ανάμεσα στην 2^η και στην 3^η δόση.

Τα εμβόλια εξασφαλίζουν καλύτερη προστασία αν έχουν γίνει πριν ένα άτομο έχει ολοκληρωμένες σεξουαλικές επαφές.

Τα οφέλη του εμβολίου μπορεί να είναι λιγότερα για τους μεγαλύτερους άνδρες και τις γυναίκες που έχουν ήδη κάνει σεξ, καθώς μπορεί να έχουν ήδη εκτεθεί στον ιό. Καλό είναι να συζητήσετε με το γιατρό σας για το πότε και αν το εμβόλιο είναι ωφέλιμο.