Μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας

Μη λεκτική επικοινωνία

Το κλειδί της επιτυχίας για τις προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις είναι η επικοινωνία. Η επικοινωνία περιλαμβάνει λεκτικούς τρόπους και μη λεκτικούς τρόπους, όπως η γλώσσα του σώματος. Η γλώσσα του σώματος περιλαμβάνει το πρόσωπο (εκφράσεις, τα μάτια), τα χέρια (χειρονομίες), του κορμού (στάση σώματος) τα οποία ακολουθούν ενστικτωδώς τη διάθεσή μας, και όχι συνειδητά.

Όταν αλληλεπιδράτε με άλλους ανθρώπους, συνεχώς ανταλλάσσετε πληροφορίες. Όλες αυτές οι πληροφορίες βοηθούν στο να χτίσετε σχέσεις εμπιστοσύνης  ή μπορεί να προκαλούν σύγχυση και να υπονομεύουν όλα όσα θέλετε να μεταφέρετε. Αυτά τα μηνύματα δεν σταματούν όταν σταματάτε να μιλάτε. Ακόμη και όταν είστε σιωπηλοί, συνεχίζετε να επικοινωνείτε μη λεκτικά.

Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτά που εκφράζετε με τις λέξεις και αυτά που εκφράζετε με τη γλώσσα του σώματος μπορεί να είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Αν λέτε κάτι αλλά η γλώσσα του σώματος λέει κάτι άλλο, αυτός που έχετε απέναντι σας θα καταλάβει πως δεν είστε ειλικρινείς. Όταν το άτομο που έχετε απέναντι σας δέχεται ανάμικτα μηνύματα πρέπει να διαλέξει αν θα πιστέψει αυτά που λέτε ή τη γλώσσα του σώματος. Η γλώσσα του σώματος είναι ένας φυσιολογικός, ασυνείδητος τρόπος επικοινωνίας που δείχνει τα πραγματικά σας συναισθήματα και τις προθέσεις σας.

Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσετε την μη λεκτική επικοινωνία για να μπορέσετε να επικοινωνείτε αποτελεσματικά με τους άλλους και να δημιουργήσετε δυνατές σχέσεις.

Κατανοώντας την μη λεκτική επικοινωνία

Η μη λεκτική επικοινωνία παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας, καθώς μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα ενός ανθρώπου να δημιουργεί και να διατηρεί ουσιαστικές σχέσεις στην καθημερινή του ζωή. Η κατανόηση αυτού του τρόπου επικοινωνίας οδηγεί στη δημιουργία πιο δυνατών σχέσεων με τους άλλους. Αναφερόμαστε στη γλώσσα του σώματος όπως προαναφέρθηκε, και μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους ανάλογα με την κουλτούρα του κάθε ανθρώπου.

Κάθε κίνηση και συνδυασμός κινήσεων στο σώμα, όπως η στάση του σώματος, η επαφή με τα μάτια, οι χειρονομίες και οι εκφράσεις του προσώπου είναι πληροφορίες για τους άλλους. Αυτά τα στοιχεία μπορεί να είναι αντιφατικά: ένα άτομο μπορεί να λέει ένα πράγμα ενώ η γλώσσα του σώματος να υποδηλώνει κάτι τελείως διαφορετικό. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθινό όταν ένα άτομο δεν λέει την αλήθεια. Επειδή ο μη λεκτικός τρόπος επικοινωνίας είναι ενστικτώδης και δεν μπορεί να ελεγχθεί, είναι η καλύτερη ένδειξη για τα αληθινά συναισθήματα κάποιου.

Η σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας

Τα χαρακτηριστικά της μη λεκτικής επικοινωνίας, ο τρόπος που ακούτε, κοιτάζετε, κινείστε και αντιδράτε, εκφράζουν αν νοιάζεστε ή όχι για κάτι, αν είστε αληθινοί και πόσο καλά ακούτε. Όταν τα σημάδια της μη λεκτικής επικοινωνίας ταιριάζουν με αυτά που λέτε, τότε αυξάνετε την εμπιστοσύνη, την ειλικρίνεια και το δέσιμο. Όταν αυτό δεν συμβαίνει τότε δημιουργείτε ένταση, δυσπιστία και σύγχυση.

Μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας

Υπάρχουν πολλές μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας και περιλαμβάνουν:

Εκφράσεις του προσώπου

Το ανθρώπινο πρόσωπο είναι πολύ εκφραστικό, ικανό να μεταφέρει χιλιάδες συναισθήματα χωρίς καμία λέξη. Και σε αντίθεση με άλλες μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας, οι εκφράσεις του προσώπου παρατηρούνται σε όλους τους ανθρώπους. Οι εκφράσεις του προσώπου για την χαρά, τη θλίψη, την έκπληξη, το φόβο είναι ίδιες σε όλους και γίνονται αντιληπτές μέσω "νευρώνων-καθρεφτών" των συναισθημάτων (mirror neurons).

Κινήσεις και στάση του σώματος

Σκεφτείτε πόσο επηρεάζεται η άποψή σας για τους άλλους από τον τρόπο που κάθονται, περπατάνε, στέκονται. Ο τρόπος που κινείστε δίνει σημαντικές πληροφορίες στους άλλους. Αυτός ο τρόπος μη λεκτικής επικοινωνίας περιλαμβάνει τη στάση του σώματος και τις λεπτές κινήσεις που κάνετε.

Χειρονομίες

Οι χειρονομίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την καθημερινότητά σας. Μπορεί να κουνάτε ή να χρησιμοποιείτε τα χέρια σας όταν διαφωνείτε ή μιλάτε δυνατά, και συχνά εκφράζουν τον εαυτό σας χωρίς να το σκέφτεστε. Ωστόσο, η σημασία κάποιων χειρονομιών μπορεί να διαφέρει ανάμεσα στις κουλτούρες.

Επαφή με τα μάτια

Η επαφή με τα μάτια είναι πολύ σημαντικός μη λεκτικός τρόπος επικοινωνίας. Ο τρόπος που κοιτάτε κάποιον μπορεί να μεταφέρει πολλά μηνύματα όπως το ενδιαφέρον, η αγάπη, η στοργή, η έλξη. Η επαφή με τα μάτια είναι σημαντική για τη διατήρηση της ροής μιας συζήτησης και την κατανόηση του ενδιαφέροντος που σας δείχνει το άλλο άτομο.

Άγγιγμα

Επικοινωνούμε έντονα μέσω του αγγίγματος. Σκεφτείτε τα διαφορετικά μηνύματα που μπορεί να δίνει ένα τρέμουλο στα χέρια, μια ζεστή αγκαλιά, μια δυνατή χειραψία.

Σωματική απόσταση

Όλοι έχουμε τον προσωπικό μας χώρο, αν και αυτό διαφέρει ανάλογα με την κουλτούρα μας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την σωματική απόσταση για να επικοινωνήσετε διαφορετικά μη λεκτικά μηνύματα όπως η οικειότητα και η αγάπη, η επιθετικότητα ή η κυριαρχία.

Φωνή

Δεν έχουν αξία μόνο αυτά που λέτε αλλά και πως τα λέτε. Όταν μιλάτε, οι άλλοι διαβάζουν τη φωνή σας ώστε να ακούσουν τις λέξεις. Η ένταση της φωνής σας και ο τόνος καθορίζουν πολλά στην επικοινωνία. Σκεφτείτε πως ο τόνος της φωνής σας αλλάζει για να υποδηλώσει σαρκασμό, θυμό, αγάπη ή αυτοπεποίθηση.

Ρόλος της μη λεκτικής επικοινωνίας στις σχέσεις

Τα μη λεκτικά στοιχεία επικοινωνίας γίνονται πιο εύκολα κατανοητά από ένα στενό φίλο, το σύντροφο ή ένα μέλος της οικογένειας. Στις στενές σχέσεις, η βαθιά κατανόηση της μη λεκτικής επικοινωνίας οδηγεί σε μεγαλύτερο δέσιμο και ενίσχυση των δεσμών, ειδικά όταν συμπληρώνει όσα λέει ένας φίλος ή ένας σύντροφος.

Ωστόσο, όταν κάτι δεν μοιάζει σωστό, μπορεί να είναι πιο δύσκολο για τους ανθρώπους να κρύψουν πράγματα από τους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά τους και οι προσπάθειες να το κάνουν αυτό να οδηγούν σε παρεξηγήσεις ή διαφωνίες στις σχέσεις. Επειδή η μη λεκτική επικοινωνία είναι ασυνείδητη, ο τρόπος με τον οποίο εκφράζεστε μη λεκτικά μπορεί να υποδηλώνει κάποιο υποκείμενο θέμα που δεν είναι προφανές στη σχέση σας.

Βελτίωση της μη λεκτικής επικοινωνίας

Η μη λεκτική επικοινωνία είναι μια διαδικασία που απαιτεί συγκέντρωση. Αν ασχολείστε με άλλα πράγματα και δεν συγκεντρώνεστε στον συνομιλητή σας, το πιο πιθανό είναι πως θα χάσετε όλες τις μη λεκτικές πληροφορίες.

Μάθετε να διαχειρίζεστε το άγχος

Το άγχος υπονομεύει την ικανότητα επικοινωνίας. Όταν είστε αγχωμένοι, είναι πιο πιθανό να μην κατανοείτε τους άλλους, να στέλνετε λάθος μηνύματα και να έχετε ανθυγιεινά μοτίβα συμπεριφοράς. Και να θυμάστε τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά. Αν είστε αναστατωμένοι, είναι περισσότερο πιθανό να αναστατώσετε και τους άλλους και έτσι να κάνετε τα πράγματα χειρότερα.

Αν νιώθετε ότι το άγχος σας κυριεύει, κάντε ένα διάλλειμα. Πάρτε μια στιγμή για να ηρεμήσετε πριν κάνετε πάλι μια συζήτηση. Από τη στιγμή που θα ανακτήσετε την συναισθηματική σας ισορροπία, θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση με πιο θετικό τρόπο (η ενσυνειδητότητα μπορεί να σας βοηθήσει σε αυτό).

Αναπτύξτε τη συναισθηματική σας νοημοσύνη

Για να μπορέσετε να στείλετε μη λεκτικά μηνύματα, είναι ανάγκη να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας και να κατανοείτε το πως σας επηρεάζουν. Είναι επίσης ανάγκη να αναγνωρίσετε τα συναισθήματα των άλλων και τα αληθινά συναισθήματα πίσω από τη γλώσσα του σώματος.

Η συναισθηματική νοημοσύνη θα σας βοηθήσει να:

• Διαβάζετε τους άλλους ανθρώπους, να κατανοείτε τα συναισθήματά τους και όλα τα μη λεκτικά μηνύματα που στέλνουν.
• Δημιουργήσετε σχέσεις εμπιστοσύνης.
• Ανταποκρίνεστε με τρόπους που δείχνουν στους άλλους ότι νοιάζεστε.

Πολλοί άνθρωποι δεν κατανοούν τα συναισθήματά τους, ειδικά τα δυνατά συναισθήματα όπως ο θυμός, η λύπη, ο φόβος επειδή έχουν μάθει να καταπιέζουν αυτά τα συναισθήματα. Αλλά όταν αρνείστε τα συναισθήματά σας δεν σημαίνει ότι τα περιορίζετε. Είναι ακόμη εκεί και επηρεάζουν τη συμπεριφορά σας. Η συναισθηματική νοημοσύνη βοηθά να κατανοήσετε ακόμη και τα δυσάρεστα συναισθήματα και να ανακτήσετε τον έλεγχο στον τρόπος σκέψης σας και στον τρόπο που αντιδράτε.

Κατανοήστε τη γλώσσα του σώματος

Από τη στιγμή που θα έχετε την ικανότητα να διαχειρίζεστε το άγχος και να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας, θα αρχίσετε να γίνεστε καλύτεροι στην κατανόηση των τρόπων με λεκτικής επικοινωνίας. Είναι επίσης σημαντικό να :

• Να δίνετε προσοχή στις αντιφάσεις: η μη λεκτική επικοινωνία ενισχύει όσα λέμε. Ένα άτομο μπορεί να λέει ένα πράγμα αλλά η γλώσσα του σώματος να υποδηλώνει κάτι άλλο.
• Να βλέπετε τη γλώσσα του σώματος ως σύνολο: μην επικεντρώνεστε μόνο στις χειρονομίες. Δείτε όλα τα σημάδια μη λεκτικής επικοινωνίας, από την επαφή με τα μάτια, τον τόνο της φωνής και τη γλώσσα του σώματος.
• Να εμπιστεύεστε το ένστικτό σας: μην παραβλέπετε όσα σας λέει το ένστικτο σας. Αν νιώθετε ότι κάποιος δεν είναι ειλικρινής ή ότι κάτι δεν κολλάει, μπορεί να υπάρχει μια αναντιστοιχία σε όσα λέει και σε όσα δείχνει.