Τοξικοί εργοδότες: πως θα τους αναγνωρίσετε

Πώς θα αναγνωρίσετε έναν τοξικό εργοδότη;

Πολλοί εργαζόμενοι νιώθουν δυσαρέσκεια στο εργασιακό περιβάλλον. Οι περισσότεροι έχουν συναντήσει κάποια στιγμή στην επαγγελματική τους πορεία έναν τοξικό εργοδότη. Υπάρχουν εργοδότες που μπορεί να είναι τοξικοί, σκληροί ή έχουν κακοποιητική συμπεριφορά.  Δεν έχει σημασία πόσα χρήματα βγάζει κάποιος από τη δουλειά του, πόσο κύρος έχει η θέση του, η τοξική συμπεριφορά έχει τεράστιο κόστος στην ενέργεια, στην παραγωγικότητα και στην ψυχή των εργαζομένων.

Ο κάθε εργαζόμενος αφιερώνει πολλές ώρες στη δουλειά του αλλά όταν το περιβάλλον είναι τοξικό επιβαρύνει την ψυχή του. Αν ο εργοδότης σας εκφοβίζει, σας υποβιβάζει, σας σχολιάζει , αυτό σημαίνει ότι είστε σε ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον.

Τι είναι ο τοξικός εργοδότης;

Το κοινό που έχουν όλοι οι τοξικοί εργοδότες είναι η στάση τους, φέρονται στους άλλους άσχημα χωρίς να τους υπολογίζουν. Επειδή είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, έχουν το σεβασμό της επιχείρησης παρά την έλλειψη σεβασμού από τους ανθρώπους που βρίσκονται πιο κάτω στην ιεραρχία. Το να δουλεύετε με αυτούς τους εργοδότες είναι πολύ ψυχοπιεστική κατάσταση.

Οι τοξικοί εργοδότες νιώθουν συνήθως πιο έξυπνοι από τους άλλους, δεν έχουν υπομονή και δεν δέχονται τις καθυστερήσεις και τα "ανόητα" λάθη κατ'αυτούς. Βγάζουν την απογοήτευση και τον εκνευρισμό τους στους ανθρώπους γύρω τους. Επίσης, μερικοί έξυπνοι άνθρωποι έχουν και έλλειψη συναισθηματικής νοημοσύνης. Δεν αντιλαμβάνονται την επίδραση που έχουν στους ανθρώπους γύρω τους.

Μερικές φορές, η στάση και οι συμπεριφορές τους είναι σκόπιμες. Οι τοξικοί εργοδότες θα σας κάνουν να νιώσετε άσχημα για τον εαυτό σας. Δεν έχουν κανένα πρόβλημα να προσβάλλουν κάποιον δημόσια και το κάνουν σε τακτική βάση. Όταν κάποιος ταπεινώνεται δημόσια είναι ένα απαίσιο συναίσθημα που μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικό αποκλεισμό.

Οι άνθρωποι νιώθουν κοινωνικά αποκλεισμένοι όταν αντιλαμβάνονται ότι οι άλλοι τους υποτιμούν. Ο κοινωνικός αποκλεισμός μπορεί από την άλλη πλευρά να ενθαρρύνει το θύμα να αναλάβει δράση για να γίνει ξανά μέρος του κοινωνικού συνόλου ή της ομάδας. Ο αποκλεισμός μπορεί να δώσει κίνητρο στους ανθρώπους να δουλεύουν πιο σκληρά. Κάποιοι το χρησιμοποιούν αυτό ως δικαιολογία για την άσχημη συμπεριφορά τους. Το συναίσθημα της ντροπής ενεργοποιεί στον εγκέφαλο τις ίδιες περιοχές που συνδέονται με τον σωματικό πόνο. Τα έντονα αρνητικά συναισθήματα μπορεί να οδηγήσουν το θύμα σε απομόνωση, μειωμένη παραγωγικότητα, σύνδρομο burnout ή κατάθλιψη.

Χαρακτηριστικά τοξικών εργοδοτών

Αν νιώθετε συχνά ότι σας εξευτελίζουν, σας υποβιβάζουν, σας προσβάλλουν, σας εκφοβίζουν, δουλεύετε πάρα πολύ τότε μπορεί ο εργοδότης σας να είναι ναρκισσιστής. Μπορεί να δουλεύετε με κάποιον συνεργάτη που σας απομακρύνει με την συμπεριφορά του, ο οποίος κρύβει καλά την "ανωτερότητά" του.

Οι τοξικοί, αγενείς άνθρωποι μπορεί να είναι νέοι ή ώριμοι, άνδρες ή γυναίκες. Αυτό που τους κάνει επικίνδυνους είναι ότι έχουν ελάχιστη ή καθόλου συμπόνια, ενσυναίσθηση ή ανησυχία για τους άλλους. Απολαμβάνουν το να εκφοβίζουν τους άλλους. Συχνά ανταμείβουν όσους δέχονται τη δική τους πραγματικότητα και δουλεύουν ώστε αυτοί να φαίνονται τελικά καλοί.

Οι τοξικοί εργοδότες μπορεί να δρουν κρυφά ή φανεράεργασ

Οι τοξικοί εργοδότες (ή προϊστάμενοι) μπορεί να υποβιβάζουν ή να συμπεριφέρονται με κακοποιητικό τρόπο σε οποιονδήποτε είναι κάτω από αυτούς στην ιεραρχία. Ή μπορεί να εκμηδενίζουν ένα άτομο που έχουν βάλει στόχο. Στοχεύουν τους συναδέλφους τους, οι οποίοι είναι αδιάφοροι. Ο ναρκισσιστής μπορεί να επιτεθεί με άσχημους χαρακτηρισμούς, φωνές, όρκους, απειλές, ή να υπονομεύει κρυφά τους άλλους. Οι επιθέσεις μπορεί να γίνονται σε ομαδικές συναντήσεις ή σε ιδιωτικές προσωπικές συναντήσεις, έτσι ο στόχος τους να μην έχει κανέναν άλλο για μάρτυρα της ανάρμοστής συμπεριφοράς.

Αν και ο ναρκισσιστής εργοδότης μπορεί να είναι άνδρας ή γυναίκα, φαίνεται ότι είναι πολύ πιο πιθανό οι άνδρες να υποβιβάζουν τους άλλους μπροστά σε άλλους. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να υποβιβάσουν κάποιον σε προσωπικές συναντήσεις.

Πολλές φορές είναι χειριστικοί και μπορεί να χρησιμοποιήσουν λεκτική βία. Μερικές φορές η κακοποίηση μπορεί να γίνει με ευγενικό τρόπο ή ακόμη και με επαγγελματική γλώσσα. Αν είστε στόχος τότε συχνά μπορεί να σας καλούν σε περιττές συναντήσεις. Σταδιακά υπονομεύουν εσάς και τη δουλειά σας με αποτέλεσμα να νιώθετε περιττοί ή ανόητοι.

Συμπτώματα που δείχνουν ότι εργάζεστε σε τοξικό εργασιακό περιβάλλον

Αν εργάζεστε σε ένα τοξικό περιβάλλον ή έχετε έναν ναρκισσιστή εργοδότη, υπάρχουν κάποια συμπτώματα που μπορεί να βιώνετε. Αυτά τα συμπτώματα αυξάνονται σταδιακά, με αποτέλεσμα να αναρωτιέστε για τη λογική σας, ειδικά αν έχετε ένα καλό εργασιακό παρελθόν και καμία εμπειρία με τοξικές συμπεριφορές  ή να αμφιβάλλετε για την αξία και τις αρχές σας.

Μπορεί να είστε σε σύγχυση αν είστε ο μοναδικός εργαζόμενος που φαίνεται να δέχεται τις τοξικές συμπεριφορές ή να δέχεται τις συνέπειες ή οι άνθρωποι που βρίσκονται σε ανώτερες θέσεις να αγνοούν την ύπαρξη του κακού εργοδότη. Ενώ οι συνεργάτες σας μπορούν να επιβεβαιώσουν την τοξική ή κακοποιητική συμπεριφορά αυτό δεν κάνει καλύτερα τα πράγματα, απλά τουλάχιστον έχετε μια επιβεβαίωση για όσα βιώνετε.

Ένα τέτοιο εργασιακό περιβάλλον προκαλεί έντονη σύγχυση επειδή εσείς θέλετε να μάθετε και να βελτιώσετε τις ικανότητές σας , πράγμα το οποίο σας κάνει ευάλωτους αν είστε ανοιχτοί στην κριτική και λαμβάνετε τα αρνητικά σχόλια του τοξικού εργοδότη σας.

Οι άνθρωποι σε ένα τόσο τοξικό περιβάλλον συχνά διαισθητικά γνωρίζουν τι είναι λάθος ή κακοποιητικό, ωστόσο όταν είστε στη μέση μιας τέτοιας κατάστασης , που επιδεινώνεται σταδιακά και ύπουλα, είναι εύκολο να χάσουν την αντίληψή για τις φυσιολογικές συμπεριφορές. Και ειδικά, αν έχουν βιώσει πρόσφατα κάποια εμπειρία κακοποίησης, τότε είναι πιο ευάλωτοι.

Τα παρακάτω συμπτώματα μπορεί να δείχνουν ότι εργάζεστε σε ένα τοξικό περιβάλλον:

• Συνεχώς αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας και τις αποφάσεις σας
• Το εργασιακό σας μέλλον απειλείται
• Αναρωτιέστε για κάθε σας κίνηση
• Νιώθετε ότι κανείς δεν σας προστατεύει στη δουλειά
• Νιώθετε ότι πέφτουν όλες οι ευθύνες πάνω σας επειδή οι συνεργάτες σας δεν θέλουν να βρεθούν στο στόχαστρο του τοξικού σας εργοδότη
• Νιώθετε "λίγοι" κάθε φορά που χρειάζεται να αντιμετωπίσετε τον τοξικό εργοδότη σας ακόμη και όταν έχετε εξελιχθεί επαγγελματικά
• Αμφιβάλλετε για τις ικανότητές σας στη δουλειά, ακόμη και αν κάνετε καλά τη δουλειά σας αρκετά χρόνια και έχετε δεχθεί επιβράβευση για αυτό
• Το τοξικό άτομο λέει πράγματα που είναι τελείως αντίθετα από αυτά που είχατε ακούσει στο παρελθόν (π.χ. είσαι κακός στην επικοινωνία, δεν ξέρεις τι κάνεις, δεν χειρίστηκες σωστά την υπόθεση)
• Το εργασιακό σας περιβάλλον σας κάνει να νιώθετε τρελοί καθώς κυριολεκτικά αναρωτιέστε για την λογική σας και την πραγματικότητα
• Η αυτοεκτίμησή σας έχει καταστραφεί, νιώθετε ότι δεν αξίζετε
• Νιώθετε παγιδευμένοι, αβοήθητοι ή απελπισμένοι
• Ο εργοδότης σας χρησιμοποιεί άσχημους χαρακτηρισμούς, μπορεί να σας βρίζει, να σας εξευτελίζει
• Ο εργοδότης σας φωνάζει συχνά σε εσάς και αυτό του φαίνεται φυσιολογικό
• Νιώθετε νευρικότητα, ανησυχία και άγχος
• Βιώνετε κρίσεις πανικού
• Προσπαθείτε μα κάνετε τον εαυτό σας αόρατο στον εργοδότη σας ώστε να μην σας μιλάει
• Δεν μπορείτε να σταματήσετε να σκέφτεστε τη δουλειά
• Σκέφτεστε πως ότι και αν κάνετε δεν θα είναι ποτέ αρκετό
• Δεν τρώτε καλά
• Δεν κοιμάστε καλά
• Οι φιλικές σας σχέσεις έχουν θέματα
• Ο γάμος σας έχει προβλήματα
• Δεν έχετε ενέργεια, έχετε χάσει όλη σας τη χαρά
• Μισείτε τη δουλειά σας

Όλη αυτή η κατάσταση είναι μια μεγάλη πρόκληση επειδή δεν θέλετε να νιώσετε περισσότεροι ευάλωτοι ώστε να επιτεθείτε στον εργοδότη σας. Είναι ανάγκη να γνωρίζετε την κουλτούρα της επιχείρησης ή του οργανισμού που δουλεύετε πριν ζητήσετε βοήθεια. Μπορεί να λάβετε υποστήριξη ή όχι και αυτό εξαρτάται από τη σχέση σας με τον συγκεκριμένο εργοδότη ή την κουλτούρα ολόκληρης της επιχείρησης.