Σίδηρος

Σίδηρος

Ο σίδηρος (Fe) είναι ένα μεταλλικό στοιχείο που χρησιμοποιεί το σώμα για να σχηματίσει την αιμοσφαιρίνη. Η αιμοσφαιρίνη εντοπίζεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια του αίματος και βοηθά στη μεταφορά του οξυγόνου σε όλα τα όργανα του σώματος. Χωρίς επαρκή σίδηρο, το σώμα δεν έχει αρκετή αιμοσφαιρίνη, και ίσως να εμφανιστεί σιδηροπενική αναιμία. Τα συμπτώματα της αναιμίας περιλαμβάνουν αίσθηση κόπωσης και μπορεί να αρρωσταίνετε πιο εύκολα. Τα μωρά και τα παιδιά χρειάζονται περισσότερο σίδηρο για την υγιή τους ανάπτυξη, και την σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου. Το ποσό του σιδήρου που χρειάζεται ο κάθε οργανισμός εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο και αν μια γυναίκα είναι έγκυος ή θηλάζει.

Οφέλη σιδήρου

Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για πολλές ζωτικές λειτουργίες στο σώμα, όπως η παραγωγή ενέργειας και η συγκέντρωση, η λειτουργία του γαστρεντερικού και του ανοσοποιητικού συστήματος και η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να προκαλέσει κόπωση, ταχυπαλμία, ωχρό δέρμα και δύσπνοια.

Υγιής εγκυμοσύνη

Ο όγκος του αίματος και η παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων αυξάνονται δραματικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς τροφοδοτούν το έμβρυο με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν υψηλές απαιτήσεις σε σίδηρο. Το σώμα τυπικά μεγιστοποιεί την απορρόφηση σιδήρου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όμως η ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου ή άλλοι παράγοντες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ο σίδηρος απορροφάται, και μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια σιδήρου.

Η χαμηλή πρόσληψη σιδήρου στη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό και χαμηλό βάρος για το βρέφος, όπως επίσης επηρεάζει την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων ενός βρέφους. Οι εγκυμονούσες με χαμηλά επίπεδα σιδήρου είναι πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις επειδή ο σίδηρος ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Είναι ξεκάθαρο ότι τα συμπληρώματα σιδήρου είναι αναγκαία για τις γυναίκες στην εγκυμοσύνη. Οι περισσότερες μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα σιδήρου είναι απαραίτητα ακόμη και σε γυναίκες με φυσιολογικά επίπεδα σιδήρου.

Ενέργεια

Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί την ενέργεια. Ο σίδηρος μεταφέρει οξυγόνο στους μύες και στον εγκέφαλο και είναι ουσιαστικός για την πνευματική και την σωματική μας απόδοση. Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη συγκέντρωσης, νευρικότητα και μειωμένη αντοχή.

Αθλητική απόδοση

Η ανεπάρκεια σιδήρου είναι πολύ συχνή στους αθλητές, ειδικά στις νέες γυναίκες αθλήτριες, συγκριτικά με τους ανθρώπους που δεν ακολουθούν ένα δραστήριο τρόπο ζωής.

Η ανεπάρκεια σιδήρου στους αθλητές μειώνει την απόδοση τους και αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Η μειωμένη αιμοσφαιρίνη μπορεί να μειώσει την απόδοση κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης, καθώς μειώνεται η ικανότητα του σώματος να μεταφέρει οξυγόνο στους μύες.

Συμπτώματα ανεπάρκειας σιδήρου

Οι άνθρωποι συχνά δεν γνωρίζουν ότι έχουν σιδηροπενική αναιμία μέχρι να εμφανιστούν τα συμπτώματα, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν:

•  Δυσκολία στην αναπνοή
•  Ταχυπαλμία
•  Κρύα χέρια και πόδια
•  Σπάσιμο των νυχιών  ή πτώση των μαλλιών
•  Πληγές στην άκρη του στόματος
•  Πληγές στη γλώσσα
•  Σε κάποιες περιπτώσεις προκαλείται δυσκολία κατά την κατάποση

Αν νιώθετε συνεχώς κουρασμένοι καλό είναι να απευθυνθείτε στο γιατρό σας ώστε να γίνει η διάγνωση της ανεπάρκειας σιδήρου. Οι γυναίκες που είναι έγκυες και άνθρωποι με γαστρεντερικά προβλήματα όπως η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα ή η κοιλιοκάκη πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδα του σιδήρου ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Τροφές που είναι καλές πηγές σιδήρου

Το σώμα απορροφά δύο με τρεις φορές περισσότερο σίδηρο από ζωικές τροφές από ότι από τροφές φυτικής προέλευσης. Μερικές ζωικές πηγές σιδήρου περιλαμβάνουν:

• Το άπαχο βοδινό κρέας
• Τα στρείδια
• Το κοτόπουλο
• Τη γαλοπούλα

Αν και το σώμα μας απορροφά λιγότερο σίδηρο από τις τροφές φυτικής προέλευσης, η βιταμίνη C που υπάρχει σε πολλά φρούτα και λαχανικά αυξάνει την απορρόφηση σιδήρου. Μερικές καλές φυτικές πηγές σιδήρου είναι:

• Τα φασόλια και οι φακές
• Το τόφου
• Οι ψημένες πατάτες
• Τα κάσιους
• Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι
• Τα εμπλουτισμένα με σίδηρο δημητριακά
• Το ψωμί ολικής άλεσης

Σκευάσματα με σίδηρο

Εκτός από τις τροφές και τα συμπληρώματα διατροφής με σίδηρο, υπάρχουν και ενισχυμένα σκευάσματα όπου απαιτείται μια πιο άμεση διόρθωση των επιπέδων σιδήρου, ή αν η αναιμία είναι σοβαρή.