Πως να βοηθήσετε τα παιδιά να αντιμετωπίσουν το άγχος

Πως να βοηθήσετε τα παιδιά να αντιμετωπίσουν το άγχος

Κάθε παιδί μπορεί να νιώθει άγχος κάποιες φορές, αλλά τα τελευταία δύο χρόνια της πανδημίας είχαν σημαντικό κόστος στην ψυχική υγεία των παιδιών. Πολλοί γονείς αναρωτιούνται τι μπορούν να κάνουν κάτι για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αντιμετωπίσουν το άγχος;

Το άγχος μπορεί να κάνει τα παιδιά φοβισμένα, ανήσυχα, νευρικά, ευερέθιστα και θυμωμένα. Και φυσικά μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους και σωματικά συμπτώματα όπως η κούραση, ο πονοκέφαλος, η ενόχληση στο στομάχι και η δυσκολία στον ύπνο.

Το άγχος είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό , για τα παιδιά και τους ενήλικες, αλλά αντί να το αποδεχόμαστε , κάνουμε προσπάθειες να το εξαφανίσουμε. Ζούμε σε μια κοινωνία που αρνείται και αποφεύγει τις δυσκολίες και τα επώδυνα συναισθήματα. Και επειδή δεν έχουμε μάθει να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, δεν τα κατανοούμε.

Στα παιδιά, αυτή η συμπεριφορά μπορεί να οδηγεί σε ανθυγιεινούς τρόπους αντιμετώπισης, όπως οι εθισμοί. Είναι ανάγκη να δίνουμε στα παιδιά το χώρο και το χρόνο για να νιώθουν τα συναισθήματά τους.

Τα παιδιά γεννιούνται με υπερδυνάμεις, γράφουν και διαβάζουν όσο μεγαλώνουν. Μια από αυτές τις υπερδυνάμεις είναι και η αντοχή τους. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν να περπατάνε, πέφτουν και σηκώνονται ξανά. Συνεχίζουν να κάνουν προσπάθεια επειδή δεν ταυτίζουν την πτώση με την αποτυχία. Τα παιδιά έχουν περιέργεια, είναι ειλικρινή, αυθεντικά και γεμάτα ενέργεια.

Με ποιους τρόπους μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν το άγχος;

Ενθαρρύνετε τα παιδιά να γίνουν φίλοι με την ανησυχία τους

Δεν είναι βοηθητικό να λέμε στα παιδιά να μην ανησυχούν, ακόμη και όταν το λέμε με αγάπη. Η ανησυχία έχει ένα σκοπό, έχει κάποια οφέλη, είναι καλή για εμάς. Καλό είναι να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να προσωποποιούν το άγχος τους. Όταν μπορείς να πάρεις ένα συναίσθημα το οποίο μπορεί να είναι αφηρημένο στο μυαλό σου , και του δίνεις χαρακτήρα και το προσωποποιείς, αυτό το κάνει πιο συγκεκριμένο στα παιδιά.

Όταν ένα συναίσθημα έχει όνομα και προσωπικότητα, τα παιδιά αρχίζουν να δημιουργούν μια φιλία και ένα διάλογο με αυτό το κομμάτι του εαυτού τους. Μαθαίνουν ότι αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό κομμάτι τους άλλα όχι όλος ο εαυτός τους.

Βοηθήστε τα παιδιά να αξιολογούν τον κίνδυνο

Όταν ένα παιδί είναι ανήσυχο, αυτό το συναίσθημα κατακλύζει το κομμάτι της λογικής σκέψης στον εγκέφαλο που αξιολογεί τον κίνδυνο. Για παράδειγμα , μπορεί ένα παιδί να φοβάται τα αεροπλάνα. Οι γονείς μπορεί να του λένε ότι μετακινείται κάθε μέρα με το αυτοκίνητο και αυτό είναι στατιστικά πιο επικίνδυνο. Όμως για το παιδί αυτή η λογική δεν έχει αξία.

Αυτό που μπορούν να κάνουν οι γονείς είναι να ρωτούν το παιδί για το χειρότερο δυνατό σενάριο ώστε να μπορεί να αξιολογεί τον κίνδυνο και να μην ανησυχεί υπερβολικά.

Επίσης, είναι βοηθητικό τα παιδιά να καταγράφουν το καλύτερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε μια συγκεκριμένη κατάσταση, το χειρότερο και το πιο πιθανό. Όταν τα παιδιά εξερευνούν τα διαφορετικά αποτελέσματα τότε μπορούν να αξιολογούν την πραγματική πιθανότητα να συμβεί κάτι.

Ενθαρρύνετε την προσήλωση

Το χάος και οι πολλές ασχολίες στη ζωή των παιδιών παρεμβαίνει στη συγκέντρωσή τους. Καλό είναι οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά να παρατηρούν τις σκέψεις τους, αλλά να αναγνωρίζουν ότι έχουν την επιλογή να δεχτούν μια σκέψη ή όχι.

Από τη στιγμή που συνειδητοποιούν τα παιδιά ότι μια σκέψη δεν έχει δύναμη, τότε μπορούν να την παρατηρούν. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να αποφασίζουν σε ποιες σκέψεις θα αντιδρούν.

Όταν τα παιδιά γνωρίζουν ότι είναι υπεύθυνα για τις αντιδράσεις στις σκέψεις τους, αυτό είναι μια σπουδαία τεχνική ενδυνάμωσης.

Βοηθήστε τα παιδιά να βλέπουν από άλλη οπτική τις σκέψεις τους

Τα παιδιά είναι όπως όλοι οι άνθρωποι, θέλουν να ταιριάζουν με τους άλλους. Όμως , μπορούν να αλλάξουν το αφήγημα και αντί να λένε "τι πάει λάθος με εμένα;" να ενθαρρύνουν τον εαυτό τους.

Ας υποθέσουμε ότι ένα παιδί νιώθει ότι αναλύει υπερβολικά τα πάντα. Αντί να τα βάζει με τον εαυτό του, μπορεί να λέει, "Είμαι τόσο δημιουργικό άτομο, για αυτό έχω τόσες πολλές ιδέες. Δεν υπεραναλύω τα πάντα. Απλά είμαι υπερβολικά δημιουργικός." Παρομοίως, αν ένα παιδί κάνει τη σκέψη "Είμαι υπερβολικά ευαίσθητος" μπορεί να την αλλάξει και να λέει , "Έχω πολλή συμπόνια". Αν πάλι πιστεύει ότι "Είμαι ήσυχος και δεν αντέχω τον πολύ κόσμο" μπορεί να λέει, "Είμαι εξαιρετικός ακροατής."

Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν ότι δεν είναι ανάγκη να γίνουν κάτι που δεν είναι και μπορούν να αξιοποιήσουν τις ικανότητες που ήδη έχουν.

Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά έχουν την αίσθηση της πληρότητας. Όταν τα παιδιά έρχονται στον κόσμο νιώθουν συνδεδεμένα με αυτό που είναι. Δεν βλέπουν τίποτα κακό πάνω τους. Δεν πιστεύουν ότι είναι ανάγκη να αλλάξουν κάτι.

Όμως αυτό αλλάζει γρήγορα. Γρήγορα αντιλαμβάνονται πως ο εαυτός τους δεν είναι αποδεκτός. Έτσι νιώθουν την ανάγκη να προσαρμοστούν. Έχουν την ανάγκη να αλλάξουν κάποια κομμάτια του εαυτού τους. Όταν αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν κάτι αρνητικό σε θετικό αυτό τους επιτρέπει να απομακρυνθούν από την επιθυμία να ταιριάζουν, πράγμα που τους κρατά σε σύνδεση με τον εαυτό τους.

Υποστηρίξτε την προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα

Όταν οι γονείς επιβραβεύουν την προσπάθεια ("Μου αρέσουν τα χρώματα που έβαλες στη ζωγραφιά σου!") και όχι το αποτέλεσμα ("Τα χρώματα στη ζωγραφιά είναι πολύ όμορφα! Έχεις καλό μάτι!"), τα παιδιά αναπτύσσουν μια νοοτροπία εξέλιξης.

Όταν οι γονείς επιβραβεύουν το αποτέλεσμα, τότε τα παιδιά δεν ενισχύουν την ψυχική ανθεκτικότητα τους, την αυτοπεποίθηση τους και την επιθυμία να μάθουν νέα πράγματα. Ο στόχος είναι οι γονείς να υποστηρίζουν τα παιδιά να μαθαίνουν νέες στρατηγικές και να τις χρησιμοποιούν για να επιτύχουν όσα επιθυμούν.

Φανταστείτε δύο παιδιά σε μια ομάδα στίβου. Το πρώτο παιδί είναι ένας παθιασμένος δρομέας ενώ το δεύτερο όχι. Το παιδί που αγαπά το τρέξιμο καταβάλλει ελάχιστη προσπάθεια στην εξάσκηση και παρόλα αυτά κερδίζει την πρώτη θέση σχεδόν σε κάθε αγώνα. Από την άλλη πλευρά, το δεύτερο παιδί πιέζει τον εαυτό του, αλλά αποθαρρύνεται από το γεγονός ότι δεν έχει κερδίσει ποτέ.

Οι γονείς του δεύτερου παιδιού, πρέπει να επιβραβεύουν την σκληρή δουλειά του και την επιμονή του. Αυτό θα τονώσει την αυτοεκτίμησή του και θα διατηρήσει το κίνητρο για την επιτυχία.

Για να επιβραβεύσουν την προσπάθεια, οι γονείς του πρώτου παιδιού πρέπει να αναγνωρίζουν τις ικανότητές του χωρίς να αποδίδουν υπερβολικούς επαίνους. Με αυτό τον τρόπο το παιδί θα νιώθει υποστήριξη και θα πιστεύει στις ικανότητές του, πράγμα που καθορίζει την επιτυχία.

Ενθαρρύνετε τα παιδιά να ανακαλύπτουν ξανά τη ροή

Ίσως να έχετε ακούσει για την ιδέα της ροής, όπου μπορούμε να αντιμετωπίζουμε κάθε πρόκληση. Δίνουμε την απόλυτη προσήλωση σε αυτό που κάνουμε, με προσοχή και χαρά. Αυτή είναι μια ψυχολογική έννοια που έκανε την εμφάνισή της το 1970.

Οι γονείς είναι ανάγκη να αναγνωρίζουν την κατάσταση ροής των παιδιών τους. Μπορεί να είναι η στιγμή που παίζουν μπάσκετ, τραγουδάνε ή μαγειρεύουν.

Υποστηρίξτε τη νοοτροπία εξέλιξης

Συχνά οι ενήλικες κάνουν δυαδικές σκέψεις, όπως θετικό ή αρνητικό , επιτυχία ή αποτυχία, καλό ή κακό. Όμως αυτός ο τρόπος σκέψης μπορεί να παραλύει τους ανθρώπους και τον διδάσκουμε άθελά μας στα παιδιά μας.

Είναι μια κουλτούρα που περιλαμβάνει μέσα της την εμμονή, και τελικά έχουν σημασία μόνο οι τελικοί βαθμοί, ο λογαριασμός μας στη τράπεζα, η εμφάνισή μας. Για αυτό τα παιδιά χάνουν την ανθεκτικότητά τους. Η ανθεκτικότητα είναι η ικανότητά μας να συνεχίζουμε παρά τις αντιξοότητες, επειδή έχουμε θάρρος και ελπίδα ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα.

Καλό είναι οι γονείς να καλλιεργούν μια νοοτροπία εξέλιξης στα παιδιά τους ώστε να μπορούν να διαχειριστούν το άγχος. Οι άνθρωποι με νοοτροπία εξέλιξης πιστεύουν ότι έχουν τις ικανότητες και τις δεξιότητες να προχωρούν, αντί να μένουν σταθεροί και παθητικοί.

Ένας από τους κυριότερους παράγοντες που επηρεάζει την ανθεκτικότητά μας είναι ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύουμε τις αντιξοότητες. Έτσι, δεν είναι μόνο η πρόκληση που έχει σημασία, αλλά ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε την πρόκληση.

Η ικανότητα να αλλάζουμε χρειάζεται δράση. Για αυτό είναι σημαντικό οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να αναγνωρίζουν τις μικρές ευκαιρίες, και ακόμη και αν κάνουν λάθη να συνεχίζουν την προσπάθεια.

Όταν οι γονείς καλλιεργούν αυτή τη νοοτροπία εξέλιξης,  τα παιδιά νιώθουν ότι μπορούν να κάνουν οτιδήποτε βάλουν στο μυαλό τους. Έτσι , δημιουργούν το δικό τους σύστημα πεποιθήσεων.