Άγχος: μορφές, αιτίες και επιδράσεις στην υγεία

Άγχος

Το άγχος είναι μια φυσιολογική απόκριση του οργανισμού μας σε κάθε απειλή και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Πολλές καταστάσεις συμβάλλουν στην εμφάνιση του στρες. Γεγονότα του παρελθόντος, αλλαγές στη ζωή μας δημιουργούν συναισθήματα φόβου, εκνευρισμού και αβεβαιότητας. Ειδικά την περίοδο που ζούμε τώρα, η οποία  είναι σαν να έχει σπάσει κάποιος τη ζωή μας κομμάτια , τα οποία εμείς προσπαθούμε να βάλουμε πάλι σε σειρά. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθουμε πίεση και ανασφάλεια.

Το φυσιολογικό στρες μπορεί να γίνει ο καλύτερος φίλος σας. Είναι απαραίτητο συστατικό για την εξέλιξή μας. Το στρες μπορεί να σας βοηθήσει να πάτε στο γυμναστήριο, να δουλεύετε σκληρά για να μεγαλώσετε την επιχείρησή σας και να εξελίσσεστε πνευματικά.

Ωστόσο, το υπερβολικό στρες χωρίς την σωστή διαχείριση , μπορεί να γίνει εμπόδιο στην εξέλιξή σας. Το στρες κρύβει πολλές παγίδες και μπορεί να εμφανιστεί με πολλούς τρόπους στη ζωή μας.

Συναισθηματικό στρες

Το συναισθηματικό στρες είναι μια πρόκληση επειδή οδηγεί σε καταστροφικές συμπεριφορές όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά. Το συναισθηματικό στρες μπορεί να σας προκαλέσει εκνευρισμό, κακή διάθεση, αίσθηση απώλειας του ελέγχου στη ζωή σας, κακή εικόνα για τον εαυτό σας και δυσκολία στο να ηρεμήσετε.

Ανεξάρτητα με τα συμπτώματα που έχετε , το συναισθηματικό στρες που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές αποφυγής, οι οποίες σας απομακρύνουν από τη λύση του προβλήματος.

Είναι ουσιαστικό να θυμάστε ότι δεν μπορείτε να ελέγχετε τα πάντα γύρω σας ούτε τις αντιδράσεις των άλλων ανθρώπων. Αλλά μπορείτε να ελέγξετε τον τρόπο με τον οποίο εσείς θα αντιδράσετε σε κάθε κατάσταση.

Όταν χρειάζεται να αντιμετωπίσετε το συναισθηματικό στρες, το πιο σημαντικό βήμα είναι να αναγνωρίσετε τα σημάδια. Από την στιγμή που θα αναγνωρίσετε τα σημάδια μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε με υγιείς τρόπους όπως ο διαλογισμός. Με αυτό τον τρόπο δεν θα αντιδράτε παρορμητικά αλλά θα παίρνετε λογικές αποφάσεις.

Περιβαλλοντικό στρες

Το περιβάλλον μπορεί να παρεμβαίνει στην εξέλιξή σας ή να σας κρατά στάσιμους και να σας προκαλεί απογοήτευση. Η βελτίωση των περιβαλλοντικών παραγόντων μπορεί να ξεκινήσει με την αναγνώρισή τους.

Σκεφτείτε πως είναι οι φίλοι σας, πως είναι η πόλη που μένετε, αν το σπίτι σας δημιουργεί θετικά συναισθήματα, πως είναι το εργασιακό σας περιβάλλον. Αν νιώθετε ότι δεν παίρνετε έμπνευση και ενέργεια από τα παραπάνω, τότε μέσα σας συσσωρεύετε στρες.

Αν το θέμα σας είναι η δουλειά, ίσως να μην μπορείτε να ανακαινίσετε το γραφείο σας αλλά μπορείτε να αλλάξετε μικρά πράγματα ώστε να νιώθετε θετικά συναισθήματα. Μπορείτε να προσθέσετε φυτά στο γραφείο σας ή φωτογραφίες που θα σας υπενθυμίζουν γιατί δουλεύετε τόσο σκληρά.

Στρες στις σχέσεις

Είτε ο σύντροφός νιώθει παραμελημένος λόγω της δουλειά σας είτε οι φίλοι που δεν σας βλέπουν πια, είναι εξαιρετικά σημαντικό να βρείτε τρόπους να αντιμετωπίσετε αυτό το είδος στρες.

Μπορείτε να μην είστε επικριτικοί με το σύντροφό σας, να ακούτε τις ανησυχίες του και στη συνέχεια να αποκρίνεστε αντί να αντιδράτε παρορμητικά. Η διαφορά ανάμεσα στην απόκριση και στην αντίδραση προκύπτει από τα συναισθήματα που εμπλέκονται σε κάθε κατάσταση.

Όταν επιλέγετε να αποκριθείτε αφού ακούσετε, η παρορμητική αντίδραση θα είναι πιο ήπια. Ένα πανίσχυρο εργαλείο για να εκμεταλλευτείτε αυτή την παύση είναι να προσπαθήσετε να δείτε τα πράγματα μέσα από τα μάτια του άλλου ατόμου.

Οι φίλοι σας μπορεί να παραπονιούνται ότι δεν τους ακολουθείτε στις εξορμήσεις τους τα σαββατοκύριακα , καθώς  νιώθουν ότι τους παραμελείτε επειδή έχετε ρίξει όλο το βάρος στη δουλειά σας.

Εργασιακό στρες

Το εργασιακό στρες είναι μια μορφή χρόνιου στρες που μπορεί να σας ακολουθεί παντού. Όταν είστε στο σπίτι δεν μπορείτε να χαλαρώσετε επειδή συνεχίζετε να δουλεύετε ή είστε αγχωμένοι για τις προθεσμίες.

Για να μπορέσετε να διαχειριστείτε το εργασιακό στρες καλό είναι να καταγράψετε όλες τις αιτίες άγχους στη δουλειά σας. Από την στιγμή που θα τις καταγράψετε , έχετε κάνει τη μισή δουλειά.

Στη συνέχεια γράψτε τα μοτίβα συμπεριφορά και τις αντιδράσεις σας στους ψυχοπιεστικούς παράγοντες. Θέστε υγιή όρια στο χρόνο και στην ενέργεια που αφιερώνετε στη δουλειά σας.

Επιδράσεις άγχους

Το νευρικό μας σύστημα δεν μπορεί να διαχωρίσει τις συναισθηματικές και τις σωματικές απειλές. Αν νιώθετε πίεση από μια διαφωνία με έναν φίλο, τις προθεσμίες στη δουλειά, ή τα οικονομικά προβλήματα, το σώμα αντιδρά όπως και σε μια απειλητική για την ζωή σας κατάσταση.

Αν νιώθετε συχνά στρες , όπως οι περισσότεροι στις μέρες μας, το σώμα σας είναι σε εγρήγορση. Και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Το χρόνιο στρες επηρεάζει κάθε σύστημα στο σώμα. Μπορεί να καταστείλει το ανοσοποιητικό σύστημα, να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και να επιταχύνει τη γήρανση. Μπορεί να σας κάνει πιο ευάλωτους στην κατάθλιψη και σε άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται ή επιδεινώνονται από το στρες περιλαμβάνουν:

• Κατάθλιψη
• Μυϊκούς πόνους
• Προβλήματα στον ύπνο
• Αυτοάνοσα νοσήματα
• Προβλήματα του γαστρεντερικού
• Δερματικά προβλήματα, όπως το έκζεμα
• Νοσήματα του καρδιαγγειακού
• Παχυσαρκία
• Προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης

Ύπνος και στρες

Σίγουρα θα γνωρίζετε πως το στρες παρεμβαίνει στον ύπνο. Ο εκνευρισμός στη διάρκεια της ημέρας ή το άγχος παρεμποδίζουν τον ύπνο σας. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η έλλειψη ύπνου έχει σημαντική επίδραση στη διάθεση. Ο ανεπαρκής ύπνος το βράδυ δημιουργεί συναισθήματα άγχους, θυμού, θλίψης και εξουθένωσης. Επίσης έχει τεράστια επίδραση στην διάθεση.

Η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην συγκέντρωση, κόπωση, δυσκολία στην επεξεργασία πληροφοριών και στη λήψη αποφάσεων. Μπορεί να νιώθετε ότι δεν μπορείτε να ανταποκριθείτε στο πρόγραμμά σας, δυσκολεύεστε να σκεφτείτε, νιώθετε συνεχώς κουρασμένοι, δεν έχετε αυτοέλεγχο και δυσκολεύεστε να ολοκληρώσετε τις εργασίες σας.

Δυστυχώς, γίνεστε αντιπαραγωγικοί. Δύο πολύ σημαντικοί παράγοντες που μπορεί να παρεμβαίνουν στον ύπνο σας είναι το αλκοόλ και η καφεΐνη που δεν σας αφήνουν να κοιμηθείτε καλά και έτσι επαναλαμβάνεται ένας φαύλος κύκλος.

Η έλλειψη ύπνου υπονομεύει την ικανότητα σας να κάνετε σωστές επιλογές όσον αφορά την ανάκτηση του ελέγχου  στη ζωή σας.

Υπάρχουν κάποιοι τρόποι που θα σας βοηθήσουν να κοιμηθείτε καλύτερα:

• Κλείστε όλες τις οθόνες μία ώρα πριν ξαπλώσετε ώστε να δώσετε το σήμα στον εγκέφαλο ότι είναι η ώρα του ύπνου και το μυαλό σας να μπει σε κατάσταση ύπνου.
• Διατηρήστε μια ρουτίνα ύπνου. Κάντε διαλογισμό και τεχνικές χαλάρωσης πριν τον ύπνο ώστε να χαλαρώσετε.

Διατροφή και στρες

Το έτοιμο και επεξεργασμένο φαγητό είναι κομμάτι της καθημερινότητας. Η ανθυγιεινή διατροφή, η παχυσαρκία, η έλλειψη θρεπτικών συστατικών συμβάλλει στο στρες και στα επίπεδα της ενέργειας.

Η πανδημία έχει αυξήσει την κατανάλωση του φαγητού και την επιθυμία για έτοιμο φαγητό που είναι πλούσιο σε ζάχαρη, λιπαρά οξέα και υδατάνθρακες , τα οποία ενισχύουν τον μηχανισμό του στρες στο σώμα.

Το ανθυγιεινό φαγητό αποτελεί παρηγοριά για τις δυσκολίες που περνάμε αλλά τελικά μας προκαλεί περισσότερο στρες και βλάπτει σοβαρά την σωματική μας υγεία.

Πολλοί άνθρωποι παλεύουν να διατηρήσουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Η εσωτερική αυτή μάχη μπορεί να έχει αντίκτυπο στο στρες και να υπονομεύει την ενέργειά σας. Δεν είναι αναγκαίο να επικεντρωθείτε στις θερμίδες που καταναλώνετε ή στην απώλεια βάρους.

Καλό είναι να υιοθετήσετε πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες:

• Καταναλώστε με προσοχή τις επεξεργασμένες τροφές που σας ανακουφίζουν από το στρες και σας δίνουν ενέργεια.
• Το νερό, το πράσινο τσάι, οι ξηροί καρποί, τα φρούτα και τα λαχανικά, το καστανό ρύζι, το αβοκάντο, η βρώμη, οι μπανάνες, ο σολομός είναι εξαιρετικές επιλογές για την διατροφή σας.

Social media και στρες

Η πίεση του να είμαστε πάντα σε εγρήγορση έχει ως αποτέλεσμα το έντονο στρες. Στην εποχή του διαδικτύου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της τηλεργασίας δεν υπάρχει ξεκάθαρος διαχωρισμός μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής και αυτό έχει σημαντικές συνέπειες στην ψυχική μας υγεία.

Αν νιώθετε θυμό, άγχος, θλίψη, απελπισία ή εξουθένωση μετά την παρακολούθηση των ειδήσεων ή μετά την απασχόλησή σας με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτό μπορεί να είναι ένας από τους κύριους παράγοντες στρες που ρουφά όλη σας την ενέργεια. Στην πραγματικότητα, παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης μετά την παρακολούθηση των ειδήσεων.

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα κινητά τηλέφωνα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενεργοποιούν το σύστημα επιβράβευσης στον εγκέφαλο με τον ίδιο τρόπο που παρατηρείται στους εθισμούς. Ακόμη και αν οι συγκεκριμένες εφαρμογές δεν κοστίζουν χρήματα, επηρεάζουν σημαντικά το χρόνο, την ενέργεια και την ηρεμία μας.

Αυτές οι συνήθειες μπορεί να βομβαρδίζουν με πληροφορίες τον εγκέφαλο σας για αυτό καλό είναι να αντισταθείτε:

• Θέστε υγιή όρια στο χρόνο που θα διαβάζετε και θα ασχολείστε με emails ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο.
• Περιορίστε την έκθεσή σας στις ειδήσεις και επιλέξετε να ενημερώνεστε από αξιόπιστες πηγές.
• Βάλτε προτεραιότητες και βεβαιωθείτε ότι οι πράξεις σας συμβαδίζουν με αυτές.

Αυτές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε το στρες και να έχετε την αίσθηση του ελέγχου.