Ψυχοφάρμακα: κατάλογος 180 φάρμακα, παρενέργειες, μάρκες

Ψυχοφάρμακα - κατάλογος, παρενέργειες

Στον παρακάτω αλφαβητικό κατάλογο ψυχοφαρμάκων θα βρείτε τα ονόματα των σημαντικότερων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην Ψυχιατρική, τα εμπορικά τους ονόματα (brand names και άλλες μάρκες), τα πρωτότυπα, γενόσημα και την κατηγορία στην οποία ανήκουν. Τα ψυχοφάρμακα είναι ταξινομημένα αλφαβητικά με βάση την εμπορική ονομασία τους.

Ψυχοφάρμακα - Ψυχιατρικά φάρμακα

Οι βασικές κατηγορίες ψυχοφαρμάκων (εννοώντας φάρμακα που επηρεάζουν τις ψυχικές λειτουργίες και που χρησιμοποιούνται στην ψυχιατρική) είναι έξι:

Υπάρχουν και άλλα φάρμακα τα οποία επηρεάζουν την εγκεφαλική λειτουργία, αλλά θα έλεγε κανείς πως θεωρούνται περισσότερο φάρμακα άλλης ειδικότητας (Νευρολογίας), όπως τα αντιεπιληπτικά και τα νοοτρόπα, ωστόσο παρουσιάζονται επίσης στον παρακάτω κατάλογο ψυχοφαρμάκων. Στις ψυχοτρόπες ουσίες ανήκουν και οι εξαρτησιογόνες ουσίες, αλλά αυτές δεν θεωρούνται φάρμακα (αν και πλέον μελετούνται η κεταμίνη και άλλες ψυχεδελικές ουσίες).

Ψυχοφάρμακα - αλφαβητικός κατάλογος

Τα ψυχιατρικά φάρμακα τα συνοδεύει ένα στίγμα: η λέξη "ψυχοφάρμακα" είναι φορτισμένη με προκαταλήψεις, φόβους για παρενέργειες (πχ "τα ψυχοφάρμακα σε χαζεύουν") και άλλους αρνητικούς μύθους. Ο σωστότερος όρος είναι "ψυχoτρόπα" φάρμακα, δηλαδή φάρμακα που μπορούν να επηρεάζουν τη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκέφαλος), δηλαδή τη σκέψη, το συναίσθημα, την γενική ψυχική κατάσταση. Τα περισσότερα από αυτά χορηγούνται χωρίς συνταγή, με εξαίρεση κυρίως τις βενζοδιαζεπίνες (ηρεμιστικά).

Ψυχοφάρμακα - παρενέργειες

Οι διάφορες κατηγορίες των παραπάνω ψυχοφαρμάκων, έχουν τελείως διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης και κατ'επέκταση διαφορετικές παρενέργειες. Είναι λοιπόν λάθος να αναφέρεται κανείς σε αυτά γενικεύοντας. Επίσης, οι παρενέργειες των φαρμάκων σχετίζονται στις περισσότερες περιπτώσεις και με τη δοσολογία. Στο κοινό υπάρχουν προκαταλήψεις και φόβοι, όπως για βαριά ψυχοφάρμακα (καταστολή), που στην πράξη σχετίζονται με αθεράπευτες ή ανθεκτικές περιπτώσεις και την μακροχρόνια λήψη φαρμάκων. Ένας ψυχίατρος μαζί με τον ασθενή πρέπει πάντα να ζυγίζουν τα υπέρ και τα κατά της χρήσης ψυχοφαρμάκων.

Αντικαταθλιπτικά: τα νεότερα αντικαταθλιπτικά είναι γενικώς καλώς ανεκτά φάρμακα και έχουν λιγότερες παρενέργειες, σε σχέση με τα πιο βαριά παλιότερα αντικαταθλιπτικά, και πραγματικά σώζουν ζωές. Ωστόσο η ψυχοθεραπεία αποτελεί μια εναλλακτική ή συμπληρωματική επιλογή θεραπείας, ιδίως στις πιο ελαφριές περιπτώσεις.

Ηρεμιστικά: τα ηρεμιστικά (όπως το Xanax) είναι πολύ αποτελεσματικά φάρμακα, ωστόσο η κατάχρηση μπορεί να οδηγήσει σε θέματα εξάρτησης, αν και υπάρχουν τρομακτικές προκαταλήψεις και παραπληροφόρηση για το θέμα. Η χρήση αγχολυτικών θα πρέπει να συνοδεύεται από ψυχοθεραπεία, ώστε οι άνθρωποι να μαθαίνουν να διαχειρίζονται το άγχος και τα θέματα που τους απασχολούν. Οι βενζοδιαζεπίνες δεν χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή.

Αντιψυχωσικά: οι πιο σοβαρές παρενέργειες συνοδεύουν τα αντιψυχωσικά φάρμακα και τα σταθεροποιητικά, τα οποία θεωρούνται και τα πιο βαριά ψυχοφάρμακα, ωστόσο η βοήθειά τους είναι πολύτιμη και αναντικατάστατη για τις καταστάσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Τα νεότερα αντιψυχωσικά έχουν πολύ λιγότερες παρενέργειες σε σχέση με τα παλιότερα. Αρκετά σταθεροποιητικά (αντιεπιληπτικά) συχνά χρειάζονται εξετάσεις αίματος, ώστε να καθορίζονται τα επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα.

ΦΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ

Εκτός από τα ψυχοφάρμακα της παραπάνω λίστας, υπάρχουν βιταμίνες και ορισμένα φυτικά σκευάσματα τα οποία συμπληρωματικά μπορούν να βοηθήσουν σε ψυχολογικά προβλήματα (κυρίως στην αντιμετώπιση ήπιων περιπτώσεων κατάθλιψης και άγχους). Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα σκευάσματα, για αυτές τις ουσίες μπορεί κανείς να βρει πολλά διαφορετικά σκευάσματα στα φαρμακεία από πολλές διαφορετικές μάρκες.