Στρες και πυρετός

Στρες και πυρετός

Ο πυρετός μπορεί να έχει άμεση σχέση με το στρες, και αποτελεί μια ψυχοσωματική διαταραχή ειδικά στις νέες γυναίκες. Μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν υψηλή θερμοκρασία σώματος (μέχρι 41^ο C) όταν νιώθουν συναισθηματικό στρες. Άλλοι έχουν επίμονο χαμηλό πυρετό (37-38^ο C) σε καταστάσεις χρόνιου στρες. Ο πυρετός που έχει σχέση με το στρες έχει την ονομασία ψυχογενής πυρετός και ο μηχανισμός του δεν είναι πλήρως κατανοητός. Ωστόσο, τα κλινικά στοιχεία δείχνουν ότι ο ψυχογενής πυρετός δεν υποχωρεί με τα αντιπυρετικά φάρμακα, αλλά εμφανίζει βελτίωση με ψυχοτρόπα και αγχολυτικά φάρμακα, και την ψυχοθεραπεία με την οποία οι ασθενείς μπορούν να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες.

Το ψυχολογικό στρες μπορεί να αυξάνει τη θερμοκρασία του σώματος μέσω πολλών μηχανισμών. Βέβαια, αυτοί οι μηχανισμοί διαφέρουν από αυτούς που προκαλούν τον πυρετό στις λοιμώξεις (ο οποίος απαιτεί προφλεγμονώδεις ενώσεις). Επιπλέον, το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, ειδικά οι β3- αδρενοϋποδοχείς οδηγούν στην θερμογένεση στον λιπώδη ιστό. Αυτός ο μηχανισμός παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της υπερθερμίας που έχει σχέση με το στρες.

Το οξύ ψυχολογικό στρες προκαλεί μια παροδική αύξηση στην θερμοκρασία του σώματος. Σε αντίθεση με το χρόνιο στρες που προκαλεί συνεχή υπερθερμία, με λίγες αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος στη διάρκεια της ημέρας ή μικρή αύξησή της. Το χρόνιο στρες προκαλεί μια αύξηση στη θερμοκρασία του σώματος σε ψυχοπιεστικές καταστάσεις.

Εκτός από τον όρο ψυχογενής πυρετός υπάρχει και μια άλλη ονομασία για αυτή την κατάσταση, η "λειτουργική υπερθερμία". Ο όρος λειτουργική υπερθερμία προστατεύει τους ασθενείς από το στίγμα που συνήθως συνοδεύει τις ψυχικές νόσους.

Τι είναι ο ψυχογενής πυρετός;

Στους ανθρώπους που εμφανίζουν επεισόδια υπερθερμίας ή έχουν επίμονη υψηλή θερμοκρασία του σώματος χωρίς καμία φλεγμονώδη αιτία, ο πυρετός έχει άμεση σχέση με το ψυχολογικό στρες. Η ανακάλυψη του πυρετού που έχει σχέση με το στρες έγινε στις αρχές του 20^ου αιώνα. Η υψηλή θερμοκρασία του σώματος ονομάστηκε "ψυχογενής πυρετός" ή "νευρογενής πυρετός".

Ο ψυχογενής πυρετός προκαλεί έντονη αναστάτωση στους ασθενείς και στους γιατρούς. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ασθενείς πιστεύουν ότι ο πυρετός δεν τους επιτρέπει να είναι λειτουργικοί. Επιπλέον, τα αντιπυρετικά φάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά και αυτό δημιουργεί επιπλέον ανησυχία.

Η ανακάλυψη του ψυχογενούς πυρετού έγινε το 1930 σε μια γυναίκα 20 ετών που παρουσίαζε υψηλή θερμοκρασία σώματος 37.8^ο C όταν πήγαινε για επίσκεψη στο γιατρό αλλά είχε φυσιολογική θερμοκρασία σώματος στο σπίτι της. Η θερμοκρασία του σώματός της παρουσίαζε αύξηση μετά από φλεβοκέντηση, επίσκεψη στο γιατρό, γυναικολογική εξέταση ή μετά από διαφωνίες με την αδερφή της στο σπίτι. Για παράδειγμα η φλεβοκέντηση οδήγησε σε μια αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος στους 37.39^ο C μέσα σε 5 λεπτά. Αυτά τα επεισόδια υπερθερμίας στην ασθενή είχαν σχέση με το στρες και πήραν την ονομασία "ψυχογενής πυρετός".

Ο ψυχογενής πυρετός έχει πολλές υποκατηγορίες ως προς την αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος και τη διάρκεια. Κάποιοι ασθενείς εμφανίζουν μια απότομη αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, που έχει μικρή διάρκεια μετά από την έκθεση σε συναισθηματικό στρες. Συνήθως οι συγκεκριμένοι ασθενείς εμφανίζουν μια αντίσταση στα αντιπυρετικά φάρμακα παρά την υψηλή θερμοκρασία του σώματος (39^οC) και ο πυρετός έχει διάρκεια ανάλογη με το ψυχοπιεστικό γεγονός. Συνήθως δεν υπάρχουν φλεγμονώδη σημάδια ακόμη και όταν ο πυρετός είναι υψηλός. Ο πυρετός δεν είναι πλασματικός. Κάποιες καταστάσεις μπορεί να προκαλούν έντονο στρες.  Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν ένα παιδί εμφανίζει πυρετό όταν πηγαίνει στο σχολείο επειδή οι φίλοι του το κοροϊδεύουν. Ακόμη και αν το παιδί παραμείνει στο σχολείο η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται σημαντικά και αυτό προκαλεί έντονη κόπωση.   Τελικά, το παιδί αλλάζει σχολείο και έτσι ξαφνικά ο πυρετός υποχωρεί.

Ποια είναι τα συμπτώματα του ψυχογενούς πυρετού;

Ο ψυχογενής πυρετός μπορεί να προκαλεί πολλά τυπικά συμπτώματα του πυρετού, όπως:

• Αυξημένη θερμοκρασία σώματος
• Εξάψεις
• Ρίγος και πόνος στο σώμα
• Κόπωση

Στις περιπτώσεις οξύ άγχους , όπως όταν κάποιος μαθαίνει κάποια άσχημα νέα ή βιώνει την ξαφνική απώλεια ενός αγαπημένου του προσώπου, μπορεί να βιώνει συμπτώματα που να μοιάζουν με τον ψυχογενή πυρετό. Ωστόσο, τα συμπτώματα δεν είναι ξεκάθαρα. Αυτό είναι ιδιαίτερα αλήθεια για τις περιπτώσεις χρόνιου στρες, όπως η φροντίδα ενός αγαπημένου προσώπου που είναι άρρωστο, που μπορεί να συσσωρευτεί με την πάροδο του χρόνου.

Για την διάγνωση του ψυχογενούς πυρετού, άλλα σωματικά συμπτώματα του πυρετού πρέπει να αποκλειστούν. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κάποιος ότι ο πυρετός μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας ή τραυματισμού. Αν κάποιος έχει συμπτώματα όπως η ρινική συμφόρηση ή ο βήχας, τότε είναι πιθανό η υποκείμενη αιτία του πυρετού να είναι κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού, όπως το κρυολόγημα ή η γρίπη, και να μην έχει σχέση με το στρες.

Σε κάποιες περιπτώσεις, το στρες μπορεί να προκαλεί πυρετό και αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως ψυχογενής πυρετός. Ανάλογα με την αιτία του πυρετού, το αντίδοτο μπορεί να είναι η ψυχοθεραπεία, η γιόγκα, ο διαλογισμός.

Αντιμετώπιση ψυχογενούς πυρετού

Αν και ο ψυχογενής πυρετός είναι γνωστός στην βιβλιογραφία, μόνο λίγοι γιατροί στον κόσμο γνωρίζουν πως να αντιμετωπίζουν και να θεραπεύουν την κατάσταση.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν επιδημιολογικά στοιχεία για τον ψυχογενή πυρετό, έτσι ο αριθμός των ασθενών παραμένει άγνωστός. Ωστόσο, η συγκεκριμένη κατάσταση είναι σχετικά διαδεδομένη, σύμφωνα μα τα διαθέσιμα στοιχεία. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ασθενών, ειδικά στους φοιτητές λόγω του στρες που αντιμετωπίζουν για την ακαδημαϊκή τους απόδοση. Επειδή πολλοί γιατροί δεν κατανοούν πλήρως τον τρόπο με τον οποίο το στρες επηρεάζει τη θερμοκρασία του σώματος , οι ασθενείς με ψυχογενή πυρετό δεν γνωρίζουν την αιτία των συμπτωμάτων τους.

Συνήθως, οι ασθενείς δεν κάνουν παράπονα μόνο για τον πυρετό, αλλά και για άλλα συμπτώματα όπως το στρες.  Οι ασθενείς λοιπόν θέλουν να βρουν θεραπεία όχι μόνο για τον πυρετό που τους ταλαιπωρεί αλλά για όλα τα συμπτώματα.

Υπάρχουν αρκετές θεραπευτικές επιλογές στις μέρες μας, αλλά γενικά έχουν πολλές ομοιότητες με τις θεραπείες για τις διαταραχές άγχους και δεν είναι ειδικές για τον ψυχογενή πυρετό. Φυσικά, είναι ανάγκη να γίνουν περισσότερες μελέτες για την παθοφυσιολογία του ψυχογενούς πυρετού και τις νέες θεραπείες.