Ψυχοθεραπεία ζεύγους μετά από μια αποβολή

Ψυχοθεραπεία Ζεύγους και Αποβολή

Η αποβολή ενός εμβρύου είναι μια “δύσκολη”έως “τραυματική”εμπειρία, και είναι ένα από τα πιο συχνά προβλήματα για τα οποία τα ζευγάρια αποφεύγουν να μιλάνε στην ψυχοθεραπεία, όπως μου έχει δείξει η εμπειρία μου με τα ζευγάρια. Με τη βαθιά εκτίμηση που έχω για κάθε άτομο που ανοίγει την καρδιά του στο ιατρείο, έχω παρατηρήσει ορισμένα πράγματα για τα ζευγάρια που κάνουν ψυχοθεραπεία μετά από μια αποβολή.

1. Το πένθος είναι πραγματικό

Μερικές φορές η απώλεια ενός μωρού μοιάζει με ένα αόρατο πένθος που αιωρείται στην ατμόσφαιρα. Υπάρχει η απώλεια του παιδιού που οι γονείς προσδοκούσαν, και οι γονείς αισθάνονται δεμένοι με αυτό, παρόλο που ξαφνικά διακόπηκε η εξέλιξη της ανάπτυξης του. Για τα ζευγάρια που θα γίνονταν γονείς για πρώτη φορά, δημιουργείται ένα αίσθημα σύνδεσης με το ρόλο του “γονέα”.

Όμως με την αποβολή και αυτή η σύνδεση τελειώνει απότομα. Το πένθος είναι εκεί για το έμβρυο που χάθηκε, για τα όνειρα, και ενδόμυχα για το ρόλο που χάθηκε. Πλέον δεν υπάρχει η κοιλιά, οι κινήσεις ή η καρδιά του μωρού. Το πένθος όμως συνεχίζει να είναι εκεί. Και αρκετά συχνά δεν γίνεται κάποια τελετή, κηδεία, ούτε υπάρχει κάποιος τάφος για να θρηνήσουν οι γονείς.

Θυμάμαι μια μητέρα από τις συνεδρίες μας, μιλούσε για την απώλειά της, και την καθημερινή εμπειρία που είχε μετά την αποβολή. Ξυπνούσε το βράδυ καθώς αισθανόταν ένα χτύπημα στην κοιλιά ξανά και ξανά, όμως τότε θυμόταν ότι δεν ήταν έγκυος πια και πως δεν υπήρχε μωρό στην κοιλιά της ή στο διπλανό δωμάτιο.

2. Οι σύντροφοι αντιδρούν διαφορετικά

Οι γονείς που πενθούν για την απώλειά τους συχνά αναρωτιούνται αν κάνανε κάποιο λάθος, αν θα μπορούσαν να έχουν κάνει διαφορετικά. Έτσι αφήνουν αδικαιολόγητα τύψεις, ενοχές και τη ντροπή να τους κατακλύζουν. Άλλες φορές, μπορεί οι γονείς να μπουν στη διαδικασία της απόδοσης ευθυνών:

• Ένα άνδρας που χάνει το μωρό του για τρίτη φορά, αισθάνεται ότι δεν είναι και μεγάλο ζήτημα, ενώ η γυναίκα μπορεί να αισθάνεται συντετριμμένη.
• Μια γυναίκα που πενθεί είναι ρεαλίστρια, το μωρό δεν γινόταν να επιβιώσει. Ο πατέρας, από την άλλη πλευρά, αισθάνεται ενοχές, και είναι σίγουρος ότι φταίνε τα ʺκακά γονίδιαʺγια ότι συνέβη.
• Μια ανύπαντρη γυναίκα πενθεί βαθιά για την απώλεια του παιδιού της και επίσης έρχεται αντιμέτωπη με την πιθανότητα ότι δεν θα μπορέσει να συλλάβει ξανά. Ο σύντροφός της είναι ανακουφισμένος γιατί πάντα ήθελε μία ζωή χωρίς παιδιά.
• Μια γυναίκα μπορεί να είναι θυμωμένη επειδή έκανε εντατική γυμναστική και είναι σίγουρη ότι αυτό έφταιξε για το τέλος της εγκυμοσύνης.

Αν κάποιος μπορεί να σας δώσει περισσότερες πληροφορίες για το τι συνέβη, αυτός είναι ο γιατρός σας (γυναικολόγος) και οι ιατρικές εξετάσεις. Τα υπόλοιπα είναι σενάρια του μυαλού. Ο εγκέφαλος μας είναι ένα εκπληκτικό όργανο όμως έχει και αυτός τους περιορισμούς του. Όταν συμβαίνει κάτι άσχημο, ο εγκέφαλος μας αναλύει όλες τις παραμέτρους και φτιάχνει άπειρα σενάρια, τα οποία μας βασανίζουν με τύψεις και ενοχές, χωρίς να χρησιμεύουν σε τίποτα.

3. Οι λέξεις πληγώνουν, ποιες εκφράσεις να αποφεύγετε

Τα ζευγάρια βιώνουν μια βαθιά προσωπική εμπειρία απώλειας και δεν χρειάζεται να επιβαρύνονται περισσότερο, με κάποιες λέξεις ή εκφράσεις, που είτε χρησιμοποιούμε οι ίδιοι είτε οι γύρω μας, όπως οι παρακάτω:

“Αποβολή”: είναι μια “σκληρή” λέξη γιατί ενώ αφορά μία διάγνωση, στη γλώσσα μας συνδέεται με την “εκδίωξη ή απομάκρυνση κάποιου ανεπιθύμητου”. Ενώ ιατρικώς περιγράφει ότι κάτι πήγε λάθος, κάπου υπόγεια μέσα μας τρέφει το ότι εμείς κάναμε κάτι λάθος.  Οι λέξεις που μπορείτε να χρησιμοποιείτε είναι:

• Η απώλειας σας
• Το μωρό σας
• Το παιδί που δεν γνωρίσατε

ʺΤουλάχιστον… ”: Οι άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν ευγενικές μεν αλλά ατυχείς δε εκφράσεις, προσπαθώντας να απαλύνουν τον πόνο των γονέων για αυτό που έζησαν, όπως ʺτουλάχιστον έγινε νωρίςʺ ή ʺτουλάχιστον μπορείτε να ξαναπροσπαθήσετεʺ. Άλλες εκφράσεις που μπορούν να πληγώσουν το ζευγάρι περιλαμβάνουν:

• ʺΜάλλον δεν ήταν γραφτό να γίνειʺ
• ʺΜπορεί το μωρό σας να γεννιόταν με κάποιο πρόβλημα, οπότε είναι καλύτερα έτσιʺ
• ʺΜην ανησυχείτε, θα έχετε και άλλη ευκαιρίαʺ

ʺΊσως είναι η στιγμή να προχωρήσετεʺ: Οι γονείς που πενθούν θέλουν οι άλλοι να καταλάβουν τον πόνο τους, με τέτοιες εκφράσεις συμπεραίνουν ότι αγνοείτε τον πόνο τους.

Αυτές τις εκφράσεις δεν θα τις λέγατε σε μια κηδεία, και δεν είναι κατάλληλες ούτε για κάποιον που έχει χάσει το μωρό του. Ούτε θα πηγαίνατε ποτέ να πείτε σε μια γυναίκα που μόλις έχασε το σύντροφό της, ʺΜην ανησυχείς, υπάρχουν πολλοί άνδρες εκεί έξωʺ ή ʺΑυτό ήταν γραφτό να γίνειʺ.

Όταν λέτε αυτές τις εκφράσεις στους γονείς που μόλις έχασαν το μωρό τους τους προσβάλλετε και τους πληγώσετε.

4. Η ντροπή και η απόδοση ευθυνών μπορεί να διαλύσει ένα ζευγάρι

Η ντροπή και οι αλληλοκατηγορίες οδηγούν τους ανθρώπους στο χωρισμό. Εκτός από τον πόνο της απώλειας μπορεί να αισθάνονται τον πόνο της απομόνωσης ή να αισθάνονται αναξιότητα. Αλλά αν τα ζευγάρια αντιμετωπίσουν μαζί την κατάσταση, τότε δένονται περισσότερο.Ο πόνος χρειάζεται τρυφερότητα. Ο πόνος της απώλειας ανοίγει στα ζευγάρια νέους δρόμους συμπόνιας και στοργής μεταξύ τους.

5. Η ψυχολογική πληγή μπορεί να κλείσει

Χρειαζόμαστε χρόνο για να επεξεργαστούμε το πένθος. Όταν δεν μπορούμε να το επεξεργαστούμε μοιάζει σαν να μην έχει τέλος. Επειδή η αποβολή δεν συζητιέται πολύ, οι άνθρωποι αισθάνονται ότι έχουν ανοιχτές πληγές, και μένουν κολλημένοι. Ιδίως με τη βοήθεια του EMDR μπορείτε σύντομα να ξεπεράσετε το ψυχολογικό τραύμα της αποβολής.

Συμβουλές για τα ζευγάρια που βιώνουν την αποβολή

Μερικά πράγματα που μπορεί να βοηθήσουν τα ζευγάρια που βιώνουν ή δεν μπορούν να ξεπεράσουν την αποβολή είναι:

1. Σχεδιάστε κάποια τελετουργία: Οι τελετουργίες είναι κάτι που κάνουν οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Μας βοηθούν να σηματοδοτούμε το τέλος μιας κατάστασης, τη μετάβαση σε μια νέα φάση. Για αυτό συχνά συμβουλεύω τους θεραπευόμενους να δημιουργήσουν μια τελετή που θα έχει νόημα για αυτούς.Πολλοί γονείς έχουν πει ότι τους βοήθησε όταν έκαναν μια τελετή για να αποχαιρετήσουν το μωρό τους.

Μερικές φορές τα ζευγάρια ζητούν από την οικογένεια και τους φίλους να συγκεντρωθούν. Άλλες φορές, φεύγουν μακριά και κάνουν κάτι ξεχωριστό. Ένα ζευγάρι πήγε σε ένα μέρος στο δάσος όπου υπήρχε ένα ποτάμι. Σχεδίασαν μια μικρή βάρκα και έβαλαν μέσα τα γράμματα τους για το μωρό τους, και το έβλεπαν να απομακρύνεται από αυτούς.

2. Βάλτε όρια στους κοντινούς σας ανθρώπους: Μην δίνετε σημασία σε μέλη της οικογένειας που σας κάνουν πολύ προσωπικές και ενοχλητικές ερωτήσεις όπως, ʺΛοιπόν, ξεκινήσατε τις προσπάθειες;ʺ Μια μητέρα μου είπε σε μια συνεδρία ότι απαντούσε με τη φράση ʺΕίναι πολύ προσωπικόʺ την οποία επαναλάμβανε.

Αν κάποιος θέλει να βγείτε έξω να περάσετε καλά και εσείς δεν θέλετε κάτι τέτοιο, μπορείτε να του μιλήσετε. Αν έχετε στενή σχέση με αυτό το πρόσωπο, μπορείτε να του πείτε ότι εκτιμάτε το ενδιαφέρον του λέγοντας τα εξής: ʺΠραγματικά εκτιμώ το γεγονός ότι θέλεις να με κάνεις να αισθανθώ καλύτερα αλλά αυτή τη στιγμή είμαι θλιμμένη. Θα μου άρεσε να σε δω/να πάμε σινεμά/να φάμε, εφόσον δεν σε πειράζει που είμαι λυπημένηʺ.

3. Φροντίστε τον εαυτό σας: είναι απαραίτητο για τους γονείς που πενθούν να φροντίσουν τον εαυτό τους και να μην καταβάλλονται από τη θλίψη, να μην πέσουν σε κατάθλιψη (τεστ για την κατάθλιψη). Αυτό δεν σημαίνει μια ιδιαίτερη στιγμή απόλαυσης. Σημαίνει να φροντίζετε τον εαυτό σας οποιαδήποτε στιγμή μπορείτε.

Οτιδήποτε σας δίνει χαρά και δεν είναι επικίνδυνο, κάντε το. Δεν έχει σημασία αν είναι πιλάτες, γιόγκα, μανικιούρ ή ένα παγωτό στη μέση της ημέρας χωρίς λόγο.

4. Να είστε τρυφερή με τον εαυτό σας, και το σύντροφό σας: Αν δεν αντέχει ο σύντροφός σας, αφήστε τους φίλους σας να σας φροντίσουν.

5. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι το πένθος υποχωρεί με τον καιρό:Δεν χρειάζεται να ξεχάσετε το μωρό σας. Μπορείτε να βρείτε το δικό σας τρόπο να διατηρήσετε αυτή τη σύνδεση ενώ με υπομονή και θάρρος προχωράτε στη ζωή σας.