Πώς επηρεάζει το στρες της πανδημίας την αρτηριακή πίεση;

Στρες της πανδημίας και Αρτηριακή Πίεση

Το 2020 ήταν μια χρονιά γεμάτη προκλήσεις για πολλούς λόγους αλλά κυρίως λόγω της πανδημίας του Covid-19. Η ανησυχία για το μέλλον έχει αυξήσει όχι μόνο τις διαταραχές άγχους και λοιπά προβλήματα ψυχικής υγείας, αλλά και σωματικά προβλήματα όπως η υπέρταση.

Τι είναι η υπέρταση;

Η αρτηριακή πίεση αποτελείται από την συστολική και την διαστολική πίεση. Η συστολική πίεση δείχνει την πίεση στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και η διαστολική την πίεση της καρδιάς όταν αυτή ξεκουράζεται ανάμεσα στους χτύπους. Τα φυσιολογικά επίπεδα είναι 120/80 mmHg. Όταν οι τιμές της πίεσης είναι υψηλότερες από αυτές, τότε ένα άτομο έχει υπέρταση.

Μπορεί το άγχος να αυξήσει την αρτηριακή πίεση;

Σε στιγμές άγχους μπορεί προσωρινά να αυξηθεί η αρτηριακή πίεση , η οποία τυπικά είναι χαμηλότερη σε στιγμές ηρεμίας. Όταν αντιμετωπίζετε μια δύσκολη κατάσταση, το σώμα απελευθερώνει ορμόνες του στρες ώστε να μπορέσετε να την αντιμετωπίσετε. Η αδρεναλίνη αυξάνει το ρυθμό της καρδιάς, την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα της ενέργειας. Η κορτιζόλη αυξάνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και την πρόσβαση του εγκεφάλου στη γλυκόζη ώστε να βελτιωθεί η πνευματική σας λειτουργία. Ο μηχανισμός πάλης ή φυγής σας προετοιμάζει ώστε να αντιμετωπίσετε την απειλή. Όταν ο κίνδυνος περάσει, οι ορμόνες και ο οργανισμός επιστρέφουν σε φυσιολογική λειτουργία. Αυτό είναι καλό, επειδή όταν ο μηχανισμός του στρες είναι συνέχεια ενεργός, προκαλεί πολλά προβλήματα όπως η υπέρταση. Οι μελέτες δείχνουν ότι το χρόνιο στρες μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι μελέτες δείχνουν ότι τα ψυχοπιεστικά γεγονότα καθυστερούν την επιστροφή της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα. Το έντονο στρες συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης. Κάποιες έρευνες δείχνουν την σύνδεση ανάμεσα στο εργασιακό στρες και την αυξημένη αρτηριακή πίεση. Το στρες της καθημερινότητας  δρα αθροιστικά και έχει μακροχρόνιες επιδράσεις στην υγεία και μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο, πονοκεφάλους.

Επιδράσεις της πανδημίας στην αρτηριακή πίεση

Η πανδημία έχει αυξήσει κατακόρυφα τα επίπεδα του στρες και ο φόβος έχει κατακλύσει τους ανθρώπους παγκοσμίως. Η καραντίνα, η ανεργία, οι θάνατοι από την νόσο δημιουργούν έντονη ανησυχία. Όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση. Για τους ανθρώπους που έχουν ήδη υπέρταση όλη αυτή η κατάσταση αυξάνει τους κινδύνους.

Συνεχές άγχος

Το τελευταίο διάστημα οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν το φόβο για το άγνωστο, ο οποίος οδηγεί σε άγχος και νευρικότητα. Οι άνθρωποι πρέπει να αντιμετωπίσουν τους θανάτους μελών της οικογένειας, φίλων, συναδέλφων λόγω της πανδημίας και αυτή η κατάσταση συμβάλλει στο άγχος και στην κατάθλιψη.

Η αβεβαιότητα για το μέλλον μαζί με την οικονομική αστάθεια, την κοινωνική απομόνωση και τους περιορισμούς στην καθημερινότητα συμβάλλουν στην εμφάνιση υπέρτασης.  Η πανδημία έχει προκαλέσει τεράστιες αλλαγές σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Κακοί μηχανισμοί αντιμετώπισης

Κάποιοι μηχανισμοί που χρησιμοποιούμε στη διάρκεια της πανδημίας συμβάλλουν στην ανάπτυξη υψηλής αρτηριακής πίεσης. Το άγχος και η ανησυχία μπορεί να οδηγήσουν τους ανθρώπους σε ανθυγιεινές συνήθειες όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η συναισθηματική κατανάλωση φαγητού που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης.

Κενά στην προληπτική φροντίδα

Όταν οι προληπτικές εξετάσεις ή οι χειρουργικές επεμβάσεις αναβάλλονται για να περιοριστεί η έκθεση στον ιό, είναι πολύ πιθανό η αρτηριακή πίεση να εμφανίσει διακυμάνσεις. Οι ασθενείς περιορίζουν τις επισκέψεις τους στο γιατρό και αυτό οδηγεί σε επιπλέον στρες και αβεβαιότητα, τα οποία προκαλούν απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Επιπλοκές του covid-19

Η υπέρταση δεν αυξάνει τον κίνδυνο από τον covid-19. Ωστόσο, αν κάποιος έχει κάποιο νόσημα του καρδιαγγειακού , τότε είναι σωματικά πιο ευάλωτος στις επιπλοκές της μόλυνσης από τον covid-19. Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν θρομβώσεις στα άκρα, στους πνεύμονες ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Τα υψηλά επίπεδα της αρτηριακής πίεσης αυξάνουν τον κίνδυνο για νοσήματα του καρδιαγγειακού. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο covid-19 μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην καρδιά, όπως η μυοκαρδίτιδα ή φλεγμονή όπως η περικαρδίτιδα.

Μπορεί η υψηλή αρτηριακή πίεση να προκαλέσει άγχος;

Όπως το άγχος μπορεί να αυξήσει προσωρινά την αρτηριακή πίεση, έτσι και η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να αυξήσει το άγχος. Για παράδειγμα, κάποια συμπτώματα της υψηλής αρτηριακής πίεσης μιμούνται αυτά του άγχους, όπως:

• δυσκολία στην αναπνοή
• ζαλάδα
• πόνο στο στήθος
• αλλαγές στην όραση

Όλα αυτά τα συμπτώματα ή και άλλα της υψηλής αρτηριακής πίεσης μπορεί να προκαλέσουν έντονο άγχος.

Όταν κάποιος έχει για χρόνια υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να εμφανίσει άγχος και κατάθλιψη. Οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα είναι πιο πιθανό να βιώσουν κάποια διαταραχή ψυχικής υγείας.

Πώς μπορείτε να ελέγξετε την αρτηριακή σας πίεση;

Αν το στρες προκαλεί αλλαγές στην αρτηριακή σας πίεση, είναι φυσιολογικό να σκεφτείτε ότι η φαρμακευτική αγωγή για το άγχος είναι η καλύτερη λύση. Ωστόσο, τα αγχολυτικά δεν αποτελούν θεραπεία πρώτης γραμμής.

Ο γενικός γιατρός σας θα σας προτείνει φάρμακα για την διαχείριση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Αν η αρτηριακή σας πίεσης είναι σταθερά υψηλότερη από την φυσιολογική, είναι σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας.

Είναι πολύ σημαντικό να έχετε υπό έλεγχο την αρτηριακή σας πίεση, και το άγχος σας. Όταν τα συναισθήματά σας είναι εκτός ελέγχου, η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την κατάσταση.

Η υγιεινή διατροφή και η σωματική άσκηση βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης:

• Περιορίστε το αλάτι
• Κόψτε την καφεΐνη
• Κόψτε το κάπνισμα
• Διατηρήστε φυσιολογικό το βάρος σας

Καλό είναι να ελέγχετε την αρτηριακή σας πίεση καθημερινά στο σπίτι σας.

Τι μπορείτε να κάνετε αν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση που σχετίζεται με το άγχος;

Αν η αρτηριακή σας πίεση είναι υψηλή λόγω άγχους, η θεραπεία της υποκείμενης διαταραχής άγχους βοηθά να επαναφέρετε την αρτηριακή πίεση πίσω σε φυσιολογικά επίπεδα. Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές.

Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία είναι ο χρυσός κανόνας για τις περισσότερες αγχώδεις διαταραχές. Βοηθά να αναγνωρίσετε και να αλλάξετε τις προβληματικές σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που συμβάλλουν στο άγχος σας.

Οι μελέτες δείχνουν ότι η ψυχοθεραπεία είναι το ίδιο αποτελεσματική με την φαρμακευτική αγωγή στην θεραπεία των διαταραχών άγχους.

Ανάλογα με την μορφή άγχους που αντιμετωπίζετε υπάρχουν και άλλες επιλογές. Η θεραπεία έκθεσης είναι αποτελεσματική για την θεραπεία ειδικών φοβιών, ενώ το EMDR επικεντρώνεται στην θεραπεία των ψυχικών τραυμάτων και του μετατραυματικού στρες.

Φαρμακευτική αγωγή

Οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs) είναι τα πιο γνωστά αντικαταθλιπτικά φάρμακα για τις διαταραχές άγχους. Οι SSRIs λειτουργούν αυξάνοντας την  σεροτονίνη στον εγκέφαλο, η οποία μειώνει τα συμπτώματα του άγχους. Οι SSRIs είναι πιο αποτελεσματικοί όταν συνδυάζονται με την ψυχοθεραπεία.

Σε κάποιες περιπτώσεις , οι βενζοδιαζεπίνες, χορηγούνται για την βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από τα συμπτώματα του άγχους. Ωστόσο, προκαλούν εθισμό και είναι μόνο για βραχεία χρήση.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Καθώς η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή είναι αποτελεσματικές μέθοδοι για την θεραπεία των διαταραχών άγχους, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι επίσης σημαντικές.

Καλό είναι να κοιμάστε καλά, να τρώτε υγιεινά, και να κινείστε. Οι τεχνικές χαλάρωσης όπως ο διαλογισμός, η γιόγκα και το μασάζ βοηθούν.

Είτε έχετε κάποια αγχώδη διαταραχή είτε όχι, ο καθένας μπορεί να επωφεληθεί από την μείωση του στρες στην καθημερινότητα. Μπορείτε να κάνετε κάποιες αλλαγές στην καθημερινότητα που θα μειώσουν το άγχος σας:

• Κοιμηθείτε καλά: ο ύπνος είναι πολύ σημαντικός για την συνολική μας υγεία και επηρεάζει τα επίπεδα του άγχους. Καλό είναι να κοιμάστε 7-9 ώρες κάθε βράδυ ώστε το σώμα να ξεκουράζεται και να αναζωογονείται.
• Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή: καταναλώστε θρεπτικές τροφές που συμβάλλουν στην σωματική και στην ψυχική σας υγεία. Βάλτε στην διατροφή σας τα φρούτα, τα λαχανικά, τις τροφές ολικής άλεσης, την άπαχη πρωτεΐνη.
• Βάλτε την άσκηση στη ζωή σας: η κίνηση είναι σημαντική, είτε πηγαίνετε στο γυμναστήριο είτε κάνετε μια βόλτα στην γειτονιά σας. Η καθημερινή άσκηση και η φυσική δραστηριότητα αυξάνουν τις ενδορφίνες και μειώνουν τα επίπεδα του άγχους.
• Ενσυνειδητότητα: η ενσυνειδητότητα βοηθά να είστε παρόντες στην κάθε στιγμή, πράγμα το οποίο είναι απίστευτα σημαντικό όταν έχετε άγχος. Ο διαλογισμός είναι μια εξαιρετική τεχνική που βοηθά να μειώσετε το στρες.