Ομοκυστεΐνη

Ομοκυστεΐνη

Η ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ και προέρχεται από το μεταβολισμό των πρωτεϊνών και όταν ανιχνεύεται σε υψηλά επίπεδα συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης συμβάλλουν στο σχηματισμό πλακών που καταστρέφουν τα τοιχώματα των αρτηριών. Επίσης τα υψηλά επίπεδα επιδρούν στα αιμοπετάλια και αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι με αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης έχουν διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια Alzheimer.

Τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης στο αίμα τείνουν να είναι υψηλότερα σε ανθρώπους που καταναλώνουν ζωική πρωτεΐνη και λίγα φρούτα και φυλλώδη λαχανικά, που έχουν φολικό οξύ και άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β που βοηθούν το σώμα να απομακρύνει την ομοκυστεΐνη.

Η ομοκυστεΐνη παράγεται επίσης από το σώμα από ένα άλλο αμινοξύ, την μεθειονίνη. Μία από τις λειτουργίες της μεθειονίνης είναι να παρέχουν ομάδες μεθυλίου για τις κυτταρικές αντιδράσεις. Όταν η μεθειονίνη δίνει μια μεθυλική ομάδα για κάποια κυτταρική αντίδραση, μετατρέπεται σε ομοκυστεΐνη. Τυπικά, η ομοκυστεΐνη στη συνέχεια λαμβάνει μια μεθυλική ομάδα από το φολικό οξύ ή την βιταμίνη Β6 για να ξαναγίνει μεθειονίνη.

Ομοκυστεΐνη και καρκίνο

Η συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων ομοκυστεΐνης και του κινδύνου καρκίνου υποστηρίζεται από διάφορες μελέτες, αν και η συγκεκριμένη σχέση μπορεί να διαφέρει αναλόγως τον τύπο του καρκίνου (πχ καρκίνο μαστού, καρκίνος γαστρεντερικού) και την ατομική διατροφή. Η σχέση αυτή περιπλέκεται από τον ρόλο των βιταμινών Β, ιδιαίτερα του φυλλικού οξέος, το οποίο είναι απαραίτητο για τον μεταβολισμό της ομοκυστεΐνης. Τα χαμηλά επίπεδα φυλλικού οξέος μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένη ομοκυστεΐνη, δυνητικά ενισχύοντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη καρκίνου. Έτσι τα επίπεδα ομοκυστεΐνης μπορεί να χρησιμεύσουν ως βιοδείκτης για αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.

Γιατί αυξάνονται τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης;

Η ανεπαρκής πρόσληψη βιταμινών του συμπλέγματος Β, όπως και γενετικοί παράγοντες που επηρεάζουν την απορρόφηση και τη χρήση του φολικού οξέος, μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των επιπέδων της ομοκυστεΐνης. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης περιλαμβάνουν το στρες και την κατανάλωση καφέ, καθώς όσο περισσότερο καφεϊνη καταναλώνουμε τόσο αυξάνονται τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης. Οι νευροδιαβιβαστές του στρες (επινεφρίνη και νορεπινεφρίνη) μεταβολίζονται στο ήπαρ μέσω μιας διαδικασίας που χρησιμοποιεί ομάδες μεθυλίου. Αυτή η διαδικασία αυξάνει την ανάγκη για φολικό οξύ. Επίσης τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης μπορεί να οφείλονται στα χαμηλά επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδή, σε νεφρικές παθήσεις, ψωρίαση και κάποια φάρμακα.

Πώς μπορούν να διαγνωστούν τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης;

Τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης ελέγχονται μέσω εργαστηριακών εξετάσεων στο αίμα. Οι γιατροί προτείνουν την εξέταση σε ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό καρδιακών νοσημάτων αλλά χωρίς άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση ή η υψηλή χοληστερόλη.

Ποια είναι η συμβατική θεραπεία για τα αυξημένα επίπεδα της ομοκυστεΐνης;

Δεν υπάρχει θεραπεία για τα αυξημένα επίπεδα της ομοκυστεΐνης εκτός από την προσπάθεια να αυξήσετε την πρόσληψη βιταμινών Β μέσω της διατροφής και της κατανάλωσης περισσότερων πράσινων φυλλωδών λαχανικών, φρούτων και δημητριακών εμπλουτισμένων με φολικό οξύ (βιταμίνη Β9).

Για να μειώσετε τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης είναι ανάγκη να αυξήσετε την πρόσληψη βιταμινών Β και πιο συγκεκριμένα του φολικού οξέος και να μειώσετε το χρόνιο στρες. Τροφές πλούσιες σε φολικό οξύ είναι τα πράσινα λαχανικά, ο χυμός του πορτοκαλιού και τα φασόλια. Αν έχετε στρες καλό θα ήταν να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία, ασκήσεις αναπνοών, διαλογισμό και yoga.

Η μείωση της πρόσληψης ζωικής πρωτεΐνης βοηθά στη μείωση των επιπέδων της ομοκυστεΐνης. Για αυτό καλό είναι να περιορίσετε την πρόσληψη της πρωτεΐνης και να επιλέγετε πηγές πρωτεΐνης όπως τα ψάρια, τα φασόλια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.