Πώς το στρες και το άγχος επηρεάζει το σώμα;

Επιδράσεις του στρες στο σώμα

Ο χαοτικός ρυθμός της καθημερινότητας μπορεί να δημιουργήσει απίστευτο άγχος και ανησυχία. Χρειάζεται να είμαστε παραγωγικοί, να σκεφτόμαστε με καθαρό μυαλό αλλά δυσκολευόμαστε να ηρεμήσουμε και αυτό κάνει τα πράγματα χειρότερα.

Όλοι μας κάποια στιγμή ερχόμαστε αντιμέτωποι με ψυχοπιεστικές καταστάσεις. Το άγχος είναι αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής. Αυτό που πολλοί άνθρωποι αγνοούν είναι ότι το στρες επηρεάζει άμεσα το σώμα, προκαλώντας βλάβες και ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Πώς το άγχος επηρεάζει το σώμα;

Καρδιαγγειακό σύστημα

Όταν ενεργοποιείται ο μηχανισμός του άγχους επιταχύνεται ο ρυθμός της καρδιάς και απελευθερώνεται αδρεναλίνη, κορτιζόλη και νοραδρεναλίνη στο σώμα. Με τον καιρό το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακό επεισόδιο, υπέρταση και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Νευρικό σύστημα

Το στρες κάνει το νευρικό σύστημα να αυξάνει το ρυθμό της καρδιάς, να δυσκολεύει την αναπνοή και να αυξάνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο σώμα ώστε να υπάρχει διαθέσιμη περισσότερη ενέργεια.

Ενδοκρινικό σύστημα

Μέσω της υπόφυσης, ο υποθάλαμος στέλνει εντολή στα επινεφρίδια να παράγουν περισσότερη κορτιζόλη. Όταν αυτό γίνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε μπορεί να εμφανιστεί χρόνια κόπωση, κατάθλιψη και διαταραχές στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Μυοσκελετικό σύστημα

Όταν το σώμα είναι σε κατάσταση στρες, οι μύες συσπώνται. Η μυϊκή σύσπαση είναι μια αντανακλαστική αντίδραση στο στρες, ο τρόπος του σώματος να προστατευθεί από τους κινδύνους και τον πόνο.

Στην ξαφνική εμφάνιση του στρες, οι μύες συσπώνται και απελευθερώνουν την ένταση όταν το στρες περάσει. Το χρόνιο στρες κάνει τους μύες του σώματος να είναι σε συνεχή επιφυλακή. Όταν οι μύες είναι πιεσμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε άλλες αντιδράσεις στο σώμα, ακόμη και  σε διαταραχές που σχετίζονται με το στρες.

Ο πονοκέφαλος τάσης και η ημικρανία συνδέονται με την χρόνια μυϊκή ένταση στους ώμους, στον αυχένα και στο κεφάλι. Ο μυοσκελετικός πόνος στη μέση και στα άνω άκρα έχει επίσης συνδεθεί με το στρες, ειδικά το εργασιακό άγχος.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν χρόνιες δευτεροπαθείς επώδυνες καταστάσεις λόγω μυοσκελετικών προβλημάτων, κάνοντας χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Συχνά, αλλά όχι πάντα, μπορεί να υπάρχει ένας τραυματισμός που ξεκινά την χρόνια επώδυνη κατάσταση. Αυτό που καθορίζει αν ένα άτομο θα αντιμετωπίσει το χρόνιο πόνο είναι το πως ανταποκρίνεται στο τραύμα. Τα άτομα που φοβούνται τον πόνο και τραυματίζονται ξανά, ψάχνουν να βρουν την σωματική αιτία και την θεραπεία για την βλάβη, γενικά αναρρώνουν πιο δύσκολα από τους ανθρώπους που διατηρούν μια μέτρια κινητικότητα με επιτήρηση. Η μυϊκή ένταση και τελικά η μυϊκή ατροφία λόγω της ακινησίας του σώματος, οδηγεί σε χρόνιο στρες.

Οι τεχνικές χαλάρωσης (όπως γιόγκα, διαλογισμός) και άλλες θεραπείες για την ανακούφιση του στρες φαίνεται να μειώνουν αποτελεσματικά την μυϊκή ένταση, μειώνουν την επίπτωση συγκεκριμένων διαταραχών που σχετίζονται με το στρες, όπως ο πονοκέφαλος και αυξάνουν την ευεξία. Οι άνθρωποι με χρόνιο πόνο, μπορούν να ωφεληθούν από δραστηριότητες που ανακουφίζουν το στρες, βελτιώνουν τη διάθεση και την λειτουργικότητα.

Αναπνευστικό σύστημα

Σε καταστάσεις στρες η αναπνοή είναι πιο γρήγορη, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο δύσκολη ή να επιδεινώνει προϋπάρχουσες καταστάσεις όπως το άσθμα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

Γαστρεντερικό σύστημα

Η επικοινωνία εγκεφάλου-στομάχου επηρεάζεται άμεσα από το στρες, το οποίο μπορεί να οδηγεί σε γαστρεντερικά προβλήματα και διαταραχές, όπως εμετό, τυμπανισμό και φουσκώματα, ευερέθιστο έντερο, κα. Πολλές φορές οι άνθρωποι όταν αγχώνονται καταναλώνουν ανθυγιεινές τροφές.

Αναπαραγωγικό σύστημα

Το άγχος επηρεάζει τη σεξουαλική επιθυμία, την ποιότητα του σπέρματος, την έμμηνο ρύση και την ικανότητα σύλληψης.

Άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων

Σε περιόδους στρες, ο υποθάλαμος, δίνει σήμα στην υπόφυση να παράγει μια ορμόνη, η οποία με τη σειρά δίνει σήμα στα επινεφρίδια να αυξήσουν την παραγωγή της κορτιζόλης.

Η κορτιζόλη αυξάνει τα επίπεδα της ενέργειας που είναι διαθέσιμα κινητοποιώντας την γλυκόζη και τα λιπαρά οξέα από το ήπαρ. Η κορτιζόλη φυσιολογικά εμφανίζει διακυμάνσεις στη διάρκεια της ημέρας, τυπικά αυξάνεται η συγκέντρωσή της όταν ξυπνάμε και σταδιακά μειώνεται στη διάρκεια της ημέρας, παρέχοντας έτσι ένα καθημερινό κύκλο ενέργειας.

Σε ψυχοπιεστικές καταστάσεις, η αύξηση της κορτιζόλης παρέχει την ενέργεια που απαιτείται για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Σωματικά συμπτώματα άγχους

Για πολλούς ανθρώπους, το άγχος είναι απλά κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. Όμως όπως όλοι γνωρίζουμε, το άγχος μπορεί να προκαλέσει πολλά σοβαρά προβλήματα υγείας:

Προβλήματα του πεπτικού συστήματος

Πολλοί άνθρωποι δεν συνδέουν το άγχος με τα προβλήματα του πεπτικού. Αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Όταν είστε συνεχώς αγχωμένοι και ανήσυχοι, μπορεί να βιώσετε πολλά θέματα με το γαστρεντερικό σας λόγω της επίδρασης του στρες στην σύνδεση εγκεφάλου-στομάχου. Μπορεί να νιώθετε πεταλούδες στο στομάχι. Όταν είστε συνεχώς σε κατάσταση άγχους, μπορεί να εμφανίσετε κράμπες, διάρροια, εμετό, δυσκοιλιότητα και έλκος. Ίσως να επηρεάζεται και η όρεξή σας για φαγητό.

Μυϊκά προβλήματα

Όταν ενεργοποιείται ο μηχανισμός πάλης ή φυγής, οι μύες συσπώνται ώστε να είστε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσετε την απειλή που μπορεί να προκύψει. Αν είστε συνεχώς αγχωμένοι, οι μύες σας θα είναι σφιγμένοι σε τακτική βάση. Με τον καιρό, αυτό μπορεί να εκδηλώνεται με πονοκεφάλους και πόνους στον αυχένα και στα άνω άκρα.

Κρυολογήματα

Το άγχος επίσης συνδέεται με πολλά νοσήματα. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι με χρόνιο στρες μπορεί να έχουν χαμηλό πυρετό που επιμένει. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που έχουν στρες είναι πολύ πιο πιθανό να κρυολογήσουν.

Κατάθλιψη

Όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν χρόνιο στρες που παραμένει ανεπίλυτο, η κατάσταση μπορεί να βγει εκτός ελέγχου και να οδηγήσει στην κατάθλιψη. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να οδηγήσει σε έναν αριθμό προβλημάτων υγείας όπως η μειωμένη όρεξη για φαγητό, οι δυσκολίες στον ύπνο και οι εναλλαγές στη διάθεση.

Κρίσεις πανικού

Όταν κάποιος αντιμετωπίζει έντονο στρες, αρχίζει να αναπνέει γρήγορα και με δυσκολία. Ανάλογα με το πως εξελίσσεται μια κατάσταση, μπορεί να νιώσει πόνο στο στήθος και αυτό μπορεί να είναι σημάδι μιας κρίσης πανικού. Αν και η κρίση πανικού δεν μπορεί να σας σκοτώσει, προκαλεί έντονο φόβο.

Άλλα συμπτώματα

Το άγχος μπορεί να προκαλέσει πολλά συμπτώματα. Για παράδειγμα , τα άτομα με έντονο στρες είναι πιο πιθανό να έχουν μειωμένη λίμπιντο. Και ακόμη και αν αυτό δεν συμβαίνει, είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν σεξ επειδή δεν έχουν τη διάθεση. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι μελέτες δείχνουν πως το σεξ μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος αντιμετώπισης του άγχους.

Το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει στην παχυσαρκία εξαιτίας της αυξημένης έκθεσης στα γλυκοκορτικοειδή. Οι άνθρωποι που αγχώνονται συχνά οδηγούνται στην συναισθηματική κατανάλωση φαγητού, με αποτέλεσμα να τρώνε περισσότερο από όσο πρέπει. Με τον καιρό, αυτή η συνήθεια μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους, παχυσαρκία, διαβήτη και άλλες καταστάσεις.