Όλοι βγάζουν φωτογραφίες αντί να ζουν τις στιγμές

Όλοι βγάζουν φωτογραφίες αντί να ζουν τις στιγμές

Η ιδέα του να κρατάμε συνεχώς το κινητό μας για να αποθανατίζουμε στιγμές ουσιαστικά μας κάνει να βασιζόμαστε στην τεχνολογία για να δημιουργήσουμε μια ουσιαστική στιγμή. Οι άνθρωποι που μεγαλώνουν με κινητά, τη νοοτροπία του Instagram και των selfies φωτογραφιών είναι δύσκολο να αντισταθούν στην επιθυμία να βγάζουν φωτογραφίες. Έτσι, καταλήγουν όλοι να βγάζουν φωτογραφίες αντί να ζουν τις στιγμές.

Η συνεχής λήψη φωτογραφιών, σύμφωνα με τις μελέτες, μειώνει την ικανότητά μας να ανακαλούμε εμπειρίες, αποσπά την προσοχή μας και μας κάνει να χάνουμε πολλές στιγμές. Όταν συνεχώς βγάζουμε φωτογραφίες αυτό μπορεί να αλλάζει τελείως τον τρόπο με τον οποίο ανακαλούμε γεγονότα της ζωής μας.

Την ίδια στιγμή, οι μελέτες δείχνουν ότι η χρήση της κάμερας μπορεί να ενισχύει τις αναμνήσεις μας για συγκεκριμένες εμπειρίες. Καλό είναι να υπάρχει μια ισορροπία στη χρήση του τηλεφώνου ώστε να αποθανατίζουμε κάποιες στιγμές και εμπειρίες ενώ ταυτόχρονα να τις απολαμβάνουμε.

Πώς η λήψη φωτογραφιών μπορεί να επηρεάζει τις αναμνήσεις μας;

Για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια ανάμνηση είναι ανάγκη να δίνουμε προσοχή. Χωρίς προσοχή, ο εγκέφαλός μας δεν θα αποθηκεύσει τις αισθήσεις που νιώθουμε.

Ο εγκέφαλος αποθηκεύει αναμνήσεις στη μακροπρόθεσμη μνήμη μέσα από τις συνδέσεις νευρώνων. Όσο πιο δυνατή είναι μια ανάμνηση, τόσο πιο ισχυρές είναι οι συνδέσεις. Αυτές οι νευρολογικές συνδέσεις συνδυάζουν όλες τις αισθήσεις που δημιουργούν μια ανάμνηση: τα συναισθήματα, τις μυρωδιές, τους ήχους.

Όταν δεν δίνουμε προσοχή σε κάτι, τότε αυτό δεν αποθηκεύεται στην μακροπρόθεσμη μνήμη μας.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι επισκέπτες σε ένα μουσείο. Υπάρχουν αυτοί που παρακολουθούν την ξενάγηση χωρίς να τραβούν φωτογραφίες και άλλοι που συνέχεια βγάζουν φωτογραφίες. Μετά από λίγο καιρό αυτοί που βγάζανε φωτογραφίες θυμούνται λιγότερα για το μέρος που επισκέφτηκαν συγκριτικά με όσους πρόσεχαν.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Η απλή απάντηση είναι ότι η κάμερα αποσπά την προσοχή. Όταν χρησιμοποιούμε συσκευές , γενικά αποσπάμε την προσοχή μας από την εμπειρία και έτσι δεν δίνουμε προσοχή σε όσα συμβαίνουν.

Φυσικά , δεν είναι μόνο η κάμερα πηγή απόσπασης της προσοχής. Η χρήση των social media κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης, μπορεί να οδηγεί σε κενά στη μνήμη.

Πόσες στιγμές θέλουμε να θυμόμαστε με τον εγκέφαλό μας;

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο οι φωτογραφίες περιορίζουν τη μνήμη μας είναι η ιδέα που ονομάζεται γνωστική αποφόρτιση. Είναι η ιδέα ότι κυριολεκτικά αναθέτουμε τις νοητικές μας ικανότητες σε υπολογιστές.

Οι άνθρωποι που αποφεύγουν τον δύσκολο, αναλυτικό τρόπο σκέψης είναι πιο πιθανό να αναφέρουν ότι βασίζονται στο τηλέφωνο τους για την αναζήτηση πληροφοριών. Τα αποτελέσματα των μελετών δείχνουν ότι η χρήση των υπολογιστών ως  δεκανίκι είναι μια κοινή τακτική.

Η χρήση των κινητών μπορεί να είναι ένας τρόπος ενίσχυσης της λειτουργίας του εγκεφάλου για τους ανθρώπους που για παράδειγμα δεν θυμούνται τους δρόμους. Μπορούν με τη βοήθεια του κινητού τους να είναι μια χαρά. Και αυτό είναι σαν μια νέα γνωστική συντόμευση.

Η γνωστική αποφόρτιση δεν είναι πάντοτε κακό πράγμα.

Όλα φυσικά είναι θέμα ισορροπίας. Αν κάποιος τραβά μια φωτογραφία και την μοιράζεται, τότε μπορεί να ξαναζεί αυτή την εμπειρία με τους άλλους. Αν δεν την μοιραστεί, θα απομονωθεί. Υπάρχουν καλά και κακά στοιχεία σε αυτό. Πρέπει να επιλέγουμε πότε θα χρησιμοποιούμε την τεχνολογία. Τι κερδίζουμε και τι χάνουμε όταν συνεχώς βγάζουμε φωτογραφίες.

Οι κάμερες περιορίζουν την προσοχή μας

Όταν βγάζουμε φωτογραφίες με το κινητό αυτό δεν μας κάνει πιο ανόητους, απλά αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το μυαλό μας και διατηρεί την προσοχή.

Η αδιάκοπη χρήση της κάμερας του κινητού  μπορεί να οδηγεί σε κενά μνήμης. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι η κάμερα μπορεί να αυξάνει την προσοχή μας και να ενισχύει την μνήμη.

Οι φωτογραφίες είναι οπτικές αναμνήσεις που έχουν κόστος. Μας κοστίζουν την προσοχή μας. Αν είμαστε συγκεντρωμένοι σε μια φωτογραφία, είναι πιο πιθανό να αγνοούμε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Και φυσικά δεν θυμόμαστε όσα αγνοούμε.

Τα κινητά τηλέφωνα έχουν αλλάξει τον τρόπο που παρατηρούμε τα πράγματα. Όταν προσπαθούμε να βγάλουμε την τέλεια φωτογραφία για το Instagram, δεν ακούμε, δεν μυρίζουμε, δεν δίνουμε σημασία στην ομορφιά που υπάρχει γύρω μας, και στις πολύπλοκες λεπτομέρειες που συνθέτουν τη στιγμή.

Προφανώς και περιορίζουμε την εμπειρία όταν είμαστε συγκεντρωμένοι στην κάμερα.

Οι εμπειρίες που βιώνουμε στον πραγματικό κόσμο περιλαμβάνουν όλες τις αισθήσεις μας. Θυμάστε τις τελευταίες σας διακοπές; Θυμάστε τα συναισθήματα που νιώσατε; Όταν κοιτάτε τις φωτογραφίες στο Instagram από το ταξίδι σας, θυμάστε τη γεύση που είχε το φαγητό ή απλά ότι ήταν όμορφο;

Οι φωτογραφίες είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι από όσα βιώνουμε. Δεν είναι απαραίτητα αληθινές. Όταν κοιτάμε αυτές τις φωτογραφίες, μας θυμίζουν πράγματα, αλλά δεν μας θυμίζουν απαραίτητα μια ολόκληρη ιστορία.

Όταν μοιραζόμαστε πολλές φωτογραφίες τι συμβαίνει στη μνήμη μας;

Τα τελευταία χρόνια οι φωτογραφίες κατακλύζουν την καθημερινότητά μας καθώς όλοι μας μοιραζόμαστε τις στιγμές αμέσως στα social media. Αυτό μπορεί να αλλάζει τις αναμνήσεις, με έναν τρόπο που δεν είναι προφανής.

Όταν απλά βγάζουμε φωτογραφίες για να τις μοιραστούμε στα social media αυτό αλλάζει την οπτική μας στις αναμνήσεις μας. Είναι πιθανό να θυμόμαστε τη στιγμή από την οπτική ενός τρίτου προσώπου. Οι φωτογραφίες που βγάζουμε για τα δικά μας αρχεία δεν έχουν αυτή την επίδραση.

Οι συνέπειες αυτές δεν είναι προφανείς. Όταν βγάζουμε φωτογραφίες για να τις μοιραστούμε τότε η διαδικασία αυτή κάνει τη φωτογράφιση λιγότερο διασκεδαστική. Αυτό συμβαίνει επειδή μια φωτογραφία που θέλουμε να ανεβάσουμε την σκεφτόμαστε περισσότερο.

Πώς θα βελτιώσουμε τη μνήμη μας;

Στο τέλος της ημέρας, είναι πολύ δύσκολο να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στην μνήμη μας και στη μνήμη μέσω των τεχνολογικών συσκευών.

Αλλά αν θέλουμε να κρατήσουμε συγκεκριμένες αναμνήσεις, χρειάζεται να καταβάλλουμε πνευματική προσπάθεια. Πρέπει να δίνουμε σημασία στο περιβάλλον μας. Να χρησιμοποιούμε την κάμερα συνειδητά και να επικεντρωνόμαστε σε λεπτομέρειες που πραγματικά θέλουμε να θυμόμαστε. Αυτό σημαίνει ότι θα αφήνουμε στην άκρη την κάμερα για να παρατηρήσουμε τον αέρα γύρω μας, τις μυρωδιές, τα κτίρια και τα συναισθήματά μας.

Τα κινητά μας μπορούν να μας βοηθήσουν σε αυτή τη διαδικασία. Μπορούν να αποθηκεύουν πληροφορίες και να χρησιμεύουν ως ενδείξεις μνήμης για να ανακτήσουμε αργότερα μια ανάμνηση. Αλλά δεν μπορούμε να στηριζόμαστε σε αυτά.

Η μνήμη χρειάζεται προσπάθεια. Είναι δύσκολο να ψάχνουμε στις αναμνήσεις μας και να βρίσκουμε μια πληροφορία που θα μας βοηθήσει να αναβιώσουμε μια στιγμή.

Σκεφτείτε να φτάνετε στην κορυφή ενός βουνού που το έχετε επισκεφτεί ξανά. Να αφήνετε στην άκρη το κινητό σας, επειδή έχετε βγάλει φωτογραφίες την προηγούμενη φορά. Αυτό είναι απελευθερωτικό. Μετά θα θυμάστε κάθε λεπτομέρεια από εκείνη την ημέρα, τις εικόνες, τις μυρωδιές, τι κάνατε, τα αστεία με τους φίλους σας. Όλα αυτά δεν είναι φωτογραφίες , είναι στιγμές μέσα στο μυαλό μας.