Μαρτυρίες ανθρώπων με ψυχοσωματικά

Μαρτυρίες ανθρώπων με ψυχοσωματικά 

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα εμφανίζονται όταν η ψυχολογική μας κατάσταση επηρεάζει το σώμα μας, με την εμφάνιση συμπτωμάτων που μιμούνται αυτά άλλων νοσημάτων. Ακόμα και πριν από τον 20^ο αιώνα πολλοί επιστήμονες πίστευαν ότι τα συναισθήματα έχουν άμεση σχέση με τις σωματικές ασθένειες. Υπάρχουν πλέον πολλές μελέτες και μαρτυρίες ανθρώπων με ψυχοσωματικά που επιβεβαιώνουν αυτή την άποψη.

Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να νιώθει μουδιάσματα ή πόνο στο στήθος χωρίς να ανευρίσκονται παθολογικά αίτια μετά από οργανικό έλεγχο. Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται σε ανθρώπους που δυσκολεύονται να κατανοήσουν ή να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ή δεν μπορούν να τα διαχειριστούν. Το χρόνιο στρες, τα ψυχικά τραύματα, οι συμπεριφορές αποφυγής ή το ιστορικό μιας νόσου μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων.

Διάγνωση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων

Για να τεθεί η διάγνωση των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων (σωματόμορφη δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος, F45.3) πρέπει να αποκλειστούν καταρχήν όλα τα πιθανά παθολογικά αίτια, μετά από ενδελεχή οργανικό έλεγχο.

Πολλοί ασθενείς με ψυχοσωματικά συμπτώματα συχνά λαμβάνουν μια λανθασμένη διάγνωση καθώς τα συμπτώματα τους μπορεί να μιμούνται διάφορες σωματικές ασθένειες. Αυτό οδηγεί στην αναστάτωση, σε πολλές εξετάσεις και θεραπείες που δεν προσφέρουν ανακούφιση. Φυσικά, δεν έχουν κατανοήσει τη ρίζα και την αιτία των συμπτωμάτων τους. Αυτή η εμπειρία δημιουργεί συχνά την αίσθηση πως "όλα είναι στο κεφάλι τους", πράγμα που μπορεί να εντείνει τα συναισθήματα απομόνωσης και άγχους.

Το άγχος επηρεάζει το μυαλό και το σώμα μας. Σκεφτόμαστε το στρες σαν μια εσωτερική αντίδραση σε πιεστικές καταστάσεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν τους εξωτερικούς ψυχοπιεστικούς παράγοντες αλλά όχι πάντα τους εσωτερικούς ψυχοπιεστικούς παράγοντες, δηλαδή το πως βλέπουν τα πράγματα που βιώνουν.

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα συχνά προκύπτουν από υποσυνείδητες διαδικασίες και ενδοψυχικές συγκρούσεις. Αυτά τα συμπτώματα δεν δημιουργούνται συνειδητά αλλά προκαλούνται από μηχανισμούς που ενεργοποιούνται όταν τα άτομα δεν μπορούν να διαχειριστούν τα επώδυνα συναισθήματα, τα βιώματα και τις επιλογές τους. Η κατανόηση αυτή είναι πολύ σημαντική για την θεραπεία των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων. Η θεραπεία των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση που ενσωματώνει ψυχολογικές και βιολογικές παραμέτρους.

Μαρτυρίες ανθρώπων με ψυχοσωματικά 

Παρακάτω παρατίθενται ορισμένες σύντομες ιστορίες και μαρτυρίες ασθενών που παρακολουθούμε στο ιατρείο μας.

Η εμπειρία του Μιχάλη

Ο Μιχάλης, ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας, βιώνει έντονους πονοκεφάλους και σοβαρή κόπωση που επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή του. Μετά από πολλές εξετάσεις δεν βρέθηκε κάποιο παθολογικό αίτιο, και έτσι τα συμπτώματα αυτά συνδέθηκαν με το στρες και το άγχος από τη δουλειά του. Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας και με κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής του, ο Μιχάλης έμαθε να διαχειρίζεται τα συμπτώματά του, και έδωσε προτεραιότητα στην ψυχική του υγεία.

Είχα αυτούς τους πονοκεφάλους που αισθανόμουν σαν μια σφιχτή ταινία γύρω από το κεφάλι μου. Έρχονταν και φεύγανε, αλλά είναι πάντα εκεί όταν είμαι υπό πίεση. Έίχα δοκιμάσει όλα τα είδη παυσίπονων, αλλά τίποτα δεν φαινόταν να λειτουργεί. Ήταν σαν το μυαλό μου να λέει στο σώμα μου να πονέσει.

Η εμπειρία του Γιώργου

Ο Γιώργος ξεκίνησε να νιώθει μια ανεξήγητη παράλυση μετά από ένα ψυχοπιεστικό γεγονός στη ζωή του (απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου). Οι εξετάσεις του ήταν όλες φυσιολογικές, αλλά παρόλα αυτά άρχισε να έχει έντονα μουδιάσματα και τρέμουλο στο σώμα του. Η περίπτωσή του αποκάλυψε πως η συναισθηματική πίεση θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικά σωματικά συμπτώματα. Με την βοήθεια της ψυχοθεραπείας, ο Γιώργος μπόρεσε να αντιμετωπίσει τη θλίψη, τους φόβους και τις ανησυχίες του, και να κατανοεί τη σύνδεση ανάμεσα στο μυαλό και στο σώμα.

Είχα πάει σε τόσους πολλούς νευρολόγους, και όλοι λέγανε ότι δεν υπάρχει τίποτα κακό με το νευρικό μου σύστημα και πως ήταν ψυχολογικό, αλλά συνέχιζα να έχω αυτά τα μουδιάσματα. Η κατάσταση ήταν ανεξέλεκτη, ειδικά όταν ήμουν μόνος ή τη νύχτα. Φοβόμουν ότι πάσχω από σκλήρυνση.

Η εμπειρία της Έλενας

Η Έλενα υπέφερε από χρόνιο πόνο χωρίς να υπάρχει κάποια παθολογική αιτία. Το ταξίδι της προς τη διάγνωση την έκανε να νιώθει αναστάτωση και ότι κανείς δεν την καταλάβαινε. Τελικά, διαγνώστηκε με ψυχοσωματικά συμπτώματα που οφείλονταν στο άγχος και στην κατάθλιψη. Με την βοήθεια της ψυχοθεραπείας, η Έλενα βρήκε ανακούφιση από τον πόνο, και κατανόησε την ανάγκη να φροντίζει την ψυχική της υγεία.

Η εμπειρία του Μάρκου

Ο Μάρκος εμφάνισε ξαφνικά προβλήματα όρασης τα οποία τον άγχωναν πάρα πολύ και δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Μετά από πολλές εξετάσεις όπου αποκλείστηκαν όλα τα παθολογικά αίτια, αποδόθηκαν σε ψυχολογικά αίτια, στο στρες στρες που προερχόταν από την προσωπική του ζωή. Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας ο Μάρκος άρχισε να αντιμετωπίζει τις συναισθηματικές του δυσκολίες, και σταδιακά ανέκτησε την όραση του και έμαθε τρόπους ώστε να διαχειρίζεται το στρες. Αυτή η περίπτωση υποδεικνύει την ανάγκη της αξιολόγησης των ψυχολογικών παραγόντων όταν κάποιος εμφανίζει ανεξήγητα αισθητηριακά συμπτώματα.

Η εμπειρία της Μαίρης

Η Μαίρη αντιμετώπιζε σοβαρά γαστρεντερικά θέματα που επηρέαζαν την καθημερινότητά της αλλά παρέμεναν χωρίς εξήγηση μετά από πολλές ιατρικές εξετάσεις. Τα ψυχοσωματικά της συμπτώματα οφείλονταν στο άγχος σχετικά με την ισορροπία ανάμεσα στη δουλειά και στην προσωπική ζωή. Έτσι, η Μαίρη ξεκίνησε ένα ταξίδι αυτογνωσίας με την βοήθεια της ψυχοθεραπείας. Φρόντισε την ψυχική της υγεία και έμαθε τεχνικές διαχείρισης του στρες, βρήκε σημαντική ανακούφιση από τα συμπτώματα, και κατανόησε την ανάγκη να φροντίζει το μυαλό και το σώμα της.

Κάθε φορά που σκεφτόμουν τις υποχρεώσεις μου, το στομάχι μου άρχιζε να ανακατεύεται και να νιώθω ζάλη. Ήταν σα να ξέρει το σώμα μου πότε ήμουν αγχωμένη, και αντιδρούσε ακόμη και πριν μπορέσω να αναγνωρίσω το άγχος συνειδητά. Είχα δοκιμάσει τα καλύτερα φάρμακα για τον ίλιγγο και το στομάχι, αλλά τα συμπτώματα για πολύ λίγο έφευγαν και ξαναεμφανίζονταν.

Η εμπειρία του Γιάννη

Ο Γιάννης υπέφερε από επίμονη κόπωση που τον έκανε να νιώθει συνεχώς χωρίς ενέργεια παρά το γεγονός ότι κοιμόταν καλά και ξεκουραζόταν. Μετά από επισκέψεις σε πολλούς γιατρούς και χωρίς να βρίσκει απαντήσεις, τελικά διαγνώστηκε με ψυχοσωματικά συμπτώματα τα οποία προέρχονταν από το ανεπίλυτο πένθος μετά από προσωπικές απώλειες. Μέσω της ψυχοθεραπείας, ο Γιάννης άρχισε να επεξεργάζεται τα συναισθήματά του και το πένθος του αποτελεσματικά, και να νιώθει καλύτερα. Η εμπειρία του δείχνει ότι το συναισθηματικό βάρος που κουβαλούσε επηρέαζε σημαντικά την σωματική του υγεία και την ποιότητα της ζωής του.

Ένιωθα αυτή τη συνεχή κούραση, σαν να είμαι πάντα κουρασμένος όσο κι αν κοιμόμουνα, δεν μπορούσα να λειτουργήσω. Μου λέγανε ότι πάσχω από υπερκόπωση και πως έπρεπε να παραιτηθώ από τη δουλειά μου, αλλά τελικά όπως αποδείχτηκε ήταν ψυχολογικό το θέμα.

Η εμπειρία της Δώρας

Η Δώρα άρχισε να βιώνει κρίσεις πανικού με έντονο πόνο στο στήθος και δύσπνοια, πράγμα που την έκανε να πιστεύει ότι είχε κάποιο πρόβλημα με την καρδιά της. Οι εξετάσεις της δεν έδειξαν κανένα πρόβλημα στην  καρδιά. Αντιθέτως τα συμπτώματα είχαν σχέση με την διαταραχή άγχους που επιδεινώνονταν από καυγάδες και προβλήματα στο γάμο της. Με τη βοήθεια της θεραπείας ζεύγους, η κατάσταση ανάμεσα στο ζευγάρι βελτιώθηκε και η Δώρα έμαθε τεχνικές για να διαχειρίζεται το στρες γενικότερα. Η περίπτωση της δείχνει ότι είναι πολύ σημαντική η κατανόηση των ψυχολογικών αιτιών των σωματικών συμπτωμάτων για την αποτελεσματική θεραπεία.

Είχα αυτές τις κρίσεις πανικού, εμφανίζονταν ιδίως μετά από καυγάδες με τον σύζυγο. Ήταν σα να μην μπορώ να πάρω ανάσα, νόμιζα ότι θα πεθάνω. Εϊχα κάνει όλες τις εξετάσεις και μου λέγανε ότι όλα είναι καλά, αλλά οι κρίσεις και η δύσπνοια ήταν εκεί, ήταν τρομακτικό.

Υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές για τα ψυχοσωματικά συμπτώματα;

Η βοήθεια της ψυχοθεραπείας είναι αναντικατάστατη στην αντιμετώπιση των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων. Η ψυχοθεραπεία βοηθά στην αναγνώριση και επεξεργασία των συναισθημάτων και των σκέψεων που οδηγούν πολύ συχνά σε ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Τα αντικαταθλιπτικά και τα ηρεμιστικά φάρμακα (όπως το Ζάναξ) μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων.