Messy play

Messy play

Ο εγκέφαλος των παιδιών έχει την ικανότητα να εξερευνά, να αποκαλύπτει πράγματα για τον εαυτό του και τον κόσμο. Αυτό γίνεται μέσα από το παιχνίδι και την επαφή με τα διάφορα υλικά. Όμως οι γονείς αντιμετωπίζουν καθημερινά προκλήσεις που αφορούν τα παιδιά τους, και εκνευρίζονται όταν  τα παιδιά ξεκινούν ζωγραφική, τα παιχνίδια με χώμα, την άμμο και την πλαστελίνη. Το messy play είναι κάτι που πολλοί γονείς δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους γιατί δίνουν εν τέλει μεγαλύτερη σημασία στην ευταξία και την καθαριότητα, αντί στην ελεύθερη ανάπτυξη των παιδιών τους. Όμως αυτό που ξέρουμε είναι ότι το messy play είναι ουσιαστικό για την υγιή ανάπτυξη ενός παιδιού. Η επαφή με τη φύση γενικότερα, το περπάτημα στις λακκούβες με τη βροχή, το παιχνίδι στη λάσπη ή στην άμμο στην παραλία είναι κάποιες από τις πιο ωραίες εμπειρίες που τα παιδιά μπορούν να έχουν.

Τι είναι το messy play;

Το messy play (ακατάστατο παιχνίδι) είναι ένα είδος παιχνιδιού στο οποίο τα παιδιά χρησιμοποιούν όλες τις αισθήσεις τους για να παίξουν. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά εξερευνούν και ανακαλύπτουν τον κόσμο και μπορεί να περιλαμβάνει:

• Οπτικά στοιχεία όπως τα χρώματα, τα σχήματα και τα μοτίβα.
• Ήχους σε διαφορετικές συχνότητες και εντάσεις.
• Υφές που διαφέρουν όπως λεία, τραχιά, ζεστή, κρύα, σπογγώδης.
• Μυρωδιές, φυσικές, σχετικές με τροφές, οικείες και νέες.
• Γεύσεις όπως το γλυκό, το ξινό, το ζεστό, το πικάντικο και το αλμυρό.
• Αισθήσεις πραγμάτων όταν τραβάμε, σπρώχνουμε ή ασκούμε πίεση στο σώμα.
• Κινήσεις του σώματος όπως το κούνημα μπρος πίσω.
• Αυτοπαρατήρηση του τι συμβαίνει μέσα μας στη διάρκεια μιας δραστηριότητας, η αναπνοή, ο ρυθμός της καρδιάς και τα συναισθήματα.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι πολλοί άνθρωποι όταν σκέφτονται τις αισθήσεις τους έρχονται στο μυαλό πέντε , αυτές που έχουμε μάθει στο σχολείο, η όραση, η ακοή, η όσφρηση, η γεύση, η αφή. Όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε τουλάχιστον οχτώ αισθήσεις. Τις πέντε γνωστές και επιπλέον την ιδιοδεκτικότητα, το αιθουσαίο σύστημα και την ενδοδεκτικότητα.

• Η ιδεοδεκτικότητα ελέγχει τις κινήσεις του σώματος και τις συντονίζει.
• Το αιθουσαίο σύστημα ρυθμίζει την ισορροπία και την αντίληψη του σώματος μας στο χώρο.
• Η ενδοδεκτικότητα είναι η αντίληψη για όσα συμβαίνουν μέσα μας.

Στο messy play, ένα ή περισσότερα από αυτά τα αισθητηριακά συστήματα ενεργοποιούνται και μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας. Κάθε ευκαιρία για αισθητηριακό παιχνίδι είναι μια ευκαιρία για την ανάπτυξη του εγκεφάλου ενός παιδιού.

Πώς βοηθά το messy play στην ανάπτυξη του εγκεφάλου;

Για όλα όσα κάνουμε στη ζωή μας, ο εγκέφαλος μας χρειάζεται να λάβει αισθητηριακά δεδομένα, να αποφασίσει ποια είναι σημαντικά, να επικεντρωθεί σε αυτά, να φιλτράρει τα λιγότερο σημαντικά σχεδόν στιγμιαία. Ο εγκέφαλος μας είναι σαν ένας γιγάντιος υπολογιστής που ανταποκρίνεται στις αισθητηριακές πληροφορίες που δέχεται. Πλέον το περιβάλλον μας έχει γίνει πολύ σύνθετο και τα αισθητηριακά μυνήματα έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, σε σύγκριση με αυτά των προηγούμενων χιλιετιών. Περιμένουμε να μπορεί να κάνει επεξεργασία πολλών πληροφοριών, να ξέρει τι να προσέξει και τι να φιλτράρει.

Γιατί είναι σημαντικό το messy play;

Υπάρχουν 4 λόγοι για τους οποίους αξίζει να επιτρέψετε στα παιδιά σας το messy play:

1. Το messy play επιτρέπει στα παιδιά να μάθουν για τον κόσμο μέσα από τις εμπειρίες. Το παιχνίδι στο χιόνι δίνει τη δυνατότητα σε ένα παιδί να φτιάξει χιονόμπαλες, χιονάνθρωπο, αγγελάκια στο χιόνι και αυτό είναι πολύ καλύτερο από το να τα βλέπει σε ένα βιβλίο,  στην τηλεόραση ή στο tablet. Οι κιναισθητικές εμπειρίες είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να εξερευνήσουν τα παιδιά τον κόσμο στον οποίο ζουν.
2. Το messy play συμβάλλει στην ανάπτυξη των αισθήσεων. Το messy play απαιτεί όλες τις αισθήσεις. Το παιδί έχει την ευκαιρία να νιώσει την αίσθηση των δαχτύλων του όταν ζωγραφίζει, την κόλλα στα δάχτυλα του, την μυρωδιά της πλαστελίνης, τον ήχο της άμμου. Όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν όλες τις αισθήσεις τους αυτό συμβάλλει στην υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου τους και στην ευτυχία τους.
3. Το messy play οδηγεί στη δημιουργική έκφραση. Όταν τα παιδιά επιτρέπεται και ενθαρρύνονται να παίζουν ελεύθερα έχουν τη δυνατότητα να εκφράζουν τα συναισθήματα, τις ιδέες και τις σκέψεις τους και να δημιουργούν φανταστικούς κόσμους μέσα από τα υλικά όπως οι μπογιές, η κόλλα, ο πηλός, το νερό και η άμμος. Η δημιουργική έκφραση είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ανάπτυξης στην παιδική ηλικία καθώς ενισχύει την αίσθηση της αξίας του εαυτού καθώς το παιδί βιώνει από πρώτο χέρι τι μπορεί να δημιουργήσει με αυτά τα υλικά και αποτελεί σημαντικό εφόδιο για τη ζωή του.
4. Το messy play συμβάλλει στην ανάπτυξη της κίνησης. Είναι υγιές για τα παιδιά να κουνάνε ελεύθερα το σώμα τους όταν παίζουν είτε όταν μαζεύουν κοχύλια είτε όταν χοροπηδάνε στις λακκούβες με τη βροχή. Όταν τα παιδιά μπορούν να κινηθούν ενώ εκφράζονται και εξερευνούν μπορούν να αναπτύξουν συνδέσεις ανάμεσα στην διασκεδαστική δραστηριότητα και στην ιδέα για τον κόσμο γύρω τους.

Το messy play συμβάλλει στην υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου 

Το messy play δίνει στα παιδιά την αίσθηση της ελευθερίας. Στις μέρες μας όπου τα παιδιά έχουν αυστηρό πρόγραμμα για το σχολείο και πολλές δραστηριότητες,  έχουν ανάγκη να παίζουν ελεύθερα. Το messy play το επιτρέπει αυτό και έτσι βοηθά στην εκπαίδευση του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος μπορεί να μάθει να δέχεται και να αναλύει αισθητηριακά δεδομένα πιο αποτελεσματικά μέσω της έκθεσης στο παιχνίδι. Γενικά το messy play συμβάλλει:

• Στη δημιουργία ισχυρών αισθητηριακών μονοπατιών στον εγκέφαλο.
• Στην ανάπτυξη κατάλληλων ικανοτήτων αισθητηριακής επεξεργασίας.
• Βελτιώνει τα αισθητηριακά κατώφλια (πόσα αισθητηριακά δεδομένα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε).

Επιπλέον το messy play:

• Διαμορφώνει τις αισθητηριακές πληροφορίες που θεωρούνται θετικές και ασφαλείς για τον εγκέφαλο.
• Ενισχύει την επίγνωση του σώματος και πως αυτό αλληλεπιδρά με το περιβάλλον.
• Βελτιώνει τη σύνδεση ανάμεσα στο σώμα και στο μυαλό.#

Το messy play, όπως και η μοντεσσοριανή αγωγή, δίνει έμφαση στην πρακτική, βιωματική μάθηση που προάγει την ανάπτυξη των παιδιών σε διάφορους τομείς. Το messy play, αφορά την ανοιχτή εξερεύνηση υλικών, και επιτρέπει στα παιδιά να ενεργοποιήσουν τις αισθήσεις τους και να μάθουν βιωματικά. Και οι δύο προσεγγίσεις αναγνωρίζουν τη σημασία να δίνεται στα παιδιά οι ευκαιρία να εξερευνήσουν, να πειραματιστούν και να μάθουν μέσω της άμεσης αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον τους.

Πώς θα ανακαλύψετε το είδος του messy play που σας ταιριάζει;

Το messy play δεν σημαίνει ότι όλοι οι γονείς πρέπει να βγουν και να αγοράσουν όσο περισσότερες μπογιές βρούνε. Αλλά είναι μια καλή αφορμή να ανακαλύψουν το messy play που είναι ανεκτό για αυτούς και ωφέλιμο για τα παιδιά τους. Αν θέλετε να ανακαλύψετε και εσείς τι σας ταιριάζει οι παρακάτω συμβουλές θα σας φανούν χρήσιμες:

1.Επιλέξτε το σωστό εξοπλισμό

Αν κάτι δεν σας αρέσει μπορείτε να το αλλάξετε ώστε να είστε εντάξει με αυτό. Για παράδειγμα, ίσως να μην προτιμάτε τους κουβάδες χρώματος με τα πινέλα αλλά να μην έχετε θέμα με τις νερομπογιές; Ή τα κραγιόν ζωγραφικής;

2. Βρείτε έναν άνετο χώρο

Πού θα μπορούσε να λάβει χώρα το παιχνίδι; Αυτό σας αποτρέπει από αυτό; Υπάρχει χώρος μέσα στο σπίτι ή χρειάζεστε εξωτερικό χώρο;

3. Υπολογίστε την ακαταστασία

Θέλετε να χρησιμοποιήσετε πράγματα που ήδη έχετε στο σπίτι σας για τις αισθητηριακές δραστηριότητές ή νιώθετε ότι είναι ανάγκη να αγοράσετε συγκεκριμένα πράγματα για αυτές; Μπορείτε να έχετε ένα κουτί με όλα όσα χρειάζονται για το messy play.

Βρείτε χρόνο πριν το messy play αν χρειάζεται να κάνετε προετοιμασία, όπως για παράδειγμα να βάλετε ένα ειδικό χαλί κάτω ή να έχετε ένα κουβά με νερό γεμάτο νερό ώστε να πλένετε αμέσως τα χέρια σας;

Αν δεν είστε σίγουροι για το τι να κάνετε απλά ντύστε το παιδί σας με παλιά ρούχα και γαλότσες και αφήστε το να παίξει ελεύθερα. Μην σας πιάνει πανικός και άγχος, μπορείτε να πλύνετε το παιδί σας. Μην του στερείτε την χαρά του παιχνιδιού μόνο για την ακαταστασία, κάθε παιδί αξίζει να έχει όμορφες αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία.

Σταδιακά θα έχετε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και θα νιώθετε και οι ίδιοι άνετα με το messy play ενώ ταυτόχρονα θα βοηθάτε τα παιδιά σας να εξερευνήσουν τις αισθήσεις τους. Είναι καλό να γνωρίζετε πόσο σημαντικό είναι αυτό για τον εγκέφαλό τους.