Ντροπαλότητα

Ντροπαλότητα

Η ντροπαλότητα είναι ένα πολύ συχνό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας. Κάποιος μπορεί να νιώθει ντροπή όταν ξεκινά μια νέα δουλειά και δεν γνωρίζει τους συναδέλφους του. Ίσως να διστάζει να πάει σε ένα μεγάλο πάρτι. Η αίσθηση της αβεβαιότητας για τον εαυτό σε κοινωνικές εκδηλώσεις είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό και δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Από τη στιγμή που δεν αισθάνεστε άγχος για τις κοινωνικές σας αλληλεπιδράσεις δεν χρειάζεται να ανησυχείτε επειδή νιώθετε ντροπή.

Τι είναι η ντροπαλότητα;

Η ντροπαλότητα είναι ένα αίσθημα νευρικότητας, αναστάτωσης ή αμηχανίας στη διάρκεια κοινωνικών αλληλεπιδράσεων. Αν κάποιος είναι ντροπαλός, τότε έχει αμφιβολίες για τον εαυτό τους πριν προσεγγίσει ένα άτομο για μια συζήτηση και δεν θέλει να είναι το κέντρο της προσοχής. Οι περισσότεροι ντροπαλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να προσεγγίσουν νέους ανθρώπους, αλλά οι αλληλεπιδράσεις τους είναι πολύ πιο εύκολες όταν γνωρίζουν κάποιον.

Κάποιες συχνές εμπειρίες των ντροπαλών ανθρώπων περιλαμβάνουν τα εξής:

• Μένουν σιωπηλοί στη διάρκεια μιας ομαδικής συζήτησης.
• Δεν ξέρουν τι να πούνε όταν μιλάνε σε ένα άτομο που δεν γνωρίζουν.
• Νιώθουν νευρικότητα στα πάρτι όταν γνωρίζουν ελάχιστους καλεσμένους.
• Προτιμούν να κάνουν συζητήσεις με ένα άτομο.
• Προετοιμάζουν αυτά που θα πούνε.

Τι είναι το κοινωνικό άγχος;

Το κοινωνικό άγχος ( διαταραχή κοινωνικού άγχους/κοινωνική φοβία)  μπορεί να μοιάζει σαν μια υπερβολική μορφή ντροπαλότητας. Όμως όσοι άνθρωποι έχουν διαταραχή κοινωνικού άγχους, νιώθουν έντονα συναισθήματα και σωματικά συμπτώματα εξαιτίας των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων. Μπορεί να νιώθουν νευρικοί πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά από μια κοινωνική εκδήλωση, και να ψάχνουν να βρουν τρόπους για να αποφύγουν τη συζήτηση με άλλους ανθρώπους επειδή δεν μπορούν να διαχειριστούν το άγχος τους.

Καθώς ένα ντροπαλό άτομο νιώθει άβολα με τον εαυτό του, το κοινωνικό άγχος χαρακτηρίζεται από την χαμηλή αυτοεκτίμηση και τον έντονο φόβο της απόρριψης. Το άτομο δεν νιώθει απλά αβεβαιότητα στο τι να πει ή πως να συνδεθεί με άλλους ανθρώπους, αλλά αμφιβάλλει για τον εαυτό του τόσο έντονα και προσπαθεί να τον πείσει ότι οι άλλοι θα τον κρίνουν, θα τον εξευτελίσουν ή θα τον μισήσουν.

Τα πιο συχνά συμπτώματα του κοινωνικού άγχους περιλαμβάνουν:

• Αποφυγή των κοινωνικών εκδηλώσεων με κάθε κόστος
• Υπερβολικό φόβο για την κριτική ή την απόρριψη
• Φόβο ότι το άτομο θα είναι στο επίκεντρο της προσοχής
• Ανησυχία ότι οι άλλοι θα παρατηρήσουν το άγχος
• Προσδοκία για το χειρότερο σενάριο σε μια κοινωνική εκδήλωση
• Ανάλυση των κοινωνικών επαφών μετά την εκδήλωση
• Σωματικά συμπτώματα όπως η ένταση στους μύες, η ταχυπαλμία και η εφίδρωση

Αιτίες κοινωνικού άγχους

Δεν υπάρχει μόνο μία αιτία για το κοινωνικό άγχος, αντιθέτως υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου όπως τα ψυχικά τραύματα. Η ντροπαλότητα από μόνη της δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου, αλλά η σοβαρή ντροπαλότητα μπορεί να ελλοχεύει κινδύνους.

Κάποιοι παράγοντες κινδύνου για το κοινωνικό άγχος περιλαμβάνουν:

• Συγγένεια πρώτου βαθμού με άτομα με κοινωνικό άγχος
• Αρνητικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία (κακοποίηση, υπερπροστασία, παραμέληση)
• Φτωχή προσκόλληση με τους άλλους
• Άλλες διαταραχές άγχους
• Ιστορικό τραύματος
• Χαμηλή αυτοπεποίθηση

Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στο κοινωνικό άγχος και στη ντροπαλότητα;

Αποφυγή

Μια από τις κύριες διαφορές ανάμεσα στο κοινωνικό άγχος και στη ντροπαλότητα είναι η αποφυγή των καταστάσεων. Ένα ντροπαλό άτομο, μπορεί να προτιμά να μείνει σπίτι ή να περάσει χρόνο με τους φίλους του από το να πάει σε ένα πάρτι. Ίσως να αποφεύγει συζητήσεις με ξένους ενώ είναι σε δημόσιους χώρους, ή να επιλέγει να στέλνει email από το να πάρει τηλέφωνο. Αν και όλες αυτές είναι συνειδητές επιλογές που το βοηθούν να νιώθει άνετα, δεν αλλάζει δραματικά τη ζωή του και δεν αποφεύγει τις κοινωνικές σχέσεις.

Στην περίπτωση του κοινωνικού άγχους, η αποφυγή των κοινωνικών εκδηλώσεων είναι πιο έντονη. Ένα άτομο με κοινωνικό άγχος, μπορεί να προτιμά να περνά το χρόνο του στο σπίτι παρά τη μοναξιά που νιώθει, επειδή φοβάται τον εξευτελισμό. Μπορεί να βρίσκει δικαιολογίες για να αποφύγει τα πάρτι ή άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις, ή να κάνει ότι περνά από το χέρι του για να αποφύγει μια παρουσίαση στη δουλειά ακόμη και αν αυτό είναι προϋπόθεση για μια προαγωγή.

Λειτουργικότητα

Επειδή το κοινωνικό άγχος μπορεί να οδηγεί στην αποφυγή των κοινωνικών επαφών, μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην λειτουργικότητα του ατόμου στην καθημερινότητα. Γενικά, η ντροπαλότητα δεν επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής κάποιου. Μπορεί κάποιος να εύχεται να είχε περισσότερη αυτοπεποίθηση και λιγότερη νευρικότητα στη διάρκεια των κοινωνικών εκδηλώσεων, αλλά αυτό δεν επηρεάζει την ψυχική του υγεία, τις στενές του σχέσεις, την φροντίδα του εαυτού του ή την καριέρα του.

Ωστόσο, το κοινωνικό άγχος επηρεάζει τη λειτουργικότητα ενός ατόμου, το οποίο μπορεί να νιώθει μοναξιά λόγω της δυσκολίας του να δημιουργήσει στενές σχέσεις. Η υπερβολική ανησυχία και η υπερανάλυση των συζητήσεων μπορεί να επηρεάζουν τις υπόλοιπες δραστηριότητες, και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα του άγχους μπορεί να επηρεάζουν την υγεία του.

Πότε η ντροπαλότητα μετατρέπεται σε κοινωνικό άγχος;

Πολλές φορές τα όρια ανάμεσα στην ντροπαλότητα και στο κοινωνικό άγχος είναι δυσδιάκριτα. Μερικές φορές, η ντροπαλότητα μπορεί να μετατραπεί σε κοινωνικό άγχος. Οι ανησυχίες μπορεί να είναι πιο έντονες όσο κάποιος μεγαλώνει ή μπορεί να έχει αρνητικές εμπειρίες από τις κοινωνικές εκδηλώσεις που εντείνουν το φόβο για μελλοντικές αλληλεπιδράσεις.

Η ντροπαλότητα μπορεί να μετατραπεί σε κοινωνικό άγχος αν κάποιος συστηματικά αποφεύγει, ανησυχεί ή αναλύει τις κοινωνικές του σχέσεις. Αν κάποιος νιώθει ανήσυχος για την ντροπή που νιώθει, μπορεί να σκέφτεται αρνητικά και να έχει αισθήματα κατωτερότητας. Με τον καιρό, αυτές οι σκέψεις οδηγούν σε συμπτώματα άγχους.

Το κοινωνικό άγχος είναι πολύ συχνό, επηρεάζει το 7% του πληθυσμού. Αυτή η χρόνια κατάσταση πολλές φορές συνυπάρχει με άλλες καταστάσεις όπως η κατάθλιψη, οι διαταραχές άγχους ή ο εθισμός στο αλκοόλ.

Η υπερβολική ντροπαλότητα γίνεται πρόβλημα όταν αρχίζει να επηρεάζει τη συνολική ποιότητα της ζωής ενός ατόμου. Αν νιώθετε ότι η ζωή σας θα ήταν πολύ καλύτερη αν δεν νιώθατε τόση ντροπή ή αν δεν είχατε τόσο άγχος, τότε είναι η στιγμή να δώσετε μια ευκαιρία στην ψυχοθεραπεία.

Αντιμετώπιση κοινωνικού άγχους

Η διαταραχή κοινωνικού άγχους μπορεί να σας εμποδίζει να ζήσετε μια γεμάτη και ευτυχισμένη ζωή. Όμως μπορείτε να αντιμετωπίσετε το άγχος με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας. Η ψυχοθεραπεία σας παρέχει ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον ώστε να μιλήσετε για τις ανησυχίες σας. Στη διάρκεια των συνεδριών θα αναλύσετε τις ανήσυχες σκέψεις σας και τις καταστάσεις που πυροδοτούν αυτές τις σκέψεις.

Όσο εξερευνάτε τις εμπειρίες σας στην ψυχοθεραπεία, θα αναγνωρίσετε γιατί σας κατακλύζει το άγχος και τι συμβαίνει στο μυαλό σας όταν αναλαμβάνει τον έλεγχο η ανησυχία. Στη συνέχεια θα αρχίσετε να αμφιβάλλετε για το άγχος σας, με την βοήθεια και την υποστήριξη του ψυχοθεραπευτή σας.