Κατάθλιψη: σημάδια και συμπτώματα

Κατάθλιψη: σημάδια και συμπτώματα

Τα σημάδια της κατάθλιψης δεν είναι πάντα προφανή όπως το συνεχές κλάμα και το συναίσθημα απελπισίας. Πολλές φορές οι αλλαγές είναι δυσδιάκριτες και ένα άτομο μπορεί να μην τις παρατηρεί, αλλά οι φίλοι και τα κοντινά του πρόσωπα να τις αντιλαμβάνονται.

Δεν υπάρχει ένα μοναδικό μοτίβο για την κατάθλιψη, και τα σημάδια και τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται σταδιακά και να είναι ήπια ή σοβαρά. Κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν απότομα και ξαφνικά ένα σοβαρό καταθλιπτικό επεισόδιο.

Μπορείτε να κάνετε το τεστ κατάθλιψης για μια πρώτη εκτίμηση αν εμφανίζετε σημάδια κατάθλιψης. Για να μπορέσετε να αναγνωρίσετε οι ίδιοι την κατάθλιψη, αναζητήστε τα προειδοποιητικά σημάδια τα οποία δεν πρέπει να αγνοείτε:

1. Δυσκολία στον ύπνο

Η σωματική και η πνευματική κόπωση που συνοδεύουν την κατάθλιψη επίσης επηρεάζουν τον ύπνο. Οι αλλαγές στον ύπνο μπορεί να εκδηλώνονται με πολλούς τρόπους. Μερικές φορές αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάποιος κοιμάται στη διάρκεια της ημέρας, χρησιμοποιεί τον ύπνο για να περνά η ώρα ή προτιμά τον ύπνο από άλλες δραστηριότητες.

Άλλες φορές μπορεί οι αλλαγές στον ύπνο να προκαλούν αϋπνία, ή να μην μπορεί να αποκοιμηθεί κάποιος το βράδυ. Όμως, η έλλειψη επαρκούς και ποιοτικού ύπνου εντείνει το στρες και επιδεινώνει τα συναισθήματα της κατάθλιψης. Μερικές φορές, αυτό δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο, όπου οι ανήσυχες σκέψεις μας κρατούν ξύπνιους και επηρεάζουν αρνητικά τον ύπνο, πράγμα το οποίο τελικά οδηγεί σε πιο ανήσυχες σκέψεις.

2. Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες

Πολλοί άνθρωποι στρέφονται στα χόμπι τους όταν η διάθεσή τους δεν είναι καλή, αλλά όσοι έχουν μείζων καταθλιπτική διαταραχή γενικά δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για οποιαδήποτε δραστηριότητα, ακόμα και όσες αγαπούσαν προηγουμένως. Τίποτα δεν μπορεί να τους ευχαριστήσει πια (ανηδονία). Αν για παράδειγμα ένα άτομο λάτρευε την κηπουρική και πλέον δεν έχει την ενέργεια να βγει στον κήπο, αυτό μπορεί να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι.

3. Αλλαγές στην όρεξη

Οι διατροφικές μας συνήθειες μπορεί να επηρεάζονται από την κατάθλιψη. Μερικοί άνθρωποι έχουν αυξημένη όρεξη για φαγητό, ενώ άλλοι δεν έχουν καθόλου όρεξη. Αν παρατηρείτε αλλαγές στον ύπνο, τότε ίσως να παρατηρείτε και αλλαγές στη διατροφή σας. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ύπνος βοηθά στην ρύθμιση των ορμονών της πείνας.

Μερικοί άνθρωποι τρώνε πολύ όταν νιώθουν πίεση ή άγχος, αλλά όσοι έχουν κατάθλιψη συνήθως δεν έχουν όρεξη για φαγητό. Η μειωμένη όρεξη και η απώλεια βάρους είναι ένα σημάδι της κατάθλιψης, όπως επίσης η έντονη επιθυμία για φαγητό και η αύξηση βάρους.

4. Αίσθηση ότι είστε στα άκρα

Πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη μπορεί να νιώθουν νευρικότητα, ευερεθιστότητας, ανησυχία, ανυπομονησία. Οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στα συμπτώματα άγχους στην κατάθλιψη.

5. Ενοχές

Οι ενοχές είναι επίσης ένα προειδοποιητικό σημάδι της κατάθλιψης. Οι άνθρωποι μπορεί να νιώθουν ενοχές λόγω της κατάθλιψης ή επειδή δεν κάνουν αρκετά πράγματα στο σπίτι ή στη δουλειά.

6. Αυτοκτονικές σκέψεις

Ένα άτομο με σοβαρή κατάθλιψη μπορεί να σκέφτεται το θάνατο ή να έχει αυτοκτονικές σκέψεις. Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι να απευθύνεστε άμεσα στον ψυχίατρο.

7. Δυσκολία να σηκωθείτε από το κρεβάτι

Είναι απολύτως φυσιολογικό να απολαμβάνετε τον ύπνο. Ωστόσο, αν είναι δύσκολο να βρείτε κίνητρο να σηκωθείτε από το κρεβάτι σας ή να ετοιμαστείτε το πρωί, αυτό μπορεί να είναι σημάδι της κατάθλιψης. Η κατάθλιψη προκαλεί κόπωση και ρίχνει τα επίπεδα της ενέργειας σε βαθμό που ακόμη και οι απλές δουλειές, όπως το ντους, να μοιάζουν εξουθενωτικές ή δύσκολες.

8. Ευερεθιστότητα ή εναλλαγές στη διάθεση

Η κατάθλιψη μπορεί να οδηγεί σε εκρήξεις θυμού και εναλλαγές στη διάθεση. Την μια στιγμή ένα άτομο μπορεί να είναι θυμωμένο και την επόμενη να κλαίει απαρηγόρητο. Όταν κάποιος παλεύει με την κατάθλιψη, οι αλλαγές στη διάθεση είναι συχνές. Κάποιες φορές αυτές οι αλλαγές πυροδοτούνται από μικρά ή ασήμαντα πράγματα, και άλλες μπορεί να προκύπτουν εντελώς απροσδόκητα. Αν η ευερεθιστότητα ή οι εναλλαγές στη διάθεση διαρκούν περισσότερο από λίγες μέρες, τότε μπορεί να έχουν σχέση με την κατάθλιψη.

9. Αυτοτραυματισμοί

Όταν το άγχος ή η κατάθλιψη προκαλούν έντονα συναισθήματα, μερικοί άνθρωποι στρέφονται σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές για να βρουν ανακούφιση. Οι αυτοτραυματισμοί μπορεί να έχουν πολλές μορφές και να διαφέρουν από άτομο σε άτομο.

10. Έλλειψη χαράς

Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη, δεν μπορεί να νιώσει χαρά για πράγματα που αγαπά και είναι δύσκολο να διατηρήσει τη σχέση με τους κοντινούς του ανθρώπους. Αναλόγως το στάδιο της κατάθλιψης τη βαρύτητα αυτής, χάνει το ενδιαφέρον του για τα χόμπι, τις φιλίες, τις κοινωνικές εκδηλώσεις, το σεξ ή τη ζωή γενικά (ανηδονία). Όταν κάποιος δεν μπορεί να βρει τη χαρά σε πράγματα που πριν απολάμβανε αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι κατάθλιψης. Πολλές φορές οι άνθρωποι με κατάθλιψη απομονώνονται και απομακρύνονται από τους φίλους, την οικογένεια ή τους κοντινούς τους ανθρώπους, πράγμα που επιδεινώνει τα συναισθήματα απελπισίας.

Σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης

Η κατάθλιψη επηρεάζει το σώμα και το μυαλό. Αν και πολλοί άνθρωποι κατανοούν και αναγνωρίζουν τα συναισθηματικά συμπτώματα, πολλοί παρερμηνεύουν τα σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης και πιστεύουν ότι προέρχονται από κάποια άλλη ασθένεια που αφορά το σώμα και όχι το μυαλό. Αυτή η παρερμηνεία έχει ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη να μην λαμβάνουν την θεραπεία που έχουν ανάγκη για να νιώσουν καλύτερα.

1. Ανεξήγητοι πόνοι

Μπορεί να περιλαμβάνουν πόνους στις αρθρώσεις και στους μύες, πονοκεφάλους, πόνους στη μέση, οι οποίοι μπορεί να είναι ήπιοι ως σοβαροί. Αυτοί οι πόνοι οδηγούν σε έντονη ανησυχία, παρεμποδίζουν κάποιες δραστηριότητες, χόμπι και αθλήματα.

Καθώς η κατάθλιψη και ο πόνος μοιράζονται τα ίδια νευρικά μονοπάτια και νευροδιαβιβαστές, ίσως να υπάρχει μια σύνδεση ανάμεσά τους.

2. Κόπωση

Η κατάθλιψη προκαλεί εξουθένωση. Αυτό μπορεί να συμβαίνει για πολλούς λόγους:

• Το ψυχολογικό φορτίο της κατάθλιψης
• Τα μεταβαλλόμενα επίπεδα ντοπαμίνης και σεροτονίνης που επηρεάζουν τα επίπεδα της ενέργειας
• Τα προβλήματα στον ύπνο, που μειώνουν τα επίπεδα ενέργειας μέσα στην ημέρας

3. Αλλαγές στην ψυχοκινητική δραστηριότητα

Ένα από τα σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι ότι επηρεάζει τις ψυχοκινητικές δραστηριότητες, τις εργασίες που το σώμα και το μυαλό δουλεύουν  μαζί για να ολοκληρώσουν. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ένα άτομο να μιλά, να σκέφτεται και να κινείται πιο αργά από το συνηθισμένο. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με τους ακόλουθους τρόπους:

• Ομιλία- μεγαλύτερες παύσεις, χαμηλότερη φωνή, πιο μονότονη και καθυστερημένη απόκριση στις συζητήσεις.
• Κινήσεις των ματιών- μειωμένη επαφή με τα μάτια.
• Κινήσεις του προσώπου – αμετάβλητη έκφραση, χωρίς να υπάρχει αντίδραση στα συναισθήματα.
• Κινήσεις του σώματος – αργές κινήσεις, δυσκολία στις λεπτές κινήσεις όπως το γράψιμο.

4. Μειωμένη λίμπιντο

Αν και είναι φυσιολογικό να υπάρχουν διακυμάνσεις στη σεξουαλική επιθυμία, η απώλειά της είναι ένα σημάδι κατάθλιψης. Είναι ένα σύμπτωμα που οι άνθρωποι δεν θέλουν να συζητούν επειδή νιώθουν ντροπή για αυτό. Αλλά αν είναι κάτι που νιώθετε, είναι σημαντικό να το συζητάτε γιατί μπορεί να επηρεάζει την αυτοπεποίθησή σας και να δημιουργεί προβλήματα στη σχέση σας.

5. Προβλήματα του γαστρεντερικού

Ένα ακόμη σωματικό σύμπτωμα της κατάθλιψης είναι τα θέματα του γαστρεντερικού. Κάποιοι άνθρωποι νιώθουν συνεχώς ναυτία, έχουν δυσκοιλιότητα ή διάρροια.

Αυτό το σύμπτωμα συνήθως προκαλείται επειδή η κατάθλιψη επηρεάζει την απόκριση στο στρες, και αυτό με τη σειρά του επιφέρει αλλαγές στο πως το σώμα επεξεργάζεται την τροφή.

Πώς μπορώ να βοηθήσω ένα αγαπημένο μου πρόσωπο με κατάθλιψη;

Αυτά που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε ένα άτομο με κατάθλιψη είναι τα εξής:

• Ενθαρρύνετε τον αγαπημένο σας να ζητήσει την βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή. Αν ένα άτομο με κατάθλιψη έχει αυτοκτονικές σκέψεις είναι απαραίτητη η ιατρική παρέμβαση.
• Δημιουργήστε ένα ασφαλές περιβάλλον. Η υποστήριξη είναι πολύ σημαντική ώστε ένα άτομο να νιώθει ασφάλεια.
• Να είστε ευγενικοί. Το να κατηγορείτε ένα άτομο με κατάθλιψη επειδή νιώθει άσχημα και χωρίς κίνητρο δεν είναι βοηθητικό και τελικά, επιδεινώνει τα αρνητικά συναισθήματα που ήδη νιώθει.
• Υποστηρίξτε την θεραπεία. Μπορείτε να συνοδεύσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο στις συνεδρίες.