Συναισθηματική εξάντληση

Τι είναι η συναισθηματική εξάντληση;

Η συναισθηματική εξάντληση είναι μια κατάσταση στην οποία νιώθετε συναισθηματικά εξουθενωμένοι και έχετε στερέψει από ψυχικά αποθέματα λόγω του συσσωρευμένου στρες από την προσωπική σας ζωή ή τη δουλειά σας, ή το συνδυασμό αυτών των δύο. Η συναισθηματική εξάντληση είναι ένα από τα σημάδια της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout).

Οι άνθρωποι που νιώθουν συναισθηματικά εξαντλημένοι μπορεί να νιώθουν ότι πλέον δεν έχουν καθόλου δύναμη ή έλεγχο σε όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή τους. Νιώθουν ότι έχουν "κολλήσει" ή "παγιδευτεί" σε μια κατάσταση. Η έλλειψη ενέργειας, ο κακός ύπνος και η μειωμένη διάθεση κάνουν δύσκολο να ξεπεράσετε τη συναισθηματική εξάντληση. Με τον καιρό, αυτή η χρόνια, αγχώδης κατάσταση μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην υγεία σας.

Ο καθένας που βιώνει μακροχρόνιο στρες μπορεί να οδηγηθεί στη συναισθηματική εξάντληση. Σε δύσκολες περιόδους, η συναισθηματική εξάντληση μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά αλλά ποτέ δεν είναι αργά για να ζητήσετε βοήθεια.

Ποια είναι τα συμπτώματα της συναισθηματικής εξάντλησης;

Τα συμπτώματα της συναισθηματικής εξάντλησης μπορεί να είναι συναισθηματικά και σωματικά.

Οι άνθρωποι βιώνουν τη συναισθηματική εξάντληση διαφορετικά, αλλά γενικά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Έλλειψη κινήτρου
• Διαταραχές ύπνου
• Ευερεθιστότητα
• Σωματική κόπωση
• Αισθήματα απελπισίας
• Διαταραχές μνήμης/Αφηρημάδα
• Απάθεια
• Πονοκεφάλους
• Αλλαγές στην όρεξη
• Νευρικότητα
• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Ξεσπάσματα θυμού
• Κυνισμό ή απαισιοδοξία
• Αίσθηση φόβου
• Κατάθλιψη

Οι εργοδότες των οποίων οι υπάλληλοι δουλεύουν πολύ και είναι συναισθηματικά εξαντλημένοι ίσως να παρατηρούν αλλαγές στην απόδοση τους στη δουλειά. Για παράδειγμα, ίσως να αρχίσουν να παρατηρούν ότι οι εργαζόμενοι :

• Αδυνατούν να τηρήσουν τις προθεσμίες
• Δεν είναι αφοσιωμένοι στην δουλειά τους
• Απουσιάζουν πιο συχνά

Ποιοι παράγοντες προκαλούν συναισθηματική εξάντληση;

Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθουμε στρες και ανησυχία στην καθημερινότητα, αλλά με τον καιρό το χρόνιο στρες μπορεί να έχει κόστος για το σώμα μας. Η συναισθηματική εξάντληση προκαλείται μετά από μια μεγάλη χρονική περίοδο με συνεχές στρες, είτε πρόκειται για στρες που οφείλεται σε προσωπικά θέματα είτε για στρες που σχετίζεται με τη δουλειά.

Οι αιτίες της συναισθηματικής εξάντλησης διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μια ψυχοπιεστική κατάσταση για ένα άτομο μπορεί να είναι απολύτως διαχειρίσιμη για κάποιο άλλο.

Κάποιες κοινές αιτίες συναισθηματικής εξάντλησης περιλαμβάνουν:

• Δουλειές με έντονη πίεση, όπως οι νοσοκόμες, οι γιατροί, οι αστυνομικοί και οι δάσκαλοι
• Απαιτητική εκπαίδευση (νομική, ιατρική, κα)
• Ατελείωτες ώρες εργασίας, ιδίως σε με μια δουλειά που μισείτε
• Απόκτηση ενός παιδιού
• Ανατροφή των παιδιών
• Οικονομικές δυσκολίες ή φτώχεια
• Έλλειψη στέγης
• Φροντίδα ενός αγαπημένου προσώπου
• Μακροχρόνιες διαδικασίες ενός διαζυγίου
• Θάνατος ενός αγαπημένου, μέλους της οικογένειας ή ενός φίλου
• Χρόνια νοσήματα ή ατυχήματα

Αντιμετώπισης συναισθηματικής εξάντλησης

Για να αντιμετωπίσετε την συναισθηματική εξάντληση μπορείτε να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας για να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα της. Αυτές οι αλλαγές δεν είναι εύκολο να επιτευχθούν, αλλά θα γίνουν ευκολότερες όσο θα σχηματίζετε πιο υγιείς συνήθειες.

Κάντε μικρές αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες που θα σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματα και να προλάβετε την  συναισθηματική εξουθένωση.

Από τη στιγμή που αναγνωρίζετε σημάδια της συναισθηματικής εξάντλησης, δοκιμάστε τα ακόλουθα:

Περιορίστε ότι σας πιέζει και στεναχωρεί

Αν και δεν είναι πάντα εφικτό, ο καλύτερος τρόπος για τη θεραπεία του άγχους είναι να περιορίσετε τους ψυχοπιεστικούς παράγοντες. Αν το περιβάλλον εργασίας είναι η αιτία της συναισθηματικής εξάντλησης, σκεφτείτε να αλλάξετε δουλειά ή εταιρεία. Αν ο διευθυντής ή ο εργοδότης σας προκαλεί στρες, μπορείτε επίσης να συζητήσετε την μετάθεσή σας σε ένα νέο τμήμα της επιχείρησης ή να ζητήσετε να έχετε άλλο διευθυντή.

Υγιεινή διατροφή

Η υγιεινή διατροφή σημαίνει ότι επιλέγετε να κάνετε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και άπαχο κρέας, ενώ αποφεύγετε την ζάχαρη, τα τηγανητά ή τις επεξεργασμένες τροφές.

Συνεχώς ακούτε ότι είναι ανάγκη να τρώτε υγιεινά αλλά αυτό μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά όταν είστε αγχωμένοι. Όχι μόνο θα σας βοηθήσει να παίρνετε τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που έχετε ανάγκη, αλλά θα βελτιώσει την πέψη σας, τον ύπνο σας, τα επίπεδα της ενέργειας, και όλα αυτά να έχουν αλυσιδωτή επίδραση στη συναισθηματική σας κατάσταση.

Άσκηση

Οποιαδήποτε μορφή σωματικής άσκησης αυξάνει τα επίπεδα των ενδορφινών και της σεροτονίνης. Έτσι βελτιώνεται η συναισθηματική σας κατάσταση. Η άσκηση επίσης βοηθά να ξεχάσετε για λίγο τα προβλήματά σας. Προσπαθήστε να κάνετε άσκηση 30 λεπτά την ημέρα, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ένα περίπατο.

Περιορίστε το αλκοόλ

Το αλκοόλ ίσως προσωρινά να τονώνει τη διάθεσή σας, αλλά το συναίσθημα αυτό γρήγορα υποχωρεί, και έτσι είστε περισσότερο αγχωμένοι και καταθλιπτικοί από πριν. Το αλκοόλ επίσης επηρεάζει τον ύπνο σας.

Κοιμηθείτε όσο χρειάζεστε

Ο ύπνος είναι πολύ σημαντικός για τη συναισθηματική υγεία. Είναι ακόμη πιο αποτελεσματικό αν ξαπλώνετε κάθε βράδυ την ίδια ώρα για να κοιμηθείτε. Κοιμηθείτε 8-9 ώρες κάθε βράδυ. Η ρουτίνα ύπνου σας βοηθά να χαλαρώσετε και προάγει τον καλύτερο ποιοτικό ύπνο. Περιορίστε την καφεΐνη η οποία επηρεάζει τον ύπνο σας.

Ενσυνειδητότητα

Η ενσυνειδητότητα είναι ένας όρος που σίγουρα θα έχετε ακούσει, αλλά οι τεχνικές της είναι πολλά περισσότερα από μία τάση της εποχής. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες μειώνει το στρες και την ανησυχία και μπορεί να είναι το κλειδί για την ισορροπία των συναισθημάτων.

Η ενσυνειδητότητα είναι η τεχνική του εστιασμού στην παρούσα στιγμή. Αυτό βοηθά στην κατεύθυνση της προσοχής σας μακριά από τον αρνητικό τρόπο σκέψης. Υπάρχουν πολλές τεχνικές ενσυνειδητότητας που περιλαμβάνουν:

• Διαλογισμό
• Γιόγκα
• Ασκήσεις αναπνοών
• Περίπατο, ιδιαίτερα στη φύση
• Ημερολόγιο καταγραφής των συναισθημάτων και των σκέψεων

Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι μια απλή συνεδρία διαλογισμού βοηθά στην αντιστροφή των επιπτώσεων του στρες στο σώμα.

Μιλήστε με έναν έμπιστο φίλο σας

Η συζήτηση πρόσωπο με πρόσωπο με ένα φίλο είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να ανακουφιστείτε από το στρες. Το άτομο που ακούει δεν είναι απαραίτητο να λύνει τα θέματα σας. Μπορεί να είναι ένας καλός ακροατής. Ένας έμπιστος φίλος ή μέλος της οικογένειας μπορεί να σας ακούσει χωρίς να σας κρίνει.

Αν δεν έχετε κάποιο άτομο τόσο κοντά σας, ζητήστε τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή.

Κάντε ένα διάλειμμα

Ο καθένας χρειάζεται ένα διάλειμμα κάποια στιγμή. Είτε θέλετε να πάτε διακοπές ή απλά να έχετε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας για να δείτε ταινίες, αυτά τα μικρά πράγματα βοηθούν πολύ.

Δοκιμάστε την ψυχοθεραπεία

Καθώς θα προχωράτε σε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, είναι σημαντικό να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή για να αντιμετωπίσετε την συναισθηματική εξάντληση. Ένας ψυχοθεραπευτής θα σας δώσει τα εργαλεία που χρειάζεστε για να ανταποκριθείτε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Κάποιες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται είναι:

• Η κλασική ψυχοθεραπεία
• Η εφαρμογή τεχνικών χαλάρωσης

Αν δεν μπορείτε να περιορίσετε το στρες, μπορείτε να ωφεληθείτε από τη διαθέσιμη βοήθεια που υπάρχει. Μιλήστε με έναν έμπειρο ψυχοθεραπευτή και θα βρείτε τρόπους να αντιμετωπίσετε το άγχος, την ανησυχία και την κόπωση/εξάντληση.

Φαρμακευτική αγωγή

Σε κάποιες περιπτώσεις ο οικογενειακός σας γιατρός ίσως να προτείνει κάποιον ψυχίατρο που θα μπορεί να σας προτείνει κάποια φαρμακευτική αγωγή για την διαχείριση των συμπτωμάτων. Τα αντικαταθλιπτικά όπως οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs), τα ηρεμιστικα ή τα υπναγωγά φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της συναισθηματικής εξάντλησης.

Τα αγχολυτικά φάρμακα όπως οι βενζοδιαζεπίνες μπορεί να προκαλέσουν εθισμό για αυτό πρέπει να χορηγούνται μόνο βραχυπρόθεσμα για να αποφευχθεί ο κίνδυνος εξάρτησης ή εθισμού.

Συμπερασματικά

Το στρες είναι υπεύθυνο για την συναισθηματική εξάντληση και σας βάζει σε κίνδυνο για γενική εξουθένωση. Με τον καιρό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας. Το χρόνιο στρες μπορεί να επηρεάζει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, την καρδιά, το μεταβολισμό και τη συνολική σας ευεξία. Η συναισθηματική εξάντληση σας βάζει σε κίνδυνο για :

• Υψηλή αρτηριακή πίεση, που αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακά νοσήματα
• Συχνά κρυολογήματα και λοιμώξεις
• Αύξηση βάρους
• Αϋπνία
• Πρόωρη γήρανση
• Άγχος
• Κατάθλιψη

Η συναισθηματική εξάντληση είναι μια θεραπευτικά αντιμετωπίσιμη κατάσταση. Ο καλύτερος τρόπος θεραπείας είναι να περιορίσετε τους ψυχοπιεστικούς παράγοντες ή τις καταστάσεις που σας προκαλούν στρες. Αν η συναισθηματική εξάντληση  προκαλείται από τη δουλειά σας για παράδειγμα, ίσως να είναι η στιγμή να σκεφτείτε να αλλάξετε δουλειά.