Περιοριστικές πεποιθήσεις

Περιοριστικές πεποιθήσεις

Οι περιοριστικές πεποιθήσεις μπορούν συχνά να υπονομεύουν τις σκέψεις μας. Ωστόσο, ακόμη και σε δύσκολες στιγμές, μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας, να βάλουμε σε νέο πλαίσιο τις μη βοηθητικές πεποιθήσεις και να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθησή μας για να επιτύχουμε τους στόχους μας και να κάνουμε θετικές αλλαγές στη ζωή μας.

Ασυνείδητες περιοριστικές πεποιθήσεις

Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι ο κάθε άνθρωπος διαμορφώνει συγκεκριμένες απόψεις για τον εαυτό του, αλλά και ασυνείδητες θετικές ή αρνητικές πεποιθήσεις ("Δεν θα είμαι ποτέ καλός σε …" "Δεν μπορώ να επιτύχω επειδή είμαι/έχω…"). Αυτό που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι είναι πιθανό κάποιος να παρουσιάζει μια θετική εικόνα για τον εαυτό του (το πως αντιλαμβάνεται και εκτιμά τον εαυτό του),ενώ αγνοεί ή δεν αναγνωρίζει την επιρροή των αρνητικών ασυνείδητων πεποιθήσεων,  τρόπων σκέψης και συμπεριφοράς.

Όμως τι συμβαίνει όταν αυτές οι ασυνείδητες πεποιθήσεις, είναι περιοριστικές και μας κρατούν πίσω; Από πού προέρχονται και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτές; Αυτές οι ασυνείδητες πεποιθήσεις προέρχονται από το παρελθόν μας, ενώ η λεκτική αυτοαντίληψη από τις πρόσφατες εμπειρίες.  Συχνά αυτές οι πεποιθήσεις αντανακλούν όσα έχουμε μάθει στην παιδική μας ηλικία, τις εμπειρίες μας, που περιλαμβάνουν την κουλτούρα με την οποία μεγαλώσαμε. Η μάθηση και οι εμπειρίες προκύπτουν από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Η οικογένεια, οι φίλοι, η κοινωνία, τα social media συμβάλλουν στις περιοριστικές πεποιθήσεις.

Συνεχώς αξιολογούμε τις καταστάσεις ανάλογα με τις συνθήκες, και οι ασυνείδητες πεποιθήσεις παίζουν ρόλο σε αυτή την αξιολόγηση. Όταν συμβαίνει ένα γεγονός, είναι πολύ πιθανό να το βλέπουμε ως επιβλαβές αν έχουμε αρνητικές περιοριστικές πεποιθήσεις, που οδηγούν σε καταστροφικά συναισθήματα και συμπεριφορές. Κάποιος πιστεύει ότι δεν θα είναι ποτέ καλός στα μαθηματικά. Έτσι, μπορεί να νιώθει αρνητικά συναισθήματα κάθε φορά που έρχεται αντιμέτωπος με τα μαθηματικά , και να τα αποφεύγει. Όμως, αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό για την καριέρα του.

Όταν κάποιος μπορεί να αναγνωρίσει αυτές τις περιοριστικές πεποιθήσεις και πως επηρεάζουν τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του, αυτό είναι ένα στοιχείο κλειδί για την συναισθηματική νοημοσύνη.

Ποιες είναι οι κύριες περιοριστικές πεποιθήσεις;

Περιοριστικές πεποιθήσεις για τον κόσμο

Αυτές οι πεποιθήσεις για το "πως είναι τα πράγματα" και την πεποίθηση ότι οι συνθήκες είναι εκτός ελέγχου. Η έλλειψη χρόνου είναι μια συχνή περιοριστική πεποίθηση. Οι περιοριστικές πεποιθήσεις για τον κόσμο επίσης περιλαμβάνουν την άρνηση: Η αληθινή αγάπη δεν υπάρχει. Η αλλαγή των περιοριστικών πεποιθήσεων είναι ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που μπορείτε να κάνετε στη ζωή σας, αλλά όταν το κάνετε, η ανταμοιβή θα είναι τεράστια.

Περιοριστικές πεποιθήσεις για τους άλλους ανθρώπους

Οι περιοριστικές πεποιθήσεις για τους άλλους ανθρώπους περιλαμβάνουν την ανησυχία για την γνώμη που έχουν οι άλλοι για εσάς. Η περιοριστική πεποίθηση πίσω από το κοινωνικό άγχος είναι συχνά, "Οι άλλοι πιστεύουν ότι είμαι ανόητος, περίεργος, δεν αξίζω την αγάπη." Η τελειομανία προκύπτει από αυτό τον τύπο των  περιοριστικών πεποιθήσεων. Είναι η πεποίθηση ότι οι άλλοι θα απογοητευτούν ή δεν θα σας αγαπούν αν δεν αντιδράσετε με συγκεκριμένο τρόπο.

Περιοριστικές πεποιθήσεις για τον εαυτό

Σε αντίθεση με την ανησυχία για την γνώμη των άλλων, οι περιοριστικές πεποιθήσεις για τον εαυτό σας συμβαίνουν όταν σκέφτεστε ότι είστε εκ φύσεως ανόητος, περίεργος. Άλλες κοινές πεποιθήσεις για τον εαυτό περιλαμβάνουν την σκέψη ότι είστε πολύ μεγάλοι ή πολύ άσχημοι ή δεν μπορείτε να μάθετε καινούργια πράγματα. Τίποτε από αυτά δεν είναι πραγματικότητα. Είναι απλά ιστορίες που λέτε στον εαυτό σας και μπορείτε να αλλάξετε αυτή την ιστορία.

Αναγνωρίστε τις περιοριστικές πεποιθήσεις

Πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε τις περιοριστικές πεποιθήσεις; Συχνά αποτελούν κομμάτι της αρνητικής συζήτησης με τον εαυτό και του αυτοσαμποτάζ, και περιλαμβάνουν σκέψεις όπως , "Δεν είμαι ικανός να κάνω αυτό" ή "Δεν είμαι έτοιμος" ή "Δεν είμαι αρκετά καλός." Όλα αυτά επαναλαμβάνονται και δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο.  Προκαλεί αμφιβολίες για τον εαυτό, για τα όνειρα και τους στόχους σας. Αυτό μπορεί να σας παραπλανεί ώστε να σκέφτεστε ότι είστε λιγότερο ικανοί από ότι στην πραγματικότητα.

Αν και αυτές οι πεποιθήσεις μπορούν να έχουν ισχυρή επίδραση στις σκέψεις και στις συμπεριφορές, συχνά δεν αποτελούν μια ακριβή αντανάκλαση για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Ευτυχώς, κάθε πεποίθηση και στάση δεν είναι μόνιμη, μπορούμε να επιλέξουμε να αλλάξουμε τα μηνύματα που επαναλαμβάνουμε στο κεφάλι μας. Αυτό μπορεί να γίνει με τεχνικές που αντικαθιστούν αυτές τις περιοριστικές πεποιθήσεις με νέες πιο βοηθητικές. Έτσι, ενισχύουν το κίνητρο και την αυτοπεποίθησή μας.

Πώς μπορώ να αναγνωρίσω τις περιοριστικές πεποιθήσεις;

Παρατηρήστε τις αρνητικές σκέψεις

Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε τις αρνητικές μας σκέψεις, οι οποίες ακολουθούν το ίδιο μοτίβο και ενσωματώνονται στο ασυνείδητο, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να τις διακρίνουμε. Όμως, είναι η στιγμή να αλλάξετε αυτές τις καταστροφικές συνήθειες.

Σημειώστε τις σκέψεις σας σε ένα ημερολόγιο. Θα εκπλαγείτε με το πόσα πράγματα μπορείτε να ανακαλύψετε με αυτό τον τρόπο. Κρατήστε σημειώσεις σε ένα μικρό ημερολόγιο που θα έχετε πάντα διαθέσιμο. Κάθε φορά που μια αρνητική σκέψη θα κάνει την εμφάνισή της, καταγράψτε την. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσετε να αναγνωρίσετε όλες τις περιοριστικές σας πεποιθήσεις.

Επίσης, είναι σημαντικό να σκεφτείτε αν υπάρχουν περιοριστικές πεποιθήσεις που επηρεάζουν τη δουλειά σας. Τι είναι αυτό πού σας κρατά πίσω από το να δοκιμάσετε κάτι καινούργιο, διαφορετικό, να πάρετε μια προαγωγή, να δουλέψετε σε ένα καινούργιο project, να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση;

Αν υπάρχει οτιδήποτε που σας έρχεται στο μυαλό, υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε στην προσωπική σας ζωή,  αλλά κάτι σας κρατά πίσω; Για παράδειγμα, θέλετε να μάθετε να παίζετε ένα μουσικό όργανο, να μάθετε μια νέα γλώσσα ή να τρέξετε στο μαραθώνιο; Ερωτήσεις όπως αυτές θα κάνουν την αρνητική συζήτηση με τον εαυτό πιο συνειδητή.

Αντικαταστήστε τις αρνητικές σκέψεις με θετικές

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η εσωτερική αρνητική φωνή θέλει να σας βοηθήσει ή να σας προστατεύσει κατά κάποιο τρόπο, είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό και ανθρώπινο. Αυτό φυσικά, δεν κάνει τη σκέψη σωστή ή αποδεκτή, αλλά μην προσπαθήσετε να της αντισταθείτε ή να την αγνοήσετε (αυτός ο τρόπος δεν λειτουργεί). Αντιθέτως, προσπαθήστε να κατανοήσετε ποιοι είναι οι λόγοι πίσω από τις σκέψεις σας. Είναι οι περιοριστικές πεποιθήσεις που βασίζονται στις υποθέσεις σας που μπορεί να μην είναι αληθινές; Βρείτε τους λόγους που εξηγούν γιατί δεν είναι αληθινές, και έτσι θα τις απομακρύνετε. Αυτή είναι μια βοηθητική και αποτελεσματική τεχνική.

Ποιες ερωτήσεις θα με βοηθήσουν;

1. Έλεγχος της πραγματικότητας

• Ποια είναι τα στοιχεία υπέρ και κατά της σκέψης μου;
• Οι σκέψεις μου είναι αληθινές ή είναι μια δική μου ερμηνεία;
• Μήπως βγάζω εύκολα αρνητικά συμπεράσματα;
• Πώς θα καταλάβω αν οι σκέψεις μου είναι αληθινές;

2. Ψάξτε για εναλλακτικές εξηγήσεις

• Υπάρχουν άλλοι τρόποι για να δω μια κατάσταση;
• Τι άλλο θα μπορούσε να σημαίνει;
• Αν σκεφτόμουν πιο θετικά, πώς θα αντιλαμβανόμουν την κατάσταση;

3. Δείτε τις σωστές διαστάσεις

• Είμαι τόσο κακός όσο πιστεύω;
• Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί; Πόσο πιθανό είναι να συμβεί;
• Ποιο είναι το καλύτερο πράγμα που μπορεί να συμβεί;
• Τι είναι πιο πιθανό να συμβεί;

4. Σκεφτείτε θετικά

• Αυτός ο τρόπος σκέψης με βοηθά να είμαι καλά και να επιτύχω τους στόχους μας;
• Τι μπορώ να κάνω για να λύσω το πρόβλημά μου;
• Τι θα μπορούσα να μάθω από αυτό, που θα με βοηθήσει να είμαι καλύτερος την επόμενη φορά;

Πώς μπορώ να ξεπεράσω τις περιοριστικές πεποιθήσεις;

Πότε ήταν η τελευταία φορά που εγκαταλείψατε κάτι και γιατί; Πότε ήταν η τελευταία φορά που αποτύχατε, τι λέγατε στον εαυτό σας για την αποτυχία; Αν λέτε στον εαυτό σας οτιδήποτε άλλο, "Έχω κάνει το καλύτερο που μπορώ και έχω πάρει το μάθημά μου, και την επόμενη φορά θα τα πάω καλύτερα" λέτε δικαιολογίες. Αφήνετε τις περιοριστικές πεποιθήσεις να παρεμβαίνουν στους στόχους σας.

Το να ξεπεράσετε τις περιοριστικές πεποιθήσεις δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι βαθιά ριζωμένες μέσα σας, συχνά από την παιδική ηλικία. Αλλά από τη στιγμή που θα τις ανακαλύψετε , θα καταφέρετε να τις ξεπεράσετε.

1. Αναγνωρίστε τις περιοριστικές σας πεποιθήσεις

Το πρώτο βήμα για να ξεπεράσετε τις περιοριστικές πεποιθήσεις είναι να τις αναγνωρίσετε. Οι περιοριστικές πεποιθήσεις είναι ιδέες που κρατάμε για τον εαυτό μας και τον κόσμο και μας παρεμποδίζουν να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Μας κρατούν πίσω με πολλούς τρόπους, και μας κάνουν να νιώθουμε ότι δεν αξίζουμε την επιτυχία, ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί όσο οι άλλοι και ότι όλος ο κόσμος είναι εναντίον μας.

2. Αναλάβετε τις ευθύνες σας

Ο κύριος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι δεν επιτυγχάνουν τους στόχους τους είναι επειδή δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη ζωή τους. Επιλέγουν να πιστεύουν ότι οι συνθήκες είναι πέρα από τον έλεγχό τους, ότι πράγματα μπορεί απλά να τους συμβούν. Αυτό όμως είναι μια περιοριστική πεποίθηση. Για να καταφέρετε να ξεπεράσετε τις περιοριστικές σας πεποιθήσεις, πρέπει να ξεπεράσετε το γεγονός ότι η ζωή απλά συμβαίνει. Η δική σας συμπεριφορά καθορίζει τη μοίρα σας.

Η ζωή είναι γεμάτη με καταστάσεις και πράγματα που είναι έξω από τον έλεγχό μας, αλλά αυτό που μπορούμε να ελέγχουμε είναι το πως αντιδράμε σε αυτά. Μπορούμε να μάθουμε να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας, να μάθουμε από την αποτυχία, να παίρνουμε πιο έξυπνες αποφάσεις και να δουλεύουμε για τους στόχους μας.

3. Αφήστε πίσω σας την αβεβαιότητα

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να ξεπεράσετε τις περιοριστικές πεποιθήσεις; Η απάντηση είναι επειδή λαχταράτε την σιγουριά. Είναι μια από τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες και μας δίνει την αίσθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στη ζωή. Αλλά η σιγουριά μπορεί να μας κρατά πίσω. Μπορεί να μας αποτρέπει να κάνουμε πράγματα, όπως να μην παραιτούμαστε από μια δουλειά που μισούμε. Είναι αυτό που παρεμποδίζει τις σχέσεις μας. Είναι ο λόγος για τον οποίο δεν κάνουμε το ταξίδι ζωής που πάντα ονειρευόμασταν.

Η βεβαιότητα και η σιγουριά σκοτώνουν τα όνειρα, και οι περιοριστικές πεποιθήσεις είναι οι καλύτεροι φίλοι της. Αντί να σκέφτεστε τι δεν θα κάνετε ποτέ, κάντε μεγάλα όνειρα. Αν φτάνατε στο τέλος της ζωής σας, και κοιτούσατε πίσω στη ζωή σας, για ποιο πράγμα θα μετανιώνατε; Αυτό είναι ένα πανίσχυρο κίνητρο για να ξεπεράσετε τις περιοριστικές σας πεποιθήσεις.

4. Αλλάξτε τη συζήτηση με τον εαυτό σας

Οι περιοριστικές σας πεποιθήσεις μπορούν κάποια στιγμή να συμβαίνουν βαθιά στο υποσυνείδητο, αλλά πολύ συχνά, είναι η αρνητική συζήτηση με τον εαυτό μας που μας λέει γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, δεν θέλουμε ή δεν πρέπει να μην κάνουμε κάτι. Κάθε άνθρωπος κάνει χιλιάδες σκέψεις την ημέρα, και ακόμη και αν λίγες από αυτές περιλαμβάνουν κάποιες περιοριστικές πεποιθήσεις, αυτή είναι μια σταθερή αρνητική αφήγηση που τρέχει στο μυαλό μας.

Μπορείτε να ξεπεράσετε τις περιοριστικές πεποιθήσεις με το να παρατηρείτε την εσωτερική σας φωνή. Όταν αποτυγχάνετε ή εγκαταλείπετε μια προσπάθεια, τι σημαίνει αυτό; Όταν ετοιμάζεστε να βγείτε ένα ραντεβού ή για φαγητό με τους φίλους σας τι είναι αυτό που σας χαροποιεί ή που σας ρίχνει ψυχολογικά; Γράψτε κάθε αρνητική σκέψη και παρατηρήστε την. Κάντε μια συνειδητή προσπάθεια να εντοπίσετε τις περιοριστικές πεποιθήσεις, να τις σταματήσετε και να τις αντικαταστήσετε με πιο θετικές σκέψεις.