Νιώθω ότι δεν έχω συναισθήματα
Πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη δηλώνουν ότι νιώθουν ότι δεν έχουν συναισθήματα. Είναι πολύ δύσκολο κάποιος να μην μπορεί να νιώσει ή να δείξει τα συναισθήματά του.
Όταν κάποιος έχει βιώσει μια τραυματική εμπειρία, το σοκ του τραυματικού γεγονότος μπορεί να του δημιουργεί την αίσθηση του συναισθηματικού μουδιάσματος. Στην κατάθλιψη, η αίσθηση του μουδιάσματος συνυπάρχει με την λύπη ή το συναίσθημα ότι το σώμα είναι βαρύ.
Τα ψυχικά τραύματα και η κατάθλιψη είναι πολύ συχνές καταστάσεις. Περίπου το 70% των ανθρώπων έχει βιώσει ένα ψυχικό τραύμα στη ζωή του και το 10% έχει κατάθλιψη.
Όταν κάποιος χάνει την ικανότητα να εκφράζει τα συναισθήματά του, αυτό κάποιες φορές αναφέρεται ως επίπεδο συναίσθημα. Κάποιοι άνθρωποι περιγράφουν αυτή την εμπειρία ως "δεν μπορώ να νιώσω πλέον τα συναισθήματα." Αν νιώθετε μουδιασμένοι μόνο ως προς τα θετικά συναισθήματα αλλά μπορείτε να νιώσετε τα αρνητικά συναισθήματα, αυτό ονομάζεται ανηδονία. Η ανηδονία είναι ένα κοινό σύμπτωμα της κατάθλιψης και μπορεί να εμφανίζεται σε πολλές ψυχικές καταστάσεις. Η απώλεια της ικανότητας να νιώθει ή να εκφράζει κάποιος τα συναισθήματά του μπορεί να είναι σημάδι μιας άλλης κατάστασης όπως τα ψυχικά τραύματα.
Πώς το στρες και τα ψυχικά τραύματα οδηγούν σε συναισθηματικό μούδιασμα;
Ο μηχανισμός του στρες στο σώμα είναι σχεδιασμένος ώστε να μας προστατεύει από απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις. Όταν λειτουργεί σωστά, οδηγεί στην απελευθέρωση ορμονών και στην ενεργοποίηση φυσιολογικών μηχανισμών που μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε μια δύσκολη κατάσταση και στη συνέχεια υποχωρεί όταν η κατάσταση επιλυθεί.
Αλλά το χρόνιο άγχος μπορεί να επηρεάζει αυτό το μηχανισμό και να οδηγεί σε μια κατάσταση κατάρρευσης (που περιλαμβάνει το συναισθηματικό μούδιασμα). Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκληθεί από συγκεκριμένους παράγοντες, όπως οι προθεσμίες στη δουλειά, το τέλος μιας σχέσης ή η διάγνωση μιας σοβαρής ασθένειας. Ή μπορεί να προκύπτει από συνεχείς στρεσογόνους παράγοντες όπως η οικονομική ανασφάλεια.
Ένα οξύ τραύμα, όπως ένα τροχαίο ατύχημα, μια φυσική καταστροφή μπορεί επίσης να προκαλεί μια έντονη αντίδραση. Αυτό γίνεται προβληματικό όταν τα προστατευτικά αντανακλαστικά παραμένουν ενεργά μετά το πέρας του συμβάντος. Αυτό εξηγεί το γιατί το αίσθημα του μουδιάσματος μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα του μετατραυματικού στρες (PTSD).
Τα τραύματα της παιδικής ηλικίας επίσης έχουν συνδεθεί με την αποσύνδεση, που περιλαμβάνει το συναισθηματικό μούδιασμα. Επειδή τα παιδιά δεν έχουν άλλο τρόπο για να προστατεύσουν τον εαυτό τους, το σώμα και το μυαλό ασυνείδητα απενεργοποιούν τα συναισθήματα για να αποφύγουν τον πόνο και το φόβο.
Επίσης, αν ένα παιδί έχει μάθει μέσα από τις εμπειρίες του ότι η έκφραση των συναισθημάτων του προκαλεί θυμό στο φροντιστή του, ίσως να φοβάται τα συναισθήματα γενικά. Η συναισθηματική παραμέληση, όταν οι συναισθηματικές ανάγκες ενός παιδιού παραμελούνται, είναι επίσης επιβλαβής.
Άλλες αιτίες συναισθηματικού μουδιάσματος
- Πένθος: η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να προκαλεί έντονη θλίψη, ή παραδόξως ένα συναίσθημα μουδιάσματος. Αυτό το συναισθηματικό μούδιασμα μπορεί να είναι ένας αμυντικός μηχανισμός ενάντια στα συναισθήματα ή στην απώλεια για την συναισθηματική επιβίωσης.
- Παρενέργειες φαρμάκων: κάποια αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορεί να προκαλούν συναισθηματικό μούδιασμα, ειδικά οι SSRIs και οι SNRIs.
- Προβλήματα χρήσης ουσιών: τα ανεπίλυτα τραύματα ή το πένθος συχνά οδηγούν στην κατάχρηση ουσιών (όπως η κάνναβη). Πολλοί άνθρωποι στρέφονται στις ουσίες για ανακούφιση, αλλά δημιουργεί περισσότερα προβλήματα. Εν τέλει το συναίσθημα παγώνει ή δεν νιώθουν τίποτα. Το συναισθηματικό μούδιασμα πολύ συχνά έχει σχέση με τραυματικές εμπειρίες.
- Έχετε φτάσει στον πάτο: το συναισθηματικό μούδιασμα μπορεί να είναι ένα σημάδι που να δείχνει ότι έχετε φτάσει στον πάτο. Αυτό είναι ένα σημείο στη ζωή σας που νιώθετε ότι πλέον δεν έχετε τίποτε άλλο να χάσετε.
Σημάδια που δείχνουν ότι κάποιος έχει κατάθλιψη
Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η κατάθλιψη είναι απλά θλίψη. Ότι είναι κλάμα. Αλλά αυτό είναι λάθος. Η κατάθλιψη είναι ένα συνεχές συναίσθημα μουδιάσματος. Μούδιασμα για τα συναισθήματα, μούδιασμα για τη ζωή. Κάποιος ξυπνά το πρωί και απλά πέφτει ξανά στο κρεβάτι του.
1. Απόσυρση από δραστηριότητες, τη δουλειά ή το σχολείο
Η απόσυρση από τις δραστηριότητες είναι ένα από τα σημάδια κλειδιά της κατάθλιψης. Αυτό συμβαίνει επειδή η κατάθλιψη ρουφά όλο το χρόνο και την ενέργεια ενός ατόμου. Η κατάθλιψη κάνει πολύ δύσκολη τη διαχείριση της καθημερινότητας, επειδή ο πόνος είναι πολύ μεγάλος. Όσοι υποφέρουν σιωπηλά μπορεί να αφαιρούν μία ή δύο δραστηριότητες από το πρόγραμμά τους με την ελπίδα ότι κανείς δεν θα το παρατηρήσει. Πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι έχουν πρόβλημα και δεν θέλουν οι άλλοι να το ξέρουν. Αν χάνετε σημαντικά πράγματα στη ζωή σας, αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι της σιωπηλής κατάθλιψης.
2. Έλλειψη ενέργειας
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η κατάθλιψη ρουφά την ενέργεια σε σημείο που να μην θέλει ένα άτομο να σηκωθεί από το κρεβάτι του , γιατί αυτό μοιάζει σαν να τρέχει σε μαραθώνιο. Οι συνεχείς, διεισδυτικές σκέψεις απελπισίας σε συνδυασμό με το άγχος, την κακή διατροφή, και τα θέματα στον ύπνο κάνουν την ζωή μια καθημερινή μάχη. Ένα άτομο που υποφέρει σιωπηλά μπορεί να απομακρύνεται από τους φίλους ή την οικογένειά του επειδή δεν έχει καθόλου ενέργεια.
3. Αλλαγές στην όρεξη
Η αυξημένη ή η μειωμένη όρεξη είναι ένα συχνό σύμπτωμα της κατάθλιψης. Μια ξαφνική αλλαγή στο βάρος, η αύξηση ή η μείωση του σωματικού βάρους, μπορεί να είναι σημάδι της κατάθλιψης ειδικά αν ένα άτομο έχει και άλλα συμπτώματα.
Αν παρατηρήσετε ότι ένας φίλος σας ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο έχει ασυνήθιστες διατροφικές συνήθειες, μπορεί να υποφέρει σιωπηλά από κατάθλιψη.
4. Προβλήματα στον ύπνο
Περίπου το 80% των ανθρώπων με κατάθλιψη εμφανίζουν θέματα στον ύπνο (δεν μπορούν να αποκοιμηθούν ή να μείνουν κοιμισμένοι). Οι άνθρωποι που έχουν χρόνια αϋπνία έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη συγκριτικά με όσους δεν έχουν αϋπνία. Η αντιμετώπιση της αϋπνίας βοηθά στην μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.
5. Κατάχρηση ουσιών
Η κατάχρηση ουσιών είναι κάτι σύνηθες στους ανθρώπους με κατάθλιψη, άγχος και άλλες ψυχικές διαταραχές. Αν και είναι κατανοητό κάποιος να θέλει να δραπετεύσει από την πραγματικότητα και τις ανήσυχες σκέψεις, ο εθισμός τελικά προκαλεί πολύ περισσότερα προβλήματα.
6. Ψεύτικα συναισθήματα
Πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη δεν θέλουν να παραδεχτούν όσα νιώθουν , ούτε στον εαυτό τους ούτε στους άλλους. Όταν είναι μαζί με άλλους, μπορεί να δείχνουν χαρούμενοι ή να δίνουν αόριστες απαντήσεις όταν οι άνθρωποι τους ρωτούν για τη ζωή τους. Κάνουν μόνο επιφανειακές συζητήσεις επειδή θέλουν να αποφύγουν την κριτική. Αν ένα άτομο είναι απόμακρο και δεν μιλά πολύ, μπορεί να έχει κατάθλιψη.
7. Εργασιομανία
Μπορεί να μην σκέφτεστε ότι η εργασιομανία είναι σύμπτωμα της κατάθλιψης, αλλά μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τη δουλειά για να καλύψουν τα συναισθήματά τους. Βλέπουν τη δουλειά ως μια δικαιολογία για να δραπετεύσουν από όσα νιώθουν, μια απόσπαση της προσοχής από τις σκέψεις τους. Αν ένα άτομο μένει μέχρι αργά στη δουλειά τις περισσότερες νύχτες της εβδομάδας, μπορεί να βιώνει κατάθλιψη.
Αντιμετώπιση κατάθλιψης
Η κατάθλιψη μοιάζει σαν ένα τέρας στο μυαλό των ανθρώπων που υποφέρουν από αυτή, πράγμα που είναι κρίσιμο για να λάβουν την βοήθεια που χρειάζονται.
Αν πιστεύετε ότι έχετε συμπτώματα κατάθλιψης ή μετατραυματικού στρες καλό είναι να ξεκινήσετε ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, ώστε να ανακαλύψετε τις αιτίες της και να την αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά. Επίσης, το EMDR μπορεί να σας βοηθήσει να επιλύσετε τα ψυχικά τραύματα που σας ταλαιπωρούν.