Τοξική σχέση: πως να την αναγνωρίσετε και να φύγετε

Τοξική σχέση

Μερικές φορές είναι δύσκολο κάποιος να κατανοήσει αν είναι σε μια τοξική σχέση ή όχι. Αυτό συμβαίνει λόγω της χειραγώγησης που μπορεί να υπάρχει στη σχέση από τον ένα σύντροφο. Μπορεί ο σύντροφός να μην σας κακοποιεί σωματικά ή σεξουαλικά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η σχέση σας είναι υγιής. Μπορεί με το σύντροφό σας έχετε και καλές στιγμές, να γελάτε, να απολαμβάνετε τις ίδιες δραστηριότητες και να αγαπάτε κοινά πράγματα, αλλά να υπάρχει συναισθηματική κακοποίηση.

Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον εαυτό σας

Καλό είναι να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας και να σκεφτείτε τα εξής για τη σχέση και το σύντροφό σας:

• Σας ρίχνει ψυχολογικά ή σας φέρνει σε απόγνωση; Σας κρίνει συνεχώς;
• Σας κάνει να κλαίτε;
• Αδιαφορεί τελείως για εσάς και όσα έχουν σημασία για εσάς;
• Ζηλεύει παθολογικά, ελέγχει το τηλέφωνο, τα μηνύματα σας, σας παρακολουθεί; Είναι ελεγκτικός;
• Σας δίνει προσωπικό χώρο και χρόνο;
• Σας έχει απομακρύνει από τους φίλους και την οικογένεια σας;
• Σας αποτρέπει να παρακολουθείτε τα μαθήματα στο σχολείο ή στη δουλειά;
• Παίρνει όλες τις αποφάσεις για τη σχέση σας;
• Σας πιέζει να κάνετε πράγματα με τα οποία δεν νιώθετε άνετα;
• Είναι άπιστος;
• Σας απειλεί, σας στέλνει απειλητικά μηνύματα;
• Σας απειλεί ότι θα κάνει κάτι φρικτό αν τον αφήσετε;

Αν αυτές οι τοξικές συμπεριφορές θυμίζουν το σύντροφό σας, καταρχήν κάντε το online τεστ σχέσης. Ίσως είναι η στιγμή να αναλάβετε δράση και να φύγετε μακριά από αυτή την αρρωστημένη σχέση.

Γιατί οι άνθρωποι παραμένουν σε τοξικές σχέσεις;

Τις περισσότερες φορές, είναι η ανασφάλεια και η χαμηλή αυτοπεποίθηση που κάνει τους ανθρώπους να παραμένουν σε κακοποιητικές σχέσεις. Άλλοτε, είναι η ελπίδα ότι μπορεί ο σύντροφος να αλλάξει με το χρόνο, ή ότι θα καταφέρουν να τον αλλάξουν οι ίδιες. Αυτές οι προσπάθειες όμως είναι καταδικασμένες να αποτύχουν, καθώς για να αλλάξει ένας άνθρωπος πρέπει καταρχήν να συνειδητοποιεί τη συμπεριφορά του, και κατά δεύτερον να θέλει να αλλάξει.

Όσον αφορά τον εγκέφαλο, η ωκυτοκίνη είναι μια ορμόνη που απελευθερώνεται σε στιγμές οικειότητας. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν κάνετε έρωτα, κρατάτε το χέρι του συντρόφου σας, φιλιέστε ή αγκαλιάζεστε. Η ωκυτοκίνη δημιουργεί την αίσθηση της εμπιστοσύνης προς το σύντροφό σας, ακόμη και όταν η εμπιστοσύνη δεν δικαιολογείται. Αυτή η ορμόνη εμπλέκεται στο συναισθηματικό δέσιμο που αναπτύσσεται, και μπορεί να σας κάνει να νιώθετε ότι είναι αδύνατο να αφήσετε το σύντροφό σας, ακόμη και όταν ξέρετε ότι δεν είναι καλό για εσάς.

Οι τοξικές σχέσεις προκαλούν τα εξής:

1. Η κακοποίηση σας κάνει συναισθηματικά ευάλωτους

Η συναισθηματική κακοποίηση μπορεί να καταστρέψει τον καθένα, να μειώσει την αυτοεκτίμησή σας, και να κάνει πολύ δύσκολη τη λήψη μιας απόφασης.

2. Πιστεύετε ότι όσα συμβαίνουν θα σταματήσουν

Η κοινωνία μας έχει διδάξει να μην τα παρατάμε για τίποτα ακόμη και αν αναγνωρίζουμε ότι τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά. Αυτή αντίληψη μας κάνει να πιστεύουμε ότι η κακοποίηση κάποια στιγμή θα σταματήσει.

3. Κοινωνική πίεση

Πάντα υπάρχει κοινωνική πίεση από τους φίλους, τα μέλη της οικογένειας , πράγμα που κάνει την κατάσταση ακόμη χειρότερη.

4. Κοινωνική κριτική

Οι άνθρωποι συχνά δεν θέλουν να παραδεχτούν σε κανέναν ότι περνούν δύσκολα. Οι άνθρωποι σε τοξικές σχέσεις δεν θέλουν να παραδεχτούν την κακοποίηση που δέχονται επειδή φοβούνται ή ντρέπονται ότι οι άλλοι θα τους κρίνουν ή θα τους κατηγορήσουν.

Οι ψυχολογικές επιδράσεις μιας τοξικής σχέσης

Οι τοξικές σχέσεις προκαλούν μακροχρόνιες επιδράσεις ακόμη και αν τις αφήσετε πίσω σας. Το ψυχικό τραύμα που προκαλεί μια τοξική σχέση μπορεί να είναι καταστροφικό και εξουθενωτικό. Τα ψυχικά τραύματα μπορεί να οδηγήσουν σε συναισθήματα κατάθλιψης, άγχους, διατροφικές διαταραχές, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Το χρόνιο συναισθηματικό στρες μπορεί να έχει σημαντικό κόστος στην ψυχική σας υγεία. Μπορεί να νιώθετε απομονωμένοι, θλιμμένοι, αγχωμένοι, ότι δεν αξίζετε και όλα αυτά συμβάλλουν στην εμφάνιση ψυχικών διαταραχών. Επίσης μια τοξική σχέση μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις μελλοντικές σας προσωπικές και φιλικές σχέσεις.

Μια τοξική σχέση μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε:

• Φόβο: νιώθετε συνεχώς ότι είστε σε κίνδυνο. Αρχίζετε να έχετε θέματα εμπιστοσύνης με τους γύρω σας και με τον εαυτό σας.
• Ντροπή: δεν νιώθετε ελεύθεροι να αλληλεπιδράσετε με οποιονδήποτε γνωρίζει όλα όσα έχετε περάσει όπως οι φίλοι και η οικογένεια σας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απομόνωση και την μοναξιά.
• Σύγχυση: το μυαλό σας βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρκούς θολούρας, δεν ελέγχετε τον εαυτό σας και δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε σε κάτι συγκεκριμένο.
• Αυτοκτονικές σκέψεις: όταν ο πόνος και το ψυχικό τραύμα είναι έντονα, τότε συχνά οδηγεί σε κατάθλιψη και αυτοκτονικές σκέψεις.
• Προβλήματα στον ύπνο: δεν μπορείτε να κοιμηθείτε καλά, αϋπνία. Οι σκέψεις και το άγχος δεν σας αφήνουν ήσυχους ούτε στον ύπνο σας.

Πώς θα φύγετε από μια τοξική σχέση;

Αξίζετε κάτι καλύτερο

Μπορεί οι άνθρωποι που βρίσκονται στο κοντινό σας περιβάλλον να σας λένε ότι δεν θα βρείτε καλύτερο σύντροφο και εσείς ίσως να αρχίζετε να το πιστεύετε. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια.

Οι τοξικοί σύντροφοι μπορεί να σας ρίχνουν την αυτοεκτίμησή σας , να σας κάνουν να νιώθετε ότι δεν αξίζετε, να νιώθετε θύματα και παγιδευμένοι σε μια σχέση.

Φυσικά και αξίζετε τα καλύτερα. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι αξίζετε κάθε μέρα. Μπορεί να έχετε προσπαθήσει σκληρά για τη σχέση σας, αλλά μερικές φορές η αγάπη δεν είναι αρκετή και είναι ανάγκη να προχωρήσετε για την ψυχική και την σωματική σας υγεία.

Διακόψτε τις επαφές

Ένα από τα δυσκολότερα βήματα για να αφήσετε μια τοξική σχέση είναι να κόψετε κάθε επαφή με τον πρώην σας.

Το να κρατάτε επαφές με τον πρώην σας, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να είστε ξανά μαζί. Το να παρακολουθείτε τι κάνει ο πρώην σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης  κρατά ζωντανές τις αναμνήσεις.

Αντί να μένετε κολλημένοι στο παρελθόν, επικεντρωθείτε στο μέλλον, και δώστε κίνητρα στον εαυτό σας. Διαγράψτε τον πρώην σας από τα social media, βάλτε φραγή στο τηλέφωνό σας και βρείτε τρόπους να αποφεύγετε τις συναντήσεις. Όλα αυτά θα κάνουν ξεκάθαρο το μήνυμα ότι δεν θέλετε πλέον καμία επαφή.

Αν έχετε προσπαθήσει να σώσετε τη σχέση σας με όλους τους τρόπους, με ψυχοθεραπεία ζεύγους, με ραντεβού και ο σύντροφός σας δεν αλλάζει είναι καλό να προχωρήσετε. Μην περιμένετε να γίνουν θαύματα.

Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό σύστημα

Τα συναισθήματα που προκύπτουν μετά από ένα τοξικό χωρισμό είναι τα ίδια με αυτά που εμφανίζονται μετά από ένα χωρισμό μετά από μια υγιή σχέση. Θα νιώθετε μπερδεμένοι, θλιμμένοι και θυμωμένοι.

Το να αφήσετε μια τοξική σχέση είναι ιδιαίτερα δύσκολο αν έχετε οικονομικές δυσκολίες αλλά μην απελπίζεστε. Αντί να επικεντρώνεστε στο γιατί είναι δύσκολο, επικεντρωθείτε στο πως θα δημιουργήσετε ένα υποστηρικτικό δίκτυο που θα σας βοηθήσει. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι φίλοι και η οικογένεια είναι πολύ σημαντικό να σας στηρίζει αυτή τη δύσκολη συναισθηματική περίοδο. Το να έχετε ένα υποστηρικτικό σύστημα σας βοηθά να προχωρήσετε.

Να είστε σίγουροι για την απόφασή σας

Οι χωρισμοί είναι σκληροί και δύσκολοι, ανεξάρτητα με τις συνθήκες. Φύγετε από την αρρωστημένη σχέση που έχετε συνηθίσει και δημιουργήστε τη ζωή που θέλετε για τον εαυτό σας.

Θα υπάρχουν στιγμές που θα θέλετε να γυρίσετε πίσω αλλά να θυμάστε ότι αξίζετε έναν καλύτερο σύντροφο που θα σας σέβεται.

Μην δίνετε στον πρώην σας ψεύτικες ελπίδες ότι θα γυρίσετε πίσω. Μείνετε σταθεροί στις απόψεις σας και αφήστε αυτή την τοξική σχέση πίσω σας.

Ακόμη και αν ένα τοξικός σύντροφος αλλάξει απότομα, αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή δεν θέλει να χωρίσετε. Αν επιστρέψετε επειδή σας υπόσχεται ότι θα αλλάξει, οι πιθανότητες είναι ότι θα ξανακάνει τα ίδια, ιδίως αν δεν μπει σε μια διαδικασία ψυχοθεραπείας για τον εαυτό του.

Φροντίστε τον εαυτό μετά από το τέλος μιας τοξικής σχέσης

Μετά από το τέλος μιας τοξικής σχέσης καλό είναι:

• Να έχετε θετικούς ανθρώπους γύρω σας
• Να δημιουργήσετε ένα υποστηρικτικό δίκτυο
• Να μην επιτρέψετε στις αμφιβολίες να ριζώσουν μέσα σας
• Να μιλάτε για τα συναισθήματά σας
• Να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία αν αυτό είναι αναγκαίο
• Να βρείτε νέους φίλους
• Να μην φοβάστε να μοιραστείτε την ιστορία σας ή την εμπειρία σας
• Να μην βάζετε τον εαυτό σας στη θέση του θύματος