Μυθομανία

Μυθομανία

Όταν κάποιος με μυθομανία δημιουργεί μια σχέση, συχνά λέει ψέματα στο σύντροφό του. Μπορεί τα ψέματα να αφορούν την ηλικία του, το επάγγελμα, τις εμπειρίες του και ακόμη και τα συναισθήματά του.

Αυτά τα ψέματα μπορεί να είναι μικρά και ακίνδυνα στην αρχή, αλλά με τον καιρό γίνονται πιο μεγάλα και σοβαρά. Όσο τα ψέματα συσσωρεύονται, το άτομο με μυθομανία μπορεί να νιώθει ότι έχει την εξουσία και τον έλεγχο στη σχέση, καθώς χειραγωγεί τα συναισθήματα και τις πεποιθήσεις του συντρόφου του.

Με τον καιρό, τα ψέματα που έχουν σχέση με τη μυθομανία μπορεί να οδηγούν σε προβλήματα στη σχέση. Ο άλλος σύντροφος νιώθει προδομένος όταν συνειδητοποιεί πως όλα όσα ξέρει είναι ψέματα. Μπορεί επίσης να αρχίσει να αμφιβάλλει για την αξιοπιστία όλων όσων έχει ακούσει από τον μυθομανή σύντροφο του, και αυτό καταστρέφει την επικοινωνία και την οικειότητα στη σχέση. Καθώς η εμπιστοσύνη χάνεται, η σχέση γίνεται τεταμένη, και ο άλλος σύντροφος μπορεί να απομακρύνεται συναισθηματικά.

Εκτός από τα ψέματα, οι άνθρωποι με μυθομανία μπορεί να έχουν και άλλα χαρακτηριστικά που μπορεί να βλάπτουν τη σχέση. Μπορεί να είναι χειριστικοί, να χρησιμοποιούν τα ψέματα για να ελέγξουν και να χειραγωγήσουν την συμπεριφορά του συντρόφου τους. Επίσης, μπορεί να μην νιώθουν συμπόνια, καθώς η προσοχή τους είναι στραμμένη μονάχα στις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες. Σαν αποτέλεσμα, μπορεί να μην προσφέρουν συναισθηματική υποστήριξη και να μην νοιάζονται για τις ανάγκες του συντρόφου τους.

Τι είναι η μυθομανία;

Η μυθομανία είναι η παθολογική τάση για υπερβολές ή ψέματα. Συνήθως, οι μυθομανείς λένε ψέματα για να αποφεύγουν τις ευθύνες, να κάνουν τον εαυτό τους να δείχνει καλύτερος, ή να αποστασιοποιούνται από την πραγματικότητα, χειραγωγώντας εσκεμμένα τα αποτελέσματα ή κάνοντας την πραγματικότητα πιο υποφερτή. Ωστόσο, μπορεί κάποιες φορές να λένε ψέματα χωρίς προφανές όφελος. Γενικά, οι μυθομανείς έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοέλεγχο. Μπορεί επίσης να έχουν κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως το άγχος ή η κατάθλιψη. Μερικές φορές μπορεί η μυθομανία να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι για να αναγνωρίζουμε ασταθείς τύπους προσωπικότητας όπως η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας.

Η μυθομανία είναι κάτι τελείως διαφορετικό από ένα απλό και αθώο ψέμα. Η μυθομανία είναι μια παθολογική κατάσταση στην οποία ένα άτομο, εκούσια ή ακούσια, χειραγωγεί τους άλλους, αποκτά κύρος ή προκαλεί κακό καθώς δημιουργεί ψεύτικες ιστορίες χωρίς κανένα προφανές όφελος.

Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-5 δεν αποτελεί μια πραγματική ψυχιατρική διαταραχή. Ωστόσο, τα παθολογικά ψέματα είναι ένα χαρακτηριστικό των ανθρώπων με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας. Η μυθομανία είναι μια παθολογική κατάσταση που βλάπτει το ίδιο το άτομο αλλά και τους ανθρώπους γύρω του.

Γιατί οι άνθρωποι λένε ψέματα;

Για κάποιους ανθρώπους, τα ψέματα είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης που καταλήγει μια συνήθεια την οποία δεν συνειδητοποιούν. Σαν αποτέλεσμα, συχνά βρίσκονται κάπου ανάμεσα στο συνειδητό ψέμα και στην αυταπάτη.

Οι άνθρωποι μπορεί να λένε ψέματα για πολλούς λόγους. Για μερικούς είναι ένας τρόπος να προστατεύσουν τον εαυτό τους από το να πληγωθούν συναισθηματικά. Άλλοι λένε ψέματα για να πάρουν αυτό που θέλουν, να χειραγωγήσουν τους άλλους ή να αποφύγουν μπελάδες. Μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να διαχωρίσουν τι είναι αληθινό και τι όχι. Σαν αποτέλεσμα, λένε ψέματα χωρίς να το συνειδητοποιούν. Οι μυθομανείς έχουν συχνά την ανάγκη να ωραιοποιούν την αλήθεια ή να σκαρφίζονται νέες ιστορίες. Είναι δύσκολο να σταματήσουν ακόμη και όταν γνωρίζουν ότι τα ψέματά τους πληγώνουν τους άλλους.

Μερικά στοιχεία δείχνουν ότι κάποια θέματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα μπορεί να προκαλούν τα παθολογικά ψέματα, όπως οι ανωμαλίες στα επίπεδα της κορτιζόλης.

Ποια είναι τα σημάδια της μυθομανίας;

Οι μυθομανείς ή οι παθολογικοί ψεύτες μπορεί να εμφανίζουν τα τυπικά σημάδια που δείχνουν ότι κάποιος λέει ψέματα, όπως η αποφυγή της επαφής με τα μάτια ή οι μεγάλες παύσεις. Συχνά, αυτοί οι άνθρωποι είναι εύγλωττοι, δημιουργικοί και ελκυστικοί.

Φυσικά, είναι δύσκολο για κάποιον να αποδεχτεί ότι ο άνθρωπος που αγαπά είναι παθολογικός ψεύτης. Όμως κάποια σημάδια της μυθομανίας είναι τα εξής:

1. Συχνά, ο μυθομανής περιγράφει δραματικές, ψεύτικες ιστορίες για το παρελθόν ή το παρόν, στις οποίες είναι ο ήρωας ή το θύμα της υπόθεσης.
2. Εφευρίσκει δικαιολογίες για να εξηγήσει τα ψέματά του.
3. Τα ψέματά του είναι τόσο πολύπλοκα και μπορεί να μην έχει κανένα όφελος από αυτά. Δεν είναι ασυνήθιστο οι μυθομανείς να προσπαθούν τα καλύψουν τα παραπτώματά τους. Ωστόσο, τα οφέλη δεν είναι πάντα ξεκάθαρα.
4. Δυσκολεύεται να παραμείνει συνεπής στις ιστορίες του, τα παραμύθια του μπορεί να αλλάζουν πολλές φορές σε μια συζήτηση. Αυτό συμβαίνει επειδή λέει πολλά ψέματα που είναι δύσκολο να τα διατηρήσει.
5. Όταν κάποιος τους μιλήσει ανοιχτά για τα ψέματά τους, γίνονται αμυντικοί και προσπαθούν να τον πείσουν ότι κάνει λάθος που αμφιβάλει.
6. Δεν κατανοεί τις συνέπειες των ψεμάτων του.
7. Συνήθως υπερβάλλει στις ιστορίες του όταν μιλάει για τον εαυτό του, ειδικά αν νιώθει ότι όσα λέει οι άλλοι δεν τα παίρνουν σοβαρά.
8. Ξεχνά τι έχει πει εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των ψεμάτων του.
9. Δεν αντέχει τις παρατηρήσεις ή την κριτική ή την διόρθωση σε όσα λέει.
10. Είναι υπερβολικά ευαίσθητος στην κριτική. Γίνεται αμυντικός όταν κάποιος κρίνει την συμπεριφορά ή τις πράξεις του.
11. Συνήθως, κατηγορεί τους άλλους για τα λάθη και τις κακοτυχίες του.
12. Ζηλεύει υπερβολικά τους άλλους και βγάζει αυτό το θυμό στην οικογένεια και στους φίλους του.

Θεραπεία της μυθομανίας

Η μυθομανία είναι μια πολύπλοκη κατάσταση που απαιτεί ειδική αντιμετώπιση. Υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές όπως η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή.

Η ψυχοθεραπεία είναι η πιο συχνή επιλογή για την μυθομανία, στην οποία οι μυθομανείς μαθαίνουν να αναγνωρίζουν και να αλλάζουν τον τρόπο σκέψης και τις συμπεριφορές τους. Η ψυχοθεραπεία έχει ως στόχο την αλλαγή των πεποιθήσεων του θεραπευόμενου σχετικά με τα ψέματα και την αντικατάστασή τους με θετικούς και υγιείς τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς.

Ανάκτηση της εμπιστοσύνης στη σχέση

Αν ένα άτομο έχει θέματα με τη μυθομανία, είναι σημαντικό να ζητήσει βοήθεια το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, ακόμη και με την ψυχοθεραπεία, η ανάκτηση της εμπιστοσύνης και η επούλωση μιας σχέσης είναι μια χρόνια και δύσκολη διαδικασία.

Το πρώτο βήμα για την επούλωση μιας σχέσης από τη μυθομανία είναι το άτομο που έχει το θέμα να είναι ειλικρινές και ανοιχτό για την κατάσταση. Το άτομο με μυθομανία πρέπει να είναι πρόθυμο να αναγνωρίσει το κακό που προκαλούν τα ψέματά του και να αναλάβει την ευθύνη για τις πράξεις του. Επίσης, πρέπει να είναι πρόθυμο να ζητήσει βοήθεια και να δεσμευτεί ότι θα αλλάξει συμπεριφορά.

Το επόμενο βήμα είναι να δουλέψει για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης. Αυτή μπορεί να είναι μια αργή και δύσκολη διαδικασία και  απαιτεί την καθοδήγηση ενός ψυχοθεραπευτή. Είναι σημαντικό για ένα άτομο με μυθομανία να είναι συνεπές και να τηρεί τις δεσμεύσεις του. Ακόμη, πρέπει να είναι πρόθυμο να ακούσει τα συναισθήματα και τις ανάγκες του συντρόφου του και να δουλέψει για αυτές με αυθεντικό τρόπο.

Για να μπορέσει να επανέλθει η εμπιστοσύνη, είναι απαραίτητο το ζευγάρι να δουλέψει και άλλες πτυχές της σχέσης του. Ίσως να είναι ανάγκη να βελτιωθούν οι δεξιότητες επικοινωνίας, η συμπόνια και η συναισθηματική σύνδεση. Η ψυχοθεραπεία ζεύγους είναι ένα πολύ βοηθητικό εργαλείο για την διαχείριση τέτοιων θεμάτων και την δημιουργία ενός πλάνου ώστε το ζευγάρι να προχωρήσει.

Για να μπορέσει ένα ζευγάρι να μείνει μαζί, χρειάζεται υπομονή, δέσμευση και προθυμία να δουλέψει τα θέματά του. Είναι σημαντικό και οι δύο σύντροφοι να είναι υποστηρικτικοί και να επικοινωνούν ανοιχτά και ειλικρινά. Με την σωστή καθοδήγηση και την δέσμευση στην αλλαγή, μπορούν να ξεπεράσουν την μυθομανία και να δημιουργήσουν μια δυνατή σχέση εμπιστοσύνης και ειλικρίνειας.