Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2023

Η 10^η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής υγείας. Φέτος το μήνυμα είναι " Η Ψυχική Υγεία είναι ένα Παγκόσμιο Ανθρώπινο Δικαίωμα" και επιλέχθηκε από μια παγκόσμια ψηφοφορία ανοικτή στο κοινό, που περιελάμβανε και τα μέλη της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας (WFMH).

To 2023 η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας συμπίπτει με την 75^η επέτειο του οργανισμού WFMH που ιδρύθηκε το 1948. Κατά την ίδρυση του έγινε μια σειρά από συστάσεις. Τα Ηνωμένα Έθνη έπρεπε να συντονιστούν και να αναπτύξουν επαρκή προγράμματα σχετικά με την ψυχική υγεία σε κάθε κράτος μέλος. Επίσης, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έπρεπε να δίνει επαρκή προσοχή στα θέματα ψυχικής υγείας στα προγράμματα υγείας.

Πότε καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας; 

Το 1948 ήταν μια πολύ σημαντική χρονιά για τα ανθρώπινα δικαιώματα επειδή η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 1948 από την γενική συνέλευση του ΟΗΕ: "Όλοι οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί ελεύθεροι και ισότιμοι όσον αφορά την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματά τους. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση και πρέπει να ενεργούν ο ένας απέναντι στον άλλο με πνεύμα αδελφοσύνης."

Σε αυτό το άρθρο δεν γίνεται ειδική αναφορά στην ψυχική υγεία. Ωστόσο, το 1966 εγκρίθηκε ένα άλλο άρθρο το οποίο έλεγε: "Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να έχει υψηλά επιτεύξιμα πρότυπα για την σωματική και την ψυχική του υγεία."

Το 2007 ο ΟΗΕ ενέκρινε ένα όραμα σχετικά με τους ανθρώπους με αναπηρίες. "Να προάγουμε, να προστατεύουμε και να διασφαλίζουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες για όλα τα άτομα με αναπηρίες. Και να προάγουμε τον σεβασμό στην εγγενή αξιοπρέπειά προς όλους τους ανθρώπους με μακροχρόνιες σωματικές, πνευματικές, διανοητικές ή αισθητηριακές αναπηρίες."

Το στίγμα γύρω από τα θέματα ψυχικής υγείας

Παρόλες τις προσπάθειες του ΟΗΕ, του ΠΟΥ, του WFMH , των κυβερνήσεων, των οργανισμών, οι διακρίσεις στην ψυχική υγεία, τα επιβλαβή στερεότυπα και το στίγμα στην κοινωνία, στην οικογένεια, στο σχολείο και στο χώρο εργασίας ακόμη επιμένει. Όλα αυτά δυσκολεύουν τις υγιείς σχέσεις, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Είναι ανάγκη να προάγουμε την ευεξία όλων των μελών της κοινωνίας, ειδικά όσων αντιμετωπίζουν θέματα με την ψυχική τους υγεία.

Οι αναφορές από τον ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δείχνουν ότι οι άνθρωποι με θέματα ψυχική υγείας και όσοι έχουν ψυχοκοινωνικές αναπηρίες, έχουν δυσανάλογα υψηλά ποσοστά κακής σωματικής υγείας και μειωμένο προσδόκιμο επιβίωσης. Το στίγμα είναι επίσης,  ένας καθοριστικός παράγοντας για την ποιότητα της φροντίδας και την πρόσβαση σε δομές υποστήριξης.

Η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση και η εκπαίδευση σχετικά με τα θέματα ψυχικής υγείας είναι αναγκαία.  Μόνο έτσι μπορούν να σταματήσουν να παραβιάζονται βίαια τα ανθρώπινα δικαιώματα των ανθρώπων με θέματα ψυχικής υγείας.

Ποιο είναι το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας για το 2023;

Φέτος,  το θέμα για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας είναι μια προσπάθεια επιβεβαίωσης ότι όλοι έχουν πρόσβαση σε δομές ψυχικής υγείας και ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ευεξία των ανθρώπων με ψυχικές ασθένειες είναι σεβαστά σε όλες τις χώρες του πλανήτη.  Έτσι,  κάθε άνθρωπος με θέματα ψυχικής υγείας έχει:

1. Το δικαίωμα προστασίας της ψυχικής του υγείας από επιβλαβείς παράγοντες. Ένα παγκόσμιο δικαίωμα το οποίο αφορά όλους τους ανθρώπους, αλλά πιο συγκεκριμένα τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως τα παιδιά, οι μειονότητες και οι πρόσφυγες.
2. Το δικαίωμα πρόσβασης σε ποιοτικές δομές υγείας όταν ένα άτομο αντιμετωπίζει θέματα ψυχικής υγείας.
3. Το δικαίωμα της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας, περιλαμβανομένου του δικαιώματος της επιλογής.

Το 2023 το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας είναι, "Η Ψυχική Υγεία είναι ένα Παγκόσμιο Ανθρώπινο Δικαίωμα". Και μας δίνει την ευκαιρία να κάνουμε μεγαλύτερη προσπάθεια ώστε ο κόσμος μας να γίνει ένα καλύτερο μέρος.

Πώς μπορώ να βελτιώσω την ψυχική μου υγεία;

Όταν η ψυχική μας υγεία δεν είναι στα καλύτερά της, τότε πολλές πτυχές της ζωής μας μπορεί να επηρεάζονται, από τη διατροφή μας και την ρουτίνα μας μέχρι την κοινωνική ζωή και τον ύπνο μας. Όλα αυτά συμβάλλουν στην δημιουργία ενός φαύλου κύκλου, τον οποίο είναι δύσκολο να σπάσουμε.

Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να φροντίζουμε την ευεξία μας.  Οι μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά στην ψυχική υγεία,  βελτιώνουν τα συναισθήματά μας, μας βοηθούν να χαλαρώσουμε, και επίσης μας επιτρέπουν να επιτύχουμε τους στόχους μας και γενικά να απολαμβάνουμε περισσότερο τη ζωή μας.

Υπάρχουν κάποια βήματα που θα σας βοηθήσουν να βελτιώσετε την ψυχική σας υγεία.

1. Ενισχύστε τις κοινωνικές σας επαφές

Καλό είναι να περνάτε ποιοτικό χρόνο με τους φίλους και την οικογένειά σας ώστε να ενισχύσετε την αυτοεκτίμησή σας και να έχετε ένα υποστηρικτικό δίκτυο στο οποίο θα μπορείτε να βασιστείτε στις δυσκολίες.

Οι κοινωνικές σχέσεις είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να ενισχύουμε την ευεξία μας και να μειώνουμε τα συμπτώματα του άγχους, της κατάθλιψης και της μοναξιάς.

Τι μπορείτε να κάνετε με τους φίλους σας;

• Βγείτε μια βόλτα με τα ποδήλατά σας ή κάντε άλλες εξωτερικές δραστηριότητες.
• Καλέστε φίλους στο σπίτι για να δείτε μια ταινία ή να παίξετε παιχνίδια.
• Προσφέρετε εθελοντική εργασία σε μια φιλανθρωπική οργάνωση.
• Γνωρίστε τους γείτονές σας στις τοπικές εκδηλώσεις.
• Βρείτε δωρεάν εκδηλώσεις στην περιοχή σας.
• Επισκεφτείτε ένα μουσείο με δωρεάν είσοδο.

2. Απολαύστε κάθε στιγμή

Πάρτε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας για να ξεκουραστείτε και να δείτε όσα συμβαίνουν γύρω σας και σας δίνουν χαρά.

Μπορείτε να αφιερώνετε καθημερινά λίγα λεπτά ώστε να κάθεστε κάπου άνετα και να συγκεντρώνεστε στην αναπνοή σας. Η ενσυνειδητότητα  είναι μια πανίσχυρη τεχνική που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τα αρνητικά μοτίβα σκέψης και να νιώθετε λιγότερο στρες.

3. Μάθετε μια νέα δεξιότητα

Όλοι μας αισθανόμαστε βαθιά ικανοποίηση όταν καταφέρνουμε να μάθουμε κάτι καινούργιο, είτε είναι να μαγειρεύουμε, είτε να ζωγραφίζουμε, είτε οτιδήποτε μας δίνει έξτρα αυτοπεποίθηση.

4. Βάλτε την άσκηση στη ζωή σας

Η άσκηση είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να ενισχύσετε την διάθεση σας και να διαχειριστείτε το άγχος, την ανησυχία και την πεσμένη διάθεση. Και δεν είναι ανάγκη να τρέξετε στο μαραθώνιο ή να πηγαίνετε κάθε μέρα στο γυμναστήριο. Αρκεί και μια απλή βόλτα με τα πόδια για αρχή.

Οι άνθρωποι που κάνουν τακτικά άσκηση έχουν μικρότερα επίπεδα άγχους, κοιμούνται καλύτερα, και έχουν γενικά καλύτερη διάθεση.

5. Βοηθήστε τους άλλους

Η προσφορά του χρόνου και της ενέργειάς σας σε μια εθελοντική εργασία είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να ενισχύσετε την αυτοεκτίμηση σας και να νιώσετε κομμάτι ενός μεγαλύτερου σκοπού.

6. Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή

Η υγιεινή διατροφή δεν έχει απαραίτητα υψηλό κόστος. Υπάρχουν πολλές συνταγές στο διαδίκτυο για να φτιάχνετε υγιεινά γεύματα με οικονομικά υλικά. Μπορείτε για παράδειγμα, να αγοράζετε κατεψυγμένα φρούτα και λαχανικά, να οργανώνετε τα γεύματά σας, να τρώτε τα φρούτα και τα λαχανικά της εποχής.

7. Κάντε αποτοξίνωση από τα social media

Ζούμε σε μια εποχή που όλα τρέχουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, είμαστε πολυάσχολοι και συνεχώς συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να αποσυνδεθούμε. Όμως, οι πολλές πληροφορίες που λαμβάνουμε καθημερινά, ο χρόνος που ξοδεύουμε στα social media έχουν άμεση σχέση με το άγχος, την απαισιοδοξία και την μοναξιά που νιώθουμε. Για αυτό είναι σοφό κάποιες φορές να μην σπαταλάμε τον πολύτιμο χρόνο μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

8. Δημιουργήστε μια ρουτίνα ύπνου

Το άγχος, η ανησυχία και η κατάθλιψη μπορεί να παρεμβαίνουν στον ύπνο μας. Όταν όμως δεν κοιμόμαστε καλά αυτό έχει αρνητική επίδραση στην διάθεση, στις γνωστικές λειτουργίες και στα επίπεδα της ενέργειας. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να έχουμε μια ρουτίνα ύπνου.

9. Ζητήστε βοήθεια

Είναι πολύ σημαντικό να συζητάτε και να ζητάτε βοήθεια όταν έχετε ανάγκη την υποστήριξη. Ακόμη και στις μέρες μας υπάρχει το στίγμα γύρω από τα θέματα ψυχικής υγείας που εμποδίζει τους ανθρώπους να ζητήσουν τη βοήθεια που χρειάζονται. Όμως, η ψυχική υγεία είναι ακριβώς όπως και η σωματική μας υγεία, πρέπει για να την διατηρήσουμε,  να την προσέχουμε. Δεν χρειάζεται κανένας άνθρωπος να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες μόνος του.