Πόσο στρες αντέχετε και γιατί;

Πόσο στρες αντέχετε;

Το στρες της καθημερινότητας πολλές φορές είναι τόσο έντονο που μπορεί να μας παραλύει. Έχετε παρατηρήσει ποτέ τον εαυτό σας να νιώθει στρες ή ότι χάνετε τον έλεγχο ή το αντίθετο; Πόσο στρες αντέχετε; Σε ποιο βαθμό έχετε καλλιεργήσει την ψυχική ανθεκτικότητά σας;

Αυτές οι καταστάσεις της υπερδιέγερσης ή της υποδιέγερσης δείχνουν ότι βγαίνετε έξω από το "παράθυρο αντοχής"σας (ή αλλιώς, το φάσμα της αντοχής σας). Το παράθυρο αντοχής είναι ένας όρος που χρησιμοποιούμε συχνά στην ψυχοθεραπεία για να περιγράψουμε μια κατάσταση στην οποία ο θεραπευόμενος είναι στα καλύτερά του και μπορεί να διαχειριστεί κάθε πρόκληση που θα εμφανιστεί στο δρόμο του.

Μερικές φορές, οι τραυματικές εμπειρίες συρρικνώνουν αυτό το παράθυρο αντοχής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι λιγότερο στρες μπορεί να μας βγάλει εκτός ισορροπίας. Όσο πιο στενό είναι το παράθυρο αντοχής, τόσο πιο δύσκολο είναι να διαχειριστούμε τα συναισθήματα μας σε στιγμές στρες. Πώς όμως λειτουργεί αυτό το παράθυρο αντοχής; Ποια είναι τα γεγονότα που μπορεί να στενεύουν το παράθυρο αντοχής και πώς αυτό επηρεάζει την ψυχική μας υγεία;

Ποιες είναι οι καταστάσεις που διαμορφώνουν το παράθυρο αντοχής;

Όταν νιώθουμε ασφαλείς και έχουμε υποστήριξη, είναι πολύ πιο πιθανό να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις που μας πιέζουν έξω από το παράθυρο αντοχής μας. Ωστόσο, όταν συμβαίνει ένα τραυματικό γεγονός, το παράθυρο αντοχής μπορεί να στενεύει. Σαν αποτέλεσμα, μπορεί να αντιδράμε υπερβολικά σε απλά πράγματα με μια δυσανάλογη απόκριση υπερδιέγερσης ή υποδιέγερσης.

Τα τραυματικά γεγονότα επηρεάζουν την ικανότητα του αυτοελέγχου και της αυτορύθμισης. Με άλλα λόγια, δεν μπορούμε να ηρεμήσουμε τον εαυτό μας και να κατευνάσουμε τα συναισθήματά μας. Τα ψυχικά τραύματα αλλάζουν τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις μας, δημιουργούν έναν νέο τρόπο σκέψης και διαιωνίζουμε τον κύκλο της υπερδιέγερσης και της υποδιέγερσης.

Οι άνθρωποι που συχνά λειτουργούν έξω από το παράθυρο αντοχής τους είναι πιο πιθανό να έχουν συμπτώματα κατάθλιψης (υποδιέγερση). Φυσικά, μπορεί να συμβαίνει και το αντίθετο και να εμφανίζουν συμπτώματα ανησυχίας (υπερδιέγερση). Ένα άτομο που είναι συχνά σε κατάσταση υπερδιέγερσης λόγω ενός τραύματος μπορεί να εμφανίζει αναδρομές, εφιάλτες και μετατραυματικό στρες.

Πώς τα ψυχικά τραύματα επηρεάζουν το παράθυρο αντοχής;

Όταν αλλάζει η ισορροπία, είτε λόγω εξαιτίας κάποιου ψυχικού τραύματος ή υπερβολικού στρες, τελικά καταλήγουμε έξω από το παράθυρο αντοχής μας. Το σώμα μας τυπικά αντιδρά αμυντικά σε αυτό.

Αυτό είναι το σημείο στο οποίο νιώθουμε μια απορρύθμιση και ενεργοποιείται ο μηχανισμός πάλης ή φυγής.

Όταν το σώμα αντιδρά αμυντικά, αυτό που προσπαθεί να κάνει είναι να μας κρατήσει ασφαλείς. Αυτή είναι μια φυσιολογική απόκριση όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις. Ωστόσο, τα τραύματα και το υπερβολικό άγχος μπορεί να δημιουργούν παρόμοιες αντιδράσεις, και αυτό να μας κρατά κινητοποιημένους ακόμη και όταν το στρες υποχωρεί.

Οποιοδήποτε αδικαιολόγητο άγχος ή ανησυχία προκαλεί φόβο και αρνητικότητα που οδηγούν στην αμυντική απόκριση του σώματος. Αυτό συμβαίνει επειδή το μυαλό μένει κολλημένο στο τραύμα ή στο υπερβολικό στρες που βίωσε στο παρελθόν.

Πώς μπορώ να αναγνωρίσω το παράθυρο αντοχής;

Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αντιδράμε στο στρες είναι σημαντική για την διατήρηση της ισορροπίας. Όταν γνωρίζουμε πότε βρισκόμαστε μέσα στο παράθυρο αντοχής , αυτό μας επιτρέπει να έχουμε ένα πλεονέκτημα ώστε να επιτύχουμε όσα έχουμε ανάγκη.

Όταν κατανοούμε πως νιώθουμε συναισθηματικά και σωματικά για κάτι αυτό μας δίνει πληροφορίες για το παράθυρο αντοχής μας. Αν μπορείτε να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα, τότε θα νιώθετε καλύτερα προετοιμασμένοι να επαναφέρετε το σώμα σας.

Υπάρχουν τέσσερα απλά βήματα για την αναγνώριση του παράθυρου αντοχής:

1. Παρατήρηση των συμπτωμάτων
2. Αναγνώριση των συμπτωμάτων
3. Αναγνώριση του στρες
4. Κατανόηση της αιτίας του στρες

Όταν κάποιος μπορεί και αναγνωρίζει το παράθυρο αντοχής, τα συμπτώματα που βιώνει, και την σοβαρότητά τους τότε έχει ένα σημαντικό εφόδιο στα χέρια του. Η έλλειψη αυτογνωσίας μπορεί να κάνει πολύ πιο δύσκολο τον αυτοέλεγχο. Η αυτογνωσία μας δίνει την δυνατότητα να αναλάβουμε δράση για να ρυθμίζουμε τον εαυτό μας όταν ξεκινά και απορρυθμίζετε.

Πώς μπορώ να διαχειριστώ το παράθυρο αντοχής;

Με τη βοήθεια ενός έμπειρου ψυχοθεραπευτή μπορεί ο καθένας να αναγνωρίζει τα ειδικά μοτίβα υπερδιέγερσης ή υποδιέγερσης και να καθοδηγεί με τη συμβολή διαφόρων τεχνικών την κατάσταση διέγερσης σε μια πιο ήρεμη κατάσταση. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την ενίσχυση της αυτογνωσίας και την αναγνώριση της υπερδιέγερσης. Κάποιες τεχνικές περιλαμβάνουν την ενσυνειδητότητα, την γείωση και την αλλαγή του τρόπου σκέψης.

Ενσυνειδητότητα

Η ενσυνειδητότητα είναι μια τεχνική που μας ενθαρρύνει να μένουμε συγκεντρωμένοι στην παρούσα στιγμή, από το να μένουμε κολλημένοι στο παρελθόν και να ανησυχούμε για το μέλλον. Οι τεχνικές ενσυνειδητότητας μπορεί να περιλαμβάνουν διαλογισμό ή βαθιές αναπνοές, καθώς και δραστηριότητες όπως η μουσική, το μαγείρεμα, η γιόγκα. Οτιδήποτε μπορεί να γίνει μια τεχνική ενσυνειδητότητας αν το κάνουμε με προσοχή.  Η χρήση της ενσυνειδητότητας στις συνεδρίες ψυχοθεραπείας βοηθούν τον θεραπευόμενο να μάθει να ελέγχει το νευρικό του σύστημα και να νιώθει ηρεμία.

Γείωση

Η γείωση είναι μια ακόμη τεχνική που μας βοηθά να μένουμε συνδεδεμένοι στην παρούσα στιγμή, ή γειωμένοι, κάνοντας απολογισμό του κόσμου γύρω μας. Υπάρχει μια εύκολη άσκηση γείωσης που μπορείτε να δοκιμάσετε την επόμενη φορά που θα αισθανθείτε ότι ξεπερνάτε το παράθυρο αντοχής σας. Ονομάστε πέντε πράγματα που βλέπετε, τέσσερα πράγματα που ακούτε, τρία πράγματα που νιώθετε, δύο πράγματα που μπορείτε να μυρίσετε και ένα πράγμα που μπορείτε να γευτείτε. Η χρήση των αισθήσεων μας βοηθά να μένουμε γειωμένοι στην παρούσα στιγμή και μας επαναφέρει όταν νιώθουμε υπερδιέγερση ή υποδιέγερση. Ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να ενισχύει την γείωση στη διάρκεια των συνεδριών.

Αλλαγή τρόπου σκέψης

Οι τραυματικές εμπειρίες μπορεί να δημιουργούν νέα μοτίβα σκέψης και πεποιθήσεων που απειλούν να διαταράξουν την ευεξία μας. Για παράδειγμα, όταν κάποιος ακούει για μεγάλο χρονικό διάστημα τα προσβλητικά σχόλια του συντρόφου του, μπορεί να αρχίσει να πιστεύει ότι δεν αξίζει και ότι κανείς δεν θα τον αγαπήσει.  Όταν ένα άτομο μαθαίνει να εξετάζει τα υπέρ και τα κατά αυτών των σκέψεων τότε μπορεί να αποφασίσει αν αυτές οι σκέψεις έχουν αξία ή αν είναι αρνητικές πεποιθήσεις που έχουν διαμορφωθεί από τη δική του ιστορία. Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας μπορείτε να αναδιαμορφώσετε όλες τις συνειδητές και υποσυνείδητες σκέψεις ή πεποιθήσεις σας.

Η επέκταση του παράθυρου αντοχής μπορεί να είναι μια πρόκληση. Ωστόσο, με την βοήθεια ενός έμπειρου ψυχοθεραπευτή μπορείτε να μάθετε να ελέγχετε τα συναισθήματά σας και να επαναφέρετε τον εαυτό σας πίσω σε αυτό το παράθυρο όταν νιώθετε στρες.

Στις συνεδρίες μπορείτε να συζητάτε τα εξής:

1. Πώς γνωρίζετε ότι νιώθετε άγχος; Ποια είναι τα πρώτα σωματικά συμπτώματα που παρατηρείτε;
2. Πώς αναγνωρίζετε ότι έχετε κακή ψυχολογία ή συμπτώματα κατάθλιψης; Τι λέτε ή τι κάνετε όταν νιώθετε άσχημα;
3. Τι κάνατε στο παρελθόν που σας βοήθησε να νιώθετε καλύτερα σε τέτοιες στιγμές;
4. Ποιες είναι οι δραστηριότητες που σας βοηθούν όταν νιώθετε στρες;