Σεξουαλική παρενόχληση και έφηβοι

Σεξουαλική παρενόχληση και έφηβοι

Η σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα θέμα που μαστίζει τους ανθρώπους όλων των ηλικιών. Είναι πολύ δύσκολο για έναν γονιό να σκεφτεί ότι το παιδί του μπορεί να είναι θύμα bullying ή σεξουαλικής παρενόχλησης. Οι γονείς είναι ανάγκη να δίνουν προσοχή στις αλλαγές στη συμπεριφορά των εφήβων και να ψάχνουν για ενδείξεις που θα δείχνουν ότι η σεξουαλική παρενόχληση συμβαίνει στη ζωή του παιδιού τους.

Η σεξουαλική παρενόχληση στους εφήβους είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα λόγω της ύπαρξης των social media, στα οποία έχουν πρόσβαση τα παιδιά. Επίσης, το cyberbullying είναι διαδεδομένο, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι το 50% των εφήβων έχει βιώσει cyberbullying. Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να περιλαμβάνει ανάρμοστα σχόλια, άγγιγμα, πράξεις ή προσοχή σεξουαλικής φύσης. Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να συμβεί από κοντά ή διαδικτυακά, μέσω ακατάλληλων μηνυμάτων, σχολίων, εικόνων ή βίντεο.

Τι είναι η παρενόχληση και το bullying;

Η παρενόχληση και το bullying είναι κακοποιητικοί τρόποι συμπεριφοράς προς τους άλλους. Οι άνθρωποι που παρενοχλούν ή εκφοβίζουν κάνουν άσχημα σχόλια, χειρονομίες, απειλές και πράξεις. Προσπαθούν να προσβάλλουν, να εξευτελίσουν, να ντροπιάσουν, να υποτιμήσουν ή να πληγώσουν τους άλλους.

Μερικές φορές, οι άνθρωποι που παρενοχλούν και εκφοβίζουν κάνουν σχόλια ή χειρονομίες σεξουαλικής φύσεως. Για αυτό το λόγο η συγκεκριμένη πράξη ονομάζεται σεξουαλική παρενόχληση.

Η σεξουαλική παρενόχληση και το bullying περιλαμβάνουν πράγματα όπως:

• σεξουαλικά σχόλια, αστεία ή χειρονομίες
• διάδοση σεξουαλικών φημών (μέσω μηνυμάτων, social media)
• δημοσίευση σεξουαλικών σχολίων, φωτογραφιών ή βίντεο, revenge porn
• αναζήτηση γυμνών φωτογραφιών
• ερωτήσεις για το σεξ ή την προσφορά σεξ
• άγγιγμα με σεξουαλικό τρόπο

Φυσικά, η σεξουαλική παρενόχληση και το bullying μπορεί να συμβεί πρόσωπο με πρόσωπο ή διαδικτυακά. Δεν έχει σημασία που συμβαίνει, η σεξουαλική παρενόχληση και το bullying δεν είναι αποδεκτές συμπεριφορές. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για αυτές τις συμπεριφορές και δεν φταίει σε καμία περίπτωση το θύμα.

Τι συμβαίνει αν η σεξουαλική παρενόχληση είναι σωματική;

Αν κάποιος εξαναγκάζει ένα άτομο να προβεί σε σεξουαλικές πράξεις χωρίς τη θέλησή του αυτό θεωρείται σεξουαλική επίθεση ή βιασμός. Και φυσικά, αποτελεί ένα σοβαρό έγκλημα. Μπορεί να περιλαμβάνει άγγιγμα, φιλιά ή σεξουαλική επαφή.

Είναι επίσης εγκληματική πράξη αν ένας ενήλικας ζητήσει από κάποιον ανήλικο εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου ή να συμμετέχει σε σεξουαλικές πράξεις μέσω κάμερας. Αυτό ονομάζεται διαδικτυακή παιδική σεξουαλική κακοποίηση. Σε αυτή την περίπτωση το θύμα πρέπει να μιλήσει αμέσως σε έναν ενήλικα εμπιστοσύνης ή στην αστυνομία.

Ποια είναι τα σημάδια που δείχνουν ότι οι έφηβοι βιώνουν σεξουαλική παρενόχληση;

Οι γονείς πρέπει πάντα να δίνουν προσοχή στους βαθμούς των παιδιών τους, αλλά και να μιλούν στους δασκάλους αν υποπτεύονται την παρενόχληση. Μπορεί ένας δάσκαλος να έχει παρατηρήσει την αλλαγή πάνω τους. Επίσης, ένας γονιός πρέπει να ανησυχεί αν το παιδί του αρχίζει να αποφεύγει ένα συγκεκριμένο φίλο του. Συνήθως οι έφηβοι δεν μιλούν στους γονείς τους αν έχουν δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση, έτσι είναι σημαντικό οι γονείς να λένε στο παιδί ότι μπορούν να τους εμπιστευτούν.

Με την απεριόριστη πρόσβαση στο διαδίκτυο, τα παιδιά σήμερα βλέπουν πολλές χυδαίες εικόνες, μισογυνισμό. Μια αιτία της σεξουαλικής παρενόχλησης μπορεί να έχει σχέση με τα media όπου υπάρχουν παιδιά σε νεαρή ηλικία. Τα παιδιά βλέπουν άλλα παιδιά σε ταινίες, σόου στην τηλεόραση, στη μουσική. Οι γονείς πρέπει να βάζουν όρια στα παιδιά και να περιορίζουν την πρόσβαση στην τηλεόραση και τη χρήση κινητών και tablet. Οι γονείς είναι ανάγκη να ξέρουν πόσο χρόνο σπαταλούν τα παιδιά τους στο διαδίκτυο και ποιες ιστοσελίδες επισκέπτονται.

Μια άλλη πιθανή αιτία της σεξουαλικής παρενόχλησης έχει να κάνει λιγότερο με το σεξ και περισσότερο με την εξουσία. Ο εκβιαστής θέλει να κάνει το στόχο του να νιώσει ευάλωτος, και στη συνέχεια να εκμεταλλευτεί αυτή την ευαλωτότητα. Η σεξουαλική παρενόχληση στην εφηβεία είναι κάτι συχνό στα κορίτσια, αλλά είναι σημαντικό να πούμε ότι και τα αγόρια μπορεί να είναι θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης. Οι έφηβοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι λόγω των αλλαγών που συμβαίνουν στη διάρκεια της εφηβείας. Ο καθένας σε θέση εξουσίας, που έχει τη δύναμη να εκμεταλλευτεί κάποιον ευάλωτο όπως οι έφηβοι, μπορεί να διαπράξει σεξουαλική παρενόχληση.

Τι μπορείτε να κάνετε αν το παιδί σας έχει πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης; 

Είναι σημαντικό οι γονείς να αναγνωρίζουν τα σημάδια που δείχνουν ότι το παιδί τους είναι θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης. Αν το παιδί σας φυσιολογικά ήταν χαρούμενο και δραστήριο, ίσως παρατηρείτε ότι έχει μειωμένη ενέργεια. Τότε είναι η στιγμή να κάνετε μια συζήτηση για το τι συμβαίνει στη ζωή του. Αν έχει χάσει το ενδιαφέρον για πράγματα που πριν απολάμβανε όπως οι βόλτες με τους φίλους του, τότε αυτό είναι ένα σημάδι ότι μπορεί να βιώνει bullying ή παρενόχληση.

Αν το παιδί σας είναι θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης το πρώτο πράγμα που είναι ανάγκη να κάνετε είναι να μιλήσετε. Να μιλήσετε στο διευθυντή του σχολείου αν η παρενόχληση έχει συμβεί στις ώρες του σχολείου. Στη συνέχεια καλό είναι το παιδί να μιλήσει με την ψυχολόγο του σχολείου ή να κάνει ατομική ψυχοθεραπεία. Είναι σημαντικό το παιδί να μιλήσει σε έναν ψυχοθεραπευτή για να μπορέσει να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Η σεξουαλική παρενόχληση είναι κάτι συχνό στις μέρες μας, ειδικά στους εφήβους. Οι έφηβοι δεν μιλούν πάντα για την παρενόχληση, έτσι οι γονείς είναι ανάγκη να αναγνωρίζουν τα σημάδια.

Τι πρέπει να κάνω αν δέχομαι παρενόχληση ή εκφοβισμό;

Κάθε κατάσταση είναι διαφορετική και κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά. Υπάρχουν βέβαια κάποια πράγματα που βοηθούν σε κάθε περίπτωση:

• Να γνωρίζετε την αλήθεια. Να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι δεν είναι δικό σας λάθος όσα συμβαίνουν. Ότι και αν λέει ο θύτης, δεν έχει σημασία. Έχετε κάθε δικαίωμα να νιώθετε ασφάλεια.
• Πείτε στο άτομο που σας παρενοχλεί να σταματήσει. Αν συμβεί μια φορά, καλό είναι να μιλήσετε και να πείτε ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή. Να μένετε ήρεμοι και ξεκάθαροι. Κάποιες φορές αυτό είναι αρκετό, αλλά όχι πάντα.
• Μιλήστε σε έναν ενήλικα. Όλη αυτή η κατάσταση δεν είναι κάτι που μπορείτε να αντιμετωπίσετε μόνοι σας. Κάντε μια συζήτηση με τους γονείς, ένα φίλο, ένα συγγενή, ένα δάσκαλο. Μπορεί να νιώθετε άβολα αρχικά, αλλά μην αφήσετε αυτό το συναίσθημα να σας σταματήσει.
• Καλό είναι να ζητήσετε υποστήριξη. Αν νιώθετε ντροπή, θλίψη, άγχος ή έχετε δυσκολίες στον ύπνο καλό είναι να μιλήσετε σε έναν ψυχοθεραπευτή. Έτσι θα βρείτε τρόπους να αντιμετωπίσετε την κατάσταση και να μειώσετε το στρες.

Πώς μπορώ να βοηθήσω ένα άτομο που έχει δεχτεί παρενόχληση;

Αν έχετε δει κάποιο άτομο να δέχεται παρενόχληση μπορείτε να κάνετε τα εξής:

• Βρείτε βοήθεια. Αν είναι ασφαλές μπορείτε να διώξετε τον εκβιαστή αλλά δεν πρέπει να προσπαθήσετε να αλλάξετε τη συμπεριφορά του μόνοι σας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ξέρει ο θύτης ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που γνωρίζουν την κατάσταση.
• Αναφέρετε το περιστατικό. Μιλήστε σε έναν ενήλικα εμπιστοσύνης για όσα είδατε. Αυτό δεν είναι κουτσομπολιό. Κανείς δεν αξίζει να τον παρενοχλούν. Οι ενήλικες είναι ανάγκη να γνωρίζουν ώστε να μπορούν να προσφέρουν βοήθεια.
• Προσφέρετε την υποστήριξή σας. Καλό είναι να μιλάτε με το άτομο που έχει βιώσει την παρενόχληση και να του πείτε πως όλα αυτά δεν είναι δική του ευθύνη. Ακούστε και δείξτε την συμπόνια σας. Ενθαρρύνετέ τον να μιλήσει για όσα συνέβησαν σε έναν ενήλικα.