People pleaser (ή αλλιώς, “τα καλά παιδιά”)

People pleaser

Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που θέλουν συνεχώς να ευχαριστούν τους άλλους (people pleaser) αναγνωρίζουν τη συμπεριφορά τους αλλά δεν γνωρίζουν τις ρίζες όσων προκαλούν αυτή τη συμπεριφορά. Συχνά, οι σκέψεις που κάνουν είναι, "Πειράζει που είμαι people pleaser; Γιατί είναι κακό να ευχαριστείς τους άλλους;"

Όμως μάλλον κάτι πάει λάθος όταν κάποιος συνεχώς θυσιάζεται ή κάνει πράξεις ευγένειας. Τις περισσότερε φορές, αυτές οι συμπεριφορές σχετίζονται με ανασφάλειες (φόβος απόρριψης), μεγάλης σημασίας στη γνώμη των άλλων, ή με μαθημένα (δυσλειτουργικά) γονεϊκά πρότυπα θυσίας και ευγένειας.

Πότε η ευγένεια γίνεται πρόβλημα;

Όλα έχουν να κάνουν με την ισορροπία. Όταν κάποιος θέλει συνεχώς να ευχαριστεί τους άλλους αλλά κάνει αυτοθυσίες για αυτόν, τότε ξεκινούν τα προβλήματα και τα συναισθήματα δυσαρέσκειας και κατάθλιψης.

Το ερώτημα είναι μέχρι πού μπορεί να φτάσει κάποιος για να νιώθουν καλά οι άλλοι;

Ποιοι είναι οι λόγοι που θέλει να το κάνει αυτό; Νιώθει δυσαρέσκεια και θυμό επειδή οι άλλοι τον εκμεταλλεύονται;

Τι ακριβώς είναι ο people pleaser;

Ένας άνθρωπος που είναι "people pleaser" σημαίνει ότι αλλάζει τις συμπεριφορές του ώστε να κάνει τους άλλους χαρούμενους. Δεν είναι τόσο μια πράξη ανιδιοτέλειας, αλλά μια προσπάθεια αποφυγής των συγκρούσεων. Μπορεί επίσης να είναι ένας τρόπος με τον οποίο ένα άτομο βάζει τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές του επειδή πιστεύει ότι οι ανάγκες του είναι λιγότερο σημαντικές.

Η συνήθεια κάποιου να ευχαριστεί συνεχώς τους άλλους προκύπτει από την παιδική ηλικία και εδραιώνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Σε πιο ακραίες περιπτώσεις, προκύπτει από κάποια τραυματική εμπειρία. Βέβαια, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες είναι ένας μηχανισμός διαχείρισης των συναισθηματικών πληγών.

Ένας people pleaser μπορεί να κρύβει τις απόψεις του, να παραμελεί τις ανάγκες του και να έχει αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές σε μια προσπάθεια να αποφύγει τις διαφωνίες ή να κάνει κάποιον να νιώσει άβολα. Μπορεί να ζητά συγνώμη χωρίς να υπάρχει λόγος. Ο χειρότερος φόβος του είναι οι άλλοι να μην τον συμπαθούν.

Όλες αυτές οι συμπεριφορές προκαλούν προβλήματα στις σχέσεις και οδηγούν σε άγχος, καταπιεσμένο θυμό, μοναξιά και γενικά, δυστυχία.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των people pleasers;

1. Αποφεύγουν τις διαφωνίες

Είναι πολύ πιο εύκολο να συμφωνούν με τους άλλους. Μπορεί να αποφεύγουν τις αντιπαραθέσεις με τους άλλους ώστε να είναι χαρούμενοι. Καθώς οι διαφωνίες έχουν μια αρνητική έννοια , είναι στην πραγματικότητα ένας τρόπος επικοινωνίας που μας βοηθά να εξελιχθούμε. Αν για παράδειγμα υπάρχει μια διαφωνία στο εργασιακό περιβάλλον, στο σχολείο, τότε αυτή μπορεί να σας βοηθήσει να γίνετε πιο δυνατοί και καλύτεροι άνθρωποι. Αν αποφεύγετε τις διαφωνίες για να ευχαριστήσετε τους άλλους, τότε θα καταλήξετε να συσσωρεύετε μέσα σας πολλή δυσαρέσκεια.

2. Νιώθουν φόβο για την απόρριψη

Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν φόβο για την απόρριψη. Αν κάποιος ανησυχεί συνεχώς αν θα τον απορρίψουν οι άλλοι τότε προσπαθεί να το αποφύγει με κάθε κόστος. Για παράδειγμα, αν κάποιος ανησυχεί ότι θα τον απορρίψει ο εργοδότης του και θα τον απολύσει θα κάνει τα πάντα για να τον ευχαριστήσει χωρίς να υπολογίζει το κόστος που έχει αυτό στην ψυχική του υγεία.

3. Φόβος ότι θα απογοητεύσουν τους άλλους

Κανένας δεν θέλει να ακούει ότι απογοητεύει τους άλλους. Αλλά φυσικά δεν μπορούμε να ευχαριστούμε τους πάντες. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που είναι αδύνατο να τους ευχαριστήσεις. Δεν είμαστε όλοι τέλειοι και κάποια στιγμή θα βιώσουμε μια μορφή απογοήτευσης από ένα άτομο που έχει αξία στη ζωή μας.

4. Θέλουν κάτι ως αντάλλαγμα

Όλοι μας θέλουμε οι φίλοι και τα μέλη της οικογένειάς μας να μας φροντίζουν όπως τους φροντίζουμε εμείς. Αλλά τι συμβαίνει όταν κάποιος δεν μπορεί να αφιερώνει τόσο χρόνο, προσοχή, αγάπη σε εμάς;

Αυτό μπορεί να σας κάνει να νιώθετε ότι δίνετε περισσότερη ενέργεια και προσπάθεια για τη σχέση από ότι οι άλλοι. Μπορεί να νιώθετε ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για εσάς, όπως εσείς για αυτούς. Αλλά αυτός δεν είναι πάντα ο κανόνας. Είναι πιθανό αυτοί οι άνθρωποι να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο και ενέργεια για να φροντίζουν τον εαυτό τους. Είναι σημαντικό για όλους να βρίσκουμε την ισορροπία ανάμεσα στην αυτοφροντίδα και στη φροντίδα των άλλων.

5. Θέλουν οι άλλοι να είναι καλοί μαζί τους

Οι άνθρωποι αυτοί θέλουν επειδή είναι καλοί με όλους να είναι οι άλλοι καλοί μαζί τους. Δυστυχώς, αυτός δεν είναι πάντα ο κανόνας. Ακόμη και αν είναι καλοί με τους άλλους, αυτό δεν σημαίνει ότι οι άλλοι έχουν την διάθεση να επιστρέψουν αυτά τα όμορφα συναισθήματα.

6. Θέλουν να ταιριάζουν με τους άλλους

Είναι πιθανό να υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που θέλουν να τους συμπαθούν και να γίνουν μέρος της ομάδας. Μπορεί να κάνουν τα πάντα για να καταφέρουν τα ταιριάξουν στην ομάδα. Για παράδειγμα, ένας έφηβος στο λύκειο μπορεί να θέλει να γίνει φίλος με μια συγκεκριμένη παρέα παιδιών. Αυτό σημαίνει ότι είναι πρόθυμος να κάνει πράγματα για να τους ευχαριστήσει. Να κάνει τις εργασίες τους, να ντύνεται όπως αυτοί. Αυτή είναι μια πολύ συχνά συμπεριφορά των people pleasers που θέλουν να ταιριάζουν με τους άλλους.

7. Επηρεάζονται εύκολα από τους άλλους

Μερικοί άνθρωποι είναι εύκολο να αλλάξουν τρόπο σκέψης όταν επηρεάζονται από τους άλλους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα trends στα social media. Οι people pleasers συνήθως κάνουν ότι τους λένε οι άλλοι και ακολουθούν τις οδηγίες χωρίς δεύτερη σκέψη.

8. Είναι γνήσια συμπονετικοί

Αυτή είναι η πιο συχνή αιτία του people pleasing. Είναι σπουδαίο ένα άτομο να είναι αυθεντικό και να έχει συμπόνια για τους άλλους. Αυτό σημαίνει ότι νοιάζεται ουσιαστικά για τους ανθρώπους γύρω του. Όμως, αυτοί οι άνθρωποι δεν φροντίζουν καθόλου τον εαυτό τους. Κάνουν τα πάντα για τους άλλους με αποτέλεσμα να ξεχνούν τον εαυτό τους και να είναι τελευταίοι στη λίστα των προτεραιοτήτων τους.

9. Δεν θέλουν να νιώθουν ενοχές επειδή λένε "όχι"

Το "όχι" είναι μια πολύ δύσκολη λέξη για τους people pleasers. Είναι δύσκολο να θέτουν τα όριά τους και να τα τηρούν. Δίνουν τόση σημασία στο να ευχαριστούν τους άλλους που λένε "ναι" σε ότι τους ζητήσουν χωρίς σκέψη. Είναι σημαντικό για όλους να γνωρίζουμε τα όριά μας και να λέμε "όχι".

10. Η αξία του εαυτού έχει σχέση με την εξωτερική επιβεβαίωση

Στην εποχή των social media, των likes και των followers , κάποιοι άνθρωποι έχουν ανάγκη την εξωτερική επιβεβαίωση. Πολλοί άνθρωποι έχουν την ανάγκη να ανεβάσουν φωτογραφίες μόνο και μόνο για να δείξουν πόσο καλά περνάνε και να πάρουν likes. Αυτό δείχνει ότι η άποψη των άλλων επηρεάζει το πως νιώθει κάποιος για τον εαυτό του.

11. Έλλειψη αυτοαγάπης

Αυτό είναι το πιο παραμελημένο κομμάτι των people pleasers. Είναι πάντα εκεί για να βοηθούν τους άλλους. Αλλά δεν το κάνουν αυτό για τον εαυτό τους. Οι people pleasers συνήθως είναι εξαιρετικοί ακροατές και δίνουν πολύ καλές συμβουλές. Αλλά δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο για τον εαυτό τους. Νιώθουν ότι δεν είναι αρκετά καλοί για να βοηθήσουν τον εαυτό τους.

Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι people pleasers;

Το people pleasing είναι αποτέλεσμα του φόβου. Του φόβου της απόρριψης, του φόβου των συγκρούσεων, του φόβου της απογοήτευσης.

Οι άνθρωποι που έχουν την ανάγκη να ευχαριστούν συνεχώς τους άλλους , θέλουν να είναι αποδεκτοί. Πιστεύουν ότι αυτή η αποδοχή μπορεί να προέρχεται μόνο από τις θετικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Κάθε αρνητική αλληλεπίδραση μπορεί να οδηγεί στην απόρριψη. Ο μόνος τρόπος για να νιώθουν ασφαλείς είναι όταν παίρνουν τη συνεχή επιβεβαίωση από τους άλλους.

Οι φόβοι και οι πεποιθήσεις των people pleasers έχουν τις ρίζες τους στις εμπειρίες της συναισθηματικής παραμέλησης, της απόρριψης και/ή της κακοποίησης στην παιδική ηλικία. Η αποφυγή των διαφωνιών μπορεί να είναι μια πράξη για να ηρεμεί ο πιθανός κακοποιητής ή ο γονέας νάρκισσος που απειλεί με την ψυχολογική εγκατάλειψη. Ή μπορεί να είναι μια εκμαθημένη συμπεριφορά  που ενισχύθηκε με την πάροδο του χρόνου μέσα από εμπειρίες ενοχής και απόρριψης.

Αρνητικές επιδράσεις του people pleasing

Όταν κάποιος αφιερώνει πολύ χρόνο και ενέργεια για τις ανάγκες των άλλων, τότε είναι πολύ πιθανό να θυσιάζει το χρόνο που έχει για τον εαυτό του. Κατά συνέπεια παραμελεί τις ανάγκες του.

Με τον καιρό , αυτό μπορεί να οδηγεί σε μείωση της ευεξίας. Μπορεί κάποιος να σταματά να φροντίζει τον εαυτό του. Να μην έχει όρια, με αποτέλεσμα να νιώθει χαμένος.

Όταν κάποιος δίνει τόση σημασία σε όσα επιθυμούν οι άλλοι, είναι λιγότερο πιθανό να είναι σε επαφή με όσα θέλει ο ίδιος. Αυτό μπορεί να οδηγεί στην εξάρτηση από τους άλλους για τη λήψη αποφάσεων, για μικρά πράγματα αλλά και για σημαντικές αποφάσεις.

Όλοι μας κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε κάποιες φορές. Αλλά αν κάποιος κάνει πράγματα από ενοχές ή υποχρέωση επειδή δεν μπορεί να πει όχι, είναι πιθανό να είναι εξουθενωμένος. Μπορεί να καταλήγει με burnout.

Η συνήθεια του people pleasing μπορεί να αλλάξει. Με τον καιρό, όσο λιγότερο υποκύπτετε σε αυτή, τόσο περισσότερο έλεγχο θα έχετε στη ζωή και στις σχέσεις σας.

Το άγχος θα μειωθεί. Δεν θα ζείτε στο φόβο. Οι ανάγκες και τα συναισθήματά σας θα έχουν προτεραιότητα. Και έτσι, θα νιώθετε λιγότερο θυμό και δυσαρέσκεια.

Τι μπορείτε να κάνετε για να αλλάξετε νοοτροπία;

1. Ενισχύστε την επίγνωσή σας. Καλό είναι να αρχίσετε να δίνετε προσοχή στο πόσο συχνά λέτε "ναι". Παρατηρήστε τα μοτίβα και τις καταστάσεις στις οποίες νιώθετε πίεση για να κάνετε κάτι παρά τη θέλησή σας. Δείτε πως νιώθετε μετά, χωρίς ντροπή για τον εαυτό σας.

2. Σκεφτείτε πριν πείτε "ναι". Μια κοινή παγίδα για τους people pleasers είναι ότι λένε "ναι" σε πολλά πράγματα με αποτέλεσμα να έχουν πολλά να κάνουν. Την επόμενη φορά που κάποιος θα σας ζητήσει να κάνετε κάτι, πάρτε το χρόνο σας πριν απαντήσετε. Σκεφτείτε αν μπορείτε να βοηθήσετε ή αν θέλετε να πείτε ναι. Φυσικά, μπορείτε να πείτε, "Θα σου τηλεφωνήσω εγώ για να σου απαντήσω." Ίσως να είναι δύσκολο να πείτε "όχι" σε κάποιους ανθρώπους. Για αυτό ξεκινήστε με μικρά βήματα.

3. Θέστε ξεκάθαρα όρια. Για σκεφτείτε πόσες φορές συμφωνήσατε να κάνετε κάτι που δεν επιθυμούσατε; Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της επιλογής; Επανεξετάστε ρεαλιστικά τα όριά σας. Σκεφτείτε πόσο τα τηρείτε.

4. Σκεφτείτε τα δικά σας συναισθήματα. Αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο αν δεν το έχετε ξανακάνει. Μπορεί να νιώθετε ενοχές που βάζετε σε προτεραιότητα τον εαυτό σας, ειδικά αν δεν το έχετε ξανακάνει. Να έχετε υπομονή και συμπόνια προς τον εαυτό σας όσο μαθαίνετε και κατανοείτε περισσότερο τα δικά σας συναισθήματα και τις ανάγκες σας.