Πολύ έντονο στρες – συμπτώματα

Πολύ έντονο στρες - συμπτώματα 

Το στρες είναι μια φυσιολογική αντίδραση του σώματος όταν υπάρχει κάποιος κίνδυνος ή απειλή που απαιτεί προσαρμογή ή αντίδραση, και μπορεί να ενεργοποιηθεί από πραγματικές ή αντιληπτές απειλητικές καταστάσεις. Μια κατάσταση μπορεί να είναι στην πραγματικότητα επικίνδυνη ή απλά να είναι αντιληπτή ως "επικίνδυνη" από το μυαλό. Η αντίδραση στο στρες που εμφανίζεται για να μας προστατεύσει μπορεί να διαταράξει την ποιότητα ζωής μας και τη λειτουργικότητα μας. Πολλά γεγονότα στην καθημερινότητα όπως το σχολείο, το σπίτι, η οικογένεια, και το εργασιακό περιβάλλον μπορεί να δημιουργούν στρες. Το πολύ έντονο στρες μπορεί να προκαλεί συμπτώματα σε σωματικό, συναισθηματικό, γνωστικό και συμπεριφορικό επίπεδο.

Πέρα από τα γεγονότα της καθημερινότητας, όταν κάποιος βιώνει τραυματικές εμπειρίες ή καταστάσεις απρόβλεπτες, τότε προκύπτουν εσωτερικές συγκρούσεις που αποτελούν πηγή στρες. Το στρες είναι αναπόφευκτο καθώς αποτελεί μηχανισμό αντιμετώπισης καταστάσεων που απαιτούν προσαρμογή.

Τι είναι το στρες;

Το στρες συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ψυχική ένταση, και είναι ένα φαινόμενο που έχει τις ρίζες του στην αρχή της ανθρωπότητας. Οι παράγοντες που προκαλούν στρες έχουν εξελιχθεί καθώς και οι άνθρωποι έχουν εξελιχθεί. Όταν ένα άτομο βιώνει στρες λόγω τραυμάτων του παρελθόντος στο παρόν έχει σχέση με το πως αντιλαμβάνεται κάποιος το στρες. Επομένως, η έννοια του στρες αλλάζει από άτομο σε άτομο.

Υπάρχουν πολλοί ορισμοί για το στρες. Ένας από αυτούς είναι πως το στρες αποτελεί μια αντίδραση των ανθρώπων σε πολλά περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Τα τραυματικά γεγονότα, οι φυσικές καταστροφές, οι πανδημίες, τα ατυχήματα, οι οικονομικές δυσκολίες, το διαζύγιο, είναι κάποιοι από τους παράγοντες που προκαλούν στρες.

Γιατί νιώθουμε στρες;

Αν και το στρες συχνά αναφέρεται ως μια αρνητική κατάσταση, έχει ζωτικό και προστατευτικό ρόλο. Όταν ένα άτομο βλέπει ένα άγριο ζώο να πλησιάζει, το σώμα ενεργοποιεί ένα "σύστημα συναγερμού". Σε στιγμές κινδύνου, το νευρικό σύστημα απελευθερώνει κορτιζόλη (ορμόνη του στρες) και αδρεναλίνη. Αυτές οι ορμόνες μπορούν να ενεργοποιήσουν το σύστημα συναγερμού στο σώμα. Ο ρυθμός της καρδιάς είναι πιο γρήγορος, οι μύες είναι σε ετοιμότητα, η αναπνοή είναι πιο έντονη, και το σώμα είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο.

Αυτή η αυτόματη αντίδραση του νευρικού συστήματος ονομάζεται μηχανισμός πάλης ή φυγής, και ενεργοποιείται αυτόματα. Παρά το γεγονός ότι πλέον κανείς δεν έρχεται αντιμέτωπος με άγρια ζώα στην καθημερινότητα, η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη απελευθερώνονται και ενεργοποιούν το μηχανισμό πάλης ή φυγής.

Το σώμα και το μυαλό δυσκολεύονται να διαχωρίσουν πόσο επικίνδυνα είναι τα γεγονότα της καθημερινότητας. Όταν νιώθουν κάποιο εξωτερικό κίνδυνο, ενεργοποιείται αυτόματα ο μηχανισμός πάλης ή φυγής. Όταν για παράδειγμα υπάρχει κάποιο πρόβλημα στη δουλειά, κάποιος μπορεί να συμπεριφέρεται όπως όταν αντιμετωπίζει ένα άγριο ζώο. Για να μπορέσει να επιβιώσει το άτομο ενεργοποιείται ο μηχανισμός του στρες. Όταν αυτό ο μηχανισμός ενεργοποιείται σε υπερβολικό βαθμό, γίνεται δυσλειτουργικός και επηρεάζει αρνητικά την ευεξία.

Ποια είναι τα συμπτώματα του στρες;

Τα συμπτώματα του στρες μπορεί να εμφανιστούν σε αντίδραση σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Αυτά τα συμπτώματα είναι πιο έντονα όσο πιο έντονο είναι το στρες. Το έντονο στρες συνοδεύεται από πολλά συμπτώματα σωματικά, ψυχικά, συναισθηματικά και κοινωνικά.

Σωματικά συμπτώματα:

Η ταχυκαρδία, το αίσθημα της κόπωσης, η μυϊκή ένταση, η γρήγορη αναπνοή, τα γαστρεντερικά προβλήματα (δυσκοιλιότητα, διάρροια), η αδυναμία, ο πόνος στο στήθος, η ναυτία, η ζαλάδα, το αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και η μειωμένη λίμπιντο είναι όλα συμπτώματα του στρες. Επίσης, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνους (στην πλάτη, πονοκεφάλους)
• Τρίξιμο των δοντιών ή σφίξιμο δοντιών
• Στομαχικά και εντερικά προβλήματα (κολίτιδα, δυσπεψία)
• Αυξημένη εφίδρωση
• Αλλαγές στην όρεξη
• Έλλειψη ενέργειας, υπερκόπωση

Ψυχικά συμπτώματα:

Τα ψυχικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, συνεχή σκέψη για τα αρνητικά γεγονότα, λάθος κρίση, προβλήματα μνήμης και προβλήματα στη συγκέντρωση.

• Κενά μνήμης
• Προβλήματα συγκέντρωσης
• Σύγχυση και αναποφασιστικότητα

Συναισθηματικά συμπτώματα:

Τα συναισθηματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν αδυναμία απόλαυσης διασκεδαστικών πραγμάτων, αισθήματα μοναξιάς, κατάθλιψη, έλλειψη χαράς και ευχαρίστησης, απαισιοδοξία, ευαισθησία, ευερεθιστότητα, ξεσπάσματα θυμού και διαταραχές άγχους.

• Ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση
• Υπερβολική ευαισθησία

Κοινωνικά συμπτώματα:

• Δυσπιστία
• Τάση να κατηγορεί κάποιος τους άλλους
• Αποξένωση

Συμπεριφορικά συμπτώματα:

Τα συμπεριφορικά συμπτώματα περιλαμβάνουν αλλαγές στον ύπνο, προβλήματα με την όρεξη, συμπεριφορές που έχουν σχέση με το άγχος (δάγκωμα των νυχιών, τράβηγμα των μαλλιών), αναβλητικότητα, απομόνωση, εσωστρέφεια.

Ποιες είναι οι αιτίες του στρες;

Οι αρνητικές καταστάσεις (διαζύγιο, απώλεια της δουλειάς) γενικά προκαλούν στρες, όπως επίσης τα νέα ξεκινήματα (μια νέα δουλειά), οι θετικές αλλαγές στη ζωής (γάμος). Το στρες έχει άμεση σχέση με την ψυχική ανθεκτικότητα ενός ατόμου και με τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τα πράγματα. Οι αντιδράσεις ενός ατόμου σε εσωτερικές και εξωτερικές αλλαγές μπορεί να προκαλούν στρες, δεν υπάρχει μια μόνο απάντηση στην ερώτηση, "ποιες είναι οι αιτίες του στρες;"

Καθώς η ζωή συνεχώς αλλάζει και εξελίσσεται, ο καθένας μας είναι ανάγκη να προσαρμόζεται στις περιβαλλοντικές, σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές. Το σώμα απελευθερώνει ορμόνες του στρες σε στιγμές κινδύνου ή όταν νιώθει ότι έχει χάσει τον έλεγχο σε καταστάσεις. Εξαιτίας αυτών των ορμονών, είναι πιο εύκολο να ελέγχει ή να προσαρμόζεται σε ψυχοπιεστικές καταστάσεις. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να βρουν ξανά την ισορροπία τους μετά από ψυχοπιεστικές καταστάσεις και αυτό τους οδηγεί σε ψυχική εξουθένωση.

Πολλοί παράγοντες μπορεί να είναι πηγή του στρες. Γεγονότα της ζωής όπως η δουλειά, το σχολείο, οι αλλαγές, η φοιτητική ζωή, το τέλος του σχολείου, μια προαγωγή, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, οι φυσικές καταστροφές και τα τραυματικά γεγονότα. Οι δυσκολίες στις σχέσεις, η απόκτηση ενός παιδιού, ο γάμος, το διαζύγιο, οι οικονομικές δυσκολίες, μπορεί να προκαλούν στρες. Βέβαια, το στρες μπορεί να μην οφείλεται πάντα σε εξωτερικούς παράγοντες.

Όταν κάποιος έχει μια απαισιόδοξη στάση, νιώθει ενοχές, έχει παράλογες σκέψεις, δεν μπορεί να διαχειριστεί την αβεβαιότητα, δεν είναι ευέλικτος, είναι τελειομανής, σκέφτεται αρνητικά.

Επιδράσεις του στρες

Το στρες, παίζει κύριο ρόλο στην υγεία μας, την σωματική και την ψυχική. Ακόμη και μικρά πράγματα μπορεί να προκαλούν στρες και να επηρεάζουν το σώμα και το μυαλό μας.

1. Παθήσεις του καρδιαγγειακού

Σε στιγμές στρες, η καρδιά χτυπά πιο γρήγορα και η ροή του αίματος στα αιμοφόρα αγγεία αυξάνεται για να παρέχουν ενέργεια στο σώμα. Μια από τις πιο σημαντικές διαταραχές που προκαλεί το στρες είναι οι παθήσεις του καρδιαγγειακού.

2. Χρόνιος πόνος και αυτοάνοσα νοσήματα

Οι ορμόνες του στρες που απελευθερώνονται σε στιγμές στρες επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα, τα αυτοάνοσα νοσήματα, μπορεί να προκαλούν χρόνιο πόνο στο σώμα. Η επιδείνωση της ινομυαλγίας και των διαφόρων άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων είναι συνήθη σε περιόδους στρες.

3. Γαστρεντερικό σύστημα

Το υπερβολικό στρες παρεμβαίνει στην ισορροπία του γαστρεντερικού συστήματος, και προκαλεί γαστρεντερικές διαταραχές και επιδείνωση των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου (ΙΦΝΕ).

4. Ψυχολογικές αντιδράσεις στο στρες

Το στρες έχει άμεση επίδραση στην ψυχολογική υγεία. Η κατάθλιψη και το άγχος, είναι κάποιες από τις επιδράσεις του στρες, που επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία.

 Το υπερβολικό στρες επηρεάζει αρνητικά την σωματική και την ψυχική υγεία. Φυσικά, η καθημερινότητα και η λειτουργικότητα επηρεάζεται από το στρες, το οποίο προκαλεί διαταραχές στον ύπνο, διατροφικές διαταραχές, αλλαγές στη σεξουαλική ζωή, μειωμένη απόδοση και προβλήματα στις κοινωνικές σχέσεις.

Ποιες είναι οι επιδράσεις του χρόνιου στρες;

Το στρες δεν προκαλεί πάντοτε αρνητικές επιδράσεις. Το φυσιολογικό στρες μας δίνει κίνητρο. Ωστόσο, το χρόνιο στρες προκαλεί συναισθήματα κόπωσης. Πολλά θέματα όπως οι ευθύνες της καθημερινότητας, ο φόρτος εργασίας προκαλούν χρόνιο στρες. Σε καταστάσεις στρες το σώμα αντιδρά όπως όταν αντιμετωπίζει μια πραγματική απειλή. Σε καταστάσεις χρόνιου στρες μαζί με την ενεργοποίηση του μηχανισμού πάλης ή φυγής συνυπάρχουν τα αυτοάνοσα νοσήματα, ο χρόνιος πόνος, τα προβλήματα του γαστρεντερικού, οι παθήσεις του καρδιαγγειακού, τα δερματικά προβλήματα.

Αντιμετώπιση του στρες

1. Διαχείριση των προβλημάτων

Η διαχείριση των προβλημάτων στοχεύει ώστε να διαχειριστεί κάποιος την πηγή του στρες. Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσει κάποιος τα προβλήματα που του προκαλούν στρες. Στη συνέχεια, κάνει βήματα για να βρει εναλλακτικές λύσεις για τα προβλήματα, να αξιολογήσει τα υπέρ και τα κατά της κάθε εναλλακτικής και να κάνει μια επιλογή.

2. Αντιμετώπιση εστιασμένη στο συναίσθημα

Σε καταστάσεις στις οποίες το στρες μοιάζει ανεξέλεγκτο, η αντιμετώπιση που εστιάζει στο συναίσθημα (EFT) χρησιμοποιείται για να μειώσει το συναισθηματικό στρες. Με αυτή τη στρατηγική το άτομο αναγνωρίζει και κατανοεί τα αρνητικά συναισθήματα που προκύπτουν από μια ψυχοπιεστική κατάσταση. Καθώς το άτομο μαθαίνει να ελέγχει τα συναισθήματα του, μπορεί να μεταμορφώσει την αρνητική διάθεση σε θετική.

3. Μείωση της βλάβης που προκαλεί το υπερβολικό στρες

• Επαρκής ύπνος και ισορροπημένη διατροφή: ο ύπνος και η διατροφή είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες για την φυσιολογική λειτουργία του σώματος.
• Αναπνοή και διαλογισμός: παίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση των επιπέδων του στρες στο σώμα.
• Τακτική άσκηση: βοηθά στη μείωση των ορμονών του στρες στο σώμα.

4. Στρατηγικές διαχείρισης του στρες

Για να μπορέσετε να μειώσετε την επίδραση του στρες, είναι σημαντικό να ανακαλύψετε τις αιτίες του. Όταν γνωρίζετε την πηγή του στρες αυτό διευκολύνει την ανάπτυξη μεθόδων διαχείρισης και αυτό είναι το πρώτο βήμα. Όταν αναγνωρίζετε τα συμπτώματα του στρες και έχετε επίγνωση της κατάστασης είναι πολύ σημαντικό. Βέβαια, αν νιώθετε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε την κατάσταση καλό είναι να μιλήσετε σε έναν ψυχοθεραπευτή. Η ψυχοθεραπεία θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε την πηγή του άγχους σας.

Στην καθημερινότητα μπορείτε να καταγράφετε τα γεγονότα που σας προκαλούν στρες και αυτό θα ενισχύσει την επίγνωση σας. Οι τεχνικές αναπνοών και οι τεχνικές χαλάρωσης βοηθούν στη μείωση του στρες.

Η άσκηση, η υγιεινή διατροφή, ο επαρκής ύπνος, η ξεκούραση, οι κοινωνικές σχέσεις, είναι πολύ αποτελεσματικοί τρόποι για τη διαχείριση του στρες.

Πότε πρέπει να ζητήσω την βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή;

Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, έτσι αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο το στρες. Η διαχείριση του στρες είναι ένα προσωπικό ταξίδι που απαιτεί ατομική προσπάθεια.

Όσοι νιώθουν ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το στρες μόνοι τους, είναι σημαντικό να ζητούν βοήθεια. Καλό είναι να ζητήσετε βοήθεια αν :

• Το στρες επηρεάζει την καθημερινότητα, τη δουλειά, τις κοινωνικές σας σχέσεις.
• Νιώθετε ότι δεν έχετε ενέργεια.
• Επηρεάζεται αρνητικά η ψυχολογία σας.

Είναι δυνατή μια ζωή χωρίς άγχος;

Το στρες είναι κινητήριος δύναμη για τη ζωή και μπορεί να συμβάλλει στη διατήρηση της ρουτίνας.

Φυσικά, δεν είναι δυνατό η ζωή να μην έχει καθόλου άγχος. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι άνθρωποι κάνουν αλλαγές στη ζωή τους για να αποφεύγουν το στρες. Ωστόσο, η αποφυγή του στρες δεν είναι πάντα η κατάλληλη λύση και μπορεί να οδηγεί σε επιπλέον θέματα. Οι αλλαγές στη ζωή μπορεί να δημιουργούν στρες. Ωστόσο, η αναγνώριση του είναι το πρώτο βήμα για την επίλυση του.

Όταν νιώθετε έντονο στρες, ακόμη και αν θέλετε να μείνετε μόνοι, καλό είναι να περνάτε χρόνο με τους φίλους και την οικογένεια σας. Έτσι, θα μειώσετε τα αρνητικά συναισθήματα της μοναξιάς.