Ψιλοκυβίνη και κατάθλιψη (Psilocybin)

Ψιλοκυβίνη και κατάθλιψη (Psilocybin)

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι ψυχεδελικές ενώσεις που υπάρχουν στα "μαγικά" μανιτάρια συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης και στη μείωση των αρνητικών σκέψεων. Μία από αυτές τις ενώσεις είναι η ψιλοκυβίνη (Psilocybin). Πρόσφατα στην Αμερική εγκρίθηκε (Ιούλιος 2022) η χρήση της στην πρώτη κλινική δοκιμή, για την αντιμετώπιση της σοβαρής/ανθεκτικής κατάθλιψης, και μάλιστα χαρακτηρίστηκε ως "πρωτοποριακή" θεραπεία.

Εφόσον λοιπόν αποδειχθεί περαιτέρω από τις κλινικές δοκιμές η δράση και η ασφάλειά της, η ψιλοκυβίνη λοιπόν μπορεί να αποτελεί μια εναλλακτική επιλογή αντί των άλλων αντικαταθλιπτικών μέχρι το 2030.

Τι είναι η Ψιλοκυβίνη;

Η psilocybin είναι μια φυσική ψυχοτρόπος ουσία που παράγεται κυρίως από τα είδη μανιταριών του γένους Psilocybe. Τα φρέσκα και αποξηραμένα μανιτάρια που περιέχουν ψιλοκυβίνη μπορούν να φαγωθούν, να γίνουν τσάϊ, ή να προστεθούν σε άλλα φαγητά.

Στον ανθρώπινο οργανισμό η ψιλοκυβίνη μετατρέπεται σε ψιλοκίνη. Η χημική δομή της ψιλοκίνης μοιάζει με την σεροτονίνη, και για αυτό διεγείρει τους υποδοχείς σεροτονίνης στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η ψιλοκίνη είναι μια από τις πολλές ψυχοτρόπες ουσίες για τις οποίες έχει γίνει έρευνα για την θεραπεία των ψυχιατρικών διαταραχών. Η λειτουργία του εγκεφάλου στην κατάθλιψη είναι πιο άκαμπτη και περιορισμένη, και η psilocybin βοηθά τον εγκέφαλο να ξεφύγει από το τέλμα με τρόπο που οι παραδοσιακές θεραπείες δεν μπορούν.

Αυτά τα στοιχεία είναι πολύ σημαντικά επειδή για πρώτη φορά δείχνουν ότι η psilocybin λειτουργεί διαφορετικά από τα συμβατικά αντικαταθλιπτικά. Ουσιαστικά, κάνει τον εγκέφαλο πιο ευέλικτο και λιγότερο συγκεντρωμένο στα αρνητικά μοτίβα σκέψης που έχουν σχέση με την κατάθλιψη.

Οι άνθρωποι που έχουν καλή ανταπόκριση στη θεραπεία με psilocybin έχουν μια έντονη ενεργοποίηση του εγκεφάλου, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της θεραπείας αλλά μέχρι και τρεις εβδομάδες αργότερα, αυτή η παρατήρηση έχει σχέση με την βελτίωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.

Επιπλέον, οι μελέτες δείχνουν ότι δεν υπάρχουν παρόμοιες αλλαγές στον εγκέφαλο, σε ασθενείς που λαμβάνουν συμβατικά αντικαταθλιπτικά, όπως η εσιταλοπράμη. Αυτό δείχνει ότι οι ψυχοτρόπες ουσίες δρουν με διαφορετικό τρόπο στην θεραπεία της κατάθλιψης.

Οι ασθενείς με κατάθλιψη δεν πρέπει να κάνουν μόνοι τους δοκιμές με την Psilocybin ή μανιτάρια, γιατί μπορεί να μην έχουν θετικά αποτελέσματα.

Ποια είναι η δράση της psilocybin;

Οι ψυχοτρόπες ουσίες είναι ένας τύπος παραισθησιογόνων που επηρεάζουν τις αισθήσεις, τα συναισθήματα και αλλάζουν τον τρόπο σκέψης.

Τα κοινά αντικαταθλιπτικά για να είναι αποτελεσματικά χρειάζεται η λήψη τους να είναι καθημερινή. Στην περίπτωση της psilocybin, η λήψη της μία ή δύο φορές τη εβδομάδα μπορεί να έχει την ίδια δράση με τα αντικαταθλιπτικά. Ωστόσο, είναι ανάγκη να γίνουν περαιτέρω έρευνες σε ασθενείς.

Τα στοιχεία ακόμα δεν δείχνουν ξεκάθαρα για πόσο καιρό διαρκούν οι αλλαγές στον εγκέφαλο από τη δράση της psilocybin και είναι ανάγκη να γίνουν περισσότερες έρευνες για την κατανόηση αυτού του μηχανισμού.

Γνωρίζουμε ότι κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν υποτροπή της κατάθλιψης, και μετά από λίγο καιρό ο εγκέφαλος τους επιστρέφει στα αρνητικά μοτίβα σκέψης της κατάθλιψης. Βέβαια, γνωρίζουμε ότι η θεραπεία με psilocybin βελτιώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Ωστόσο, παραμένει άγνωστο αν οι συγκεκριμένες αλλαγές στους νευρώνες του εγκεφάλου παρατηρούνται και σε άλλες ψυχικές ασθένειες, όπως η ανορεξία.

Η psilocybin όχι μόνο έχει σημαντικές και άμεσες επιδράσεις στα συμπτώματα της κατάθλιψης, αλλά επίσης η δράση της έχει διάρκεια. Συγκριτικά με τα τυπικά αντικαταθλιπτικά, που οι ασθενείς χρειάζεται να λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, η psilocybin έχει την ικανότητα να ανακουφίζει τα συμπτώματα της κατάθλιψης μετά από μία ή δύο δόσεις.

Τι είναι τα "μαγικά" μανιτάρια;

Τα μαγικά μανιτάρια περιέχουν παραισθησιογόνες ουσίες, πράγμα που σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να βλέπει, να ακούει και να νιώθει πράγματα που μοιάζουν αληθινά αλλά δεν είναι. Οι επιδράσεις των μαγικών μανιταριών, ωστόσο, ποικίλουν σημαντικά. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν τη δράση των μαγικών μανιταριών όπως η δοσολογία, η ηλικία, το βάρος, η προσωπικότητα. Ακόμη σημαντικό ρόλο στη δράση τους παίζει η συναισθηματική κατάσταση του ατόμου, το περιβάλλον και το ιστορικό ψυχικών διαταραχών.

Καθώς τα μαγικά μανιτάρια συνήθως αναζητούνται για ψυχαγωγικούς λόγους, κάποιες μελέτες δείχνουν ότι μειώνουν το άγχος, τα ψυχωσικά συμπτώματα, τις τρομακτικές παραισθήσεις και την σύγχυση. Τα μαγικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται εδώ και χιλιάδες χρόνια για ιατρικούς λόγους.

Τα μανιτάρια έχουν μεγάλη ιστορία που έχει σχέση με πνευματικές εμπειρίες και εξερεύνηση του εαυτού. Πολλοί πιστεύουν  ότι τα μανιτάρια φυσικά περιέχουν παραισθησιογόνες ενώσεις όπως η μεσκαλίνη που επιτρέπουν στους ανθρώπους να επιτύχουν μια ανώτερη πνευματική κατάσταση. Άλλοι χρησιμοποιούν τα μαγικά μανιτάρια για την αίσθηση ευφορίας που προσφέρουν.

Η μετατροπή της psilocybin σε ψιλοκίνη στο σώμα επηρεάζει τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο, και οδηγεί σε αλλοιωμένη αντίληψη. Χρειάζεται 20-40 λεπτά για να αρχίσει η δράση της και μπορεί να διαρκεί μέχρι 6 ώρες. Περίπου 6 ώρες είναι ο χρόνος που χρειάζεται για τον μεταβολισμό της ψιλοκίνης.

Πιθανές χρήσεις της psilocybin

Η psilocybin ίσως αποδειχθεί μια αποτελεσματική θεραπεία για την κατάθλιψη και σε περιπτώσεις εξάρτησης από το αλκοόλ και το τσιγάρο. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα μαγικά μανιτάρια είναι αποτελεσματικά και ανακουφίζουν γενικά από το συναισθηματικό στρες τους ανθρώπους, όπως όταν έρχονται αντιμέτωποι με τη διάγνωση του καρκίνου. Μια μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι που λαμβάνουν μόνοι τους μικρές δόσεις psilocybin νιώθουν ανακούφιση από τους πονοκεφάλους ενώ ταυτόχρονα δεν είχαν παρενέργειες.

Η psilocybin ίσως να αποτελεί στο μέλλον θεραπεία για καταστάσεις όπως:

• Άνοια
• Νευρική ανορεξία
• Εξάρτηση από τα οπιοειδή
• Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
• Κατάθλιψη

Δεν πρέπει να επιχειρεί κανείς να κάνει θεραπεία στον εαυτό του ή άλλους με psilocybin χωρίς την επίβλεψη ενός ειδικού ψυχιάτρου.

Επιπλέον, οι άνθρωποι με κάποια προϋπάρχουσα ψυχικά διαταραχή ίσως να έχουν περισσότερες παρενέργειες από την χρήση της psilocybin.

Για πόσο χρόνο μένει η psilocybin στον οργανισμό;

Οι βραχυπρόθεσμες επιδράσεις των μαγικών μανιταριών τυπικά διαρκούν 6-12 ώρες. Αλλά οι ασθενείς μπορεί να βιώνουν μακροχρόνιες αλλαγές στην προσωπικότητα και να έχουν αναδρομές για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη λήψη του φαρμάκου.

Τα τυπικά τεστ ούρων δεν ανιχνεύουν την psilocybin αλλά υπάρχουν ειδικά τεστ για την ανίχνευσή της. Όπως συμβαίνει με πολλά άλλα φάρμακα, τα μαγικά μανιτάρια μπορεί να ανιχνευθούν στους θύλακες των τριχών μέχρι και 90 μέρες μετά.

Παρενέργειες ψιλοκυβίνης

Οι παρενέργεις της χρήσης μανιταριών που περιέχουν ψιλοκυβίνη μπορεί να είναι παραισθήσεις, αδυναμία διάκρισης της πραγματικότητας, κρίσεις πανικού, ψυχωσικό επεισόδιο, σχιζοφρένεια, άσχημο ταξίδι (τριπάρισμα ή bad trip) ιδιαίτερα εάν ένας χρήστης πάρει μεγάλη δόση. Η κατάχρηση των μανιταριών ψιλοκυβίνης θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε δηλητηρίαση ή θάνατο, εάν μια από τις πολλές ποικιλίες δηλητηριωδών μανιταριών αναγνωριστεί εσφαλμένα ως ψιλοκυβίνη.