Συναισθηματική εγκατάλειψη

Συναισθηματική Εγκατάλειψη

Αν παραμένετε σε μια σχέση ενώ νιώθετε δυσαρεστημένοι ή αν πηγαίνετε από τη μία σχέση στην άλλη, ίσως να έχετε μπει σε ένα φαύλο κύκλο συναισθηματικής εγκατάλειψης.

Μιλάμε για "συναισθηματική εγκατάλειψη" όταν οι συναισθηματικές μας ανάγκες δεν καλύπτονται σε μια σχέση. Οι άνθρωποι τείνουν να σκέφτονται την εγκατάλειψη μόνο σαν κάτι σωματικό, όπως συμβαίνει στην "παραμέληση". Όμως η απώλεια μιας συναισθηματικής σχέσης/σύνδεσης (όπως για παράδειγμα εξαιτίας μιας απιστίας, ενός θανάτου, ενός διαζυγίου ή μιας ασθένειας) είναι και αυτή μια μορφή συναισθηματικής εγκατάλειψης. Η συναισθηματική εγκατάλειψη μπορεί να συμβαίνει όταν ένα άτομο είναι ακριβώς δίπλα μας, δηλαδή μια απλή παρουσία ή σωματική σύνδεση (πχ σεξουαλική) δεν σημαίνει ότι καλύπτονται οι συναισθηματικές μας ανάγκες.

Συναισθηματικές ανάγκες

Αν δεν γνωρίζετε τις συναισθηματικές σας ανάγκες, δεν θα καταλάβετε ποτέ τι σας φταίει στη σχέση σας με τον εαυτό σας και τους άλλους, ούτε θα μπορέσετε ποτέ να τις ικανοποιήσετε. Ίσως να έχετε κατάθλιψη, να νιώθετε μοναξιά, απάθεια, νευρικότητα, μοναξιά, θυμό ή κούραση.

Όλοι μας έχουμε πολλές συναισθηματικές ανάγκες, που περιμένουμε να καλυφθούν σε μια σχέση. Αυτές περιλαμβάνουν τις εξής:

• Στοργή
• Αγάπη
• Συντροφικότητα
• Επικοινωνία, να νιώθετε ότι κάποιος σας ακούει και σας κατανοεί
• Φροντίδα
• Σεβασμό
• Εκτίμηση

Για να μπορέσουν να καλυφθούν οι συναισθηματικές μας ανάγκες, όχι μονάχα πρέπει να γνωρίζουμε ποιες είναι, αλλά πρέπει να τις εκτιμούμε και να ζητάμε να καλυφθούν. Οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται ότι δεν πρέπει να  ζητούν αυτά που έχουν ανάγκη, αλλά μετά την πρώτη περίοδο του έρωτα, που οι ορμόνες είναι σε υψηλά επίπεδα και καθοδηγούν τη συμπεριφορά, πολλά ζευγάρια μπαίνουν στην ρουτίνα της καθημερινότητας και χάνουν την οικειότητα μεταξύ τους. Ίσως να λένε όμορφα λόγια μεταξύ τους και να φέρονται ρομαντικά, αλλά χωρίς να υπάρχει οικειότητα και δέσιμο. Όσο πιο λίγο διαρκεί αυτό το ρομαντικό παιχνίδι, τόσο πιο σύντομα επιστρέφουν στη μοναξιά τους.

Φυσικά, όταν σε μια σχέση παρατηρούνται διαφωνίες, συγκρούσεις, κακοποίηση, εθισμοί ή απιστία, αυτές οι συναισθηματικές ανάγκες δεν καλύπτονται. Όταν ο ένας σύντροφος είναι εθισμένος σε κάτι, ο άλλος μπορεί να νιώθει παραμέληση, επειδή η εξάρτηση έρχεται πρώτη. Επίσης, η αλληλεξάρτηση δυσκολεύει τη διατήρηση της οικειότητας.

Αιτίες

Συχνά οι άνθρωποι που είναι σε συναισθηματικά ελλιπείς σχέσεις, επαναλαμβάνουν τη συναισθηματική εγκατάλειψη που βιώνουν στην παιδική τους ηλικία από τον ένα ή και τους δύο γονείς. Τα παιδιά έχουν την ανάγκη να νιώσουν την αγάπη και την αποδοχή και των δύο γονέων. Δεν είναι αρκετό για ένα γονέα να λέει ʺΣε αγαπώ.ʺ Οι γονείς είναι ανάγκη να δείχνουν με τις λέξεις και τις πράξεις τους ότι αγαπούν το παιδί τους για αυτό που είναι, σεβόμενοι την ατομικότητά του. Αυτό περιλαμβάνει συμπόνια και σεβασμό προς την προσωπικότητα, τα συναισθήματα και τις ανάγκες του παιδιού, με άλλα λόγια όχι μονάχα να αγαπούν το παιδί ως προέκταση του εαυτού τους.

Όταν οι γονείς είναι επικριτικοί, υποτιμητικοί, παρεμβατικοί ή απασχολημένοι , δεν μπορούν να κατανοήσουν τις ανάγκες και τα συναισθήματα του παιδιού τους. Το παιδί θα νιώθει ότι δεν το καταλαβαίνουν, θα νιώθει μοναξιά ,θα είναι πληγωμένο, θυμωμένο , θα νιώθει απόρριψη ή απογοήτευση. Τα παιδιά είναι ευάλωτα και δεν είναι δύσκολο για ένα παιδί να πληγωθεί, να νιώσει εγκαταλελειμμένο και ντροπιασμένο. Ένας γονέας που δίνει πολλή προσοχή στο παιδί του, αλλά  δεν είναι συντονισμένος με τις ανάγκες του παιδιού του, με αποτέλεσμα αυτές να μην καλύπτονται, είναι ένα συναισθηματικά εγκαταλελειμμένο παιδί. Η συναισθηματική εγκατάλειψη μπορεί να συμβεί όταν ένας γονέας εμπιστεύεται τόσο πολύ το παιδί του ή προσδοκά από αυτό να ανταπεξέλθει σε υποχρεώσεις που δεν είναι κατάλληλες για την ηλικία του. Η εγκατάλειψη συμβαίνει όταν τα παιδιά αντιμετωπίζονται με άδικο τρόπο ή με τρόπο που δίνει το μήνυμα ότι η εμπειρία τους δεν είναι σημαντική ή είναι λάθος.

Ο φαύλος κύκλος της εγκατάλειψης

Ως ενήλικες φοβόμαστε την οικειότητα. Αποφεύγουμε να δεθούμε στενά με τον εαυτό μας ή με κάποιον άλλο, και αυτό δείχνει ότι χρειαζόμαστε απόσταση για να νιώθουμε ασφαλείς. Αυτό μπορεί κάποιες φορές να λειτουργήσει αλλά συχνά η απόσταση είναι επώδυνη και δημιουργείται από τις συνεχείς διαφωνίες, τις εξαρτήσεις, την απιστία ή την κακοποίηση. Οι προβληματικές σχέσεις στη συνέχεια επιβεβαιώνουν τα συναισθήματα της αδικίας και της απελπισίας και δημιουργούν αρνητικές αντιλήψεις για το αντίθετο φύλο.

Αν μια σχέση τελειώσει, ακόμη μπορεί να υπάρχει ο φόβος της εγκατάλειψης και της οικειότητας. Μερικοί άνθρωποι αποφεύγουν εντελώς τις σχέσεις για να  προστατεύουν τον εαυτό τους ή μπαίνουν σε ακόμη μια σχέση εγκατάλειψης. Φοβούνται την απόρριψη, ψάχνουν να βρουν τα αρνητικά σημεία, παρερμηνεύουν τα γεγονότα και πιστεύουν ότι είναι χαμένη υπόθεση να μιλούν για τις ανάγκες και τα συναισθήματά τους. Επίσης ίσως να υιοθετούν μια συμπεριφορά απόστασης, όπως είναι η κριτική ή η σπατάλη χρόνου στους άλλους. Όταν μια σχέση τελειώνει, νιώθουν ξανά την απόρριψη, την μοναξιά και την απελπισία.

Μπορείτε να σπάσετε τον φαύλο κύκλο της εγκατάλειψης

Ευτυχώς είναι δυνατή η αντιστροφή αυτής της συμπεριφοράς. Χρειάζεται να βρείτε υποστήριξη μέσω της ψυχοθεραπείας για να επουλώσετε τις πληγές της παιδικής σας ηλικίας, μέσω τεχνικών αλλά κυρίως μέσω της σχέσης σας με έναν έμπιστο και συμπονετικό ψυχοθεραπευτή, ο οποίος αναλαμβάνει το ρόλο του συμβολικού γονιού. Η ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει την διερεύνηση του παρελθόντος και των συναισθημάτων σας και των σχέσεων με τους γονείς σας. Ο στόχος είναι να συμφιλιωθείτε με το παρελθόν, αλλά και να διαχωρίσετε τον εαυτό σας από τις πράξεις των γονέων σας.

Για να μπορέσει κάποιος να προσελκύσει και να διατηρήσει την αγάπη στη ζωή του είναι ουσιαστικό να νιώθει ότι την αξίζει. Με τον ίδιο τρόπο που θα μπορούσαμε να αποφύγουμε μια φιλοφρόνηση, νιώθουμε ότι δεν την αξίζουμε, δείχνουμε ότι δεν ενδιαφερόμαστε και δεν μπορούμε να διατηρήσουμε μια σχέση με κάποιον που μπορεί να μας αγαπήσει. Όταν νιώθουμε ότι δεν αξίζουμε αυτό οφείλεται στην πρώιμη σχέση με τους γονείς μας. Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν αρνητικά συναισθήματα προς τους γονείς τους και ίσως στην πραγματικότητα να έχουν μια στενή και αξιαγάπητη σχέση μαζί τους. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό για να συγχωρήσουμε τους γονείς μας. Η επούλωση περιλαμβάνει την αποκατάσταση των αρνητικών πεποιθήσεων και των εσωτερικευμένων επικριτικών φωνών των γονιών μας που ζουν στο μυαλό μας και κυριαρχούν στη ζωή μας.

Τελικά, το να σπάσετε τον κύκλο της συναισθηματικής εγκατάλειψης σημαίνει να είστε καλός με για τον εαυτό σας, να αγαπάτε τον εαυτό σας. Μπορείτε να κάνετε εξάσκηση στην συμπόνια προς τον εαυτό σας. Εάν αυτό δεν γίνει, εάν δεν αποδεχτείτε και δεν αγαπήσετε τον εαυτό σας, θα ψάχνετε συνεχώς να βρείτε κάποιον να σας κάνει ευτυχισμένους. Αν και μια καλή σχέση μπορεί να βελτιώσει την ευεξία μας, υπάρχουν στιγμές που οι σύντροφοι χρειάζονται χώρο ή έχουν άλλες ανάγκες και δεν είναι διαθέσιμοι. Όταν μπορείτε εσείς οι ίδιοι να φροντίσετε τον εαυτό σας τότε μπορείτε να φροντίσετε και μια καλή σχέση. Αυτό είναι το φάρμακο κατά του κύκλου της συναισθηματικής εγκατάλειψης.