Πρόπολη: οφέλη και παρενέργειες

Τι είναι η πρόπολη; Ιδιότητες, παρενέργειες

Η λέξη "πρόπολη" προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις "προ" και το "πόλις" και σημαίνει "υπερασπιστής της πόλης". Η πρόπολη χρησιμοποιείται από τις μέλισσες για να στεγανοποιήσουν και να απολυμαίνουν το εσωτερικό της κυψέλης. Η πρόπολη προστατεύει τις μέλισσες από τα βακτήρια και τις μολύνσεις, ενώ έχει καταπραϋντικές και θεραπευτικές ιδιότητες.  

Χιλιάδες χρόνια πριν, οι αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν την πρόπολη για τις ιατρικές της ιδιότητες. Οι Έλληνες την χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία των αποστημάτων. Οι Ασσύριοι την τοποθετούσαν σε τραύματα και όγκους για την καταπολέμηση της λοίμωξης και την ενίσχυση της διαδικασίας της επούλωσης. Oι Ρωμαίοι προώθησαν την ανάπτυξη της μελισσοκομίας και τις γνώσεις για την πρόπολη, την οποία οι στρατιώτες είχαν μαζί τους στον πόλεμο για την επούλωση των τραυμάτων ή την χρησιμοποιούσαν σαν τονωτικό καθώς ήθελαν να κατακτήσουν τον κόσμο. Οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν κρέμες πρόπολης για να περιποιηθούν το πρόσωπο και το σώμα τους και για πολλά γυναικολογικά προβλήματα. Τη δεκαετία του 1990 υπήρξε ένα έντονο ενδιαφέρον για την πρόπολη, όταν ήρθαν στο φως τα οφέλη της και οι άνθρωποι άρχισαν να μιλούν για τις εμπειρίες από τη χρήση της και το πως βοηθήθηκαν να αντιμετωπίσουν πολλά προβλήματα υγείας. Πολλοί άνθρωποι ανέφεραν ότι η πρόπολη ήταν θεραπεία για νοσήματα στα οποία η μοντέρνα ιατρική δεν είχε λύσεις.

Η σύσταση της πρόπολης εξαρτάται από την τοποθεσία του μελισσιού και σε τι δέντρα και λουλούδια έχουν πρόσβαση. Για παράδειγμα, η πρόπολη από την Ευρώπη δεν έχει ακριβώς την ίδια χημική σύσταση με την πρόπολη από την Αμερική. Το χρώμα της πρόπολης ποικίλει από κίτρινο-πράσινο, πορτοκαλο-πράσινο μέχρι καστανό και σκούρο καφέ, και εξαρτάται από το φυτό προέλευσής της, από τις προσμείξεις κεριού και γύρης αλλά και από τον χρόνο παραμονής της στην κυψέλη.

Θεραπευτικές ιδιότητες της πρόπολης

Η πρόπολη έχει πολλά οφέλη που βοηθούν στη βελτίωση της συνολικής μας υγείας. Οι ερευνητές έχουν αναγνωρίσει περισσότερες από 300 χημικές ενώσεις στην πρόπολη. Η πλειοψηφία των οποίων είναι πολυφαινόλες. Οι πολυφαινόλες είναι αντιοξειδωτικά που καταπολεμούν τις ασθένειες και τις βλάβες στο σώμα.

Πιο συγκεκριμένα, η πρόπολη περιέχει πολυφαινόλες που ονομάζονται φλαβονοειδή. Τα φλαβονοειδή παράγονται από τα φυτά σαν ασπίδα προστασίας. Υπάρχουν σε πολλές τροφές με αντιοξειδωτική δράση, όπως:

• Τα φρούτα
• Το πράσινο τσάι
• Τα λαχανικά
• Το κόκκινο κρασί

Τι δείχνουν οι μελέτες για την πρόπολη;

Η πρόπολη έχει αντιβακτηριδιακές, αντιϊκές, αντιμυκητιακές, και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Όμως τα επιστημονικά δεδομένα για την πρόπολη είναι περιορισμένα. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακριβώς το γιατί, αλλά η πρόπολη προστατεύει από κάποια βακτήρια, ιούς και μύκητες.

Η πρόπολη βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα μέσω των αντιϊκών, αντιβακτηριδιακών και αντιμυκητιακών ιδιοτήτων της , ενάντια σε ιούς, βακτήρια και μύκητες. Έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι η πρόπολη έχει προστατευτικές ιδιότητες ενάντια στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού (γρίπη, βήχας, πονόλαιμος, φαγούρα στο λαιμό, κρυολόγημα και κορωνοϊό). Έχει παρατηρηθεί ότι διαφορετικά φλαβονοειδή (ακασετίνη, καμφερόλη, κουερσετίνη κ.ά.) που υπάρχουν φυσικά στην πρόπολη είναι αποτελεσματικά κατά των ιών, περιλαμβανομένου του κορωνοϊού, και μειώνει τον πολλαπλασιασμό του.

Έχει βρεθεί ότι τα τερπενοειδή και τα λιγνοειδή των φυτών που υπάρχουν φυσικά στην πρόπολη προλαμβάνουν τον πολλαπλασιασμό του κορωνοϊού SARS-CoV. Η πρόπολη είναι επίσης γνωστό ότι βοηθά το ανοσοποιητικό να αντιμετωπίσει τις εποχικές αλλεργίες, την αλλεργική ρινίτιδα και το αλλεργικό άσθμα.

Επιπλέον, υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που δείχνουν ότι η πρόπολη μπορεί να ρυθμίσει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και τις ορμόνες του θυρεοειδή στους διαβητικούς και στους ανθρώπους με προβλήματα του θυρεοειδή. Για ένα δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα, προτείνεται για τα παιδιά κατανάλωση 10-40 σταγόνων και για τους ενήλικες 20-80 σταγόνων την ημέρα καθαρής πρόπολης.

Τραύματα

Η πρόπολη περιέχει μια ένωση που ονομάζεται πινοσεμπρίνη, ένα φλαβονοειδές που έχει αντιμυκητιακή δράση. Αυτές οι αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες κάνουν την πρόπολη βοηθητική στην επούλωση των τραυμάτων. Μια μελέτη έδειξε ότι η πρόπολη μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους που έχουν τραυματικά εγκαύματα να επουλωθούν γρηγορότερα επιταχύνοντας την ανάπτυξη νέων υγιών κυττάρων.

Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι το τοπικό αλκοολικό εκχύλισμα πρόπολης είναι πιο αποτελεσματικό από ότι μια στεροειδή κρέμα στη μείωση των μαστοκκυτάρων σε τραύματα στοματικής χειρουργικής. Τα μαστοκύτταρα συνδέονται με τη φλεγμονή και καθυστερούν την επούλωση των τραυμάτων.

Ιός του έρπητα και έρπης των γεννητικών οργάνων

Οι κρέμες που περιέχουν 3% πρόπολη βοηθούν στην πιο γρήγορη επούλωση και στη μείωση των συμπτωμάτων του ιού του απλού έρπητα και του έρπητα των γεννητικών οργάνων.

Μια μελέτη έδειξε ότι η τοπική χρήση της πρόπολης τρεις φορές την ημέρα, βοηθά στην επούλωση του έρπητα από ότι άλλες θεραπείες. Επίσης η κρέμα με πρόπολη όχι μόνο μειώνει το ποσοστό του ιού του έρπητα που υπάρχει στο ανθρώπινο σώμα, αλλά επίσης προστατεύει το σώμα ενάντια σε μελλοντικά ξεσπάσματα του ιού.

Καρκίνος

Η πρόπολη έχει σημαντικό ρόλο στη θεραπεία συγκεκριμένων μορφών καρκίνου. Σύμφωνα με μελέτες, στις αντικαρκινικές ιδιότητες περιλαμβάνονται:

• Αποτροπή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων
• Μείωση της πιθανότητας τα κύτταρα να μετατραπούν σε καρκινικά
• Μπλοκάρισμα των μονοπατιών που κρατούν σε επικοινωνία τα καρκινικά κύτταρα μεταξύ τους

Επίσης μελέτες έδειξαν ότι η πρόπολη θα μπορούσε να είναι μια συμπληρωματική θεραπεία (αλλά όχι η κύρια θεραπεία για τον καρκίνο). Μια ακόμη μελέτη έδειξε ότι η πρόπολη θα μπορούσε να δράσει συμπληρωματικά στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού λόγω της αντικαρκινικής της δράσης στα καρκινικά κύτταρα του μαστού.

Παρενέργειες πρόπολης

Τα προϊόντα της πρόπολης είναι γενικά ασφαλή. Όμως θα πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό σας πριν βάλετε την πρόπολη στη διατροφή σας, ειδικά αν έχετε αλλεργίες ή άσθμα. Η χρήση πρόπολης γενικά δεν παρουσιάζει παρενέργειες, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις αλλεργίας. Οι άνθρωποι τυπικά λαμβάνουν μικρή ποσότητα πρόπολης μαζί με το μέλι.

• Αν έχετε αλλεργία στο μέλι ή στις μέλισσες, μπορεί ο οργανισμός σας να αντιδράσει σε προϊόντα που περιέχουν πρόπολη.
• Η πρόπολη μπορεί επίσης να προκαλέσει από μόνη της αλλεργική αντίδραση αν χρησιμοποιείται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η τυπική αλλεργική αντίδραση είναι ένα έκζεμα στο δέρμα.
• Η πρόπολη μπορεί επίσης να επηρεάσει την πήξη του αίματος και να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας σε ανθρώπους που εμφανίζουν διαταραχές της πήξης ή κατά τη διάρκεια ενός χειρουργείου.
• Οι παστίλιες που περιέχουν πρόπολη μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό ή έλκη αν έχετε ευαισθησία-αλλεργία.

Μορφές πρόπολης

Την πρόπολη μπορείτε να την βρείτε στα φαρμακεία ή στα καταστήματα με βιολογικά προϊόντα. Υπάρχει σε μορφή κρέμας, αλοιφής και λοσιόν. Η πρόπολη μπορεί επίσης να ληφθεί από το στόμα σε μορφή δισκίων και υγρού εκχυλίσματος. Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει προτεινόμενη δοσολογία (είναι ανάγκη να γίνουν περισσότερες μελέτες). Μια μελέτη προτείνει 70mg την ημέρα. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν η πρόπολη είναι ασφαλής για εσάς πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα.