Αντιμετωπίζετε κρίσεις άγχους ή κρίσεις πανικού;

Κρίση Άγχους ή Κρίση Πανικού;

Η διαφορά μεταξύ μιας “κρίσης άγχους” και μιας “κρίσης πανικού” είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Είναι καταστάσεις που επηρεάζουν την ψυχική σας υγεία και όταν δεν γνωρίζετε ποια από τις δύο αντιμετωπίζετε, θα είναι δύσκολο να βρείτε την κατάλληλη θεραπεία ή να αναπτύξετε χρήσιμες δεξιότητες για να τις διαχειριστείτε. Ίσως και να σπαταλάτε το χρόνο σας για να θεραπεύσετε το λάθος ζήτημα.

Κατανοώντας τις διαφορές μεταξύ κρίσεων άγχους και κρίσεων πανικού, μπορείτε να αντιμετωπίσετε πιο αποτελεσματικά τα προβλήματα που εμφανίζονται  και που κρύβονται πίσω από τις κρίσεις. Παρακάτω εξηγούμε τα χαρακτηριστικά και των δύο καταστάσεων.

Τι είναι η “κρίση άγχους”; Κλινικοί όροι και καθομιλουμένη

Η ʺκρίση άγχουςʺ δεν αποτελεί ένα επίσημο κλινικό ορισμό και δεν συμπεριλαμβάνεται στην τελευταία λίστα του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου για τις Ψυχικές Διαταραχές (DSM-5), ένα ταξινομικό σύστημα για τις ψυχικές νόσους.Η “κρίση άγχους” αποτελεί έναν όρο της καθομιλουμένης που χρησιμοποιούν όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα άγχους για να περιγράψουν έντονες ή παρατεταμένες περιόδους άγχους. Μια “κρίση άγχους” είναι πολύ πιο έντονη από το απλό αίσθημα του άγχους, αλλά δεν είναι τόσο σοβαρή όσο μια “κρίση πανικού”. Ο ορισμός και η διάκριση της κρίσης πανικού έχει πλέον ξεκαθαριστεί, χωρίς όμως να υπάρχει αντίστοιχα ένας επίσημος ορισμός για την “κρίση άγχους”.

Ορισμός κρίσης άγχους

Μια κρίση άγχους είναι μια έντονη και/ή παρατεταμένη περίοδος άγχους. Είναι πολύ πιο σοβαρή από το απλό αίσθημα του άγχους, αλλά λιγότερο σοβαρή από την κρίση πανικού. Μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά έως αρκετές ώρες, ακόμη και ημέρες και εβδομάδες.

Τα πιο συχνά συμπτώματα μιας κρίσης άγχους είναι:

• Ανησυχία και υπερεγρήγορση
• Εύκολη κόπωση
• Δυσκολία στη συγκέντρωση ή αίσθημα πως το μυαλό είναι κενό
• Ευερεθιστότητα
• Μυϊκή ένταση
• Αίσθημα παλμών στο στομάχι
• Δυσκολία στον έλεγχο των σκέψεων ανησυχίας
• Προβλήματα στον ύπνο (δυσκολεύεστε να αποκοιμηθείτε ή μένετε ξύπνιοι, ή ο ύπνος σας δεν είναι ποιοτικός και δεν ξεκουράζεστε)

Κάποιοι επιστήμονες ορίζουν την κρίση άγχους σαν ʺμια περίοδο φόβου για πιθανά μελλοντικά γεγονόταʺ. Μερικές φορές μια κρίση άγχους αποτελεί τον προάγγελο της κρίσης πανικού. Υπάρχουν θεραπευόμενοι που βιώνουν κρίση άγχους όταν πηγαίνουν στο αεροδρόμιο επειδή είχαν πάθει μια κρίση πανικού στο αεροπλάνο παλαιότερα.

Αντίθετα με τις κρίσεις πανικού, μια κρίση άγχους δεν αποτελεί αναγκαία και σημάδι κάποιας διαταραχής άγχους. Το άγχος είναι μια φυσιολογική απόκριση σε συγκεκριμένες αιτίες ή γεγονότα, και οι κρίσεις άγχους είναι μόνο μια πιο έντονη μορφή αυτού του συναισθήματος.

Οι κρίσεις άγχους μπορεί συχνά να προκαλέσουν συμπεριφορές αποφυγής ή υπερβολικού ελέγχου/προσοχής. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει βιώσει μια κρίση άγχους λόγω κοινωνικού άγχους,θα αποφεύγει μέρη ή καταστάσεις που τον αγχώνουν.

Ορισμός της κρίσης πανικού

Οι κρίσεις πανικού είναι εύκολο να οριστούν επειδή υπάρχει επίσημος κλινικός ορισμός. ʺΗ κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό επεισόδιο έντονου φόβου που προκαλεί σοβαρές σωματικές αντιδράσεις, χωρίς να υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ή προφανής αιτίαʺ.

Συνήθως οι άνθρωποι που παθαίνουν κρίσεις πανικού έχουν τουλάχιστον κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Αίσθηση επικείμενης καταστροφής ή κινδύνου
• Φόβο ότι χάνουν τον έλεγχο, ότι τρελαίνονται, ή ότι θα πεθάνουν
• Ταχυπαλμία
• Εφίδρωση
• Τρέμουλο ή ρίγος
• Δύσπνοια ή αίσθημα πνιγμονής στο λαιμό
• Εξάψεις/εφίδρωση ή αίσθημα ψύχους, και εναλλαγές αυτών
• Ναυτία
• Κοιλιακό άλγος και κράμπες
• Πόνο στο στήθος
• Πονοκέφαλο
• Ζαλάδα, λιποθυμία
• Μούδιασμα στο κεφάλι ή σε άλλα μέρη του σώματος, αίσθηση μυρμηγκιάσματος
• Αποσύνδεση από την πραγματικότητα

Αυτά τα συμπτώματα διαρκούν περίπου 10-15 λεπτά και μερικές φορές τα άτομα που παθαίνουν κρίση πανικού νομίζουν ότι παθαίνουν καρδιακή προσβολή. Συχνά καλούν ασθενοφόρο ή πάνε στο νοσοκομείο επειδή δεν ξέρουν τι είναι η κρίση πανικού.

Σε μια κρίση πανικού οι άνθρωποι συνήθως αισθάνονται ότι κινδυνεύουν και αυτό οδηγεί σε ένα κατακλυσμιαίο άγχος και στην προσπάθεια να δραπετεύσουν από τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκονται.

Μερικές φορές οι άνθρωποι βιώνουν μία ή δύο κρίσεις πανικού στη ζωή τους, συνήθως σε περιόδους έντονου στρες και πίεσης. Οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού αποτελούν συνήθως σύμπτωμα της “διαταραχής πανικού”, για αυτό και χρειάζεται η βοήθεια ενός ψυχιάτρου για την διάγνωση και την κατάλληλη αντιμετώπισή τους.

Τραυματικά γεγονότα της ζωής μπορεί να προκαλέσουν σε κάποιο άτομο την εμφάνιση της “διαταραχής πανικού”. Τέτοια γεγονότα περιλαμβάνουν για παράδειγμα μία ξαφνική απώλεια, το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου που μπορεί να κάνει τα άτομα να αισθάνονται τα ίδια ότι μπορεί να πεθάνουν ανά πάσα στιγμή, προκαλώντας κρίσεις πανικού, ή κάποιο ατύχημα.

Διαφορές κρίσης άγχους και κρίσης πανικού

Οι διαφορές μεταξύ των κρίσεων άγχους και των κρίσεων πανικού φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:

Γιατί χρειάζεται να κατανοήσουμε τις διαφορές;

Στις ημέρες μας υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ταυτίζουν την κρίση άγχους και την κρίση πανικού, και σε αυτούς δυστυχώς περιλαμβάνονται και αρκετοί ψυχολόγοι. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει κλινικός ορισμός για την κρίση άγχους και υποθέτουν ότι είναι συνώνυμη με την κρίση πανικού. Έτσι οι δύο όροι χρησιμοποιούνται χωρίς διάκριση.

Πολλοί άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κρίσεις άγχους ή κρίσεις πανικού κάνουν το ίδιο λάθος. Κάποιοι υποφέρουν από “κρίσεις πανικού”, αλλά χρησιμοποιούν τον όρο “κρίση άγχους” για να περιγράψουν τα συμπτώματά τους και αντίστροφα.

Αυτή η σύγχυση εξηγεί το γιατί χρειάζεται η ενημέρωση των θεραπευόμενων για αυτές τις δύο διακριτές καταστάσεις. Αν δεν καταλαβαίνετε τους όρους και τις διαφορές τους, ίσως να κάνετε ψυχοθεραπεία για τη κρίσεις πανικού που στην πραγματικότητα δεν έχετε, αντί να μάθετε να διαχειρίζεστε το άγχος της καθημερινότητας και να αντιμετωπίσετε τα όσα πραγματικά σας απασχολούν. Στη χειρότερη περίπτωση, μπορεί να εξαρτάστε από μια φαρμακευτική αγωγή που δεν την χρειάζεστε. Για αυτό είναι ζωτικής σημασίας να ζητήσετε πληροφορίες για τα όσα αντιμετωπίζετε από ένα καταρτισμένο ψυχίατρο-ψυχοθεραπευτή που γνωρίζει να διακρίνει τις κλινικές καταστάσεις, ώστε να πάρετε την καλύτερη θεραπεία.

Άγχος και Κρίσεις Πανικού: αντιμετώπιση

Υπάρχουν πάντα τα ηρεμιστικά φάρμακα (όπως το Xanax) τα οποία μπορούν αποτελεσματικά να ελέγξουν το άγχος και τις κρίσεις πανικού.

Για όσους ενδιαφέρονται για πιο φυσικούς τρόπους αντιμετώπισης του άγχους ή των κρίσεων πανικού χωρίς φάρμακα, με την ψυχοθεραπεία μπορεί κανείς να μάθει να διαχειρίζεται το άγχος ή τις κρίσεις πανικού και να επεξεργαστεί σε βάθος τα πραγματικά αίτια αυτών, ώστε να τα αντιμετωπίσει ριζικά και μόνιμα.

Το EMDR είναι μια ειδική τεχνική που επιτρέπει τη γρήγορη και αποτελεσματική αντιμετώπιση δύσκολων/τραυματικών βιωμάτων (όπως πένθος, χωρισμοί, ατυχήματα, κορωνοϊός, κα) που μπορεί να επιβαρύνουν ή να αποτελούν τη ρίζα του άγχους και των κρίσεων πανικού.

Η ομοιοπαθητική και ο βελονισμός σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να δώσουν τη λύση. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα δεν έχουν παρενέργειες, μπορούν να συνδυαστούν με τη φαρμακευτική αγωγή όπου αυτό είναι αναγκαίο, και μπορούν να προσφέρουν πολλά στη θεραπεία του άγχους και των κρίσεων πανικού.