Λεμφοκύτταρα και άγχος

Λεμφοκύτταρα και άγχος

Για τους περισσότερους από εμάς, το στρες είναι φυσιολογικό κομμάτι της ζωής. Μπορεί να διαρκεί λίγες ώρες ή ακόμη και χρόνια. Πολλές φορές αποτελεί κινητήριο δύναμη που μας βοηθά να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες. Άλλες φορές, ειδικά αν είναι χρόνιο, έχει τεράστιο κόστος στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Το άγχος επηρεάζει τα λεμφοκύτταρα που αποτελούν την κύρια άμυνα του ανοσοποιητικού μας.

Ο περιορισμός και η αντιμετώπιση του άγχους είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ποια είναι η επίδραση του άγχους;

Το άγχος κάνει την εμφάνιση του όταν οι δυσκολίες της ζωής ξεπερνούν τις ικανότητες μας για την αντιμετώπισή του. Προκαλεί αύξηση στα επίπεδα της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης.

Η απότομη αύξηση της κορτιζόλης μπορεί να ενισχύει τη δράση του ανοσοποιητικού και να περιορίζει τη φλεγμονή. Αλλά με τον καιρό, το σώμα μπορεί να συνηθίσει τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα. Και αυτό ανοίγει την πόρτα στην φλεγμονή.

Το άγχος προκαλεί μείωση των λεμφοκυττάρων, που καταπολεμούν την φλεγμονή. Όσο πιο μικρός είναι ο αριθμός λεμφοκυττάρων, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για λοιμώξεις και κρυολογήματα.

Τα υψηλά επίπεδα άγχους μπορεί να προκαλούν κατάθλιψη και να οδηγούν σε υψηλότερα επίπεδα φλεγμονής. Μακροπρόθεσμα, η φλεγμονή οδηγεί στην υπερκόπωση του ανοσοποιητικού συστήματος το οποίο δεν μπορεί να μας προστατεύει κατάλληλα.

Πώς το άγχος επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα;

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα αποτελεί το φύλακα του σώματός μας. Περιλαμβάνει δισεκατομμύρια λευκών αιμοσφαιρίων (λεμφοκύτταρα και φαγοκύτταρα) που καταπολεμούν τα βακτήρια, τους ιούς και τα καρκινικά κύτταρα στο σώμα. Αλλά πώς το ανοσοποιητικό μας σύστημα επηρεάζεται από το στρες;

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στο άγχος. Αλλά ανεξάρτητα με την αιτία, το στρες προκαλεί αύξηση της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης. Η κορτιζόλη μπορεί να καταστείλει την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος κατά των παθογόνων μικροοργανισμών μέσω της μείωσης των λευκών αιμοσφαιρίων που υπάρχουν στο αίμα και  στην επικοινωνία μεταξύ τους.

Είναι σχετικά δύσκολο για ένα άτομο να αναρρώνει από ένα νόσημα που έχει σχέση με το στρες, καθώς η αιτία του είναι πολύπλοκη. Βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες παίζουν ρόλο. Όταν το σώμα μας αντιμετωπίζει έντονο στρες για μεγάλο χρονικό διάστημα (περισσότερο από λίγες μέρες) τότε το αυτόνομο νευρικό σύστημα αρχίζει να αναγνωρίζει τα υψηλά επίπεδα στρες ως φυσιολογικά. Έτσι, συνεχίζει να παράγει υψηλή ποσότητα ορμονών του στρες αφού έχει περάσει η ψυχοπιεστική κατάσταση με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα να παραμένει σε καταστολή. Οι άνθρωποι συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι νευρικοί, θυμώνουν, έχουν ανησυχία, εμφανίζουν κρίσεις πανικού ή οι σκέψεις τους τρέχουν συνεχώς. Για να μπορέσουν να επανέλθουν σε φυσιολογική κατάσταση και ηρεμία, μπορούν να μάθουν τεχνικές ενσυνειδητότητας, να κάνουν ασκήσεις αναπνοών, διαλογισμό και γιόγκα.

Ένα άτομο σε κατάσταση στρες μπορεί να υποκύπτει σε ανθυγιεινές συμπεριφορές όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ για να αντιμετωπίσει το άγχος. Αυτές οι συνήθειες επίσης καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα και προκαλούν και άλλα προβλήματα όπως οι πονοκέφαλοι, τα συχνά κρυολογήματα, τα νοσήματα του καρδιαγγειακού, ο διαβήτης, το άσθμα και τα έλκη στο στομάχι. Τα σημάδια που δείχνουν χαμηλά επίπεδα ανοσίας είναι:

• διόγκωση των λεμφαδένων
• συχνά κρυολογήματα
• χρόνια νοσήματα

Τύποι λεμφοκυττάρων

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα αποτελείται από δισεκατομμύρια κύτταρα που ταξιδεύουν σε όλη την κυκλοφορία του αίματος. Έχουν την δυνατότητα να κινούνται μέσα και έξω από τους ιστούς και τα όργανα και προστατεύουν το σώμα από ξένους εισβολείς (αντιγόνα), όπως τα βακτήρια και οι ιοί, αλλά και εσωτερικούς (όπως τα καρκινικά κύτταρα).

Υπάρχουν δύο τύποι λεμφοκυττάρων:

• Τα Β-λεμφοκύτταρα: παράγουν αντισώματα τα οποία κυκλοφορούν ελεύθερα στο αίμα για την καταπολέμηση των ιών και των βακτηρίων.
• Τα Τ-λεμφοκύτταρα: αν ένας εισβολέας εισέλθει σε ένα κύτταρο , τα Τ-κύτταρα αναγνωρίζουν τα μολυσμένα κύτταρα και τα καταστρέφουν.

Αυτά τα κύτταρα ανήκουν στην κατηγορία των λευκών αιμοσφαιρίων. Υπάρχουν δύο τύποι λευκών αιμοσφαιρίων, τα λεμφοκύτταρα και τα φαγοκύτταρα.

Σε καταστάσεις στρες, υπάρχει μια μειωμένη ικανότητα του ανοσοποιητικού στην καταπολέμηση των αντιγόνων. Αυτό εξηγεί γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις οι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στις λοιμώξεις.

Τα κορτικοστεροειδή καταστέλλουν την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος (π.χ. μειώνουν τον αριθμό των λεμφοκυττάρων).

Το στρες μπορεί επίσης να έχει έμμεση επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι άνθρωποι με έντονο στρες μπορεί να υιοθετούν ανθυγιεινές συμπεριφορές για την καταπολέμηση του, όπως η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.

Νοσήματα και στρες

Όταν ένα άτομο δεν ελέγχει τα υψηλά επίπεδα άγχους, τότε η χρόνια φλεγμονή μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση και στην εξέλιξη πολλών νοσημάτων του ανοσοποιητικού όπως:

• Η αρθρίτιδα
• Η ινομυαλγία
• Η ψωρίαση
• Ο λύκος
• Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

Το μακροχρόνιο στρες συμβάλλει στην εμφάνιση των νοσημάτων του καρδιαγγειακού και στα έλκη του στομάχου. Επίσης αυξάνει τις πιθανότητες για διαβήτη τύπου 2, καρκίνο και ψυχικές διαταραχές.

Οι χρόνιες λοιμώξεις όπως τα κρυολογήματα και ο βήχας είναι σημάδι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργεί κατάλληλα. Όταν το ανοσοποιητικό είναι αδύναμο, τότε είναι περισσότερες οι πιθανότητες λοιμώξεων.

Πώς μπορώ να διαχειριστώ αποτελεσματικά το άγχος;

Οι στρατηγικές μείωσης του άγχους δεν δίνουν μόνο τη δυνατότητα στο μυαλό να ηρεμήσει, αλλά επίσης ανακουφίζουν το ανοσοποιητικό από την πίεση που δέχεται. Ο καθένας μας μπορεί να κάνει βήματα για να μειώσει το άγχος βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Οι πιο αποτελεσματικές τακτικές περιλαμβάνουν:

• Τακτική άσκηση: τα επίπεδα της κορτιζόλης και των άλλων ορμονών του στρες μπορούν να μειωθούν μέσω της άσκησης. Η άσκηση συμβάλλει στην απελευθέρωση των ορμονών της χαράς όπως οι ενδορφίνες που βελτιώνουν την διάθεση, τον ύπνο και καταπολεμούν τον πόνο.
• Επαρκής ύπνος: καλό είναι να αποφεύγετε τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη ειδικά το απόγευμα ώστε να μπορείτε να κοιμηθείτε καλύτερα. Ο επαρκής ύπνος συμβάλλει στην αναζωογόνηση του μυαλού και στη συνολική μας ευεξία.
• Χρόνος με την οικογένεια και τους φίλους: οι φίλοι και η οικογένεια είναι οι πυλώνες για την διαχείριση του άγχους και άλλων συναισθηματικών προβλημάτων. Οι άνθρωποι που περνούν περισσότερο χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους τους, έχουν υψηλότερα επίπεδα ωκυτοκίνης , που είναι φυσικό αγχολυτικό.
• Προτεραιότητες: η αναβλητικότητα είναι μια νόσος που μας στερεί το κίνητρο και μας κάνει να νιώθουμε χειρότερα. Είναι πολύ σημαντικό να οργανώνουμε τη ζωή μας.
• Ημερολόγιο: η γραφή είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να αναγνωρίσετε όλες τις αιτίες του άγχους στη ζωή σας. Επίσης μπορείτε να γράφετε και τα πράγματα για τα οποία νιώθετε ευγνωμοσύνη στη ζωή σας. Η ευγνωμοσύνη μας βοηθά να μένουμε συγκεντρωμένοι στα θετικά.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω το στρες της καθημερινότητας; 

Κάποιοι επιπλέον τρόποι για την αντιμετώπιση του άγχους περιλαμβάνουν τις τεχνικές ενσυνειδητότητας. Η ενσυνειδητότητα συμβάλλει στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, η οποία έχει άμεση σχέση με το άγχος και την κατάθλιψη. Η ενσυνειδητότητα καταπολεμά τον αρνητικό τρόπο σκέψης, ο διαλογισμός και η γιόγκα είναι εξαιρετικοί τρόποι για την εξάσκηση της ενσυνειδητότητας.

Διαλογισμός: ο διαλογισμός για 10-15 λεπτά τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα συμβάλλει στη  μείωση του στρες. Συμβάλλει στην  μείωση των επιπέδων της κορτιζόλης και περιορίζει τη φλεγμονή. Οι μελέτες δείχνουν ότι προλαμβάνει τις βλάβες στα χρωμοσώματα που οδηγούν σε καρκίνο και πρόωρη γήρανση.

Γιόγκα: η γιόγκα συμβάλλει στη μείωση των ορμονών του στρες και ηρεμεί το νευρικό σύστημα με αποτέλεσμα τον περιορισμό της φλεγμονής. Οι βαθιές αναπνοές ενισχύουν την αντοχή στις λοιμώξεις. Συγκεκριμένες στάσεις στη γιόγκα συμβάλλουν στην καλύτερη κυκλοφορία της λέμφου και στο φιλτράρισμα των τοξινών.