Nigella sativa / Μαύρο κύμινο

Nigella sativa / Μαύρο κύμινο

Το μαύρο κύμινο (Nigella sativa) είναι ένα ανθοφόρο φυτό που ευδοκιμεί στην Ασία και στη Μεσόγειο. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι σπόροι του είναι γνωστοί για τα οφέλη τους στην υγεία.

Το μαύρο κύμινο  συμβάλλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, στην καταπολέμηση του οιδήματος. Επίσης βοηθά στην καταπολέμηση των ήπιων αλλεργικών αντιδράσεων καθώς δρα σαν αντιϊσταμινικό και έχει αντικαρκινικές ιδιότητες.

Ιδιότητες μαύρου κύμινου

Αντιοξειδωτική δράση

Τα αντιοξειδωτικά είναι ενώσεις που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες και προλαμβάνουν την οξειδωτική βλάβη στα κύτταρα. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα αντιοξειδωτικά έχουν πανίσχυρη επίδραση στην υγεία μας. Στην πραγματικότητα , μερικές μελέτες δείχνουν ότι τα αντιοξειδωτικά μας προστατεύουν από χρόνια νοσήματα όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, τα νοσήματα του καρδιαγγειακού και η παχυσαρκία.

Το μαύρο κύμινο περιέχει ενώσεις όπως η θυμοκινόνη, η καρβακρόλη, η τ-ανηθόλη και η 4-τερπινεόλη, που είναι υπεύθυνες για τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες.

Αντικαρκινικές ιδιότητες

Το μαύρο κύμινο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ασθενειών όπως ο καρκίνος. Οι μελέτες που έχουν γίνει στο εργαστήριο έχουν δείξει εντυπωσιακά αποτελέσματα σχετικά με την πιθανή αντικαρκινική δράση του μαύρου κύμινου και της θυμοκινόνης.

Η θυμοκινόνη προκαλεί τον κυτταρικό θάνατο των καρκινικών κυττάρων. Ωστόσο, χρειάζεται να γίνουν περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση αυτών των αποτελεσμάτων.

Αντιβακτηριδιακή δράση

Πολλά βακτήρια είναι υπεύθυνα για επικίνδυνες λοιμώξεις, όπως η ωτίτιδα και η πνευμονία. Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι το μαύρο κύμινο έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες και μπορεί να είναι αποτελεσματικό στην καταπολέμηση λοιμώξεων που οφείλονται σε συγκεκριμένα στελέχη βακτηρίων.

Σε μια μελέτη που έγινε τοπική χρήση μαύρου κύμινου σε παιδιά με σταφυλόκοκκο, έδειξε ότι είναι το ίδιο αποτελεσματικό όπως τα  τυπικά αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται για τις βακτηριακές λοιμώξεις.

Σε μια άλλη μελέτη στην οποία έγινε απομόνωση του σταφυλόκοκκου που είναι ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη (MRSA), ένα στέλεχος που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί και παρουσιάζει αντίσταση στα αντιβιοτικά, από έλκη διαβητικών ασθενών. Το μαύρο κύμινο σκότωσε το βακτήριο με δοσοεξαρτώμενο τρόπο στα μισά περίπου δείγματα. Ωστόσο, οι κλινικές μελέτες είναι ελάχιστες και για αυτό χρειάζεται περισσότερη έρευνα.

Οφέλη μαύρου κύμινου στην υγεία 

Μείωση της χοληστερόλης

Η χοληστερόλη είναι μια λιποδιαλυτή ένωση που υπάρχει σε όλο το σώμα. Ο οργανισμός χρειάζεται κάποια ποσοστά χοληστερόλης για την ομαλή λειτουργία του, ωστόσο όταν υψηλά ποσοστά χοληστερόλης συσσωρεύονται στα τοιχώματα των αγγείων αυξάνουν τις πιθανότητες για νοσήματα του καρδιαγγειακού.

Οι μελέτες δείχνουν ότι τα συμπληρώματα διατροφής με μαύρο κύμινο συμβάλλουν στην μείωση των επιπέδων της ολικής και της κακής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.

Επίσης το έλαιο από μαύρο κύμινο είναι πιο αποτελεσματικό από την σκόνη των σπόρων. Ωστόσο, η σκόνη των σπόρων αυξάνει τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης.

Καταπολέμηση της φλεγμονής

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η φλεγμονή είναι μια φυσιολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που βοηθά στην προστασία του σώματος από τραυματισμούς και λοιμώξεις.

Από την άλλη πλευρά, η χρόνια φλεγμονή συμβάλλει σε πολλά νοσήματα όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και τα νοσήματα του καρδιαγγειακού.

Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι το μαύρο κύμινο έχει πανίσχυρες αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες στο σώμα. Για παράδειγμα, σε μια μελέτη με 42 άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα έγινε χορήγηση 1000mg ελαίου μαύρου κύμινου/ημέρα για 8 εβδομάδες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το έλαιο μαύρο κύμινου προκαλεί μείωση στους δείκτες της φλεγμονής και τους οξειδωτικού στρες.

Παρά τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, οι μελέτες σε ανθρώπους είναι περιορισμένες. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα ώστε να κατανοήσουμε την επίδραση του μαύρου κύμινου στη φλεγμονή.

Προστασία του ήπατος

Το ήπαρ είναι ένα απίστευτα σημαντικό όργανο. Απομακρύνει τις τοξίνες, μεταβολίζει τα φάρμακα, επεξεργάζεται τα θρεπτικά συστατικά και παράγει πρωτεΐνες και χημικές ενώσεις που είναι ουσιαστικές για την υγεία μας.

Πολλές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι το μαύρο κύμινο προστατεύει το ήπαρ από βλάβη. Η αντιοξειδωτική του δράση μειώνει τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες.

Ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα 

Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν πολλά αρνητικά συμπτώματα όπως η δίψα, η απώλεια βάρους, η κόπωση. Όταν ο διαβήτης παραμένει χωρίς ρύθμιση τότε οι συνέπειες μπορεί να είναι πιο σοβαρές όπως:

• η βλάβη στα νεύρα
• τα προβλήματα στην όραση
• η αργή επούλωση των ελκών

Κάποια στοιχεία δείχνουν ότι το μαύρο κύμινο βοηθά στην διατήρηση των σταθερών επιπέδων της γλυκόζης και έτσι στην πρόληψη των επικίνδυνων παρενεργειών της. Επίσης το κύμινο βελτιώνει τα επίπεδα της γλυκόζης νηστείας και το μέσο όρο της στο αίμα.

Προλαμβάνει τα έλκη στο στομάχι

Τα έλκη στομάχου είναι επώδυνες πληγές που σχηματίζονται όταν τα οξέα του στομάχου διαβρώνουν το προστατευτικό περίβλημα του στομάχου. Κάποια στοιχεία δείχνουν ότι το μαύρο κύμινο βοηθά στην διατήρηση του τοιχώματος του στομάχου και προλαμβάνει το σχηματισμό ελκών.

Μια μελέτη σε ποντίκια έδειξε ότι το μαύρο κύμινο είναι 83% αποτελεσματικό στην επούλωση του έλκους, και σχεδόν το ίδιο αποτελεσματικό με τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του έλκους του στομάχου.

Παρενέργειες μαύρου κύμινου

Το μαύρο κύμινο το προσλαμβάνουμε συχνά μέσω της τροφής. Το έλαιο μαύρο κύμινου και η σκόνη από τους σπόρους είναι ασφαλή για τη λήψη από το στόμα για περίπου 3 μήνες. Δεν υπάρχουν στοιχεία αξιόπιστα για να γνωρίζουμε αν υψηλότερα ποσοστά είναι ασφαλή όταν λαμβάνονται για πάνω από 3 μήνες. Σε κάποιους ανθρώπους το μαύρο κύμινο μπορεί να προκαλέσει αλλεργικά εξανθήματα, προβλήματα στο στομάχι, εμετό ή δυσκοιλιότητα.

Το έλαιο μαύρου κύμινου ή  η γέλη είναι ασφαλή όταν η χρήση τους γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα στο δέρμα. Ωστόσο, σε μερικούς ανθρώπους προκαλούν αλλεργικά εξανθήματα.

Αλληλεπίδραση μαύρου κύμινου με άλλα φάρμακα

Καλό είναι να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή αν χρησιμοποιείτε τα παρακάτω φάρμακα:

Φάρμακα για το διαβήτη: το μαύρο κύμινο μειώνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Η λήψη μαύρου κύμινου μαζί με φάρμακα για το διαβήτη μπορεί να προκαλέσει απότομη πτώση των επιπέδων της γλυκόζης. Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε τα επίπεδα της γλυκόζης.

Φάρμακα για το ανοσοποιητικό (ανοσοκατασταλτικά): το μαύρο κύμινο έχει την ικανότητα να ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Κάποιες φαρμακευτικές αγωγές, όπως αυτές που συστήνονται μετά από μεταμόσχευση, μειώνουν την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Η λήψη μαύρου κύμινου με αυτά τα φάρμακα μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της αγωγής.

Φάρμακα για την πήξη του αίματος (αντιπηκτικά): το μαύρο κύμινο ίσως να μειώνει την πήξη του αίματος. Η λήψη μαύρου κύμινου μαζί με τα αντιπηκτικά φάρμακα που επίσης μειώνουν την πήξη του αίματος αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.

Φάρμακα για την υψηλή αρτηριακή πίεση (αντιυπερτασικά): το μαύρο κύμινο μειώνει την αρτηριακή πίεση. Η λήψη μαύρου κύμινου μαζί με φάρμακα για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη πτώση της αρτηριακής πίεσης. Είναι σημαντικό να ελέγχετε την αρτηριακή σας πίεση τακτικά.

Ηρεμιστικά φάρμακα: το μαύρο κύμινο προκαλεί υπνηλία και χαλάρωση. Κάποια φάρμακα όπως τα ηρεμιστικά προκαλούν επίσης υπνηλία και χαλάρωση. Η λήψη και των δύο μαζί μπορεί να προκαλέσει υπερβολική υπνηλία και προβλήματα στην αναπνοή.

Διουρητικά φάρμακα: το μαύρο κύμινο οδηγεί στη μείωση των επιπέδων του καλίου. Τα διουρητικά επίσης μειώνουν τα επίπεδα του καλίου. Ο συνδυασμός μαύρου κύμινου και διουρητικών μπορεί να προκαλέσει μεγάλη πτώση στα επίπεδα του καλίου.

Φάρμακα που αυξάνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο: το μαύρο κύμινο αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Κάποια φάρμακα έχουν ακριβώς την ίδια δράση. Η λήψη μαύρου κύμινου και αυτών των φαρμάκων μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική αύξηση των επιπέδων της σεροτονίνης.