Πανδημία: επιδράσεις στην ψυχική υγεία

Πανδημία και Ψυχική Υγεία

Η πανδημία προκαλεί έντονο στρες, φόβο για την υγεία και την οικονομική κατάσταση, αλλαγές στην ρουτίνα αλλά πίσω από όλα αυτά κρύβεται το πένθος. Αντιμετωπίζουμε καθημερινά νέες προκλήσεις με αποτέλεσμα να υπάρχει κόστος στην ψυχική μας υγεία.

Η καραντίνα, η τηλεργασία, η διδασκαλία στο σπίτι, οι οικονομικές δυσκολίες, η απομόνωση μπορούν να μας οδηγήσουν στη μοναξιά. Τα παιδιά και οι έφηβοι που δεν πηγαίνουν σχολείο χάνουν κάποιες σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες.

Είναι πολύ σημαντική η διαχείριση του άγχους σε όλη αυτή την κατάσταση. Όλοι μας είμαστε κομμάτι της δημόσιας υγείας και είναι ανάγκη να τηρούμε τις οδηγίες και να μένουμε ασφαλείς.

Είναι σημαντικό να κοιμάστε σωστά, να τρώτε ισορροπημένα, να ασκείστε, να αφιερώνετε χρόνο στα αγαπημένα σας πρόσωπα. Η φροντίδα του εαυτού είναι πιο ουσιαστική από ποτέ.

Πολλοί άνθρωποι που είχαν ήδη κάποια αγχώδη διαταραχή ή κατάθλιψη πριν την πανδημία βιώνουν έντονο φόβος, στρες, αβεβαιότητα και ανησυχία.

Επιδράσεις πανδημίας

Το άγχος είναι μια φυσιολογική απόκριση απέναντι σε οποιαδήποτε απειλή, στην περίπτωση της πανδημίας το στρες είναι έντονο καθώς έχει επηρεαστεί σημαντικά η καθημερινότητα μας και όλοι μας είμαστε ευάλωτοι. Ακόμη και αν η πηγή του άγχους είναι προφανής, καλό είναι να δείτε τα συναισθήματά σας ώστε να κατανοήσετε την ακριβή αιτία. Αυτή την περίοδο καλό είναι να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας και τους άλλους καθώς όλοι βιώνουμε συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα. Η πανδημία μπορεί να προκαλέσει:

Άγχος για την υγεία 

Είτε ανησυχείτε για τον εαυτό σας, την οικογένειά σας, τους φίλους ή τους συνεργάτες σας φυσικά δεν μπορείτε να ξεφύγετε από το φόβο του να νοσήσετε από τον κορωνοϊό. Ο συνεχής φόβος είναι σύμπτωμα του άγχους, που στη συνέχεια επηρεάζει την όρεξη για φαγητό, τον ύπνο και την ικανότητα σας να είστε λειτουργικοί στην καθημερινότητά σας.

Κοινωνική απομόνωση

Όταν μένετε συνεχώς σπίτι είναι λογικό να απομονώνεστε. Η κοινωνική απόσταση σας απομακρύνει από τους φίλους και την οικογένειά σας, και αυτό είναι ιδιαίτερα επώδυνο. Ακόμη και αν είστε στο σπίτι με την οικογένειά σας, η κοινωνική απομόνωση μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα μοναξιάς, θλίψης και ανησυχίας. Όταν περνάτε όλη σας την ημέρα στο ίδιο σπίτι με όλη την οικογένεια , αυτό δημιουργεί προστριβές και προβλήματα, ανεξάρτητα από το πόσο τους αγαπάτε.

Ανησυχία για τα οικονομικά

Οι περιορισμοί που ισχύουν μπορεί να σας κρατούν μακριά από τη δουλειά σας και αυτό δημιουργεί άγχος για τα οικονομικά σας. Ακόμη και αν έχετε κάνει αποταμίευση , η αβεβαιότητα για το εάν θα επιστρέψετε ξανά στη δουλειά σας επιβαρύνει την ψυχική σας υγεία.

Πένθος

Πολλοί άνθρωποι βιώνουν  πένθος λόγω του θανάτου ενός φίλου ή μέλους της οικογένειάς τους. Το πένθος είναι μια αντίδραση στην απώλεια, πράγμα που σημαίνει ότι η πανδημία μπορεί να προκαλέσει πένθος λόγω της απώλειας της δουλειάς ή της υγείας.

Πώς η πανδημία επηρεάζει την ψυχική  υγεία;

Η πανδημία έχει αλλάξει όλα όσα ξέραμε για την καθημερινότητα και την υγεία μας. Προσπαθούμε όλοι μας να μείνουμε αισιόδοξοι αυτή τη δύσκολη και σκοτεινή περίοδο. Όμως όλη αυτή η πίεση έχει κόστος στην ψυχική μας υγεία.

Οι άνθρωποι που ήδη αντιμετωπίζουν θέματα ψυχικής υγείας όπως οι αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη, η διαταραχή μετατραυματικού στρες είναι πιο ευάλωτοι στην μοναξιά, στην απομόνωση και υιοθετούν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές λόγω της έλλειψης υποστήριξης και της διαταραγμένης ρουτίνας.

Αγχώδεις διαταραχές

Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή είναι η πιο συχνή μορφή άγχους που επηρεάζει πολλούς ανθρώπους. Αν και για τους περισσότερους ανθρώπους η ανησυχία είναι κάτι φυσιολογικό, αυτοί που έχουν γενικευμένη αγχώδη διαταραχή δυσκολεύονται να ελέγξουν την ανησυχία τους τις περισσότερες ημέρες για περίοδο έξι μηνών ή περισσότερο και έχουν τρία ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:

• επίμονη αίσθηση ότι έρχεται μια καταστροφή
• νευρικότητα ή ευερεθιστότητα
• γρήγορη αναπνοή
• τρέμουλο
• αίσθημα αδυναμίας ή κόπωσης
• δυσκολία στη συγκέντρωση ή στον ύπνο
• αυξημένο καρδιακό ρυθμό

Για αυτούς τους ανθρώπους η πανδημία του κορωνοϊού έχει δημιουργήσει έναν έντονο φόβο ότι μπορεί να αρρωστήσουν ή να πεθάνουν από τον ιό. Οι άνθρωποι με έντονο στρες είναι πιο επιρρεπείς στην καταστροφολογία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές όπως ο πανικός.

Υπάρχει όμως και η θετική πλευρά της κατάστασης καθώς οι άνθρωποι που κάνουν θεραπεία για την αγχώδη διαταραχή τους είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για την τρέχουσα κατάσταση καθώς έχουν μάθει στρατηγικές αντιμετώπισης των δυσκολιών της καθημερινότητας.

Το άγχος είναι φυσιολογικό για όλους μας αυτό το χρονικό διάστημα. Όλοι μας φοβόμαστε πράγματα. Το πως όμως θα ανταποκριθούμε στο φόβο είναι αυτό που θα καθορίσει πως θα ξεπεράσουμε αυτή την κρίση.

Αν νιώθετε ότι το στρες σας κατακλύζει αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να αναγνωρίσετε την αιτία του φόβου σας. Οι τεχνικές αναπνοών και ο διαλογισμός βοηθούν να ηρεμήσετε και να χαλαρώσετε. Είναι πολύ σημαντικό να μείνετε σε επαφή με τον ψυχοθεραπευτή σας, τους φίλους σας και την οικογένειά σας. Είμαστε όλοι κοινωνικά όντα και έχουμε ανάγκη την κοινωνική υποστήριξη ώστε να ανακουφιστούμε από το στρες και την ανησυχία. Περιορίστε την έκθεσή σας σε ειδήσεις, μπορείτε να παρακολουθείτε όσα συμβαίνουν το πρωί ή το απόγευμα για 15-20 λεπτά και μετά να μην ασχολείστε με αυτό το θέμα.

Κατάθλιψη

Όλοι μας περνάμε περιόδους θλίψης στη ζωή μας. Όμως η κλινική κατάθλιψη είναι κάτι τελείως διαφορετικό από την απλή θλίψη και συνοδεύεται από συμπτώματα όπως η εξουθένωση, οι δυσκολίες στον ύπνο, η μείωση/αύξηση της όρεξης, το ξαφνικό κλάμα και οι αυτοκτονικές σκέψεις.

Όπως συμβαίνει και με το άγχος, ο φόβος και η απομόνωση μπορεί να είναι επικίνδυνα για τους ανθρώπους με κατάθλιψη, επειδή χωρίς καμία εξωτερική επιρροή που να τους υπενθυμίζει το καλό, επικεντρώνονται στα άσχημα νέα και διαμορφώνουν μια διαστρεβλωμένη άποψη για την κατάσταση και πιθανόν δεν μπορούν να απομακρυνθούν από τον φαύλο κύκλο των σκέψεων. Οι άνθρωποι που βιώνουν κατάθλιψη νιώθουν έντονη απελπισία ή παραλύουν από τους φόβους τους και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παραμελούν τον εαυτό τους και την υγεία τους. Η μοναξιά και ο φόβος μπορούν να προκαλέσουν αυτοκτονικές σκέψεις.

Είναι πολύ σημαντικό αυτό το διάστημα να επικεντρωθείτε στη φροντίδα του εαυτού σας και στην επαφή με τους άλλους αν έχετε βιώσει κατάθλιψη. Είναι ζωτικής σημασίας να διατηρείτε τις κοινωνικές σας επαφές για να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι δεν είστε μόνοι σας.

Αν και μπορεί να σας φαίνεται ακατόρθωτο ή δύσκολο να έχετε μια ρουτίνα ενώ είστε κλεισμένοι μέσα σε ένα σπίτι και δεν βλέπετε κανέναν, η καθημερινή ρουτίνα φροντίδας του εαυτού σας θα σας βοηθήσει να μην πέφτετε θύμα των παρορμήσεων σας. Σηκωθείτε από το κρεβάτι, κάντε ένα ζεστό ντους, μαγειρέψτε ένα ωραίο φαγητό, μιλήστε στο τηλέφωνο με τους αγαπημένους σας. Μπορεί το μυαλό σας να σας λέει να μείνετε στο κρεβάτι και να μην κάνετε τίποτα αλλά αυτό μονάχα θα επιδεινώσει τα πράγματα.

Μπορείτε να κάνετε πράγματα που να είναι κόντρα στα συναισθήματά σας. Αν νιώθετε θλίψη δείτε μια κωμωδία. Επικεντρωθείτε στα θετικά και αποσπάστε τον εαυτό σας από το φόβο, τη θλίψη και τη μοναξιά.

Μείνετε σε επαφή με τον ψυχοθεραπευτή σας και τους αγαπημένους σας. Μιλήστε με κάποιον, οποιονδήποτε από το υποστηρικτικό σας περιβάλλον και αυτό θα σας ανακουφίσει από τα συναισθήματα της μοναξιάς ή τους φόβους που σας κάνουν να σκέφτεστε παράλογα και να ενδίδετε στις παρορμήσεις σας.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι μια αγχώδης διαταραχή που παρατηρείται όταν ένα άτομο μένει κολλημένο σε ένα κύκλο ιδεοληψιών και καταναγκασμών. Οι ιδεοληψίες είναι σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις που επαναλαμβάνονται και κάνουν το άτομο να νιώθει εκτός ελέγχου. Οι καταναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή σκέψεις που κάποιος χρησιμοποιεί σε μια προσπάθεια να ανακουφιστεί από τις ιδεοληψίες. Οι περισσότεροι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορούν να αναγνωρίσουν ότι οι καταναγκασμοί δεν απομακρύνουν τις ιδεοληψίες, αλλά υποκύπτουν σε αυτούς καθώς θεωρούν ότι είναι  ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.

Για τους ανθρώπους με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και ειδικά αυτούς που έχουν ιδεοληψίες και καταναγκασμούς σχετικά με την καθαριότητα και τα μικρόβια, η πανδημία είναι ο χειρότερος εφιάλτης τους. Όλοι μας πρέπει να πλένουμε συχνά τα χέρια μας και να χρησιμοποιούμε απολυμαντικά συχνά αλλά αυτή η κατάσταση μπορεί να γίνει υπερβολική για τους ανθρώπους με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Αντί να πλένουν τα χέρια τους για 20 δευτερόλεπτα κάθε φορά που γυρίζουν σπίτι καταλήγουν να πλένουν τα χέρια τους με καυτό νερό για 20 λεπτά στην προσπάθειά τους να μείνουν καθαροί. Το στρες γύρω από τον κορωνοϊό μπορεί να προκαλέσει καταναγκασμούς που αφορούν τον έλεγχο.

Αν έχετε ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή κομμάτι της θεραπείας είναι να προσπαθήσετε να περιορίσετε τις συμπεριφορές όπως το υπερβολικό πλύσιμο των χεριών. Οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να μην εμπιστεύονται τους γύρω τους και τον εαυτό τους. Έχουν δεύτερες σκέψεις για τις αντιδράσεις τους.

Η υπερβολική έκθεση στις ειδήσεις μπορεί να είναι εξουθενωτική για τον καθένα, αλλά είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή να περιορίζουν την έκθεσή τους στις ειδήσεις. Πέντε λεπτά την ημέρα είναι αρκετά για  ενημέρωση.

Μετατραυματικό στρες

Ο καθένας μας μπορεί να έχει βιώσει κάποιο τραύμα και η διαταραχή μετατραυματικού στρες είναι μια συχνή κατάσταση.  Το τραύμα μπορεί να συνδέεται με τραυματικές εμπειρίες όπως μια φυσική καταστροφή, ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, η σεξουαλική ή η σωματική κακοποίηση. Τα συμπτώματα του μετατραυματικού στρες περιλαμβάνουν αναδρομές, εφιάλτες, αποφυγή συγκεκριμένων τοποθεσιών ή δραστηριοτήτων που υπενθυμίζουν το τραύμα, απομόνωση και υπερεγρήγορση.

Οι άνθρωποι με μετατραυματικό στρες είναι πιθανό να επηρεάζονται σοβαρά από την πανδημία. Το στρες τους κάνει συναισθηματικά ευάλωτους, ειδικά αν επεξεργάζονται το τραυματικό γεγονός.

Σε αυτούς τους αβέβαιους καιρούς , το άγχος και η ανησυχία είναι φυσιολογικά σε ένα βαθμό. Η ανάκτηση της αίσθησης του ελέγχου μπορεί να σας βοηθήσει. Σκεφτείτε τι μπορείτε να κάνετε και θέστε απλούς στόχους.

Οι σκέψεις για τον κορωνοϊό μπορεί να σας προκαλούν άγχος και να συνδέεται την τρέχουσα κατάσταση με το τραυματικό γεγονός που σας προκάλεσε μετατραυματικό στρες. Μπορεί να δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε και να συγκεντρωθείτε λόγω αυτή της συσχέτισης.