Ψυχολογικό bullying

Ψυχολογικό bullying

Το ψυχολογικό bullying είναι μια μορφή κακοποίησης που έχει βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες αρνητικές επιδράσεις στα θύματα. Δεν είναι ασυνήθιστο το bullying να έχει καταστροφικές συνέπειες. Οι άνθρωποι που έχουν υποστεί bullying έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη, άγχος, αυτοκτονικές τάσεις, χαμηλή αυτοεκτίμηση, κρίσεις πανικού και αγοραφοβία. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ψυχολογική βλάβη που προκαλεί το bullying δεν τελειώνει επειδή έχει λάβει τέλος ο εκφοβισμός. Το bullying προκαλεί μακροχρόνια θέματα, έτσι όσο πιο σύντομα τα αναγνωρίσει κάποιος τόσο το καλύτερο.

Όταν συμβαίνει το bullying, τα θύματα νιώθουν ότι δεν μπορούν να μιλήσουν για αυτό. Νιώθουν τρομαγμένα, νιώθουν ντροπή για το τι θα σκεφτούν οι άλλοι, ειδικά αν το περιβάλλον τους δεν είναι υποστηρικτικό. Σε αντίθεση με την κοινή άποψη ότι το bullying είναι κάτι που μπορεί να συμβεί μόνο στο σχολείο, μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Μπορεί να συμβεί στον εργασιακό χώρο ή στην προσωπική ζωή.

Βέβαια, οι κακοποιητικοί άνθρωποι μπορεί να συνεχίζουν με μη βοηθητικά μοτίβα συμπεριφοράς που οδηγούν σε κακές σχέσεις, επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής τους. Δεν είναι ασυνήθιστο αυτοί οι άνθρωποι να υποφέρουν από θέματα όπως η κατάθλιψη, ο εθισμός στο αλκοόλ και σε ουσίες, τα προβλήματα στη σχέση τους, θέματα με τη διαχείριση θυμού.

Τι είναι το ψυχολογικό bullying;

Το ψυχολογικό bullying στοχεύει στα συναισθήματα και στην αξία του εαυτού ενός ατόμου. Το ψυχολογικό/συναισθηματικό bullying δεν είναι πάντα ευδιάκριτο αλλά αποτελεί μια καταστροφική μορφή κακοποίησης, ειδικά στην παιδική ηλικία. Σε αντίθεση με την σωματική βία, η οποία περιλαμβάνει ορατές βλάβες, το ψυχολογικό bullying στοχεύει στα συναισθήματα, στην αξία και στην αυτοπεποίθηση ενός ατόμου μέσα από συμπεριφορές που έχουν σχεδιαστεί για να ελέγχουν, να απομονώνουν και να τιμωρούν με φόβο και εξευτελισμό. Αυτή η μορφή εκφοβισμού μπορεί να συμβεί σε πολλές σχέσεις, όπως οι φιλίες, οι οικογενειακές και οι επαγγελματικές σχέσεις.

Τα χαρακτηριστικά του ψυχολογικού bullying περιλαμβάνουν σαρκαστικές και χειριστικές συμπεριφορές, όπου οι κακοποιητικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το χιούμορ για να ντροπιάσουν τα θύματα. Αυτή η δυσδιάκριτη χειραγώγηση που υπάρχει στο ψυχολογικό bullying την κάνει δύσκολο να αναγνωριστεί συγκριτικά με άλλες μορφές χειραγώγησης. Με τον καιρό, ότι αρχίζει ως μικρή προσβολή ή αστείο, κλιμακώνεται και το θύμα νιώθει σύγχυση.

Ο διαχωρισμός ανάμεσα στο ψυχολογικό και στο σωματικό bullying είναι σημαντικός. Καθώς η σωματική βία αφήνει ορατά σημάδια, το ψυχολογικό bullying βασίζεται σε λέξεις και πράξεις που προκαλούν ψυχολογικό στρες. Το ψυχολογικό bullying είναι μια διακριτή μορφή κακοποίησης, και οι επιδράσεις του μπορεί να είναι καταστροφικές.

Ποιες είναι οι κοινές τακτικές του ψυχολογικού bullying;

Οι άνθρωποι που κάνουν ψυχολογικό bullying χρησιμοποιούν ένα εύρος τακτικών για να χειραγωγούν και να ελέγχουν τα θύματά τους. Μια συχνή μέθοδος είναι ο συναισθηματικός εκβιασμός, όπου οι θύτες χρησιμοποιούν απειλές ή χειριστικές εκφράσεις για να ελέγξουν τη συμπεριφορά του θύματος. Με αυτό τον τρόπο το θύμα νιώθει ενοχές ή φοβάται για τις συνέπειες αν δεν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του θύτη.

Μια άλλη τακτική είναι η απόρριψη και η ακύρωση των συναισθημάτων και των πράξεων του θύματος. Όταν συνεχώς υποβαθμίζονται τα συναισθήματα του θύματος, τότε νιώθει ότι τα συναισθήματά του δεν είναι σημαντικά ή ότι απλά υπερβάλλει. Αυτή η ακύρωση μπορεί να οδηγεί σε αμφιβολίες για τον εαυτό και σύγχυση με τον καιρό.

Οι θύτες συχνά δημιουργούν χάος και είναι απρόβλεπτοι στις σχέσεις τους με τα θύματα. Έτσι, τα θύματα δεν νιώθουν ποτέ ασφαλή και συνεχώς αμφιβάλλουν για την κρίση τους και την πραγματικότητα.

Αυτές οι τακτικές υπονομεύουν την αυτοεκτίμηση του θύματος, και έτσι δεν μπορεί να απελευθερωθεί από την συναισθηματικά κακοποιητική σχέση.

Ψυχολογικό bullying vs Φυσιολογικές διαφωνίες

Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τις διαφορές ανάμεσα στο ψυχολογικό bullying και στις φυσιολογικές διαφωνίες. Οι διαφωνίες είναι φυσιολογικές σε κάθε υγιή σχέση, ενώ το ψυχολογικό bullying έχει ως σκοπό την βλάβη και τον έλεγχο του θύματος. Σε αντίθεση με τις φυσιολογικές διαφωνίες, οι οποίες επιλύονται με αμοιβαίο σεβασμό και κατανόηση, το ψυχολογικό bullying χαρακτηρίζεται από μια ανισορροπία στην εξουσία.

Το ψυχολογικό bullying είναι πιο δυσδιάκριτο από την σωματική ή την σεξουαλική κακοποίηση, έτσι είναι πιο δύσκολο να αναγνωριστεί. Οι πράξεις του θύτη κάνουν το θύμα να νιώθει απομονωμένο, να αμφιβάλλει για τον εαυτό του.

Ποια είναι τα σημάδια του ψυχολογικού bullying;

Η αναγνώριση των σημαδιών του ψυχολογικού bullying είναι πολύ σημαντική. Τα θύματα συχνά νιώθουν:

• Προσβεβλημένα
• Υποτιμημένα
• Έλλειψη σεβασμού
• Τρομαγμένα

Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να οδηγούν σε απογοήτευση, σύγχυση, κατάθλιψη, άγχος.

Μη ρεαλιστικές προσδοκίες

Ένα ξεκάθαρο σημάδι του ψυχολογικού bullying είναι η επιβολή μη ρεαλιστικών προσδοκιών. Οι θύτες συχνά θέτουν πολύ υψηλά πρότυπα στα θύματα, και έτσι τα κάνουν να νιώθουν ανεπαρκή. Αυτές οι προσδοκίες μπορεί να οδηγούν σε αμφιβολίες για τον εαυτό, χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Τα θύματα μπορεί να εσωτερικεύουν αυτές τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες, και να πιστεύουν ότι είναι δικό τους λάθος που δεν μπορούν να τις φτάσουν. Όμως, με αυτό τον τρόπο εντείνουν τα συναισθήματα αναξιότητας , που υπονομεύουν την αυτοεκτίμηση.

Επιδράσεις του ψυχολογικού bullying στην ψυχική υγεία

Οι επιδράσεις του ψυχολογικού bullying στην ψυχική υγεία είναι μακροχρόνιες. Τα θύματα συχνά νιώθουν ότι δεν αξίζουν, αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους, και αυτό μπορεί να οδηγεί σε άγχος και κατάθλιψη. Η συνεχής συναισθηματική κακοποίηση διαβρώνει την αίσθηση του εαυτού ενός ατόμου, και επηρεάζει την κρίση του.

Με τον καιρό, οι ψυχολογικές επιδράσεις γίνονται πιο σοβαρές και οδηγούν σε αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως οι αλλαγές στη διατροφή και στον ύπνο. Τα θύματα εμφανίζουν χρόνιο άγχος, το οποίο μπορεί να εκδηλώνεται με πολλά θέματα υγείας όπως τα προβλήματα του γαστρεντερικού.

Η συνεχής συναισθηματική κακοποίηση μπορεί να οδηγεί σε έναν κύκλο αυτοκριτικής και χαμηλής αυτοεκτίμησης, έτσι τα θύματα είναι δύσκολο να σπάσουν αυτό τον κύκλο και να απελευθερωθούν από την τοξική σχέση.

Αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση

Το ψυχολογικό bullying μπορεί να επηρεάζει σοβαρά την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση. Όταν τα συναισθήματα ενός ανθρώπου υποβαθμίζονται αυτό μειώνει σημαντικά την αίσθηση της αξίας του και την αυτοπεποίθηση του. Τα θύματα συχνά εσωτερικεύουν την κριτική των θυτών, επιδεινώνοντας τις συναισθηματικές επιδράσεις του εκφοβισμού.

Η αυτοσυμπόνια βοηθά στην ανάκτηση της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης. Με αυτό τον τρόπο τα θύματα μπορούν να αποδεχτούν τα συναισθήματά τους χωρίς κριτική, να αποκτήσουν ψυχική ανθεκτικότητα ενώ επουλώνουν τις πληγές τους.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του ψυχολογικού bullying

Η αντιμετώπιση του ψυχολογικού bullying απαιτεί τη δημιουργία ξεκάθαρων ορίων, την αυτοφροντίδα, το ισχυρό υποστηρικτικό δίκτυο και ένα σχέδιο διαφυγής. Η επικοινωνία με ανθρώπους εμπιστοσύνης είναι πολύ σημαντική για την επούλωση.

Πρέπει πάντα τα θύματα να έχουν στο μυαλό τους πως η κλιμάκωση μιας διαφωνίας με ένα κακοποιητικό άτομο μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση και να προκαλέσει πιο επιθετικά ξεσπάσματα. Για αυτό χρειάζεται ένα πλάνο διαφυγής.

1. Ξεκάθαρα όρια

Τα ξεκάθαρα όρια είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση του ψυχολογικού bullying. Είναι σημαντικό το θύμα να μιλά ξεκάθαρα για τις συμπεριφορές που δεν είναι αποδεκτές και να θέτει όρια για να προστατεύει τον εαυτό του από περαιτέρω κακοποίηση.

Αν ένα κακοποιητικό άτομο ξεκινήσει μια αντιπαράθεση, το θύμα πρέπει να απομακρύνεται από την κατάσταση. Τα ξεκάθαρα όρια βοηθούν στην αποφυγή παρεξηγήσεων και ενδυναμώνουν τα προσωπικά όρια, έτσι είναι δύσκολο κάποιος να κάνει χειραγώγηση.

2. Αυτοφροντίδα

Η αυτοφροντίδα είναι πολύ σημαντική για την ψυχική και την σωματική υγεία ειδικά στις δύσκολες στιγμές. Καλό είναι τα θύματα να κάνουν πράγματα που απολαμβάνουν και να χρησιμοποιούν τεχνικές χαλάρωσης και ενσυνειδητότητας στην καθημερινότητά τους για να επουλωθούν από την κακοποίηση. Όταν τα θύματα φροντίζουν τον εαυτό τους είναι πιο εύκολο να διαχειριστούν το άγχος και το συναισθηματικό πόνο.

3. Υποστηρικτικό δίκτυο

Ένα ισχυρό υποστηρικτικό δίκτυο είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση του ψυχολογικού bullying. Ένα υποστηρικτικό δίκτυο μπορεί να προσφέρει αγάπη και υποστήριξη ώστε ένα θύμα να νιώθει ότι αξίζει.

Η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης βοηθά στην επούλωση, καθώς υπάρχουν κοινές εμπειρίες και αμοιβαία υποστήριξη. Οι ομάδες αυτές προσφέρουν ασφαλές περιβάλλον όπου τα άτομα μπορούν να μιλήσουν ανοιχτά για τις εμπειρίες και τις δυσκολίες τους.

4. Πλάνο διαφυγής

Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα πλάνο διαφυγής αν το κακοποιητικό άτομο δεν έχει καμία πρόθεση να αλλάξει. Καλό είναι να υπάρχει ένα άτομο εμπιστοσύνης που να γνωρίζει την κατάσταση και ένα ασφαλές μέρος διαφυγής.

5. Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει είτε το bullying συνέβη στο παρελθόν είτε συμβαίνει τώρα. Η ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται στην κατανόηση του πως βιώνει κάποιος το bullying και τις επιδράσεις του. Σαν αποτέλεσμα, η αυτεπίγνωση κάνει το άτομο να νιώθει πιο δυνατό και να απομακρύνεται από τα συναισθήματα της αβοηθητότητας. Ο στόχος είναι η επούλωση, η ενίσχυση της συμπόνιας και της ενσυναίσθησης για τον εαυτό του και τους άλλους.

Το bullying δημιουργεί ένα κύκλο θυματοποίησης που μπορεί να συνεχίζεται στην ενήλικη ζωή και να επηρεάζει πολλές πτυχές της ζωής ενός ατόμου. Το πρώτο βήμα στην ψυχοθεραπεία είναι να κατανοήσει το θύμα τη συμπεριφορά που πρέπει να σταματήσει. Το δεύτερο είναι να μην κατηγορεί τον εαυτό του αλλά να βρει τρόπους να αλλάξει τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς. Αυτό δεν θα συμβεί σε μια νύχτα, το να ξεπεράσει κάποιος το bullying που έχει υποστεί ως παιδί ή έφηβος θέλει δουλειά. Ωστόσο, με επίγνωση, είναι πιο εύκολο να σπάσει ο κύκλος της θυματοποίησης.

Ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους της ψυχοθεραπείας, είναι να ξεπεράσει κάποιος την τραυματική εμπειρία του bullying και να σταματήσει να κατηγορεί τον εαυτό του. Πολλά θύματα κατηγορούν την εμφάνισή τους, την προσωπικότητά τους ή την αδυναμία να υπερασπιστούν τον εαυτό τους , ως αιτία του εκφοβισμού. Αν αυτά τα θύματα δεν αποδεχτούν την μοναδικότητά τους και δεν σταματήσουν να κατηγορούν τον εαυτό τους, είναι δύσκολο να επουλωθούν από το τραύμα.

Όταν κάποιος έχει υποστεί bullying είναι δύσκολο να διαχειριστεί τα συναισθήματά του. Δεν είναι ασυνήθιστο να νιώθει ντροπή, ενοχές, φόβο μετά από τα επεισόδια εκφοβισμού.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει κάθε θύμα εκφοβισμού να επεξεργαστεί τα επώδυνα συναισθήματά του, ώστε να επιτευχθεί η επούλωση. Συμβάλλει επίσης στην κατανόηση των δυσλειτουργικών μοτίβων συμπεριφοράς που το κάνει πιο ευάλωτο στον εκφοβισμό. Φυσικά, στην ψυχοθεραπεία μαθαίνει νέες δεξιότητες ώστε να υπερασπίζεται τον εαυτό του με ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.

Αν το παιδί σας είναι θύμα εκφοβισμού, η ψυχοθεραπεία θα το βοηθήσει να επικεντρωθεί στις θετικές φιλίες ή θα το ενθαρρύνει να δημιουργήσει νέες και υγιείς φιλίες. Η πραγματική φιλία είναι ουσιαστική για κάθε άνθρωπο. Τα παιδιά που έχουν υποστεί bullying είναι ανάγκη να βρουν δραστηριότητες που θα τα κάνουν να νιώθουν ότι αξίζουν και να περνούν χρόνο με θετικά πρότυπα. Στην ψυχοθεραπεία τα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν τα συναισθήματά τους ώστε να τα εκφράζουν με πιο υγιείς τρόπους.

Αν το bullying διαρκεί καιρό ή είναι σοβαρό τότε η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητη. Στην αρχή ο ψυχοθεραπευτής δημιουργεί μια σχέση εμπιστοσύνης με το θύμα ώστε να νιώσει ασφαλές να μοιραστεί όσα συνέβησαν, τις σκέψεις και τα συναισθήματα του.

Το επόμενο βήμα είναι η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης. Ο ψυχοθεραπευτής δουλεύει μαζί με το θύμα ώστε να αντιμετωπίσει το άγχος και να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση τους.

Τι δεν πρέπει να κάνετε όταν αντιμετωπίζετε ψυχολογικό bullying

Για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε ένα κακοποιητικό άτομο πρέπει να είστε σωστά προετοιμασμένοι. Αν δεν θέσετε ξεκάθαρα όρια το μόνο που θα καταφέρετε είναι να πληγωθείτε πιο βαθιά. Η σωστή προετοιμασία για αντιπαραθέσεις και η κατανόηση πιθανών αντιδράσεων και αποτελεσμάτων είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του ψυχολογικού bullying.

1. Αποφύγετε την αντιπαράθεση χωρίς να είστε σωστά προετοιμασμένοι

Μια αντιπαράθεση για το ψυχολογικό bullying χωρίς τον κατάλληλο σχεδιασμό μπορεί να οδηγεί σε περισσότερη ένταση. Σκεφτείτε τις πιθανές αντιδράσεις και τα αποτελέσματα πριν ξεκινήσετε μια αντιπαράθεση. Χωρίς προετοιμασία το πιο πιθανό είναι να αντιδράσετε συναισθηματικά από το να έχετε έναν εποικοδομητικό διάλογο.

Όταν είστε καλά προετοιμασμένοι έχετε τον έλεγχο της κατάστασης και μπορείτε να επικοινωνήσετε για τα όρια και τις ανάγκες σας.

2. Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας

Το να κατηγορείτε τον εαυτό σας είναι μια συνηθισμένη και καταστροφική αντίδραση ενάντια στο ψυχολογικό bullying. Να θυμάστε ότι δεν φταίτε εσείς για την κακοποιητική συμπεριφορά ενός άλλου ατόμου. Με αγάπη και συμπόνια προς τον εαυτό σας θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε τις επιδράσεις του ψυχολογικού bullying.

Αν και δεν μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά ενός άλλου ανθρώπου, μπορείτε να ελέγξετε την δική σας αντίδραση στην κακοποίηση.

Επούλωση από το ψυχολογικό bullying

Η επούλωση από το ψυχολογικό bullying είναι μια σταδιακή διαδικασία που απαιτεί χρόνο, υπομονή και υποστήριξη. Η ψυχοθεραπεία παρέχει ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον ώστε τα θύματα να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Η ψυχολογική κακοποίηση αφήνει βαθιές πληγές.

Το ψυχολογικό bullying μπορεί να υπονομεύει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση με τον καιρό, και να δημιουργεί συναισθήματα ανεπάρκειας. Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας μπορούν τα θύματα να ανακτήσουν την αυτοεκτίμηση τους.

Η αυτοφροντίδα είναι πολύ σημαντική και τεχνικές όπως η ενσυνειδητότητα, ο διαλογισμός, τα χόμπι συμβάλλουν στην καλή ψυχική υγεία. Φυσικά, ένα ισχυρό υποστηρικτικό δίκτυο με φίλους, μέλη της οικογένειας είναι αναγκαίο για την συναισθηματική υποστήριξη.

Η αυτοσυμπόνια σημαίνει ότι τα θύματα συμπεριφέρονται στον εαυτό τους με ευγένεια και κατανόηση στις δυσκολίες, αναγνωρίζουν ότι τα λάθη είναι κομμάτι της ζωής.

Οι θετικές δηλώσεις ενισχύουν την αυτοσυμπόνια. Οι δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά και χαλάρωση ενισχύουν την ψυχική ανθεκτικότητα.

Η άσκηση είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική και την σωματική υγεία.