Αναποφασιστικότητα και λήψη αποφάσεων

Αναποφασιστικότητα

Οι αποφάσεις σας κάνουν να πανικοβάλλεστε; Ή η έλλειψη αποφασιστικότητας αφήνει εσάς και αυτούς που αγαπάτε συνεχώς απογοητευμένους; Ανησυχείτε πώς θα ξέρετε σε τι θα δεσμευτείτε στη ζωή σας ή τι αποφάσεις θα πάρετε; Τι σύντροφο, φίλο, δουλειά θα επιλέξετε; Υπάρχουν τόσες πολλές επιλογές. Πώς θα ξέρετε αν πήρατε τη σωστή απόφαση; Τι σημαίνει "σωστό"; Οι εναλλακτικές και οι επιλογές οδηγούν σε συναισθήματα σύγχυσης και αναστάτωσης.  Όταν είστε μπερδεμένοι, μπορεί να μένετε στάσιμοι λόγω της αναποφασιστικότητας. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι νευρικοί όταν χρειάζεται να πάρουν αποφάσεις και τελικά δεν κάνουν τίποτα. Αυτό είναι πρόβλημα από μόνο του. Όταν δεν παίρνετε αποφάσεις στη ζωή, δεν μπορείτε να εξελιχθείτε. Οι επιλογές σας δημιουργούν ροή στη ζωή σας. Χωρίς επιλογή δεν υπάρχει ροή.

Για πολλούς ανθρώπους λοιπόν η λήψη αποφάσεων είναι δύσκολη διαδικασία. Μια απόφαση μπορεί να μας κρατά ξύπνιους όλη τη νύχτα και αναζητούμε την επιβεβαίωση από την οικογένεια και τους φίλους μας ,"Τι θα έκανες εσύ; Νομίζεις ότι παίρνω τη σωστή απόφαση; Είσαι σίγουρος ότι θα έκανες αυτό;" Επειδή θέλουμε να πάρουμε την τέλεια απόφαση, να μην κάνουμε λάθος, χρονοτριβούμε και έχουμε δεύτερες σκέψεις και αυτό μας προκαλεί περισσότερο άγχος.

Αν δεν μπορείτε να πάρετε εύκολα αποφάσεις τότε αυτό ίσως να οφείλεται σε:

1. Χαμηλή αυτοπεποίθηση

• Ανησυχείτε για το τι θα σκέφτονται οι άνθρωποι γύρω σας για την απόφασή σας;
• Νιώθετε δυσφορία και ότι θα πάρετε ξανά τη "λάθος" απόφαση;
• Νιώθετε φόβο κάθε φορά που πρέπει να πάρετε μια απόφαση;

Η χαμηλή αυτοπεποίθηση σημαίνει ότι κάπου μέσα σας έχετε τη βαθιά πεποίθηση ότι δεν κάνετε τίποτα σωστά. Κάθε απόφαση μοιάζει σαν μια ακόμη ευκαιρία να τα "θαλασσώσετε".

Η έλλειψη αυτοπεποίθηση μπορεί να προέρχεται από κάποιο ψυχολογικό τραύμα της παιδικής ηλικίας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει εκφοβισμό, προβλήματα στη σχέση με τους γονείς σας, κα.

2. Τελειομανία

• Συχνά σκέφτεστε ότι δεν έχετε πολλές επιλογές; Ή εύχεστε να μπορούσατε να συνδυάσετε κάποιες επιλογές;
• Οι γύρω σας λένε να σταματήσετε να υπεραναλύετε τα πράγματα;
• Συχνά μετανιώνετε για τις αποφάσεις σας και σκέφτεστε ότι η άλλη σας επιλογή τελικά να ήταν καλύτερη;
• Καθυστερείτε να πάρετε μια απόφαση και τελικά συμβιβάζεστε;

Η τελειομανία μπορεί να κάνει κάθε απόφαση στη ζωή σας να μοιάζει με εξετάσεις, και συχνά νιώθετε απογοητευμένοι με το αποτέλεσμα.

Η τελειομανία μπορεί να προέρχεται από έναν πολύ απαιτητικό ή επικριτικό γονιό. Ή μπορεί να συνδέεται με την παιδική σας ηλικία που μπορεί να είχατε δεχθεί κριτική ή να είχατε μάθει ότι πρέπει να είστε άριστοι για να σας αγαπήσουν.

3. Κατάθλιψη

• Οι αποφάσεις γενικά σας πιέζουν;
• Νιώθετε εξουθενωμένοι και δεν μπορείτε να κοιμηθείτε όταν πρέπει να πάρετε αποφάσεις;
• Κάνετε ότι μπορείτε για να αποφύγετε τις αποφάσεις;

Ακόμη και η ήπια κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τις δεξιότητες σας για τη λήψη αποφάσεων. Ίσως να νιώθετε μπερδεμένοι. Μια μελέτη έδειξε ότι η κατάθλιψη όχι μόνο σταματά τη διαισθητική λογική , αλλά οδηγεί σε αρνητικό τρόπο σκέψης που πνίγει κάθε ελπίδα για δημιουργικό τρόπο σκέψης.

4. Αγχώδεις διαταραχές

• Νιώθετε πανικό όταν πρέπει να πάρετε μια απόφαση;
• Σκέφτεστε τις μικρές αποφάσεις σαν θέματα ζωής και θανάτου;
• Έχετε την τάση να προτιμάτε την ασφαλή επιλογή και τελικά δεν κάνετε αυτό που θέλετε;

Το άγχος είναι διαφορετικό από το στρες καθώς δεν έχει προφανή αιτία, αλλά είναι μια αίσθηση ανησυχίας που στοιχειώνει τις μέρες σας. Επειδή προκαλεί σκέψεις που σας αποσπούν την προσοχή, δεν σας αφήνει να σκεφτείτε καθαρά και έτσι παίρνετε λάθος αποφάσεις.

Το άγχος και οι αγχώδεις διαταραχές μπορεί να συνδέονται με κάποιο τραύμα της παιδικής ηλικίας, ή με κάποιο πρόσφατο τραύμα, όπως μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή σας που σας άφησε πολλά ερωτήματα για την ταυτότητά σας.

Άγχος και λήψη αποφάσεων

Μια μελέτη έδειξε ότι το άγχος αποδεσμεύει τον προμετωπιαίο φλοιό, το κομμάτι του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη λήψη αποφάσεων, την προσοχή και τη λογική σκέψη. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς όλοι έχουμε παρατηρήσει ότι δυσκολευόμαστε να σκεφτούμε καθαρά όταν αντιμετωπίζουμε μια ψυχοπιεστική κατάσταση.

Πολλοί άνθρωποι με άγχος συχνά παγώνουν όταν πρέπει να πάρουν μια απόφαση. Η απόφαση μπορεί να είναι μεγάλη, όπως η θεραπεία για ένα πρόβλημα υγείας ή η επένδυση των χρημάτων μας, αλλά μπορεί να είναι και μια απλή απόφαση, όπως τι να παραγγείλουμε σε ένα εστιατόριο. Οι αγχώδεις άνθρωποι δυσκολεύονται με αυτές τις αποφάσεις επειδή έχουν την τάση να σκέφτονται όλα τα πιθανά αρνητικά σενάρια.

Μια μελέτη έδειξε ότι όταν είναι ανάγκη να πάρουμε μια μεγάλη απόφαση, οι άνθρωποι που είναι αγχώδεις δεν έχουν καθαρή κρίση και είναι πιο πιθανό να ζητήσουν τη συμβουλή των άλλων. Όμως οι αγχώδεις άνθρωποι δεν μπορούν να κρίνουν την ποιότητα της συμβουλής που λαμβάνουν.

Οι αγχώδεις άνθρωποι δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις επειδή δεν μπορούν να αποδεχτούν τις αβεβαιότητες στη ζωή. Συχνά σκέφτονται τα καταστροφολογικά σενάρια για το μέλλον και η αβεβαιότητα είναι για αυτούς μια τρομακτική εμπειρία που πρέπει να την αποφύγουν με κάθε κόστος. Για αυτά τα άτομα, οι αποφάσεις είναι δύσκολες για αυτό και πολλές φορές μετανιώνουν για τις αποφάσεις που παίρνουν.

Η δεξιότητα λήψης αποφάσεων είναι πολύ σημαντική και θα σας βοηθήσουν να τη βελτιώσετε τα εξής:

1. Αποδεχτείτε ότι κάποιες αποφάσεις δεν θα λειτουργήσουν όπως περιμένατε. Δεν έχει σημασία πόσο σκληρά σκεφτήκατε αυτή την απόφαση, πόσους ανθρώπους συμβουλευτήκατε, κάποιες αποφάσεις απλά δεν λειτουργούν. Υπάρχουν εκατομμύρια αποφάσεις που παίρνουμε στη ζωή μας, και όλες οδηγούν σε διαφορετικά αποτελέσματα, και δεν είναι όλες καλές. Αυτό δεν σημαίνει ότι πήρατε μια λάθος απόφαση, απλά σημαίνει ότι συνέβη κάτι απροσδόκητο. Αποδεχτείτε ότι θα απογοητευτείτε ,αλλά μην αυτομαστιγώνεστε ή μην κατηγορείτε τον εαυτό σας.
2. Δείτε τα υπέρ και τα κατά. Σκεφτείτε τα πιθανά θετικά και αρνητικά αποτελέσματα της απόφασής σας και γράψτε τα, ποιο είναι το πιο σημαντικό στη λίστα σας; Τα μειονεκτήματα υπερτερούν των πλεονεκτημάτων;
3. Πάρτε μια "αρκετά καλή" απόφαση. Η διαθεσιμότητα τόσων πληροφοριών και τόσων επιλογών μπορεί να οδηγήσουν σε υπερανάλυση, πράγμα που σημαίνει ότι θα ξοδέψετε πολύ χρόνο στην έρευνα, στη συγκέντρωση πληροφοριών, στη σκέψη χωρίς να οδηγήστε κάπου. Η περισσότερη σκέψη δεν είναι πάντα καλύτερη σκέψη. Αντιθέτως, πάρτε μια απόφαση με την οποία μπορείτε να ζήσετε και θεωρείτε ότι είναι αρκετά καλή.
4. Χρησιμοποιήστε τη διαίσθησή σας. Η διαίσθηση είναι μια μαγική έκτη αίσθηση, είναι ο συνδυασμός των προσωπικών αξιών και των εμπειριών του παρελθόντος. Όταν χρησιμοποιείτε τη διαίσθησή σας, η κοσμοθεωρία σας αντικατοπτρίζεται στις αποφάσεις σας.
5. Μην μένετε στο παρελθόν. Θυμηθείτε ότι τελικά κάθε απόφαση περιέχει ένα ρίσκο. Αποδεχτείτε το μονοπάτι που διαλέξατε και να γνωρίζετε ότι κάθε απόφαση, καλή ή κακή, είναι κομμάτι του ταξιδιού της ζωής.

Σωστή επιλογή στις δύσκολες αποφάσεις

Πολλές φορές η ίδια η ζωή μας δείχνει το δρόμο αν και καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις. Τότε όμως τι γίνεται; Τι κάνετε όταν πρέπει να κάνετε μια ξεκάθαρη επιλογή;

1. Επικεντρωθείτε στο τώρα

Αρκετές φορές όταν κάνουμε μια επιλογή και σκεφτόμαστε πως μπορεί να επηρεάσει το μέλλον μας, νιώθουμε να παραλύουμε. Ο φόβος που προκύπτει από το υποθετικό μέλλον αν κάνουμε μια επιλογή δεν είναι υγιής προσέγγιση. Αντιθέτως, επικεντρωθείτε στο τώρα  και πως αυτή η απόφαση σας επηρεάζει στο παρόν. Η παρούσα πραγματικότητα είναι όλα όσα έχετε και χρειάζεστε. Ακούστε τα συναισθήματά σας και κάντε την καλύτερη επιλογή που μοιάζει σωστή για τώρα.

2. Αφήστε πίσω σας το παρελθόν

Το παρελθόν είναι γενικά ένας καλός δείκτης για το τι να περιμένετε και για το τι θα έρθει. Ωστόσο, μερικές φορές δεν υπάρχει σύνδεση με το παρόν και το παρελθόν, και δεν είναι παραγωγικό να την αποζητάτε. Δείτε κάθε επιλογή με καθαρά μάτια και έτσι θα είστε ρεαλιστές. Η ενσυνειδητότητα είναι ένας θετικός τρόπος για να μην φέρνετε το παρελθόν στην τρέχουσα εμπειρία. Αν συνεχώς αναρωτιέστε "πως θα ήταν τα πράγματα αν" τότε σίγουρα δεν θα ζήσετε το παρόν. 

3. Πάρτε λίγο χρόνο (λίγο, όχι άπειρο!)

Αναπνεύστε. Κάντε ένα διάλλειμα. Βγείτε από την κατάσταση. Επικεντρωθείτε σε κάτι τελείως διαφορετικό. Ξεκουραστείτε. Διασκεδάστε. Ταξιδέψτε. Συχνά όταν δεν είμαστε βέβαιοι για το τι πρέπει να κάνουμε, επιτρέπουμε στον εαυτό μας να απομακρυνθεί από την αβέβαιη κίνηση που μπορεί να κάνουμε, κάνουμε ένα βήμα πίσω στη διαδικασία λήψης της απόφασης και έτσι μπορούμε να δούμε τα πράγματα πιο καθαρά. Τις πιο σημαντικές αποφάσεις τις παίρνουμε συνήθως μετά από την επιστροφή από μεγάλα ταξίδια. Ξεκινάς το ταξίδι με σύγχυση, αβεβαιότητα και άγχος για το τι θα κάνεις. Μαγικά, στη διάρκεια του ταξιδιού νιώθεις τι θέλεις πραγματικά να κάνεις. Να αλλάξετε πόλη, να παραιτηθείτε από τη δουλειά σας ή να κάνετε οποιαδήποτε άλλη αλλαγή.

4. Εμπιστευτείτε κάτι μεγαλύτερο 

Αυτό πολλές φορές ακούγεται εύκολο αλλά δεν είναι, αλλά δοκιμάστε να μην πιέζετε τόσο τον εαυτό σας για να πάρετε μια απόφαση. Πρέπει να πάρετε κάποιες αποφάσεις στη ζωή, αλλά υπάρχουν και άλλες δυνάμεις ισχυρότερες από εσάς και τις αποφάσεις σας.  Για παράδειγμα οι συμπτώσεις, τα τρένα που χάνουμε, τα αεροπλάνα κλπ. Δεν έχουμε πάντα τον έλεγχο στα χέρια μας. Μερικές φορές πράγματα, ευκαιρίες και άνθρωποι έρχονται στη ζωή μας χωρίς εμείς να κάνουμε τίποτα, εκεί που δεν το περιμένουμε. Όταν βάζετε τα δυνατά σας να ζήσετε μια όμορφη ζωή, αυτά συμβαίνουν σε μεγάλη συχνότητα.

5. Αναγνωρίστε ότι πολύ λίγα πράγματα είναι μόνιμα

Όταν παίρνουμε αποφάσεις, είναι εύκολο να πιανόμαστε από την μονιμότητα. Όμως στη ζωή πολύ λίγα πράγματα είναι μόνιμα. Πολλές επιλογές μπορεί να αλλάξουν στην πορεία. Για παράδειγμα, αν έχετε μετακομίσει σε άλλη πόλη και δεν έχετε τη ζωή που φανταστήκατε, μετακομίστε ξανά. Αν βγαίνετε με κάποιον και δεν είναι αυτό που ψάχνετε, χωρίστε και ψάξτε για κάποιον άλλο. Ξεκινήσατε μια καριέρα που δεν σας ταιριάζει καθόλου, τότε δοκιμάστε κάτι διαφορετικό.

Σίγουρα οι αποφάσεις είναι πολύ πιο πολύπλοκες από αυτές τις εύκολες λύσεις και απαιτούν συμπόνια. Το θέμα είναι ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο. Οι άνθρωποι κάνουν τεράστιες αλλαγές κάθε μέρα και επιβιώνουν. Πολύ συχνά, όταν έχετε την αυτοπεποίθηση και εμπιστεύεστε τον εαυτό σας βουτάτε στο άγνωστο και τότε μαγικά πράγματα σας περιμένουν στην προσγείωση. Δεν έχω συναντήσει κάποιον που να έχει φύγει από μια εξουθενωτική κατάσταση και να το έχει μετανιώσει. Συνήθως δεν είναι μόνο μια απόφαση. Είναι πολλές μικρές επιλογές. Έχετε την ελευθερία να επιλέγετε πράγματα για τον εαυτό σας όλη την ημέρα.